Ubuntu 10.04 นับเป็นความหวังสำหรับการใช้งานลินุกซ์ที่ดีขึ้นสำหรับใครหลายๆ คนเพราะถึงรอบของการออกลินุกซ์รุ่นซัพพอร์ตนานพิเศษ หรือ Long Term Support (LTS) กันอีกครั้ง เรามาดูกันดีกว่าว่ามีอะไรเปลี่ยนไปบ้าง

ผมเองทดลองใช้จาก Testdrive ของ Lucid อยู่เรื่อยๆ แต่ไม่เห็นความเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนนัก แต่หลังจากออก Beta1 แล้วก็พบว่ามีการปรับปรุงส่วนติดต่อผู้ใช้ไปมาก บางจุดอาจจะดูดีขึ้น แต่บางจุดก็น่าสนใจว่าจะมีเสียงตอบรับเป็นอย่างไรกัน

Ubuntu ออกรุ่น 10.04 Beta 1 ที่หลายๆ คนอาจจะรอคอยกันอยู่ เพราะรุ่นนี้เป็น LTS แถมมีการเปลี่ยนแปลงมากพอสมควร

ช่วงหลังๆ บริษัทผลิตชิปกราฟิกเริ่มยอมโอเพนซอร์สไดร์เวอร์กันมากขึ้นแต่การซัพพอร์ตก็มักจะอยู่ในระดับสองมิติเท่านั้น ข่าวดีคือใน Fedora 13 นั้นตัวไดร์เวอร์ Nouveau จะรองรับการทำงานสามมิติ และทาง Fedora นั้นก็ยอมรับเอาโค้ดนี้ไปใช้งานใน Fedora 13 แล้ว

จุดเด่นของไดรเวอร์โอเพนซอร์สคือมันรองรับฟังก์ชั่นการทำงานร่วมกับเคอร์เนลได้ดีกว่า เช่น kernel-mode-setting ที่ช่วยให้ X.Org สามารถทำงานนอกสิทธิ์ root ได้ โดยทาง Adam Williamson ทีมงานของ RedHat ระบุว่าได้ทดสอบไดร์เวอร์ตัวนี้กับ Spring RTS framework, Compiz, Neverball, Foobillard, และ Quake 3 แล้วพบว่าทำงานได้ดี

ทั้งอินเทลและโนเกียต่างก็พยายามผลักดันแพลตฟอร์มที่ต่อยอดมาจากลินุกซ์ในชื่อของตัวเองคือ Moblin และ Maemo มานานนับปี (อินเทลดูจะนานกว่า) แต่ทั้งสองแพลตฟอร์มกลับไม่ได้รับความนิยมเท่าใดนักแถมไปๆ มาๆ Android ก็มากินรวบทุกตลาดไปอย่างรวดเร็ว งานนี้เลยบีบให้ยักษ์ใหญ่ทั้งสองเจ้าไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากร่วมมือกันพัฒนาแพลตฟอร์มต่อไป

การรวมของสองแพลตฟอร์มจะเป็นการรวมแกนในของอินเทลเข้ากับหน้าจอที่ใช้ Qt ของ Maemo หรือง่ายๆ คืออินเทลยกเลิก Moblin (โดยอาจจะพัฒนาแบบซ่อมบำรุงไปอีกสักพัก) แล้วไปร่วมพัฒนา Maemo กับโนเกีย ส่วนแกนกลางที่อินเทลส่งไปรวมนั้นเราคงเดาไม่ยากว่าส่วนมากจะเป็นโค้ดที่สร้างขึ้นสำหรับชิปอะตอม

ข่าวเก่าไปนิด แต่ยังน่าสนใจครับ คนที่ใช้ลินุกซ์น่าจะคุ้นเคยกับ KDE ซึ่งเป็น desktop environment ที่นิยมตัวหนึ่ง ภายหลังโครงการ KDE ได้ขยายตัวจาก desktop environment มารวมถึงการพัฒนาแอพพลิเคชันอื่นๆ ด้วย ในรุ่น 4.4 นี้จึงเปลี่ยนชื่อจาก KDE เฉยๆ เป็น KDE Software Compilation หรือ KDE SC (โค้ดเนม "Caikaku")

