เมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมา Elon Musk ได้ทวีตว่าจะบริจาคเงิน 100 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 3 พันล้านบาทสำหรับการแข่งขันดักจับคาร์บอน

การดักจับและกักเก็บคาร์บอน (Carbon capture and storage - CCS) เป็นกระบวนการดักจับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่จุดกำเนิดก๊าซและกักเก็บไม่ให้รั่วไหลออกสู่บรรยากาศ มีจุดประสงค์เพื่อชะลอหรือลดภาวะโลกร้อน แต่ปัจจุบันเทคโนโลยีการดักจับคาร์บอนไม่ค่อยมีประสิทธิภาพเท่าที่ควร รวมถึงมีราคาสูงจนไม่คุ้มที่จะทำ

รัฐบาลของ โจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ประกาศว่าจะใช้ยานพาหนะของรัฐบาลกลางเป็น EV ทั้งหมด โดยการประกาศดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของคำสั่งบริหาร "Made in America" ซึ่งกำหนดให้การใช้จ่ายส่วนใหญ่ของรัฐบาลต้องไปถึงธุรกิจอเมริกันและผลิตภัณฑ์ที่ผลิตในอเมริกา กระตุ้นการสร้างงานในประเทศ

ในประกาศของใหม่ CES 2021 ของซัมซุง นอกจากทีวีรุ่นใหม่ของปี 2021 ยังมีรีโมทพลัง Solar Cell ที่จะแถมมากับทีวีรุ่นปี 2021 เพื่อแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม ลดขยะจากแบตเตอรี่ AAA ลง

รีโมทแบบใหม่มีแผงรับแสงอยู่ด้านหลัง โดยซัมซุงระบุว่าสามารถชาร์จไฟในร่ม (indoor light) ได้ หรือจะชาร์จผ่าน USB ก็ได้เช่นกัน (ยังไม่มีรายละเอียดว่าชาร์จนานแค่ไหน และใช้ได้นานแค่ไหน)

นอกจากรีโมทแล้ว ซัมซุงยังประกาศนโยบายอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยออกแบบกล่องใส่ทีวีใหม่ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม นำมาดัดแปลงเป็นของเล่นได้ พิมพ์ลายบนกล่องน้อย เพื่อลดปริมาณหมึกที่ใช้ ช่วยให้รีไซเคิลง่ายขึ้นด้วย

Lei Jun ซีอีโอ Xiaomi กล่าวผ่านบัญชี Weibo ว่า Mi 11 สมาร์ทโฟนตัวใหม่ที่เตรียมเปิดตัวในวันพรุ่งนี้ จะไม่มีที่ชาร์จไฟมาให้ในกล่อง ด้วยเหตุผลด้านสิ่งแวดล้อม ทำให้กล่องมีขนาดเล็กลง โดยเขาหวังว่าลูกค้าจะให้การสนับสนุนแนวทางดังกล่าว

เท่ากับว่า Xiaomi เป็นผู้ผลิตสมาร์ทโฟนรายล่าสุด ที่ตามแนวทางของแอปเปิลโดยไม่แถมที่ชาร์จไฟมาให้ในกล่อง ซึ่งตอนนั้นแอปเปิลให้เหตุผลว่า ผู้ใช้งานส่วนใหญ่มีหัวชาร์จอยู่แล้ว และการไม่ใส่ที่ชาร์จทำให้ขนาดบรรจุภัณฑ์เล็กลง สามารถขนส่งสินค้าต่อรอบด้วยจำนวนที่มากขึ้น เป็นผลดีด้านสิ่งแวดล้อม

นอกจาก Gigafactory 3 ที่เซี่ยงไฮ้แล้ว Tesla ก็กำลังสร้างโรงงานใหม่อีกแห่งที่เบอร์ลินในชื่อ Gigafactory 4 ด้วย โดยเริ่มงานก่อสร้างมาตั้งแต่ต้นปี 2020 แต่ก็เจอกับกระแสต่อต้านจากหน่วยงานและกลุ่มต่างๆ อยู่เรื่อยมา ซึ่งเหตุผลหลักก็คือเรื่องผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่ชาวเยอรมันให้ความสำคัญค่อนข้างมาก

