Mozilla ออกแพ็กเกจ .deb ของ Firefox Stable เพื่อใช้กับดิสโทรลินุกซ์ตระกูล Debian, Ubuntu หลังจากเริ่มทดสอบรุ่น Nightly มาตั้งแต่เดือนตุลาคม 2023

ข้อดีคือผู้ใช้ Debian, Ubuntu และดิสโทรอื่นๆ ที่อิงจาก Debian จะได้ใช้แพ็กเกจ Firefox รุ่นใหม่ล่าสุดจาก Mozilla โดยตรง ไม่ต้องรอเวอร์ชันของดิสโทรทำเอง ซึ่ง Mozilla บอกว่าจะได้ประสิทธิภาพที่ดีกว่า เพราะปรับแต่งคอมไพเลอร์ให้ทำงานตรงกับที่ตั้งใจไว้

Mozilla ประกาศออกแพ็กเกจ .deb ของ Firefox Nightly รุ่นทดสอบ เพื่อให้ผู้ใช้ลินุกซ์ดิสโทรสาย Debian (รวมถึง Ubuntu และ Linux Mint) ติดตั้งและอัพเดต Firefox Nightly ได้สะดวกกว่าเดิม

ผู้ใช้ลินุกซ์ดิสโทรเหล่านี้ สามารถเพิ่ม APT repository ของ Mozilla แล้วสั่ง sudo apt-get install firefox-nightly เพื่อติดตั้งซอฟต์แวร์ได้ทันที

Mozilla บอกว่าการติดตั้ง Firefox Nightly สะดวกขึ้น ย่อมช่วยให้เกิดผู้ทดสอบ Firefox บนลินุกซ์มากขึ้นตามไปด้วย ส่งผลต่อพัฒนาการที่ดีขึ้นในภาพรวม

ที่มา - Mozilla

Raspberry Pi Foundation ประกาศอัพเดตระบบปฏิบัติการ Raspberry Pi OS มาใช้แกนของ Debian 12 Bookworm ตามรอบการออกรุ่นเสถียรของ Debian ทุกสองปี

นอกจากของใหม่จาก Debian 12 โดยตรงแล้ว Raspberry Pi Desktop ยังมีฟีเจอร์ใหม่อีกหลายอย่างดังนี้

เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 1993 Ian A Murdock ประกาศในกลุ่ม comp.os.linux.development ว่าเขากำลังพัฒนา Debian Linux Release ใกล้เสร็จ หลังจากใช้งาน SLS Linux และไม่พอใจหลายอย่าง

ประกาศครั้งนั้นวางแนวทางของ Debian เอาไว้หลายอย่าง เช่น

• ซอฟต์แวร์ใน Debian จะใหม่สดเสมอ กระบวนการอัพเกรดทำได้โดยง่าย
• กระบวนการติดตั้งทำได้ง่าย เพียงตอบคำถามไม่กี่ข้อ
• สามารถใช้งานได้โดยไม่ต้องมีอินเทอร์เน็ต ยังสามารถอัพเดตและติดตั้งซอฟต์แวร์เพิ่มได้
• มีการเขียนเอกสารไว้อย่างละเอียด

แนวทางการอัพเดตแพ็กเกจอย่างต่อเนื่อง ทำให้ Debian กลายเป็นดิสโทรพื้นฐานสำหรับดิสโทรยอดนิยมเช่น Ubuntu ขณะที่ในโลก container เอง Debian ก็ยังคงได้รับความนิยมอย่างสูง

โครงการ Debian ประกาศรองรับซีพียูสถาปัตยกรรม RISC-V อย่างเป็นทางการ (riscv64 is now an official Debian architecture) หลังจากมีให้ใช้งานแบบพอร์ต (Debian port) มาระยะหนึ่งแล้ว

ประกาศนี้มาไม่ทัน Debian 12 Bookworm ที่ออกเมื่อเดือนที่แล้ว ดังนั้นเราจะได้ใช้ RISC-V ใน Debian stable เวอร์ชันหน้าคือ Debian 13 Trixie ที่จะออกในปี 2025 แต่ถ้าใครรีบด่วนก็สามารถทดลองใช้จาก Debian Sid ก่อนได้

Debian ได้ออกรุ่นใหม่ของเคอร์เนล GNU Hurd แบบไม่เป็นทางการ ชื่อ Debian GNU/Hurd 2023 ตามหลังจาก Debian ตัวหลักที่ออกเวอร์ชั่น 12 ในชื่อ Bookworm