สำหรับ KDE SC 4.4 มีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญดังนี้

Gentoo ลินุกซ์ดิสโทรหนึ่งที่เป็นที่นิยมและนำไปใช้ในผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย นาย Michael จาก Misa Digital ได้นำเอา Gentoo ไปใช้กับผลิตภัณฑ์ของเขาเหมือนกัน แต่แปลกตรงที่มันไม่ใช่อะไรๆ ที่เรานึกถึงเลย เพราะสิ่งที่นาย Michael ทำนั้นคือ กีต้าร์!? เขาเรียกมันว่า Misa Digital Guitar ซึ่งเป็น MIDI Guitar ที่ใช้ทัชแพดและคีย์ดิจิทัลแทนสายกีต้าร์ ใช้ระบบปฏิบัติการ Gentoo Linux ทำงานบนซีพียู AMD Geode มีพอร์ตเชื่อมต่อ MIDI และ Ethernet

TechCrunch ได้รับข่าวลือมาว่า เว็บไซต์ใหม่ของคุณบิล เกตส์ thegatesnotes.com ทำงานบนเซิร์ฟเวอร์ที่เป็นลีนุกช์ จึงได้ลองใช้ Netcraft ตรวจสอบ พบว่าเป็นเว็บไซต์ดังกล่าวทำงานทั้งบนลีนุกซ์และวินโดวส์ (โดยใช้ IIS 7.0 จัดการเว็บในฝั่งวินโดวส์) จึงเป็นไปได้ที่เว็บไซต์ดังกล่าวใช้ Akamai เชื่อมไปยังแหล่งคอนเทนต์สำรองในกรณีที่มีทราฟิกมากเกินเซิร์ฟเวอร์หลักจะรับไหว (รวมถึงการถูกโจมตีแบบ DDoS) และ Akamai นี้แหละที่ใช้ลีนุกซ์

บริษัท Canonical ได้ประกาศว่า Ubuntu รุ่นหน้า 10.04 หรือที่เรารู้จักกันในชื่อ Lucid Lynx จะใช้ยาฮูเป็น search engine หลักแทนกูเกิล นอกจากนี้ยังรวมถึงหน้า start page ของ Firefox และติดตั้ง Yahoo! Toolbar มาให้พร้อมสรรพ

การประกาศแบบนี้ชัดเจนว่า Canonical นั้นได้รับเงินจากยาฮูเป็นสิ่งตอบแทน (ซึ่งกูเกิลก็ทำกับ Firefox เช่นกัน) แม้จะไม่เปิดเผยมูลค่า แต่ตัวแทนของ Canonical บอกว่าดีลกับยาฮูจะช่วยให้มีเงินมาสนับสนุนการพัฒนาของ Ubuntu มากขึ้น อย่างไรก็ตามถ้าผู้ใช้ไม่ชอบ ก็สามารถเปลี่ยนกลับเป็นกูเกิลได้ง่าย

ก่อนหน้านี้ Canonical ได้เงินจากกูเกิลอยู่บ้าง การเปลี่ยนมาใช้ยาฮูแปลว่ายาฮูจ่ายดีกว่า

Ted Ts'o นักพัฒนาเคอร์เนลของลินุกซ์คนสำคัญ ออกจากตำแหน่ง CTO ของ Linux Foundation ตามวาระการทำงาน 2 ปี และเข้าทำงานกับกูเกิลแล้ว

งานสำคัญของเขาคือ ช่วยกูเกิลแปลงระบบไฟล์ที่ใช้ในเซิร์ฟเวอร์ทั้งหมดของกูเกิล จากเดิมที่ใช้ Ext2 มาเป็น Ext4 ซึ่ง Ted Ts'o เป็นหนึ่งในผู้สร้าง Ext4 ด้วย

กูเกิลเลือก Ext4 เพราะทดสอบประสิทธิภาพแล้วใกล้เคียงกับระบบไฟล์ XFS ที่เป็นคู่แข่ง เพียงแต่ Ext4 เหนือกว่าในเรื่องการอัพเกรดมาจาก Ext2

ที่มา - Ars Technica

ถ้าใครยังจำกันได้ เมื่อปี 2004 ข่าวใหญ่มากอันหนึ่งของแวดวงลินุกซ์คือ Nautilus ซึ่งเป็น file manager หลักของ GNOME ตัดสินใจปรับอินเทอร์เฟซให้เป็นแบบ spatial (เปิดโฟลเดอร์ใหม่จะเปิดหน้าตางใหม่ด้วย เหมือนกับ Windows Explorer ใน Windows 95) ซึ่งเป็นที่ถกเถียงกันมาก (อ่าน ข่าวเก่าบน Slashdot, ข่าวเก่าบน OSNews, ข่าวเก่าบน Ars Technica ประกอบ)

เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม ที่ผ่านมา บริษัท Novell ได้ออก Moonlight 2 พร้อมข้อตกลงใหม่ที่อนุญาตให้รันบน Linux ได้ทุกรุ่น (รวมทั้ง OS ตระกูล BSD ด้วย) จากเมื่อก่อนรันได้แค่บนผลิตภัณฑ์ของ Novell (เช่น NetWare, SuSE Linux เป็นต้น)

