Mozilla เปิดตัวโลโก้ใหม่ของ Firefox เมื่อเดือนที่ผ่านมา ซึ่งตอนนี้ Mozilla เริ่มนำโลโก้ใหม่ออกใช้แล้วใน Firefox Nightly ซึ่งเป็นเวอร์ชัน 70 ซึ่งจะเป็นโลโก้ Firefox ที่ใช้โทนน้ำเงินและม่วงเป็นหลัก ส่วน Firefox เวอร์ชันจริงจะใช้โลโก้เดียวกันแต่เปลี่ยนโทนสีเป็นเหลืองและแดง

จุดสังเกตอีกอย่างคือ Mozilla เลิกใช้คำว่า Quantum ที่ห้อยท้าย Firefox มาตั้งแต่เวอร์ชัน 57 ที่เป็นการปรับโฉมครั้งใหญ่ของ Firefox โดยเฉพาะเทคโนโลยีการเรนเดอร์เว็บไซต์ และเปลี่ยนไปใช้คำว่า Firefox Browser แทน เพราะแบรนด์หลักของ Firefox จะครอบคลุมผลิตภัณฑ์อีกหลายอย่าง เช่น Firefox Send, Firefox Monitor, Firefox Lockwise เป็นต้น

ทีมงาน Mozilla IoT ได้เปิดตัว WebThings มาราวสามเดือนแล้ว ซึ่งคราวนั้นมี WebThings Gateway ไว้สำหรับใช้กับ Raspberry Pi พร้อมระบุว่าจะรองรับเราท์เตอร์ในอนาคต

ล่าสุด Mozilla ได้ออก WebThings Gateway เวอร์ชัน 0.9 ให้ทดสอบบนเราท์เตอร์เป็นครั้งแรก ซึ่งในช่วงทดลองจะรองรับเฉพาะเราท์เตอร์ Turris Omnia แต่ Mozilla จะขยายให้ WebThings Gateway รองรับเราท์เตอร์รุ่นอื่น ๆ ในอนาคต

สัปดาห์ที่ผ่านมา Mozilla ออก Firefox 68 มีของใหม่ดังนี้

Mozilla เคยกล่าวถึงบริการสมัครสมาชิกอ่านข่าวมาสักระยะ ที่จะเปิดให้ผู้ใช้สมัครสมาชิก จ่ายเงินรายเดือน และอ่านข่าวจากสำนักข่าวที่เข้าร่วมโดยไม่ต้องมีโฆษณามารบกวน

ล่าสุด Mozilla เริ่มเผยข้อมูลบางส่วนของบริการใหม่แล้ว โดยค่าสมาชิกของระบบอ่านข่าวอยู่ที่ 4.99 ดอลลาร์ต่อเดือน Mozilla จะแบ่งรายได้ส่วนหนึ่งให้กับเว็บไซต์ที่เข้าไปอ่าน ส่วนผู้ใช้ก็จะได้อ่านคอนเทนต์แบบไม่ต้องถูกรบกวนจากโฆษณา หรือการติดตามจากระบบคุกกี้ที่ฝังบนเว็บไซต์ รวมถึงยังมีฟีเจอร์อื่น ๆ ให้ด้วย เช่น อ่านออกเสียงให้ฟัง หรือซิงค์แบบข้ามแพลตฟอร์ม เป็นต้น

สมาคมผู้ประกอบการ ISP ในสหราชอาณาจักรประกาศเสนอรายชื่อฮีโร่และวายร้าย (Hero and Villain) แห่งอินเทอร์เน็ต เรื่องน่าประหลาดใจคือทางสมาคมระบุว่า Mozilla ผู้พัฒนาเบราว์เซอร์ไฟร์ฟอกซ์นั้นเป็นหนึ่งในวายร้ายอินเทอร์เน็ต

การเสนอชื่อครั้งนี้พิจารณาฝั่งฮีโร่จากการช่วยให้อินเทอร์เน็ตเป็นพื้นที่ที่น่าเชื่อถือ, พัมนาวงการบรอดแบนด์ในสหราชอาณาจักร, และทำงานเพื่อแก้ไขประเด็นการกำกับอินเทอร์เน็ตระดับโลก ขณะที่ฝั่งวายร้ายนั้นเป็นผู้สร้างผลกระทบกับการป้องผู้ใช้, สมดุลระหว่างเสรีภาพการแสดงออกและการปกป้องลิขสิทธิ์, และสร้างผลกระทบต่อห่วงโซ่อุปทานอุปกรณ์สื่อสาร

