Mozilla เริ่มทยอยปล่อย Firefox for Android ตัวใหม่ (โค้ดเนม Fenix) มาแทน Firefox ตัวปัจจุบัน (โค้ดเนม Fennec) ที่หยุดพัฒนามาสักระยะแล้ว

Firefox ตัวใหม่หรือ Fenix มีการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างจากเดิมหลายอย่าง ที่สำคัญได้แก่

กูเกิลเปิดตัวฟีเจอร์ใหม่ใน Chrome 85 beta บนมือถือแอนดรอยด์ ติดป้ายกำกับ Fast page ให้เว็บไซต์ที่โหลดไว โดยอาศัยตัวชี้วัดจาก Core Web Vitals ที่ประเมินประสบการณ์การใช้งานของผู้ใช้ Chrome ประเมินความสามารถในการใช้งานเว็บไซต์ ระยะเวลาโหลด การตอบสนอง ความเสถียรของเนื้อหาระหว่างดาวน์โหลด เป็นต้น

Microsoft Edge ตัวใหม่พลังเอนจิน Chromium เริ่มกระจายให้ผู้ใช้ Windows ในวงกว้างผ่าน Windows Update มาสักพัก ก็ได้เวลาที่ไมโครซอฟท์ประกาศแผนการหยุดซัพพอร์ตเบราว์เซอร์ตัวเก่า ทั้ง Edge Legacy และ Internet Explorer 11

กรณีของ Microsoft Edge Legacy จะหยุดอัพเดตแพตช์ความปลอดภัย ในวันที่ 9 มีนาคม 2021 ซึ่งถือเป็นวัน end of life

ส่วน IE11 ที่ยังต้องใช้เปิดเว็บแอพองค์กรรุ่นเก่าๆ ไมโครซอฟท์ยังไม่กำจัดทิ้ง แต่แนะนำให้ใช้ Edge แล้วเปิด IE mode แทน เพื่อประสบการณ์และความปลอดภัยที่ดีกว่า

เมื่อต้นปีนี้ กูเกิลประกาศหยุดซัพพอร์ต Chrome Apps (ซึ่งเป็นคนละอย่างกับ Extension) ในเดือนมิถุนายน 2020

ล่าสุดกูเกิลประกาศปรับแผน ยืดระยะเวลาซัพพอร์ตไปจนถึงปี 2021 สำหรับแพลตฟอร์มหลัก และปี 2022 สำหรับ Chrome OS (แผนเดิมคือ 2020 และ 2021 ตามลำดับ ยืดจากเดิม 1 ปี)

Firefox 79 ออกมาตั้งแต่ปลายเดือนกรกฎาคม แต่ฟีเจอร์สำคัญตัวหนึ่งคือระบบป้องกันการติดตามตัว (Enhanced Tracking Protection - ETP) ที่ก่อนหน้านี้มักป้องกันการใช้คุกกี้กับโดเมนภายนอก (third party cookie) เป็นหลัก ทำให้กระบวนการยิงโฆษณาตรงเป้าหมายจากการติดตามตัวทำได้ยากขึ้น ในเวอร์ชั่นนี้มีการป้องกันเทคนิค redirect tracking เข้ามา

ในที่สุด Firefox for Android รุ่นใหม่ (โค้ดเนม Fenix) ที่พัฒนามาแรมปีก็ถูกปล่อยออกสู่สาธารณชนแล้วผ่าน Play store โดยทีมงานวางแผนปล่อยออกมาตามประเทศ ประเทศไทยสามารถอัพเดตได้ตั้งแต่วันที่ 6 สิงหาคม

การปรับรุ่นครั้งนี้เป็นการปรับรุ่นครั้งใหญ่โดยเปลี่ยนมาใช้เอนจิน GeckoView และปรับหน้าตาใหม่หลายจุด เช่น ย้าย navigation bar มาอยู่ด้านล่าง เพื่อไม่ต้องเลื่อนนิ้วไปกดที่ด้านบนของจอ, เข้าสู่ Private browsing ได้ในการกดครั้งเดียว เป็นต้น

Mozilla ออก Firefox 79.0 ที่เวอร์ชันมีของใหม่ไม่มากนัก

• ขยายจำนวนผู้ใช้บน Windows ที่ได้ใช้ WebRender หรือใช้จีพียูช่วยเรนเดอร์หน้าเว็บ โดยเฉพาะกลุ่มที่ใช้จีพียู AMD/Intel
• แก้บั๊กเกี่ยวข้องกับโปรแกรมอ่านหน้าจอ (screen reader) หลายจุด ทั้งการแครชของ Firefox เอง, การใช้ร่วมกับ Developer Tools และการแสดงผลรูปภาพแบบ SVG