โดยเคอร์เนล GNU Hurd ซึ่งเป็นหนึ่งในเคอร์เนลระบบปฏิบัติการที่ Debian รองรับการพอร์ต โดยเปลี่ยน Debian ที่เป็นดิสโทรเคอร์เนลลินุกซ์ให้เป็นเคอร์เนล Hurd

ปัจจุบัน Debian GNU/Hurd 2023 ยังคงรองรับเฉพาะ i386 และสามารถสร้างแพ็คเกจได้ประมาณ 65% ของ Debian ส่วนการรองรับ APIC, SMP และ 64 บิตยังคงอยู่ในช่วงปรับปรุง

ใครสนใจสามารถทดลองโหลดไปเล่นได้ตามลิงก์นี้

Debian ดิสโทรลินุกซ์ยอดนิยมที่เป็นต้นน้ำของการพัฒนาดิสโทรจำนวนมาก ประกาศออกเวอร์ชั่น 12 ในชื่อ Bookworm ที่เป็นตัวละครใน Toy Story 3 โดยรวมเวอร์ชั่นนี้ใช้เวลาพัฒนา 1 ปี 9 เดือน 28 วัน และจะได้รับซัพพอร์ตไปอีก 5 ปี

ความเปลี่ยนแปลงสำคัญ ตามแพ็กเกจที่ปรับในเวอร์ชั่นนี้ เช่น systemd 252, linux 6.1, nginx 1.22, php 8.2, postgresql 15, vim 9.0 เวอร์ชั่นนี้ยกเลิกซัพพอร์ตชิปในกลุ่ม i586 อย่างเป็นทางการ แม้ว่าจะรองรับชุดคำสั่ง x86 แบบ 32 บิตอยู่แต่ก็ต้องการตระกูล i686 หรือ Pentium Pro ขึ้นไปเท่านั้น

โครงการลินุกซ์ Debian ถอด Python 2 ออกจาก Debian Unstable หรือ Sid เป็นที่เรียบร้อยในช่วงสิ้นปีที่ผ่านมา หลังจากติดแพ็กเกจเพียง 2 ตัวที่ยังต้องใช้ Python 2 อยู่ คือ gnat-gps และ python-defaults โดยทั้งสองแพ็กเกจนี้จริงๆ ก็ใช้กับ Python 3 ได้แล้ว

Python 2 หมดซัพพอร์ตไปตั้งแต่ปี 2020 ในเวอร์ชั่น 2.7.18 นับเป็นเวลา 20 ปีหลัง Python 2.0 ออกในปี 2000 และเป็นเวลาถึง 12 ปีหลัง Python 3.0 ที่ต้องแก้โค้ดเพื่อย้ายเวอร์ชั่นออกมาในปี 2008

Debian 11.0 โค้ดเนม "Bullseye"​ (ตุ๊กตาม้าใน Toy Story) เข้าสถานะเสถียรหลังพัฒนามานาน 2 ปีกว่า ระบบปฏิบัติการจะใช้ได้นาน 5 ปี

ของใหม่ใน Debian 11 คือเป็น Debian รุ่นแรกที่รองรับระบบไฟล์​ exFAT ที่ใช้ใน SD card, รองรับเครื่องพิมพ์ผ่านโปรโตคอล IPP-over-USB

แพ็กเกจซอฟต์แวร์ของ Debian 11 ก็ปรับให้ใหม่ขึ้น ฝั่งเดสก์ท็อปมีให้เลือกหลากหลาย Gnome 3.38, KDE Plasma 5.20, LXDE 11, MATE 1.24, Xfce 4.16 แพ็กเกจซอฟต์แวร์อื่นได้แก่ GIMP 2.10.22, Inkscape 1.0.2, LibreOffice 7.0, PHP 7.4 เป็นต้น

โครงการ Debian ประกาศโค้ดเนมของ Debian 13 (กำหนดออกปี 2025 นู่น) เป็นตุ๊กตาไดโนเสาร์สามเขา "Trixie" จากเรื่อง Toy Story (ปรากฏตัวครั้งแรกใน Toy Story 3)

ตอนนี้ Debian ใช้รอบการออกรุ่นใหญ่ทุก 2 ปี ในปีที่เป็นเลขคี่ รุ่นเสถียรล่าสุดคือ Debian 10 "Buster" (หมา) ออกในปี 2019

ปีหน้า 2021 เราจะได้เห็น Debian 11 "Bullseye" (ตุ๊กตาม้า) และตามด้วย Debian 12 "Bookworm" (ตุ๊กตาหนอน) ในปี 2023