ล่าสุดงานก่อสร้างมีอันต้องชะงักอีกแล้ว หลังสมาคมอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมแห่งบรานเดนบวร์ก (Naturschutzbund Brandenburg - Nabu) ได้ร้องเรียนว่าการถางป่าเพิ่มอีก 82.9 เฮกแตร์หรือราว 829,000 ตารางเมตร จะกระทบกับงู smooth snake และจิ้งเหลนทราย (sand lizard) ซึ่งเป็นสัตว์เลื้อยคลานท้องถิ่นแถบยุโรป และเป็นไปไม่ได้ที่จะไล่จับสัตว์เหล่านี้แล้วย้ายไปปล่อยที่อื่น

กระทรวงวิทยาศาสตร์และไอซีทีเกาหลีใต้แสดงภาพถ่ายจากดาวเทียม Chollian-2B แสดงเส้นทางของฝุ่น PM2.5 ที่เดินทางอยู่ในภูมิภาคต่างๆ โดยภาพเมื่อวันที่ 20 ตุลาคมที่ผ่านมาแสดงให้เห็นว่ากลุ่มฝุ่น PM2.5 ของเกาหลีใต้นั้นเดินทางมาจากประเทศจีน

ดาวเทียม Chollian-2B เพิ่งยิงขึ้นวงโคจรเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา มันเป็นดาวเทียมค้างฟ้าสำรวจสิ่งแวดล้อมที่ติดตั้ง spectrometer สำรวจมลพิษแบบต่างๆ เช่น ไนโตรเจนไดออกไซด์, ซัลเฟอร์ไดออกไซด์, โอโซน, ฝุ่นขนาดเล็ก PM2.5

ดาวเทียมมีอายุการใช้งาน 10 ปี พื้นที่เซ็นเซอร์ครอบคลุมทั้งจีน, เกาหลี, ญี่ปุ่น, ไต้หวัน, และชาติอาเซียนเกือบทั้งภูมิภาค โดยทางกระทรวงไอซีทีเกาหลีใต้เตรียมแบ่งปันภาพที่ได้ให้กับชาติต่างๆ รวมทั้งไทยและอินโดนีเซีย

ปี 2019 Google ประกาศว่าจะใช้วัสดุรีไซเคิลเข้ามาในผลิตภัณฑ์ Made By Google ให้ได้ทุกตัวภายในปี 2022 ล่าสุด Google เผยว่าเริ่มใกล้สู่เป้าหมายบางส่วนแล้ว โดยฝาหลัง Pixel 5 ใช้อะลูมิเนียมรีไซเคิล 100% แล้ว และผลิตภัณฑ์ Nest ใช้พลาสติกรีไซเคิล 70% และ Nest Thermostat ตรงส่วนที่ยึดกับผนัง ใช้พลาสติกรีไซเคิลเช่นกัน

แอปเปิลประกาศแนวทางรักษาสิ่งแวดล้อมโดยจะไม่สร้างผลกระทบเพิ่มเติมต่อภาวะโลกร้อนภายในปี 2030 โดยใน iPhone 12 ที่เปิดตัววันนี้จะใช้แม่เหล็กที่ผลิตจากแร่ rare earth ที่ได้จากการรีไซเคิลทั้งหมด พร้อมกับเลิกแถมที่ชาร์จและหูฟังเพื่อลดขยะ โดยแอปเปิลระบุว่าทุกวันนี้มีที่ชาร์จไอโฟนอยู่แล้วถึง 2,000 ล้านชิ้นในโลก อย่างไรก็ดีแอปเปิลยังคงแถมสาย USB-C to Lightning ในกล่องให้ชาร์จกับที่ชาร์จอื่นได้

