ไมโครซอฟท์ออก Visual Studio Code 1.59 มีฟีเจอร์ที่น่าสนใจ (ยังเป็นฟีเจอร์ระดับพรีวิว) คือ automatic language detection ตรวจหาว่าโค้ดที่พิมพ์ลงไปเป็นโค้ดภาษาอะไร โดยใช้ machine learning เพื่อเซ็ตโหมดการทำงานให้ตรงกับภาษาโปรแกรมที่ใช้งาน

ปกติแล้ว IDE หรือ code editor ใช้วิธีดูนามสกุลไฟล์เพื่อดูว่าเป็นภาษาโปรแกรมใด แต่ในกรณีที่เป็นไฟล์ untitled (เช่น การนำโค้ดจากที่อื่นมาแปะในไฟล์ว่าง) จะมีความยากในการตรวจสอบกว่าเดิม

Redmonk บริษัทวิเคราะห์ข้อมูลนักพัฒนา ออกรายงานอันดับภาษาโปรแกรมยอดนิยมประจำไตรมาสสามปี 2021 โดยใช้แหล่งข้อมูลจาก GitHub (จำนวนโค้ด/แกนนอน) และ Stack Overflow (จำนวนการพูดคุย/แกนตั้ง) มาผสมกัน

ผลจากการจัดอันดับของ Redmonk ไม่ต่างจากอันดับของสำนักอื่นๆ (เช่น JetBrains หรือ GitHub) เพราะ Top 3 เป็นภาษายอดนิยมชุดเดียวกัน โดยอันดับหนึ่งคือ JavaScript ตามด้วย Python และ Java เป็นอันดับสองร่วม

OpenAI เปิดตัว Triton 1.0 ภาษาโปรแกรมที่ออปติไมซ์โค้ดสำหรับทำงานบนชิปกราฟิกโดยอัตโนมัติ โดยได้การทดสอบคูณเมทริกซ์ประสิทธิภาพเทียบกับไลบรารีที่ออปติไมซ์มาเฉพาะอย่าง cuBLAS ของ NVIDIA เอง

ตัวภาษา Triton คล้ายกับไพธอนอย่างมาก แต่กระบวนการทำงานภายในออกแบบมาเพื่อการทำงานร่วมกับชิปกราฟิกโดยเฉพาะ เนื่องจากชิปกราฟิกนั้นต้องการการออปติไมซ์หลายอย่างเพื่อให้โค้ดทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ได้แก่ การย้ายข้อมูลทีละมากๆ เข้าออกจากแรมนอกชิป (DRAM เช่น GDDR ที่เราเห็นในสเปคของการ์ดกราฟิก) จากนั้นต้องวางข้อมูลลง SRAM ของแต่ละคอร์โดยแย่งข้อมูลใช้งานกันให้น้อย ใช้หน่วยความจำส่วนเดิมให้มากๆ และเรียงการประมวลผลตามพฤติกรรมของคอร์กราฟิก รวมถึงการใช้งานชุดคำสั่งพิเศษสำหรับการประมวลผลเฉพาะทาง

JetBrains ออกรายงานสำรวจข้อมูลนักพัฒนาประจำปี 2021 จากผู้ตอบแบบสอบถาม 31,743 คนใน 183 ประเทศ มีข้อมูลที่น่าสนใจดังนี้

รายงานดัชนีการจัดอันดับภาษาเขียนโปรแกรม TIOBE Index ประจำเดือนกรกฎาคม 2021 ซึ่งเป็นการฉลองครบรอบ 20 ปี ที่เริ่มมีการจัดอันดับภาษาโปรแกรมตั้งแต่ปี 2001 โดย 3 อันดับแรกของภาษายอดนิยมยังเหมือนเดือนก่อนหน้าคือ C Java และ Python ตามลำดับ

Paul Jansen ซีอีโอของ TIOBE ให้ข้อสังเกตว่า แม้อันดับยังไม่เปลี่ยน แต่ตัวเลขอัตราความนิยมก็มีส่วนต่างที่น้อยลงมา โดย C อยู่ที่ 11.62% ขณะที่ Python อยู่ที่ 10.95% ซึ่งต่างกันน้อยกว่า 1% แล้ว รวมทั้งแนวโน้มของ C และ Java ก็มีอัตราที่ลดลง ขณะที่ Python เพิ่มสูงขึ้น จึงมีโอกาสที่ Python จะขึ้นมาเป็นภาษาโปรแกรมยอดนิยมอันดับ 1 ในเวลาอันใกล้นี้