ปัจจุบันโครงการ Debian มีนโยบายออกรุ่นใหญ่ (stable) ทุก 2 ปี หลังจากตกรุ่นแล้วจะเข้าสถานะ oldstable (ยังออกรุ่นย่อยที่อัพเดตแพตช์ความปลอดภัย) นาน 1 ปี แล้วจะเข้าสถานะ LTS ต่ออีก 2 ปีก่อนหมดอายุซัพพอร์ต

ล่าสุดโครงการ Debian ออก Debian 9.13 "stretch" ซึ่งเป็นเวอร์ชันย่อยสุดท้ายของ Debian 9 ที่เป็น oldstable

หลังจากนี้ Debian 9 จะเข้าสถานะ LTS (แทน Debian 8 ที่เพิ่งหมดอายุไป) โดยไม่ออกเวอร์ชันย่อยใหม่อีกแล้ว แต่อาจยังได้แพตช์ความปลอดภัยของบางแพ็กเกจ ไปจนถึงเดือนมิถุนายน 2022

Debian 8 "jessie" ที่ออกครั้งแรกในปี 2015 หมดระยะซัพพอร์ตแล้วในวันที่ 30 มิถุนายน 2020 โดยจะไม่ได้แพตช์ความปลอดภัยอีก

หลังจากนี้ Debian 9 "stretch" จะเข้าสถานะซัพพอร์ตระยะยาว (LTS) แทน มีระยะซัพพอร์ตนาน 5 ปีเท่ากัน หมดอายุในวันที่ 30 มิถุนายน 2022

เวอร์ชันปัจจุบันของ Debian คือ Debian 10 "Buster" ที่ออกในปี 2019 และจะซัพพอร์ตไปจนถึงเดือนมิถุนายน 2024 ส่วนเวอร์ชันหน้าคือ Debian 11 "Bullseye" มีกำหนดออกปี 2021 ตามนโยบายออกรุ่นใหญ่ทุกสองปี

Debian testing (ชื่อรหัส Bullseye) เปิดใช้งานโมดูล WireGuard ในเคอร์เนลเป็นค่าเริ่มต้น หลังจากโมดูลเข้าไปยังโครงการลินุกซ์เคอร์เนลเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา

โมดูล WireGuard จะอยู่ในโครงการเคอร์เนลหลักตั้งแต่ Linux 5.6 เป็นต้นไป อย่างไรก็ดี Ubuntu 20.04 LTS ที่กำลังจะออกเดือนหน้านั้นใช้ Linux 5.4 หรือ 5.5 แต่ทาง Canonical จะพอร์ตโมดูล WireGuard กลับไปใช้งานด้วย ทำให้ Ubuntu เวอร์ชั่น LTS ตัวต่อไปจะมี WireGuard มาในตัวค่อนข้างแน่

ปัจจุบัน Debian ออกเวอร์ชันใหญ่ทุก 2 ปี โดยออกในช่วงกลางปีของปีที่เป็นเลขคี่ รุ่นที่แล้วคือ Debian 9.0 Stretch ล่าสุดคือ Debian 10.0 "Buster" (ชื่อหมาของพระเอก Toy Story ที่เป็นหมาจริงๆ ไม่ใช่ตุ๊กตา)

ของใหม่ใน Debian 10

โครงการ Debian ออกเวอร์ชั่น 9.7 เป็นการเฉพาะเพื่อแก้ช่องโหว่ APT ที่ทำให้แฮกเกอร์สามารถส่งโค้ดมารันในเครื่องได้ในสิทธิ์ root

แม้ช่องโหว่ของ APT จะสามารถป้องกันได้ผ่านทางการอัพเดตตามปกติ แต่โดยทั่วไปเมื่อเราติดตั้งระบบปฎิบัติการใหม่แต่แรกก็มักจะอัพเดตระบบทันที ทำให้มีความเสี่ยงว่าจะถูกโจมตีตั้งแต่แรก การออกเวอร์ชั่นใหม่ทำให้คนจำได้ง่ายว่าต้องดาวน์โหลดอิมเมจสำหรับการติดตั้งเวอร์ชั่นใดจึงปลอดภัย

Max Justicz นักวิจัยความปลอดภัยรายงานถึงบั๊กของโปรแกรม apt (apt-get) ที่อ่านข้อมูล HTTP response ไม่ตรงตามมาตรฐาน ทำให้แฮกเกอร์สามารถส่งข้อมูลหลอก จนกระทั่งยิงไฟล์แพ็กเกจปลอมเข้ามารันบนเครื่องได้ และเนื่องจาก apt มักรันบนสิทธิ์ root ทำให้แพ็กเกจที่ได้รับมารันบนสิทธิ์ root ไปด้วยส่งผลกระทบร้ายแรงถึงระดับยึดเครื่องได้