Teracube 2e มือถือเน้นด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เปิดระดมทุนบน Indiegogo ถึงเป้าภายใน 4 ชั่วโมง จุดขายคือฟีเจอร์รักษ์โลกต่างๆ มาพร้อมแบตเตอรี่ 4,000 mAh ที่เปลี่ยนเองได้ วัสดุรีไซเคิล ใช้แต่น็อตไม่ใช้กาว ถอดซ่อมเอง เปลี่ยนอะไหล่เองได้

Teracube 2e มาพร้อมเคสที่ย่อยสลายได้ในธรรมชาติ (biodegradeable) กล่องที่ผลิตด้วยกระดาษรีไซเคิลและใช้หมึกจากถั่วเหลือง ไม่แถมอุปกรณ์ชาร์จ ประกัน 4 ปีเต็ม รัน stock Android 10 และผู้ผลิตจะปลูกต้นไม้ 1 ต้นต่อยอดขาย 1 เครื่อง ตัวเครื่องมีสเปกดังนี้

Lenovo เปิดตัวกล่องบรรจุโน้ตบุ๊กแบบใหม่เพื่อสิ่งแวดล้อม เป็นกล่องกระดาษที่สามารถปิดบรรจุได้โดยไม่ต้องใช้เทปกาว ลดการใช้พลาสติก เริ่มตั้งแต่กล่องบรรจุโน้ตบุ๊ก ThinkPad ก่อน อย่าง ThinkPad X390 และ X13 และจะใช้ในการบรรจุแท็บเล็ต ThinkPad X12 ในอนาคต

กล่องบรรจุ ThinkPad ใหม่ ใช้โครงสร้างแบบล็อคตัวเองโดยมีชิ้นส่วนแยกสองอันที่ด้านล่างที่สามารถเกี่ยวกันไว้ได้ และรูล็อคที่ตรงกันเพื่อปิดผนึกด้วยความเสถียรและความปลอดภัยเวลาขนย้ายสินค้า

AIS จัดงานแถลงวันนี้ ระบุว่า ตั้งแต่ปี 2016 - 2019 ได้นำขยะอิเล็กทรอนิกส์ทั้งที่เกิดจากโครงข่ายและการดำเนินธุรกิจ รวมไปถึงการรับจากคนไทยทั่วประเทศ ไปกำจัดอย่างถูกวิธี แบบ Zero Landfill หรือการไม่ฝังกลบลงดินรวมทั้งสิ้นกว่า 710 ตัน

ทาง AIS ระบุว่า ในจำนวนทั้งหมดแบ่งเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่เกิดจากการดำเนินการ เช่น การวางโครงข่าย เป็นต้น จำนวน 707 ตัน สามารถนำไปรีไซเคิลได้ 96% ไม่นับรวมอุปกรณ์จำพวกสายไฟเบอร์ซึ่งยังไม่มีวิธีหรือเทคโนโลยีที่จะนำไปกำจัดได้ และอีก 3 ตัน หรือคิดเป็น 60,000 ชิ้น เป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่รับมาจากผู้บริโภค สามารถนำเข้ากระบวนการรีไซเคิลได้ 100%

นายชารัด เมห์โรทา ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ดีแทค กล่าวว่า ดีแทคได้เริ่มดำเนินการจัดเก็บซากขยะโทรศัพท์มือถือเก่ามาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557 ซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการดำเนินธุรกิจอย่างมีความรับผิดชอบ ซึ่งจากสถิติที่บริษัทเก็บได้ตลอด 10 ปีที่ผ่านมา พบว่า ดีแทคสามารถเก็บขยะมือถือได้ถึง 1,774,338 เครื่อง

และเพื่อยกระดับมาตรการการจัดการซากโทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์เชื่อมต่อให้เข้มข้นมากขึ้น จึงเปิดโครงการ “ดีแทค ทิ้งให้ดี” เพิ่มขึ้นมา เชิญชวนผู้ใช้งานอุปกรณ์สื่อสารที่มีอุปกรณ์สื่อสารที่ไม่สามารถใช้งานได้แล้วและยังเก็บไว้ในบ้าน ให้มาทิ้งที่ศูนย์บริการดีแทค ทั้ง 51 แห่งทั่วประเทศ ขยะที่รับทิ้งคือ สมาร์ทโฟน โทรศัพท์มือถือธรรมดา แท็บเล็ต หูฟัง พาวเวอร์แบงค์ หรืออุปกรณ์ไอที เก่าๆ ที่ไม่ได้ใช้แล้ว