แอปเปิลเปิดตัวฟีเจอร์สำคัญสำหรับนักพัฒนาในงาน WWDC นอกเหนือจากการอัพเดต API ตามรอบการอัพเดตระบบปฎิบัติการแล้ว ยังมีเปิดตัวเครื่องมือพัฒนาอีกหลายรายการ

บริการแรกคือ Xcode Cloud บริการคลาวด์สำหรับการคอมไพล์แอป, ทดสอบ, และกระจายแอปรุ่นทดสอบให้เทสเตอร์ บริการนี้ทำให้นักพัฒนาไม่ต้องใช้เครื่องตัวเองในการคอมไพล์เอง ลดระยะเวลาที่เครื่องโหลดหนักลง ตัวบริการเริ่มทดสอบวงปิดในปีนี้และเปิดบริการจริงในปีหน้า ส่วนราคาจะแจ้งภายหลัง

แอป Swift Playground อัพเดตเป็นเวอร์ชั่น 4 สำหรับเรียนเขียนโค้ดบน iPad เพิ่มความสามารถในการเขียนแอปเต็มรูปแบบ สามารถเขียนแอปด้วย SwiftUI ได้ทันที รวมถึงสามารถส่งแอปขึ้น App Store โดยตรง

Guido van Rossum บิดาแห่ง Python เพิ่งกลับมาทำงานกับไมโครซอฟท์เมื่อปลายปี 2020 หลังเกษียณอายุตัวเองไปได้เพียงปีเดียว

เขาเพิ่งไปบรรยายในงานสัมมนา Language Summit เล่าว่าหลังเกษียณแล้วเจอสถานการณ์อยู่บ้าน เลยเบื่ออยู่บ้านเฉยๆ เขาจึงกลับมาสมัครงานใหม่และไมโครซอฟท์จ้าง โดยเขาได้อิสระจากไมโครซอฟท์ว่าจะทำอะไรก็ได้ เขาจึงเลือกกลับมาพัฒนา Python ต่อ และเขาถือว่าเป็นการตอบแทนชุมชนของไมโครซอฟท์ต่อโครงการ Python

สิ่งที่ Guido กลับมาโฟกัสในรอบนี้คือการพัฒนา CPython (Python เวอร์ชันมาตรฐานที่ใช้กันทั่วไป บางส่วนเขียนด้วยภาษา C เลยเรียก CPython) ให้ทำงานเร็วขึ้น โดยมีเงื่อนไขว่า ABI/API เดิมยังต้องใช้ได้ ซึ่งไม่ง่ายเลย

Flask เฟรมเวิร์คสำหรับพัฒนาเว็บยอดนิยมบนภาษา Python ออกรุ่น 2.0 ความเปลี่ยนแปลงใหญ่ที่สุดคือการยกเลิกรองรับ Python 2 และ Python 3.5 ลงไป โดยทีมงานวางแผนว่าในอนาคตจะซัพพอร์ตเฉพาะ Python เวอร์ชั่นที่โครงการหลักยังซัพพอร์ตอยู่เท่านั้น

การอัพเกรดครั้งนี้มาพร้อมกับการเปลี่ยนเลขเวอร์ชั่นของโมดูลย่อยๆ ทั้งหมด ได้แก่

ภาษา COBOL กลับมาเป็นที่สนใจอีกครั้งในช่วง COVID-19 จากกรณีรัฐนิวเจอร์ซีย์ขอโปรแกรมเมอร์ COBOL เข้าไปช่วยแก้ระบบสวัสดิการช่วง COVID-19 ทำให้โลกกลับมาสนใจโค้ดเดิมที่เขียนไว้หลายสิบปีแล้ว และสนใจว่าจะหาทางแก้ปัญหาในระยะยาวได้อย่างไร

เว็บไซต์ InfoWorld รวบรวมข้อมูลประเด็นการย้ายระบบ COBOL ว่ามีหลายแนวทาง ตั้งแต่การเขียนใหม่ทั้งหมด (rewrite) ซึ่งมีข้อเสียว่าโค้ดเก่า 30 ปี เอกสารไม่มี อาจไม่มีใครเข้าใจมันอีกแล้ว ไปจนถึงการยกโค้ดเก่ามารันบนโครงสร้างพื้นฐานยุคใหม่ (lift-and-shfit) ซึ่งมีข้อเสียว่าไม่สามารถปรับซอฟต์แวร์เพื่อสนองความต้องการของคนรุ่นนี้ได้อีก