สัปดาห์ที่แล้ว Mozilla ออก Firefox ตัวใหม่บน Android โดยใช้โค้ดเนมภายในว่า Fenix (ตัวที่ใช้อยู่ในปัจจุบันคือ Fennec) โดยปรับเปลี่ยนทั้งหน้าตา UI และตัวเอนจินแสดงผลมาเป็น GeckoView

หลายคนอาจสงสัยว่า เอนจินของ Firefox เป็น Gecko อยู่แล้ว แล้ว GeckoView คืออะไรกันแน่ ซึ่ง Mozilla มีคำอธิบายในเรื่องนี้

Mozilla เปิดตัว Firefox Preview ใหม่บน Android ซึ่งเป็นการนำเอาแนวคิด Firefox Focus เบราว์เซอร์ที่เน้นด้านความเป็นส่วนตัวมารวมเข้ากับ Firefox เวอร์ชันเต็ม

จุดสำคัญของ Firefox Preview คือเปลี่ยนไปใช้เอนจิน GeckoView เหมือนกับ Firefox Focus ซึ่งเป็นเอนจินที่ Mozilla พัฒนาเอง จึงใส่ฟีเจอร์ด้านความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยเข้าไปได้มากกว่า และทำงานเร็วขึ้นด้วย โดย Mozilla ระบุว่า Firefox Preview เร็วกว่าเดิมถึง 2 เท่า ซึ่งทำให้ Firefox แตกต่างจากเบราว์เซอร์อื่น เพราะส่วนใหญ่จะใช้ Blink ซึ่งจะขึ้นอยู่กับ Google

หลังจากที่ Mozilla โชว์ไอคอนแบรนด์ Firefox รวมถึงผลิตภัณฑ์ในเครือทั้งชุด เพื่อรอเสียงตอบรับจากผู้ใช้ ผ่านมาแล้วเกือบปี วันนี้ Mozilla ได้เปิดตัวโลโก้ฉบับปรับปรุงใหม่ของแบรนด์ Firefox อย่างเป็นทางการ พร้อมกับการปรับให้ Firefox เป็นแบรนด์หลัก (parent brand) ที่สื่อถึงผลิตภัณฑ์ในกลุ่มทั้งหมด ส่วนเบราว์เซอร์จะใช้ชื่อว่า Firefox Browser

การอัพเดตครั้งนี้ไม่ใช่แค่ไอคอน แต่ Mozilla ได้เปิดตัวระบบดีไซน์ของ Firefox ทั้งสี, รูปทรง, ตัวอักษร เพื่อให้การออกแบบภายในแบรนด์เป็นไปในทิศทางเดียวกัน

ประเด็นเรื่องรายได้ของ Mozilla เป็นปัญหาเรื้อรังมานาน เพราะก่อนหน้านี้ Mozilla อยู่ได้ด้วยส่วนแบ่งรายได้จากเอนจินค้นหาของ Firefox ซึ่งเป็นเงินจากกูเกิล ที่เป็นคู่แข่งโดยตรงของ Firefox (แม้ภายหลังมีดีลอื่นๆ เช่น Yandex, Baidu, Yahoo เพิ่มเข้ามา แต่รายได้จากกูเกิลยังเป็นสัดส่วนที่มากอยู่)

ล่าสุด Chris Beard ซีอีโอของ Mozilla Corporation ให้สัมภาษณ์กับสื่อเยอรมนี T3N ว่า Mozilla กำลังจะหารายได้ด้วยการเปิดบริการพรีเมียมชื่อ Firefox Premium

Mozilla ประกาศเพิ่มฟีเจอร์ด้านความเป็นส่วนตัวจำนวนมาก โดยไฮไลต์ในครั้งนี้คือการเปิด Enhanced Tracking Protection เป็นค่าเริ่มต้น ซึ่งระบบนี้จะบล็อคคุกกี้จาก third-party tracker บน Firefox เพื่อป้องกันการติดตามผู้ใช้

ระบบบล็อคคุกกี้นี้ จะบล็อคจากรายการใน Disconnect ซึ่งหาก Enhanced Tracking Protection เปิดใช้งานแล้วจะไม่มีการแสดงสัญลักษณ์ใด ๆ แต่ผู้ใช้เข้าไซต์ใดก็ตามแล้วระบบบล็อคก็จะแสดงไอคอนโล่ขึ้นมาบนแอดเดรสบาร์ สามารถคลิกเข้าไปเพื่อดูรายละเอียดการบล็อคคุกกี้ได้ และหากต้องการหยุดระบบบล็อคแยกตามไซต์ก็สามารถสั่งปิดได้เช่นกัน