ปัญหาเกิดจากกระบวนการทำงานของ apt เมื่อผู้ใช้สั่งดาวน์โหลดโปรแกรม ตัวโปรแกรมจะ fork โปรเซสลูกเพื่อเชื่อมต่อกับเซิร์ฟเวอร์ (fetcher) ซึ่งอาจจะเป็นโปรโตคอลต่างๆ กันไป ปัญหาคือ fetcher นี้มีบั๊กในการอ่าน HTTP Redirect ที่มันจะเชื่อข้อมูลฟิลด์ Location ใน HTTP Header เสมอ และส่งต่อไปยังโปรเซสแม่เพื่อแจ้งสถานะว่าเกิดการ Redirect โดยไม่ตรวจสอบ

ทีมต่อต้านการล่วงละเมิด (anti-harassment) ของ Debian รายงานความคืบหน้าช่วงท้ายปี หลังจากพยายามทำให้ชุมชนเป็นมิตรต่อคนทุกกลุ่มมากขึ้น โดยมีรายงานถึงการลบกระทู้, บล็อค, หรือพิจารณาโทษของ Debian Developer บางคน แต่ประเด็นหนึ่งคือมีการตัดสินลบแพ็กเกจ Weboob ออกจากโครงการแล้ว

Weboob เป็นโครงการสร้างอินเทอร์เฟซสำหรับเว็บต่างๆ เช่น เว็บธนาคารหรือเว็บค้นหางาน ให้สามารถใช้งานผ่าน API และ command line ได้ ตัวแพ็กเกจเองมีคำสั่งย่อย สำหรับใช้งานเว็บประเภทต่างๆ เช่น boobsize อ่านค่าตัวเลขจากเว็บ, handjoob ติดต่อเว็บหางาน, หรือ wetboob ค้นหาสภาพอากาศ

ก่อนหน้านี้ทีมต่อต้านการล่วงละเมิดเคยติดต่อทาง Weboob ขอให้เปลี่ยนชื่อแพ็กเกจแต่ไม่สำเร็จ

เราเพิ่งเห็น Kali Linux ลง Microsoft Store กันมาหมาดๆ ล่าสุดดิสโทรชื่อดังอย่าง Debian ก็ตามมาลง Microsoft Store เช่นกัน

ผู้ใช้งานจำเป็นต้องเปิดใช้ฟีเจอร์ Windows Subsystem for Linux (WSL) ก่อน (วิธีการ) จากนั้นจึงติดตั้งดิสโทรจาก Windows Store อีกทีหนึ่ง ส่วนเวอร์ชันของ Debian ที่ใช้คือ 9.3 (Stretch)

คนส่วนใหญ่ทราบว่าพนักงานของกูเกิลส่วนใหญ่ใช้แมค แต่ก็มีพนักงานบางส่วนที่ใช้ลินุกซ์ด้วย โดยพนักงานของกูเกิลใช้ดิสโทรของบริษัทเองชื่อ Goobuntu ที่พัฒนาอยู่บนฐานของ Ubuntu

อย่างไรก็ตาม ในเดือนสิงหาคม 2017 กูเกิลก็เปิดเผยว่าเปลี่ยนจาก Goobuntu มาเป็นดิสโทรตัวใหม่ชื่อ gLinux ที่พัฒนาเองเช่นกัน และเปลี่ยนฐานจาก Ubuntu มาเป็น Debian (ใช้ Debian testing หรือ "buster" ที่จะนับเป็น Debian 10)

กูเกิลไม่ได้อธิบายเหตุผลที่เปลี่ยนจาก Ubuntu มาเป็น Debian แต่ระบุแค่ว่ามีระบบย้ายจาก Ubuntu 14.04 LTS มาเป็น Debian buster แล้ว

Tails ลินุกซ์สำหรับความเป็นส่วนตัวโดยเฉพาะออกรุ่น 3.0 โดยความเปลี่ยนแปลงใหญ่คือใช้ Debian 9 เป็นฐานแล้ว ทำให้ได้รับอัพเดตซอฟต์แวร์ใหม่ๆ ตามมา เช่น KeePassX เป็นรุ่น 2.0.3, LibreOffice 5.2.6

ความสามารถอย่างหนึ่งของ Tails 3.0 คือการทำลายข้อมูลในหน่วยความจำทั้งหมดเมื่อบูตเครื่องหรือชัตดาวน์ หรือหากดึงไดรฟ์ที่ใช้บูตออกจากเครื่องฟังก์ชั่นทำลายข้อมูลก็จะทำงานทันทีเช่นกัน