โดย Moonlight ในเวอร์ชั่นใหม่นี้ พัฒนาบน Mono 2.6, Cairo และ GTK+ ประกอบด้วยซอร์สโค้ดภาษา C/C++ 142,000 บรรทัด และซอร์สโค้ดภาษา C# อีก 320,000 บรรทัด (เป็นซอร์สโค้ดจากโครงการโอเพ่นซอร์ส Silverlight ของไมโครซอฟท์ 125,000 บรรทัด)

Mark Shuttleworth ผู้ก่อตั้ง Ubuntu และบริษัท Canonical ประกาศลาออกจากตำแหน่ง CEO ของบริษัท

แต่ไม่ต้องตกใจไป เพราะเขาลาออกจากแค่ตำแหน่ง CEO เท่านั้น เหตุผลเพื่อลงไปลุยในงานออกแบบผลิตภัณฑ์ ดูแลคู่ค้าและลูกค้าแทน ส่วนตำแหน่ง CEO ของบริษัทก็จะเลื่อนขั้น Jane Silber ซึ่งดำรงตำแหน่ง COO อยู่แล้วมาดูแลแทน สำหรับตำแหน่งใน Ubuntu นั้น เขาจะยังมีที่นั่งใน Ubuntu Community Council กับ Ubuntu Technical Board อยู่เช่นเดิม

Mark Shuttleworth เคยมาเมืองไทยหลายครั้ง แถวนี้ก็น่าจะเคยเจอกันหลายคน

ที่มา - Mark Shuttleworth

Chris Kenyon ผู้บริหารของบริษัท Canonical ผู้พัฒนา Ubuntu ได้เปิดเผยผ่านบล็อกของบริษัทว่า Canonical ได้ทำงานกับกูเกิลในโครงการ Chrome OS ด้วย โดยรูปแบบเป็นกูเกิลจ้างพัฒนา เขาไม่ได้ระบุว่า Canonical รับผิดชอบในส่วนไหนบ้าง แต่คาดว่าเป็นระบบพื้นฐานของลินุกซ์ซึ่งเป็นความเชี่ยวชาญของ Canonical อยู่แล้ว ข้อมูลจาก ComputerWorld บอกว่า Canonical ร่วมงานกับกูเกิลมาตั้งแต่การเปิดตัว Chrome OS เมื่อเดือนกรกฎาคมปีนี้

Sundar Pichai กับ Linus Upson ซึ่งเป็นนักพัฒนาของกูเกิลเองก็ระบุว่า กูเกิลพยายามจะใช้ "ส่วนประกอบที่มีอยู่แล้ว" ให้มากที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ใน Chrome OS

ขณะนี้ใกล้ได้เวลาที่จะจบงานเปิดตัว Chrome OS ของกูเกิลลงแล้ว โดยรายละเอียดส่วนใหญ่ก็มีการเปิดเผยออกมาเกือบครบทั้งหมด รายการฟีเจอร์มีดังนี้

• บูตเร็วมาก ประมาณสี่วินาทีหลังเปิดเครื่อง กูเกิลต้องการทำให้คอมพิวเตอร์เป็นเหมือนโทรทัศน์ ทุกอย่างถูกตัดออก เหลือแค่เฟิร์มแวร์, เคอร์เนล, และ Chrome งานนี้อาจจะต้องเขียนตำรา OS ใหม่เพราะ Chrome OS ไม่มีแม้แต่ Bootloader
• มีการยืนยันทุกโค้ดที่จะรัน ผ่านทางระบบการยืนยัน Certificate และการตรวจสอบความถูกต้องด้วย SHA1 ถ้าไม่แน่ใจว่ามีใครแอบแฮกเครื่องหรือไม่ ให้รีบูตเพื่อยืนยันซอฟต์แวร์ทั้งหมด
• มีฟีเจอร์เพิ่มเติมเพื่อเว็บแอพลิเคชั่น เช่น หน้าต่างขนาดเล็กสำหรับแชต, sidebar สำหรับแอพลิเคชั่นที่ใช้บ่อย และระบบเตือนผู้ใช้สำหรับเมล
• ทุกอย่างอยู่บนอินเทอร์เน็ต (ให้ถูกคือทุกอย่างอยู่กับกูเกิล) ข้อมูลในเครื่องเป็นเพียงการแคชเท่านั้นและทุกอย่างในดิสก์เข้ารหัสทั้งหมด ไม่สามารถแชร์ไฟล์ระหว่างผู้ใช้ในเครื่องเดียวกันได้
• รองรับ Flash ตั้งแต่ต้น