Mozilla ออกอัพเดต Firefox 67 โดยเน้นที่ความเร็ว ที่เบราว์เซอร์จะโหลดสิ่งที่จำเป็นก่อน และมีฟีเจอร์ด้านความเป็นส่วนตัวเพิ่มเข้ามาในอัพเดตครั้งนี้ด้วย

ไฮไลต์ด้านความเร็วในอัพเดตครั้งนี้คือ ในส่วนเว็บ Mozilla ได้รีวิวว่าอะไรทำให้เว็บช้าหรือเร็ว และกำหนดให้ Firefox เลือกโหลดสิ่งที่จำเป็นขึ้นมาก่อน วิธีนี้ช่วยให้ Instagram, Amazon และ Google search โหลดเร็วขึ้น 40-80% รวมถึงเบราว์เซอร์จะค้นหา style sheet ทางเลือกหลังโหลดหน้าขึ้นมาแล้ว และจะไม่โหลด auto-fill จนกว่าจะขึ้นฟอร์มให้ใส่ เพื่อให้เบราว์เซอร์เร็วมากขึ้นด้วย

หลังจาก Mozilla พบปัญหาใบรับรองหมดอายุจนทำให้ add-on หลายตัวไม่ทำงานพร้อมกัน ล่าสุด Eric Rescorla ซีทีโอของ Firefox ได้เขียนรายละเอียดเกี่ยวกับเหตุการณ์ครั้งนี้แล้วว่าทำไมจึงเกิดเหตุการณ์แบบนี้ได้ และจะป้องกันเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตอย่างไร

Rescorla ระบุว่า ทุกวันนี้ Firefox มี add-on อยู่ราว 15,000 ตัว โดย Firefox กำหนดให้ add-on ทั้งหมดที่ถูกติดตั้งจะต้องผ่านการเซ็นรับรองด้วยด้วยลายเซ็นดิจิทัลเพื่อป้องกัน add-on ที่ไม่พึงประสงค์ โดยทีมงานของ Mozilla จะเป็นผู้ตรวจสอบ add-on เอง

หลังจากที่ Firefox พบปัญหา add-on หยุดการทำงานเกือบทั้งหมดเนื่องจากใบรับรองหมดอายุ

ล่าสุด Mozilla ได้ออกประกาศแล้วว่า ตอนนี้กำลังแก้ปัญหาอยู่ ซึ่ง Firefox จะอัพเดตตัวเองอัตโนมัติในแบคกราวน์ ซึ่งจะมีผลในไม่กี่ชั่วโมงหลังประกาศ ดังนั้นผู้ใช้ไม่ต้องทำอะไร รวมถึงเตือนผู้ใช้ว่าไม่ควรลบ add-on ทิ้งและติดตั้งใหม่ด้วย เพราะอาจทำให้ข้อมูลบางอย่างถูกลบไปด้วย โดย Firefox จำเป็นต้องเปิดระบบ Studies เพื่อให้ระบบอัพเดตแก้ปัญหาอัตโนมัติทำงานตามภาพด้านล่าง

ทั้งนี้ Mozilla ระบุว่า การอัพเดตในรอบนี้จะไม่มีเวอร์ชันสำหรับ Firefox ESR และ Firefox for Android ซึ่งจะออกตามมาในภายหลัง

เมื่อกลางดึกของคืนวันที่ 3 พฤษภาคม มีผู้ใช้ Firefox จำนวนมากพบว่า Add-ons เกือบทั้งหมดที่ติดตั้งถูกปิด (disabled) จากการตรวจสอบโดยอาสาสมัครจำนวนมากพบว่าเป็นผลจากใบรับรองหมดอายุ

มีผู้ใช้หลายคนพยายามนำเสนอวิธีการแก้ไขชั่วคราวเช่น เปลี่ยนค่า "xpinstall.signatures.required" ใน about:config เป็น false หรือ เปลี่ยนเวลาในเครื่องคอมพิวเตอร์ชั่วคราว แต่ก็ไม่ได้แก้ไขได้ในทุกกรณี

จนถึงตอนนี้ยังไม่มีคำชี้แจงอย่างเป็นทางการจาก Mozilla

Mozilla ประกาศแผนการหยุดพัฒนา Firefox for Android ตัวที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน (โค้ดเนม "Fennec") เพื่อเปลี่ยนไปใช้เบราว์เซอร์ตัวใหม่โค้ดเนม Fenix