ในงาน Think 2021 ของ IBM มีประกาศเปิดตัวโปรเจกต์ CodeNet ชุดข้อมูลขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นเพื่อสอน AI เขียนโปรแกรม โดยชุดข้อมูลประกอบด้วยตัวอย่างโค้ด 14 ล้านชุดรวม 500 ล้านบรรทัด และในภาษาโปรแกรมที่แตกต่างกันไปกว่า 55 ภาษา ตั้งแต่ที่ยังมีนิยมใช้งานคือ C++, Java, Python และ Go ไปจนถึงภาษาดั้งเดิมอย่าง COBOL, Pascal และ FORTRAN

Pyston โครงการภาษาไพธอนประสิทธิภาพสูงที่เริ่มต้นโครงการโดย Dropbox เมื่อปี 2014 กลับมาพัฒนาและเปิดซอร์สอีกครั้งในเวอร์ชั่น 2.2 หลังจากทาง Dropbox ทิ้งโครงการไปเมื่อปี 2017 ทีมงานตัดสินใจออกมาตั้งบริษัทแยกเพื่อให้บริการซัพพอร์ตในปี 2020

Pyston เป็นรันไทม์ไพธอนที่มี C API เข้ากันได้กับโครงการหลัก ทำให้สามารถใช้แพ็กเกจหลักๆ ได้ทันทีผ่านทางคำสั่ง pip-pyston3 ตัวโครงการรองรับภาษาไพธอนเวอร์ชั่น 3.8

เฟซบุ๊กประกาศเข้าเป็นสมาชิก Rust Foundation มูลนิธิเพื่อการพัฒนาภาษา Rust ที่เพิ่งก่อตั้งเมื่อต้นปีที่ผ่านมา โดยสมัครเป็นระดับแพลตตินั่มที่เป็นระดับสูงสุดเท่ากับ 5 องค์กรที่ร่วมก่อตั้ง คือ AWS, Google, Huawei, Microsoft, และ Mozilla

Joel Marcey หัวหน้าทีมโอเพนซอร์สของเฟซบุ๊ก และตอนนี้เป็นกรรมการ Rust Foundation ระบุว่ามีการใช้ภาษา Rust มาตั้งแต่ปี 2016 ในทุกส่วนของการพัฒนา ตั้งแต่ระบบควบคุมซอร์สโค้ดไปจนถึงคอมไพล์เลอร์

เฟซบุ๊กกำลังปรับโครงสร้างการพัฒนาภายในให้รองรับภาษา Rust มากขึ้น มีทีมพัฒนาภาษา Rust เฉพาะกิจเพื่อซัพพอร์ตการใช้งาน Rust ทั้งภายในและภายนอกบริษัท

ไมโครซอฟท์เปิดคอร์สสอนเขียนภาษา Rust สำหรับผู้เริ่มต้น โดยเป็น เอกสาร tutorial บนเว็บไซต์ Microsoft Docs มีเนื้อหา 8 โมดูล ใช้เวลาเรียนประมาณ 5 ชั่วโมง เรียนจบแล้วสามารถเขียนโปรแกรม Rust ง่ายๆ แบบคอมมานด์ไลน์ได้

เอกสารนี้สอนการเขียน Rust โดยใช้ VS Code เป็น editor และสอนแนวคิดเบื้องต้น เช่น ระบบจัดการแพ็กเกจ Cargo, ชนิดของตัวแปรต่างๆ, การจัดการหน่วยความจำ เป็นต้น

ชุมชนนักพัฒนาภาษา Go เผยผลสำรวจความเห็นนักพัฒนาประจำปี 2020 (ข่าวของปี 2019) มีผู้ตอบแบบสอบถาม 9,648 คน ลดลงจากปีก่อนหน้าเล็กน้อย ภาพรวมของสถิติยังคล้ายกับของเดิม

Crystal โครงการภาษาโปรแกรมโอเพนซอร์สที่พยายามพัฒนาภาษาที่โครงสร้างคล้ายภาษา Ruby แต่ประสิทธิภาพอยู่ในระดับเดียวกับภาษา C ประกาศออกเวอร์ชั่น 1.0

แนวทางของ Crystal นั้นพัฒนาภาษาให้ต้องคอมไพล์เป็นไบนารีก่อนจึงจะรันได้ ตัวภาษามี garbage collector สำหรับจัดการหน่วยความจำ และระบบ fiber/channel ที่ได้แนวคิดมาจากภาษา Go ตัวภาษามีการพัฒนามาตั้งแต่ปี 2011 โดยเริ่มเขียนคอมไพลเลอร์บนภาษา Ruby เองก่อนจะคอมไพล์ตัวคอมไพล์เลอร์ได้สำเร็จในช่วงปี 2013 และออกแพ็กเกจเวอร์ชั่น 0.1.0 ในปี 2014