ที่มา - Firefox

Microsoft Edge เพิ่มฟีเจอร์ใหม่ 2 อย่าง

• แสดงแท็บทั้งหมดที่เปิดอยู่ในหน้า Alt + Tab ของ Windows เทียบเท่ากับหน้าต่างอื่นๆ (สามารถปิดได้ถ้าไม่ต้องการ)
• เมื่อเปิดเว็บที่ถูกปักหมุดบนทาสก์บาร์ (pinned site) เราจะเห็นไอคอนของเว็บนั้นถูกเปิดขึ้นมาบนทาสก์บาร์ด้วย (ก่อนหน้านี้คลิกแล้วจะเปิด Edge) และเมื่อนำเมาส์ไปชี้ จะเห็นแท็บที่เกี่ยวข้องกับเว็บนั้นทั้งหมด

ทั้งสองฟีเจอร์จำเป็นต้องใช้ Microsoft Edge Insider Build 85.0.561.0 และ Windows 10 Insider Preview Build 20175 ขึ้นไป

Chrome 84 เข้าสถานะเสถียร ของใหม่ในเวอร์ชันนี้หลายอย่างเป็นสิ่งที่เคยประกาศไปก่อนแล้ว

หลังจากเริ่มปล่อย Microsoft Edge ตัวใหม่ที่ใช้เอนจิน Chromium ให้กับลูกค้าทั่วไปผ่าน Windows Update มาได้ระยะหนึ่ง ไมโครซอฟท์ก็ได้ประกาศแผนที่จะขยายการปล่อย Edge ตัวใหม่ไปยังพีซีในภาคการศึกษาและภาคธุรกิจ โดยจะเริ่มต้นภายหลัง 30 ก.ค. นี้

เปลี่ยนจากแผนเดิมเมื่อเดือน ม.ค. ที่ไมโครซอฟท์เคยออกเอกสารชี้แจ้งว่าจะไม่อัพเกรด Edge ตัวใหม่ให้อุปกรณ์ที่เข้าข่ายใช้งานในองค์กรซึ่งรวมถึงพีซีภาคการศึกษาและภาคธุรกิจให้อัตโนมัติ

สถิติส่วนแบ่งตลาดเบราว์เซอร์ของ NetMarketShare ประจำเดือนมิถุนายน 2020 พบว่า Chrome มีส่วนแบ่งตลาดเบราว์เซอร์เดสก์ท็อปเกิน 70% เรียบร้อยแล้ว

อันดับสองคือ Edge ที่แซงหน้า Firefox ได้ตั้งแต่เดือนมีนาคม ส่วนแบ่งตลาดเพิ่มเป็น 8.05% ส่วนอันดับสาม Firefox กลับมาเพิ่มเล็กน้อยเป็น 7.58%

Mozilla ออก Firefox 78 มีของใหม่ดังนี้

• หน้า Protections Dashboard (เข้าได้จากเมนูหรือ about:protections) รวมข้อมูลการบล็อคคุกกี้ การตามรอย และปัญหารหัสผ่านรั่ว
• เพิ่มปุ่ม Refresh Firefox ในตัวถอนการติดตั้ง (uninstaller) เพื่อสร้างโพรไฟล์ใหม่แบบสะอาดๆ (แต่ยังคงเก็บข้อมูลบางอย่างไว้ ใช้ bookmarks, history, passwords) ช่วยแก้ปัญหาของ Firefox โดยไม่ต้องเสียเวลาติดตั้งใหม่
• ขยายฟีเจอร์ WebRender ที่ใช้จีพียูช่วยเรนเดอร์หน้าเว็บ มายังผู้ใช้วินโดวส์ที่ใช้จีพียูอินเทล

Firefox 78 เป็นรุ่นซัพพอร์ตระยะยาว Extended Support Release (ESR) และเป็นรุ่นสุดท้ายที่ซัพพอร์ต macOS 10.9, 10.10, 10.11

Opera Desktop ออกเวอร์ชัน 69 มาพร้อมฟีเจอร์สำคัญคือใช้งาน Twitter ได้ในตัว (จากแถบ sidebar ข้างซ้าย) มาทั้ง timeline หลัก, ระบบข้อความ direct messages และการค้นหาข้อความ