Mozilla ประกาศโครงการ WebThings ที่เปิดตัวเมื่อปีที่แล้วในชื่อ Project Things โดยตอนนี้โครงการได้ก้าวหน้าเกินกว่าระดับการทดลองแล้ว โดยโครงการมีส่วนสำคัญคือ WebThings Gateway ที่ออกเวอร์ชั่น 0.8.1 โดยมีฟีเจอร์เพิ่มเข้ามาคือการ log ข้อมูลย้อนหลัง และการแจ้งเตือนเมื่อเกิดเหตุสำคัญ จากเดิมที่มีระบบสร้างกฎการทำงาน และควบคุมอุปกรณ์ตามแผนผังบ้าน (floor-plan)

ตอนนี้ WebThings Gateway รองรับเฉพาะ Raspberry Pi แต่ Mozilla ระบุว่ากำลังพัฒนาเราท์เตอร์ที่ใช้ OpenWRT เป็นฐาน ใช้สำหรับปล่อยสัญญาณ Wi-Fi และเหมาะสำหรับผู้ใช้ตามบ้าน

Mozilla ได้ออกข้อร้องเรียนต่อแอปเปิล ให้มีการยกระดับการควบคุมความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้ iPhone ให้มากขึ้นกว่าเดิมอีก

โดย Mozilla อธิบายว่า iPhone แต่ละเครื่องจะมีค่า ID ที่แตกต่างกันในการติดตามข้อมูลผู้ใช้งานสำหรับผู้ซื้อโฆษณา เรียกว่า IDFA ซึ่งแม้ผู้ใช้งานจะเลือกปิดคุณสมบัตินี้ได้ แต่คนส่วนมากก็ไม่รู้

Mozilla ประกาศพัฒนาฟีเจอร์ใหม่ คือระบบบล็อคสคริปต์ขุดคริปโต และสคริปต์สำหรับตามรอยผู้ใช้งานใน Firefox เวอร์ชันหน้า

สำหรับสคริปต์ตามรอยหรือ fingerprinting script จะถูกฝังไว้ในหน้าเว็บหลายหน้า ทำการขุดคอนฟิกของคอมพิวเตอร์เพื่อสร้าง digital fingerprint ไว้เพื่อการติดตามผู้ใช้ ส่วนสคริปต์สำหรับขุดสกุลเงินคริปโตหรือ cryptomining script จะใช้พลังของคอมพิวเตอร์เพื่อขุดสกุลเงินคริปโตให้คนอื่น ส่งผลให้คอมพิวเตอร์ช้าลงและกินพลังงานมากขึ้น ซึ่ง Firefox ในเวอร์ชันถัด ๆ ไป Mozilla จะฝังระบบป้องกันสคริปต์เหล่านี้เข้ามาด้วย

Mozilla ออกอัพเดต Firefox บน iOS ใหม่ ซึ่งรอบนี้มีการปรับปรุงหลายอย่างโดยเฉพาะการรองรับฟีเจอร์เฉพาะสำหรับ iPad ได้แก่

Mozilla ได้ปล่อย Firefox 66 แล้ว โดยรอบนี้มีฟีเจอร์สำคัญที่ระบบบล็อค autoplay และ scroll anchoring

ฟีเจอร์แรกคือ Firefox จะบล็อคคอนเทนต์ที่ถูกตั้งค่าให้เล่นอัตโนมัติเป็นค่าเริ่มต้น ซึ่งถ้าจะดูวิดีโอจะต้องคลิกก่อน แต่กับเว็บไซต์บางเว็บอย่างเช่นโซเชียลมีเดียที่จะเล่นวิดีโออัตโนมัติโดยไม่ส่งเสียง Firefox จะไม่หยุดการเล่นวิดีโอ ส่วนวิดีโอที่มาเป็นชุด กดเล่นวิดีโอแรกแล้ววิดีโอถัด ๆ ไปจะเล่นให้อัตโนมัติ ในกรณีนี้ Firefox จะไม่บล็อค (เฉพาะเว็บไซต์สตรีมมิ่ง เช่น Netflix, Hulu, YouTube)

Mozilla เปิดตัวโครงการ Iodide สภาพแวดล้อมสำหรับพัฒนา (IDE) งานประเภท data science คล้ายกับ Jupyter และ R-Studio แต่มีจุดต่างที่ซอฟต์แวร์ทั้งหมดรันอยู่บนเบราว์เซอร์

Iodide ใช้ WebAssembly ดึงเอา Python, Numpy, Pandas, Matplotlib, และแพ็กเกจอื่นๆ มาทำงานในจาวาสคริปต์ ทำให้กระบวนการพัฒนาโดยรวมเหมือนการพัฒนาเว็บ สามารถเขียน Markdown ลงไปใน notebook แล้วปรับแต่งการแสดงผลด้วย CSS การใช้ WebAssembly ทำให้ประสิทธิภาพโดยรวมช้าลงบ้างแต่ก็ยังอยู่ในระดับใช้งานได้