ที่เหลือดูวีดีโอทั้งหมดหลัง break ได้เลยครับ

ที่มา - Chromium.org

ในที่สุด Fedora รุ่นถัดไปคือรุ่นที่ 12 "Constantine" ก็ออกแล้วครับ โดย Constantine เป็นชื่อกษัตริย์โรมันที่ผ่อนปรนความขัดแย้งทางศาสนาทำให้ผู้คนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ดังนั้น Fedora 12 นี้ก็จะมี Tagline ว่า "Unite" ครับ (Fedora 11 "Leonidas" ก็เป็นชื่อกษัตริย์โรมันครับ Tagline ว่า "Reign")

สำหรับ Fedora 12 นี้มีฟีเจอร์มากมายสามารถอ่านได้จาก Release Note ครับ คร่าวๆ ดังนี้

จากข่าวเก่าว่า GNOME 3.0 คือ GNOME 2.30 ซึ่งจะออกตัวจริงช่วงเดือนมีนาคม 2010 ตอนนี้เกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นแล้ว เพราะทางโครงการตัดสินใจเลื่อน GNOME 3.0 ไปออกเดือนกันยายน 2010 แทน

เหตุผลก็ตรงไปตรงมาว่าการเลื่อนไปอีก 6 เดือนจะช่วยให้ GNOME 3.0 สมบูรณ์ขึ้น ส่วนรอบการออกเดือนมีนาคม 2010 (GNOME ออกทุกหกเดือน) ก็ไม่มีปัญหา เพราะว่าจะออก GNOME 2.30 ซึ่งจะเน้นไปที่การแก้บั๊ก และการพัฒนาในจุดเล็กๆ น้อยๆ เสียมากกว่า

Ubuntu 9.10 "Karmic Koala" (รีวิวฉบับ Blognone) แม้ว่าจะมีของใหม่มาให้ใช้เยอะพอสมควร แต่ก็อุดมไปด้วยปัญหาและบั๊กมากมาย เยอะกว่ารุ่นก่อนๆ อย่างเห็นได้ชัด (ผมสังเกตจากข่าวและบล็อกของต่างประเทศนะครับ)

สื่อต่างประเทศหลายฉบับรายงานว่า ผู้ใช้ Ubuntu 9.10 โดยเฉพาะการอัพเกรดจาก Ubuntu 9.04 พบปัญหาสารพัดสารพัน ปัญหายอดนิยมคือเรื่องหน้าจอดำ-กระพริบ อันเป็นผลมาจากไดรเวอร์การ์ดจอ, ไม่ยอมเปลี่ยนเคอร์เนลเป็นเวอร์ชันใหม่ของ Karmic, ฟีเจอร์เข้ารหัสไดรฟ์ไม่ทำงาน ส่วนการติดตั้งแบบ clean install ไม่เจอปัญหามากเท่า

Olivier Faurax นักพัฒนาจาก Mandriva ให้ข้อมูลว่า Skype รุ่นสำหรับลินุกซ์ที่จะออกในอนาคตอันใกล้นี้จะเปิดเผยซอร์สโค้ด อย่างไรก็ตาม ส่วนที่เปิดโค้ดจะมีเฉพาะส่วน GUI เท่านั้น ไม่ใช่ส่วนโปรโทคอล VoIP ในการติดต่อซึ่งเป็นความลับทางธุรกิจของ Skype (Faurax คาดว่า Skype น่าจะออก libskype ที่มีแต่ไบนารีให้ซอฟต์แวร์ IM ตัวอื่นๆ สามารถเรียกใช้ความสามารถได้)

ทาง Skype เองก็ได้ยืนยันข่าวนี้ทางบล็อกของบริษัทแล้ว เพียงแต่ยังไม่เปิดเผยข้อมูลเพิ่มเติมใดๆ บอกแค่เพียงว่าการเปิดซอร์สนี่เป็นแค่ "ส่วนหนึ่ง" ของสิ่งที่ใหญ่กว่านั้น

Blognone เคยรีวิว Ubuntu แบบเต็มๆ ไปครั้งหนึ่งในรุ่น 6.06 LTS "Dapper Drake" (จากนั้นเคยมี 7.04 "Feisty Fawn" รุ่นเบต้า และ Ubuntu Netbook Remix แต่เป็นตอนสั้นๆ) ตอนนี้เมื่อ Ubuntu 9.10 "Karmic Koala" ออกตัวจริงเรียบร้อย ก็ได้เวลามารีวิวกันอีกครั้ง