ในเวอร์ชั่นนี้ยกเลิกการรองรับซีพียู 32 บิตทั้งหมด โดยจะใช้ความสามารถใหม่ๆ ของซีพียู 64 บิต เช่น NX, PIE

ที่มา - Tails

ลินุกซ์เดเบียนออกเวอร์ชั่น 9.0 แล้วอัพเดตซอฟต์แวร์ที่รองรับให้เป็นซอฟต์แวร์ยุคใหม่ ตัวเคอร์เนลใช้ Linux 4.9 ซึ่งเป็นรุ่น longterm ตัวล่าสุด ออกมาเมื่อปลายปี 2016 ความเปลี่ยนแปลงในซอฟต์แวร์ย่อยๆ มีอีกหลายอย่าง เช่น

ลินุกซ์รุ่นใหม่ๆ มักใช้ systemd เป็นส่วนประกอบสำคัญ แม้ว่าตัว systemd จะทำให้องค์ประกอบของลินุกซ์มีความทันสมัยขึ้นมาก (บูตเร็ว, จัดการความเชื่อมโยงระหว่างบริการต่างๆ) แต่ความซับซ้อนของมันก็ทำให้ผู้ดูแลระบบจำนวนมากไม่ชอบ ตั้งแต่ Debian ตัดสินใจใช้ systemd ก็มีนักพัฒนากลุ่มหนึ่งประกาศไม่ยอมรับและแยกโครงการเป็น Devuan ตอนนี้โครงการก็มาถึงจุดที่ประกาศพร้อมใช้งานแล้ว

Devuan Jessie 1.0 ประกาศเป็นโครงการซัพพอร์ตระยะยาว โดยจะออกแพตช์ยาวนานกว่า Debian Jessie เองเสียอีก (ผมยังไม่พบเอกสาร life cycle ว่าจะซัพพอร์ตไปนานแค่ไหน)

โปรโตคอล FTP นั้นอยู่คู่กับอินเทอร์เน็ตมาก่อน HTTP หรือแม้แต่ TCP/IP เสียอีก (เกิดปี 1971 และรันบน NCP มาก่อน) แต่ความนิยมของ FTP ก็ลดลงอย่างมากในช่วงหลังที่คนทั่วไปมักส่งไฟล์กับบนเว็บเซิร์ฟเวอร์กันหมดแล้ว ทางโครงการเดเบียนจึงประกาศเตรียมจะปิดเซิร์ฟเวอร์ FTP ในเดือนพฤศจิกายนนี้

เซิร์ฟเวอร์สองตัวหลัก คือ ftp.debian.org และ security.debian.org จะปิดตัวในวันที่ 1 พฤศจิกายน

สำหรับนักพัฒนา ทางเดเบียนยังมีเซิร์ฟเวอร์ ftp.upload.debian.org และ security-master.debian.org รันอยู่ต่อไป

ที่มา - The Register

ต่อจากข่าว Raspberry Pi มีระบบ GUI ของตัวเองชื่อ PIXEL ที่พัฒนาต่อจาก LXDE เมื่อเดือนตุลาคม ดูเหมือนว่าโครงการ PIXEL จะจุดติด และทางโครงการตัดสินใจขยายมันมาสู่ฮาร์ดแวร์พีซีทั่วไปที่เป็น x86 แล้ว

Raspberry Pi บอกว่า PIXEL ตอบโจทย์ผู้ใช้ทั่วไป ในแง่การเป็นเดสก์ท็อปที่สะอาด มีโปรแกรมครบถ้วน (มาพร้อม Chromium+Flash) สามารถเข้าไปแข่งขันในตลาดดิสโทรลินุกซ์ได้เลย และมีเป้าหมายจะสร้างเป็น "ระบบเดสก์ท็อปที่ดีที่สุด" ในอนาคตต่อไป

Debian รุ่นเสถียรในปัจจุบันคือ 8.0 โค้ดเนม Jessie ส่วนรุ่นถัดไปนับเลขเป็น 9.0 โค้ดเนม Stretch แม้ยังไม่มีกำหนดออกแน่ชัด แต่ก็น่าจะออกในปี 2017 ตามรอบการออกรุ่นใหญ่ทุก 2 ปีของ Debian

ล่าสุดในงานสัมมนาประจำปี DebConf 2016 ทางโครงการประกาศชื่อโค้ดเนมของ Debian รุ่นถัดไป 10.0 เรียบร้อยแล้ว ใช้ชื่อว่า Bullseye เป็นตุ๊กตาม้าในภาพยนตร์ Toy Story 2

คาดว่า Debian 10.0 Bullseye จะออกตัวจริงในปี 2019