แนวทางของ Opera ในช่วงหลังคือผนวกบริการออนไลน์ที่คนใช้บ่อยๆ เข้ามาในแถบ sidebar เพื่ออำนวยความสะดวก บริษัทบอกว่าก่อนหน้านี้เพิ่ม Instagram แล้วประสบความสำเร็จอย่างมาก (Opera GX สำหรับเกมเมอร์ก็มี Twitch และ Discord ส่วนบริการอื่นที่มีอยู่ก่อนแล้วคือ Facebook Messenger, Telegram และ WhatsApp)

Apple ปล่อยวิดีโอเซสชั่นใน WWDC 2020 โดยมีตอนหนึ่งโชว์ฟังก์ชันการล็อกอินเว็บไซต์บน Safari 14 แบบ frictionless experience ซึ่ง FIDO Alliance ระบุว่าเป็นการใช้เทคโนโลยี WebAuthn ระบบล็อกอินโดยไม่ต้องใช้รหัสผ่านที่ทาง W3C รับเข้าเป็นมาตรฐานเว็บในปีที่แล้ว

เทคโนโลยี WebAuthn หรือ Web Authentication API เป็นมาตรฐานกลางในการยืนยันตัวตนแบบใหม่ที่ให้นักพัฒนาเว็บไซต์เลือกเปิดใช้งาน ซึ่งระบบนี้พัฒนาโดย FIDO Alliance โดยกรณีของ iOS และ macOS คือ Apple จะเปิดให้ใช้ Touch ID หรือ Face ID ในการยืนยันตัวตนบนเว็บไซต์ต่าง ๆ ดังนั้นผู้ใช้จึงล็อกอินได้โดยไม่ต้องใส่ชื่อผู้ใช้งานและรหัสผ่านเหมือนเดิม

Mozilla ประกาศหยุดซัพพอร์ต Firefox เวอร์ชันหลักบน macOS 10.9 (Mavericks), 10.10 (Yosemite), 10.11 (El Capitan)

Mozilla ระบุว่าแอปเปิลไม่มีนโยบายการซัพพอร์ตแพตช์ให้ OS เวอร์ชันเก่าออกมาชัดๆ แต่ปกติแล้วจะออกแพตช์ให้กับ OS 3 รุ่นล่าสุด (N, N-1, N-2) ซึ่งกรณีของ macOS 10.11 ออกแพตช์ครั้งสุดท้ายเมื่อ 2 ปีก่อน (เดือนกรกฎาคม 2018) จึงถือว่าไม่มีการแพตช์อีกแล้ว

Mozilla แนะนำให้อัพเกรดเป็น macOS 10.12 ขึ้นไป แต่ผู้ใช้ OS เหล่านี้ยังสามารถใช้ Firefox Extended Support Release (ESR) ที่เป็นเวอร์ชันเก่าและสนับสนุนยาวนานได้ต่อไป (เวอร์ชัน ESR ล่าสุดในตอนนี้คือ Firefox ESR 68.9.0 เทียบกับรุ่นปกติที่เป็นเวอร์ชัน 77 แล้ว)

แอปเปิลประกาศ Safari เวอร์ชันใหม่ใน macOS 11 Big Sur รองรับส่วนขยายที่เขียนด้วย WebExtensions API ซึ่งหมายถึงส่วนขยายของ Chrome

การที่ Safari รองรับ WebExtensions API ทำให้ส่วนขยายของ Chrome สามารถพอร์ตมาได้แทบจะทันที (ลักษณะเดียวกับที่ Edge หรือ Firefox ทำอยู่ ซึ่ง Firefox เริ่มรองรับในปี 2015) ส่วนการแจกจ่ายสามารถทำผ่าน Mac App Store โดยจะมีหมวด Extension เพิ่มเข้ามาให้ (หมายเหตุ: เป็นคนละตัวกับ Safari App Extensions ที่มีอยู่ก่อนหน้านี้)