Ubuntu 9.10 Karmic Koala นั้นได้ชื่อมาตั้งแต่ 8 เดือนก่อน วันนี้ก็มีดาวน์โหลดอย่างเป็นทางการแล้ว

ฟีเจอร์นั้นมีการประกาศไปแล้วก่อนหน้านี้ ก็กลับไปอ่านเอาได้

ส่วนถ้าใครใจร้อนอยากโหลดเร็วๆ ผมแนะนำเซิร์ฟเวอร์ mirror1 ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ส่วนของไทย รอ Publicy Panda อาจจะอีกหลายปีหน่อย

ที่มา - Ubuntu Release Blog

แม้ว่า Chrome OS ตัวจริงจะยังไม่ออกมา แต่ซอร์สโค้ด (อย่างน้อยก็บางส่วน) ได้เข้าไปอยู่ในโครงการ Chromium มาได้ระยะหนึ่งแล้ว มาวันนี้เรามาแกะซอร์สโค้ดดูกันดีกว่าว่า Chrome OS นั้นน่าจะมีรูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไร

โครงการ ShipIt ช่องทางการกระตุ้นให้มีการใช้ Ubuntu ผ่านทางการแจกซีดีฟรีไปถึงบ้าน จนวันนี้ทาง Canonical ได้แจกซีดีไปแล้วนับล้านแผ่นนับเป็นค่าใช้จ่ายมหาศาล จนในที่สุดโครงการ ShipIt ก็จะมีการจำกัดการแจกซีดี ให้กับผู้ใช้ Ubuntu ครั้งแรกและทีมงาน LoCo เท่านั้น

ผู้ใช้ยังคงมีทางเลือกที่จะผลิตแผ่นซีดีมาช่วยกันแจกจ่ายกันเองผ่านทางอาร์ตเวิร์คที่มีให้ดาวน์โหลด

ผมว่าบ้านเราคนที่ขอไปส่วนมากก็ไม่ได้มีความจำเป็นสักเท่าใหร่ (สะสมกันซะมาก) อาจจะช่วยกันรวมตังค์มาพิมพ์ซีดีไว้เก็บ หรือข่วยกันแจกจ่ายให้กับคนในพื้นที่ที่จำเป็นต้องใช้ซีดีจริงๆ ก็ได้ครับ

กิจกรรมของ Ubuntuclub จัดกันทุกๆ 6 เดือนตามธรรมเนียม รอบนี้เป็นปาร์ตี้ฉลอง Karmic Koala

รายละเอียด

• สถานที่ ชั้น 2 ร้าน S&P สยามสแควร์ (ซอยศูนย์หนังสือจุฬา)

• วันที่ 31 ต.ค. 52 เวลา 14.00 เป็นต้นไป

  กิจกรรม

• Review Karmic Koala

• Review สุดยอด Distro โดย TrenddyTeddy
• S&P เล่าประสพการณ์ Open Source ในองค์กร
• ทิศทางในอนาคตของ Ubuntu เป็น panel discussion ดำเนินรายการโดย @gumara
• Etc. อาจมีอะไรเพิ่มเติมอีก

รายละเอียดดูใน Ubuntuclub

Ubuntu 9.10 "โคอาล่าแห่งชะตากรรม" Karmic Koala มีกำหนดออกตัวจริงวันที่ 29 ตุลาคมนี้ ในฐานะที่ Blognone มีความหนาแน่นของผู้ใช้ Ubuntu ต่อผู้อ่านทั้งหมดสูงมาก เรามาดูกันว่า Karmic Koala มีอะไรใหม่บ้าง คุ้มค่าแก่การอัพเกรดตามรอบ 6 เดือนหรือเปล่า

เดือนตุลาคมปีที่แล้ว Motorola เคยประกาศไว้ว่าทางออกสุดท้ายคือ Android และเดือนที่แล้วบริษัทก็สามารถเปิดตัว Motorola CLIQ มือถือ Android ตัวแรกได้สำเร็จ ตอนนี้ทิศทางของสายผลิตภัณฑ์มือถือของ Motorola เริ่มชัดเจนขึ้น เมื่อบริษัทให้ข่าวว่าจะไม่ใช้ระบบปฏิบัติการ Windows Mobile และ LiMo อีกแล้ว

ข่าวแรกคือ Motorola จะ "หยุดพัก" การออกมือถือแพลตฟอร์ม Windows Mobile 6.5 และจะรอจนกว่าไมโครซอฟท์จะออกแพลตฟอร์มมือถือรุ่นใหม่ (Windows Mobile 7?) จึงจะพิจารณาออกมือถือที่ใช้ระบบปฏิบัติการจากไมโครซอฟท์อีกครั้ง