เมื่อวันที่ 23 มิถุนายนที่ผ่านมา Amazon ประกาศทุ่มงบ 2 พันล้านดอลลาร์ (ประมาณ 6 หมื่นล้านบาท) จัดตั้งกองทุน The Climate Pledge Fund เพื่อลงทุนในบริษัทที่พัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะช่วยเปลี่ยนผ่านโลกไปสู่การลดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์

การก่อตั้งกองทุนในครั้งนี้ต่อยอดจากโครงการ The Climate Pledge ที่เปิดตัวไปเมื่อปีที่แล้ว ซึ่งมีเป้าหมายสำคัญคือ ให้บริษัทที่เข้าร่วมโครงการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ให้เป็นศูนย์ภายในปี 2040 (เร็วกว่าข้อตกลงในสนธิสัญญาปารีส 10 ปี)

เดือนตุลาคม 2019 ทาง AIS เปิดตัวโครงการ E-Waste ชวนคนไทยทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์ได้ที่ ถังขยะ E-Waste ตามจุด AIS Shop และห้างในเครือเซนทรัล ซึ่งเดิมทำในห้างเครือเซนทรัล 8 แห่งคือ เซ็นทรัลพลาซา ลาดพร้าว, เซ็นทรัลพลาซา บางนา, เซ็นทรัลพลาซา พระราม 2, เซ็นทรัลพลาซา พระราม 3, เซ็นทรัลพลาซา ปิ่นเกล้า ,เซ็นทรัลพลาซา แกรนด์ พระราม 9, เซ็นทรัล เฟสติวัล อีสต์วิลล์, เซ็นทรัลเวิลด์ ล่าสุด AIS เตรียมขยายจุดรับไปยังห้างเครือเซ็นทรัลเพิ่มเติมเป็น 34 แห่ง

มีการอัพเดทข้อมูลตัวเลขขยะอิเล็กทรอนิกส์ช่วงท้ายบทความ

ช่วงปลายปีที่ผ่านมา AIS ผุดโครงการ AIS E-waste ทำจุดรับทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์จำพวกมือถือเก่าตาม AIS Shop เพื่อนำไปกำจัดอย่างถูกวิธี โครงการนี้ได้รับความสนใจจากสังคมไม่น้อย

Blognone สัมภาษณ์ คุณนัฐิยา พัวพงศกร หัวหน้าแผนกงานพัฒนาธุรกิจอย่างยั่งยืน AIS ผู้จัดทำโครงการ AIS E-waste เพื่อขยายผลเพิ่มเติมว่า นอกจากทำจุดรับทิ้งแล้ว กระบวนการอื่นนอกเหนือจากนี้คืออะไร ขยะอิเล็กทรอนิกส์ อย่างมือถือ หูฟัง เมื่อทิ้งแล้วมันถูกนำไปที่ไหนต่อ และการกำจัดอย่างถูกวิธี ต้องเป็นอย่างไร

Jeff Bezos มหาเศรษฐีอันดับหนึ่งของโลก และซีอีโอของ Amazon ประกาศตั้งกองทุน Bezos Earth Fund เพื่อแก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (climate change)

เขาประกาศว่าจะบริจาคทรัพย์สินส่วนตัวมูลค่า 1 หมื่นล้านดอลลาร์กับโครงการนี้ เพื่อสนับสนุนโครงการต่างๆ ของนักวิทยาศาสตร์ นักกิจกรรม หรือ NGO ที่มีโอกาสช่วยแก้ปัญหา climate change ได้จริง โดยจะเริ่มมอบทุนให้โครงการต่างๆ ช่วงกลางปีนี้