กูเกิลปล่อยส่วนขยายใหม่สำหรับเบราว์เซอร์ Chrome ในชื่อ Link to Text Fragment โดยเป็นส่วนขยายสำหรับสร้างลิงก์ตามร่างมาตรฐาน Text Fragment ที่กำลังเสนอเข้า W3C ทำให้เบราว์เซอร์สามารถลิงก์ไปยังข้อความใดๆ ก็ได้ในหน้าเว็บ โดยตอนนี้เบราว์เซอร์โครมนั้นรองรับฟีเจอร์นี้ในตัว แต่ยังไม่สาารถสร้างลิงก์ได้ด้วยตัวเอง

Text Fragment จะกำหนดลิงก์แบบ anchor แบบใหม่ต่อท้าย URL ของเว็บในรูปแบบ #:~:text=[ข้อความ] เมื่อเบราว์เซอร์ได้รับลิงก์แบบนี้และรองรับฟีเจอร์ Text Fragment ก็จะเลื่อนไปยังจุดที่มีข้อความพร้อมกับไฮไลต์ข้อความให้ชัดเจนทันที

Opera GX เว็บเบราว์เซอร์สำหรับเกมเมอร์ ฉลองอายุครบ 1 ปี (เปิดตัวเดือนมิถุนายน 2019) เพิ่มฟีเจอร์สำคัญคือรองรับ Discord แอพแชทยอดนิยมของชุมชนเกมเมอร์ โดยเพิ่มปุ่ม Discord ที่แถบ sidebar ด้านซ้ายมือ กดแล้วจะเป็นหน้าต่างแชทของ Discord ลอยขึ้นมาทับหน้าจอปกติ

ก่อนหน้านี้ Opera GX รองรับเว็บแอพยอดนิยมตัวอื่นๆ คือ Twitch, Facebook Messenger, WhatsApp และล่าสุดในอัพเดตเดือนพฤษภาคมคือ Instagram

ฟีเจอร์ใหม่ในอัพเดตนี้คือ Hot Tabs Killer หรือการ kill แท็บที่กินทรัพยากรเยอะๆ และ Force Dark Pages เปลี่ยนธีมหน้าเว็บใดๆ ก็ได้เป็นธีมสีมืด

เมื่อต้นเดือนนี้ เราเห็นไมโครซอฟท์เริ่มปล่อย Microsoft Edge ตัวใหม่ผ่าน Windows Update สำหรับ Windows 10

ล่าสุดไมโครซอฟท์ออกอัพเดต Microsoft Edge ให้ผู้ใช้ Windows 7 SP1 และ Windows 8.1 ด้วยเช่นกัน ในแง่ตัวเบราว์เซอร์คงไม่มีอะไรต่างกัน แต่กรณีของ Windows 7/8.1 ไม่มี Edge ตัวเดิมมาให้ด้วย การมาถึงของ Edge ตัวใหม่จึงไม่ได้มาแทน Edge ตัวเดิม แต่เป็นเบราว์เซอร์ตัวใหม่ที่เพิ่มเข้ามานอกเหนือจาก Internet Explorer 11 โดยจะไม่เปลี่ยนค่าดีฟอลต์ของระบบด้วย

หลังจากออกรุ่นใช้งานจริงของ Vivaldi บน Android มาตั้งแต่เมื่อปลายเดือนเมษายนปีนี้ ล่าสุด Vivaldi เบราว์เซอร์สำหรับสมาร์ทโฟนที่มี UI จัดการหน้าเว็บแบบแท็บเป็นจุดขาย ก็ได้รับอัพเดตเพื่อความสามารถใหม่เป็นครั้งแรก

โดยในเวอร์ชันนี้ Vivaldi ได้เพิ่มตัวเลือกใหม่สำหรับการเปิด dark mode ซึ่งไม่ใช่เพียงแค่ปรับธีมของเบราว์เซอร์เป็นธีมมืดเท่านั้น แต่ยังสามารถปรับเว็บไซต์จากโทนสว่างเป็นโทนมืดได้ แม้ว่าเว็บไซต์นั้นๆ จะไม่ได้มีตัวเลือกให้เปิด dark mode ก็ตาม (เข้าใจว่าเบื้องหลังการทำงานคือการปรับ CSS ของแต่ละเว็บไซต์ให้เป็นโทนมืดโดยตรง - ผู้เขียน)

Vivaldi เบราว์เซอร์ทางเลือกเพื่อผู้ใช้ power user ออกอัพเดตเวอร์ชัน 3.1 ที่มาพร้อมกับของใหม่อย่าง Notes Manager ฟีเจอร์จดโน้ตที่ได้อัพเกรดความสามารถจากเดิมไปอย่างมาก จนน่าจะพอเรียกได้ว่าเป็นการยกเอาฟีเจอร์ของแอพจดโน้ตมาไว้ในเบราว์เซอร์เลยทีเดียว