Mozilla เปิดตัวเบราว์เซอร์ใหม่ Firefox Fenix บน Android ซึ่งเป็นเบราว์เซอร์ Firefox ที่คิดใหม่ทำใหม่ โดย Mozilla นำเอนจิน GeckoView มาใส่ พร้อมกับ Android Components ซึ่งพัฒนาโดย Mozilla

Firefox Fenix จะนำเครื่องมือทุกอย่างมาไว้ด้านล่างทั้งหมด โดยจุดเปลี่ยนสำคัญของ Fenix คือ Mozilla ปรับระบบแท็บใหม่โดยเรียกแท็บว่าเซสชั่นปัจจุบัน เมื่อปิดแอพไปแล้วสักระยะ Fenix จะบันทึกแท็บไว้เป็นบันเดิล (หรือจะกดบันทึกเองก็ได้) เรียกว่าเซสชั่นล่าสุด เมื่อกลับมาใช้ Fenix ใหม่อีกครั้ง สามารถเริ่มเซสชั่นใหม่ หรือจะเรียกเซสชั่นเก่าที่บันทึกไว้ก็ได้ และเซสชั่นนี้สามารถแชร์กับคนอื่นหรืออุปกรณ์อื่นผ่าน Firefox Sync ได้ด้วย

Mozilla ผู้พัฒนาเบราว์เซอร์ไฟร์ฟอกซ์เปิดตัวบริการส่งไฟล์ Firefox Send หลังจากทดลองมาตั้งแต่ปี 2017 โดยตอนนี้สามารถกำหนดจำนวนครั้งที่ดาวน์โหลดและระยะเวลาก่อนลบไฟล์ (ลบทันทีหากเงื่อนไขใดถึงกำหนดก่อน) พร้อมกับความสามารถในการตั้งรหัสผ่านก่อนดาวน์โหลดไฟล์

สำหรับการส่งไฟล์โดยไม่ล็อกอินจะสามารถส่งได้สูงสุด 1GB เช่นเดียวกับช่วงทดสอบ แต่หากสมัครสมาชิกจะส่งไฟล์ได้สูงสุด 2.5GB

ตัวโครงการ Send เองเป็นโครงการโอเพนซอร์ส สามารถดาวน์โหลดไปติดตั้งในองค์กรเองได้ โดยโค้ดอยู่บน GitHub

Mozilla ประกาศนำเทคโนโลยี AI ช่วยตรวจหาบั๊กของโค้ดมาใช้กับ Firefox เพื่อช่วยให้แก้ไขบั๊กได้รวดเร็วมากขึ้น

เทคนิคตัวนี้เรียกว่า CLEVER (Combining Levels of Bug Prevention and Resolution techniques) เป็นผลงานของทีมวิจัย La Forge Research Lab ของบริษัท Ubisoft

เทคนิค CLEVER ใช้วิธีอ่านข้อมูลจากฐานข้อมูลบั๊กและการเปลี่ยนแปลงโค้ดจาก version control มาวิเคราะห์พาแพทเทิร์นที่มักผิดพลาดในอดีต และตรวจโค้ดก่อน commit เพื่อป้องกันโค้ดที่มีจุดบกพร่องถูกส่งเข้าระบบ ผลจากการใช้งานกับระบบภายในของ Ubisoft จำนวน 12 ระบบ พบว่ามีความแม่นยำ 79%

Mozilla ได้ส่งจดหมายถึงคณะกรรมการยุโรป โดยกล่าวถึงความไม่โปร่งใสในเรื่องการจัดการข้อมูลการโฆษณาการเมืองบนแพลตฟอร์มของ Facebook ว่าแม้ Facebook จะส่งท่าทีที่จริงจังในการจัดการ แต่ก็ยังไม่โปร่งใสเพียงพอ

Mozilla ระบุว่า Facebook ได้พยายามป้องกันไม่ให้บุคคลที่สามทำการดำเนินการวิเคราะห์โฆษณาบนแพลตฟอร์ม โดย Facebook ได้มีท่าทีในการกีดกันนักพัฒนา, นักวิจัย หรือองค์กรในการพัฒนาเครื่องมือและวิจัยเพื่อให้การศึกษาและให้อำนาจผู้ใช้เข้าใจและทนต่อแคมเปญการส่งข้อมูลปลอมแบบเลือกกลุ่มเป้าหมายได้