ภาษา TypeScript กลายเป็นภาษาที่มาแรงขึ้นเรื่อยๆ จากการใช้ทดแทน JavaScript ในหลายโอกาส และถูกนำไปใช้งานในเฟรมเวิร์คดังๆ อย่าง Angular 2 หรือ Deno

สำหรับผู้ที่สนใจหัดเขียน TypeScript ล่าสุดไมโครซอฟท์ประกาศแจกฟรี TypeScript Handbook เวอร์ชันเขียนใหม่ให้เป็นปัจจุบัน

คู่มือเล่มนี้เป็นการสอนเขียน TypeScript สำหรับคนที่เขียน JavaScript มาก่อนแล้ว รูปแบบการสอนเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไปตามลำดับขั้น และเน้นไปที่ฟีเจอร์ที่พบเจอบ่อยๆ ในชีวิตประจำวัน

กูเกิลประกาศออก Flutter 2.0 และ Dart 2.12 ซึ่งถือเป็นการอัพเกรดครั้งใหญ่ของโลก Flutter

ปัจจุบัน Flutter รองรับการเขียนแอพเนทีฟบน 5 ระบบปฏิบัติการคือ Android, iOS, macOS, Linux, Windows บวกด้วยการเขียนเว็บอีก 1 แพลตฟอร์ม

นอกจาก 6 แพลตฟอร์มข้างต้นแล้ว กูเกิลยังประกาศความร่วมมือกับ Toyota ที่จะนำ Flutter ไปใช้ในระบบ infotainment ของรถยนต์ด้วย แต่ก็ยังไม่มีรายละเอียดมากนักในตอนนี้

ไมโครซอฟท์เปิดตัวภาษา Power Fx ภาษาสำหรับแพลตฟอร์ม Low Code ที่มีพื้นฐานมาจากสูตรของ Excel และตอนนี้ใช้สำหรับบริการ Power Apps ของไมโครซอฟท์เอง โดยไมโครซอฟท์เตรียมดึงตัวภาษาออกมาเป็นโครงการแยกต่างหากทำให้ใช้งานนอก Power Apps ได้ รวมถึงไปใช้ในบริการอื่นๆ ของไมโครซอฟท์เอง เช่น Microsoft Dataverse, Microsoft Power Automate, Microsoft Power Virtual Agents เป็นต้น

แม้ตัวภาษายังแยกออกมาไม่เสร็จ แต่ไมโครซอฟท์ก็พรีวิวให้ดูว่าเราสามารถสร้างแอป GUI ได้โดยสร้างหน้าจอจากไฟล์ YAML และฝังโค้ดไว้ภายใน

เนื่องจากภาษามีพื้นฐานมาจาก Excel พฤติกรรมจึงคล้ายกัน ตัวฟังก์ชั่นมีชื่อตรงกัน การทำงานเป็นรูปแบบ content-centric มองข้อมูลเป็นตาราง และโค้ดจะประมวลผลทันทีที่ข้อมูลเปลี่ยนแปลงไป

บริษัทความปลอดภัยไซเบอร์ Intezer ออกรายงานว่า Go กลายเป็นภาษายอดนิยมของอาชญากรไซเบอร์ โดยมัลแวร์ที่เขียนด้วย Go เติบโตขึ้นถึง 2,000% ภายในเวลาเพียงไม่กี่ปี

มัลแวร์ Go ตัวแรกถูกค้นพบในปี 2012 แต่ก็ใช้เวลาอีกนานกว่าความนิยมจะเพิ่มขึ้น จนมาพุ่งแรงในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ด้วยเหตุผลว่า Go เป็นภาษาที่เขียนง่าย เขียนทีเดียวทำงานได้ข้ามแพลตฟอร์ม ทำให้ผู้สร้างมัลแวร์เริ่มย้ายภาษาจาก C/C++ มาเป็น Go แทน

ภาษา Python มีอายุครบ 30 ปีในเดือนกุมภาพันธ์ 2021 โดยนับจาก Guido van Rossum โพสต์เวอร์ชันแรก 0.9.0 ต่อสาธารณะบนนิวส์กรุ๊ป alt.source (ในสมัยที่ยังไม่มีเว็บด้วยซ้ำ) เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 1991

Guido เริ่มสร้าง Python ในช่วงปลายปี 1989 และเปิดตัวต่อโลกช่วงต้นปี 1991 ประโยคแรกที่เขาแนะนำ Python คือ

This is Python, an extensible interpreted programming language that
combines remarkable power with very clear syntax.