ฟีเจอร์ Notes Manager ใช้ประโยชน์จากตัวแก้ไขโน้ตแบบใหม่ที่ทำงานแบบ WYSIWYG (What You See Is What You Get) ผนวกกับเครื่องมืออำนวยสะดวกหลายอย่าง ทั้งเครื่องมือจัดฟอร์แมทข้อความที่ใช้งานได้ผ่านแถบ UI หรือผ่านการเขียนด้วยภาษา Markdown, ฟังก์ชั่นค้นหาข้อความ, แนบรูป จนไปถึงฟังก์ชั่น undo-redo พร้อมยกพื้นที่เกือบทั้งหน้าจอเพื่อใช้สำหรับการจดโน้ตโดยเฉพาะ

จากข่าวเก่า Microsoft Edge เริ่มใช้ระบบหน่วยความจำแบบใหม่ Segment Heap ลดการใช้แรมลง 27% ระบบหน่วยความจำแบบ Segment Heap เดิมทีใช้กับแอพที่เขียนแบบ UWP เท่านั้น โดยไมโครซอฟท์เพิ่งเปิดใช้แอพแบบ Win32 ใช้งานได้ด้วยใน Windows 10 v2004 โดยมี Edge เป็นแอพตัวแรกที่ใช้งาน

การที่ Edge พัฒนาบน Chromium ทำให้เบราว์เซอร์ตระกูลนี้ตามมาใช้ Segment Heap ได้ไม่ยากนัก ที่สำคัญคือไม่ต้องรอกันนาน ไม่ต้องเรียกร้องอะไรให้เหนื่อย เพราะวิศวกร Chrome ประกาศแล้วว่าจะเปลี่ยนมาใช้ Segment Heap ด้วย

ไมโครซอฟท์ประกาศแผนการพัฒนาฟีเจอร์ชุดใหญ่ให้ตัวอ่าน PDF ของ Microsoft Edge ตัวใหม่ที่อิงจากตัวอ่าน PDF ของ Chromium ซึ่งมีฟีเจอร์น้อยกว่า Edge ตัวเก่าอยู่พอสมควร ฟีเจอร์หลายอย่างเป็นการเขียนใหม่โดยอิงจากฟีเจอร์เดิมที่ผู้ใช้เรียกร้องกันเข้ามา

ฟีเจอร์ที่ไมโครซอฟท์ประกาศว่าจะพัฒนา (แต่ยังไม่ระบุช่วงเวลา) ได้แก่

ไมโครซอฟท์ประกาศเริ่มปล่อย Microsoft Edge Chromium ให้ผู้ใช้ Windows 10 ผ่าน Windows Update

ก่อนหน้านี้ คนที่อยากใช้ Microsoft Edge ตัวใหม่ที่เป็น Chromium ต้องดาวน์โหลดเองเท่านั้น และยังสามารถใช้ Edge ตัวเก่า-ใหม่ควบคู่กันไปได้

ตอนนี้ไมโครซอฟท์จะเริ่มปล่อย Edge ตัวใหม่ผ่าน Windows Update โดยจะมีผลกับ Windows 10 v1803 ขึ้นไป เมื่อติดตั้งแล้ว ข้อมูลใน Edge ตัวเก่าจะถูกย้ายมายัง Edge ตัวใหม่ให้อัตโนมัติ และ Edge ตัวเก่าจะถูกซ่อนไม่ให้มองเห็น (แต่ยังไม่ถูกลบออกจากระบบ เพราะเป็นส่วนหนึ่งของ OS)

Mozilla ออก Firefox 77 รุ่นเสถียร ซึ่งเวอร์ชันนี้ไม่ค่อยมีของใหม่มากนัก

• เพิ่มหน้า about:certificate สำหรับแสดงข้อมูลใบรับรองดิจิทัล
• ขยายเอนจิน WebRender ให้ผู้ใช้บนวินโดวส์มากขึ้น ตอนนี้เริ่มเปิดให้โน้ตบุ๊กที่ใช้จีพียู NVIDIA แล้ว
• หน้า New Tab เริ่มแสดงบทความแนะนำ Recommended by Pocket เฉพาะผู้ใช้ในสหราชอาณาจักร

ที่มา - Mozilla