เมื่อปลายปีที่แล้ว Tesla ประกาศตั้งโรงงาน Gigafactory 4 ที่เบอร์ลิน ซึ่งถือเป็นโรงงานแห่งแรกของ Tesla ในยุโรปด้วย แต่กลับเจอประท้วง เพราะต้องถางป่าเพื่อสร้างโรงงาน ซึ่งผู้ประท้วงให้เหตุผลว่ากระทบสัตว์ป่าและแหล่งน้ำในบริเวณนั้น

ล่าสุด กลุ่มผู้ประท้วงยื่นเรื่องให้ศาลเยอรมนีสั่งคุ้มครองชั่วคราว มีผลให้ Tesla ต้องหยุดกระบวนการเตรียมพื้นที่เพื่อก่อสร้างโรงงานเช่นกัน ศาลให้เหตุผลว่าสั่งคุ้มครองชั่วคราวเพื่อเปิดรับฟังข้อมูลของทั้งสองฝ่ายก่อน ซึ่งคาดว่าจะใช้เวลาไม่นาน

หนังสือพิมพ์ The New York Times (NYT) รายงานถึงธุรกิจโรงงานกำจัดขยะอิเล็กทรอนิสก์ หรือ e-waste ที่เป็นชิ้นส่วนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิสก์ที่ไม่ใช้แล้ว แต่สามารถนำมาแยกเพื่อคัดเอาโลหะมีค่าเช่น ทองคำ, เงิน, ทองแดง โดยเดือนมิถุนายนปี 2018 ทางการไทยมีคำสั่งห้ามนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์แต่ปรากฎว่าโรงงานแยกขยะยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

รายงานของ NYT อ้างถึงคำพูดเจ้าหน้าที่ว่าโรงงานแยกขยะบางแห่งถูกสั่งปิดไปตั้งแต่ปีที่แล้ว แต่จากการลงพื้นที่ปรากฎว่าโรงงานเหล่านั้นยังคงเปิดทำการอยู่ บางแห่งมีคนงานนับร้อยคน และในปีนี้ก็มีโรงงานได้รับใบอนุญาตเพิ่มเติมอีก 14 แห่งในฉะเชิงเทราจังหวัดเดียว

AIS ทำโครงการ โครงการ E-Waste ชวนคนไทยทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์ได้ที่ ถังขยะ E-Waste จากเอไอเอสที่จะตั้งอยู่ตามจุดต่างๆ อาทิ AIS Shop และศูนย์การค้าในเครือเซ็นทรัล และในอนาคตจะกระจายไปยังมหาวิทยาลัยในประเทศไทย

Amazon ประกาศแผนงานด้านสิ่งแวดล้อมชุดใหญ่ โดยสั่งซื้อรถตู้ไฟฟ้าแบรนด์ Rivian ของสหรัฐอเมริกาจำนวนมากถึง 1 แสนคัน เพื่อใช้แทนรถยนต์เชื้อเพลิงน้ำมันแบบเดิม ลดปริมาณการปล่อยคาร์บอนในชั้นบรรยากาศลง

รถยนต์ล็อตแรกจะเริ่มให้บริการส่งสินค้าในปี 2021, จำนวนรถยนต์ไฟฟ้าจะแตะ 10,000 คันในช่วงต้นปี 2022 และครบ 100,000 คันตามแผนในปี 2030 ซึ่ง Amazon ถือว่าเป็นการสั่งซื้อรถยนต์ไฟฟ้าล็อตใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยเกิดขึ้น

Rivian เป็นแบรนด์รถยนต์ไฟฟ้าที่ก่อตั้งในปี 2009 โดยที่ผ่านมาเน้นขายรถยนต์กลุ่ม SUV และรถกระบะเป็นหลัก การที่ได้ออเดอร์ขนาดใหญ่ระดับ 1 แสนคันจากบริษัทใหญ่ระดับ Amazon ย่อมถือเป็นก้าวสำคัญของบริษัท และ Amazon เองก็ยังประกาศเข้าไปลงทุนใน Rivian อีก 440 ล้านดอลลาร์ด้วย

กูเกิลเริ่มผลิตฮาร์ดแวร์ของตัวเองมาได้ระยะหนึ่งแล้ว ทั้งมือถือ Google Pixel และลำโพงอัจฉริยะ Google Home ภายใต้ชื่อแบรนด์ "Made by Google"

ล่าสุดกูเกิลเผยว่า ภายในปี 2022 บริษัทให้สัญญาว่าผลิตภัณฑ์ Made by Google ทั้งหมดจะมีมีวัสดุรีไซเคิลเป็นส่วนประกอบ และจะเพิ่มวัสดุรีไซเคิลให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ และภายในปี 2020 การจัดส่งจะไม่ปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สู่ชั้นอากาศ

มีรายงานเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมเผยว่า การส่งสินค้ารวดเร็วในวงการอีคอมเมิร์ซมีส่วนช่วยให้เกิดภาวะโลกร้อน

สิ่งที่ควรจะเป็นเมื่อผู้คนหันมาซื้อสินค้าออนไลน์คือเมื่อคนไม่ต้องเดินทางมาซื้อของเอง ก็ไม่ต้องขับรถสร้างมลภาวะ จนกระทั่งธุรกิจแข่งกันที่ความเร็วในการจัดส่ง ยิ่งเร็วยิ่งดี ผลที่เกิดขึ้นคือ ต้องใช้รถในการขนส่งสินค้าขนาดเล็กจำนวนมากและยังมีบรรจุภัณฑ์ที่เป็นกระดาษและพลาสติกอีก

รถ Google Street View นั้นวิ่งอยู่ทั่วโลกจนเราเห็นได้บ่อยๆ แม้แต่ในประเทศไทย โดยทั่วไปแล้วมันมักเก็บข้อมูลภาพรอบๆ เป็นหลัก โดยมีรุ่นหลังๆ เก็บแผนที่สามมิติไปพร้อมกัน แต่ในสหรัฐฯ และบางประเทศกูเกิลได้ติดตั้งชุดเซ็นเซอร์คุณภาพอากาศ Aclima ไปด้วย ทำให้กูเกิลมีข้อมูลคุณภาพอากาศของพื้นที่ที่รถเหล่านี้ผ่านในความละเอียดระดับทุกมุมถนน (street-level air quality data) และตอนนี้กูเกิลก็ประกาศเปิดให้นักวิจัยเข้าถึงข้อมูลชุดนี้ได้

Samsung ตอบรับกระแสรักษาสิ่งแวดล้อม ประกาศจะใช้วัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างกระดาษ และพลาสติกที่สามารถนำมารีไซเคิลได้ แทนพลาสติกในงานกล่องบรรจุผลิตภัณฑ์ของ Samsung ทั้งหมด ตั้งแต่มือถือ แท็บเล็ต อุปกรณ์เสริม เครื่องใช้ไฟฟ้า จะเริ่มต้นใช้งานในปี 2019

หรือการโกงตัวเลขมลพิษจะกลายเป็นกระแสไปแล้ว หลังเพิ่งมีข่าวว่านิสสันออกมายอมรับว่าโกงผลการทดสอบมลพิษ ล่าสุดเป็นคิวของซูซูกิ, มาสด้า และยามาฮ่าที่ออกมายอมรับว่าใช้ข้อมูลมลพิษปลอมในการตรวจรถยนต์ใหม่ หลังรัฐบาลมีคำสั่งให้อุตสาหกรรมนี้ทบทวนขั้นตอนการตรวจใหม่

รัฐมนตรีกระทรวงคมนาคมญี่ปุ่นเปิดเผยวันนี้ว่าผู้ผลิตรถยนต์ 3 เจ้ายอมรับว่าใช้กระบวนการตรวจสอบที่ไม่เหมาะสม หลังรัฐบาลสั่งให้ทบทวนขั้นตอนต่างๆ ใหม่ เพราะมีเคสกับนิสสันและซูบารุมาก่อนหน้านี้