โครงการภาษา Rust ก่อตั้งเป็นมูลนิธิตามกฎหมายในชื่อ Rust Foundation อย่างเป็นทางการเรียบร้อยแล้ว โดยมีบริษัทร่วมก่อตั้ง ได้แก่ AWS, Huawei, Google, Microsoft, และ Mozilla โดยรวมทางมูลนิธิจะมีงบประมาณสำหรับบริการโครงการ Rust อย่างน้อยปีละล้านดอลลาร์ไปอีก 2 ปี

กรรมการชุดแรกของมูลนิธิมี 10 คนประกอบด้วยตัวแทนจาก 5 บริษัทร่วมก่อตั้ง และ 2 คนจากโครงการพัฒนาหลัก และอีก 3 คนที่ดูแลโครงการสำคัญ ได้แก่ เสถียรภาพ (reliability), คุณภาพ (quality), และ การมีส่วนร่วม (collaboration)

O’Reilly รายงานผลสำรวจความนิยมเทคโนโลยีจากการใช้งาน O’Reilly Online Learning Platform ที่เป็นแพลตฟอร์มอ่านหนังสือ และเรียนออนไลน์ ซึ่งทำให้เห็นภาพรวมที่น่าสนใจเพราะเป็นอัตราการดูคอนเทนต์จริง เช่น อ่านหนังสือหรือเรียนวิชาออนไลน์ ไม่ใช่เพียงคำค้นเท่านั้น โดยรวมแล้วแพลตฟอร์มมีการใช้งานเพิ่มขึ้น 24% ทำให้เนื้อหาส่วนใดที่เติบโตต่ำกว่านี้นับว่าต่ำกว่าค่าเฉลี่ย

สำหรับภาษาโปรแกรมมิ่ง Python ยังคงได้รับความนิยมสูงสุด มีอัตราการเติบโตที่สูงถึง 27%, Java ได้รับความนิยมอันดับสองแต่อัตราการเติบโตกลับติดลบ 3% แสดงให้เห็นว่าความนิยมลดลงชัดเจน, JavaScript เติบโตถึง 40% แซงค่าเฉลี่ยไปได้มาก ที่น่าสนใจคือภาษา Rust ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นถึง 94% มาอยู่ดับดับ 9 แล้ว

Consortium for Information & Software Quality (CISQ) องค์กรวางมาตรฐานคุณภาพซอฟต์แวร์รายงานการสำรวจเหตุจากปัญหาคุณภาพซอฟต์แวร์และความเสียหายที่เกิดขึ้นในปี 2020 ระบุว่าความเสียหายรวมอยู่ที่ 2.08 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือกว่าหกหมื่นล้านบาท โดยปัญหาใหญ่เกิดจากโปรแกรมเมอร์ไม่เพียงพอ

ความเสียหายที่เกิดขึ้นมีตั้งแต่โครงการซอฟต์แวร์ที่ล้มเหลว 260,000 ล้านดอลลาร์ ความเสียหายจากซอฟต์แวร์เก่าคุณภาพต่ำ 520,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ บั๊กที่ทำให้ซอฟต์แวร์ทำงานล้มเหลว 1.56 ล้านล้านดอลลาร์ (รวมกันเกินความเสียหายรวม คาดว่าบางกรณีจัดอยู่ในหลายหมวด)

โครงการภาษาโปรแกรม Ruby ออกรุ่น 3.0 ตัวจริงตามที่ประกาศว่าจะออกวันคริสตมาส กลายเป็นจุดตัดของการอัพเกรดภาษาที่เข้ากับเวอร์ชั่น 2.x ไม่ได้อีกต่อไป

ทางโครงการระบุว่าเวอร์ชั่น 3.0.0 นี้มีเป้าหมาย 3 ประการ ได้แก่

โครงการ Go ออกรุ่น 1.16 beta 1 ที่มีความเปลี่ยนแปลงสำคัญคือการรองรับ Apple M1 (Apple Silicon) เต็มรูปแบบเมื่อเลือกคอมไพล์ระบบปฎิบัติการเป็น Darwin และสถาปัตยกรรมซีพียูเป็น Arm64 พร้อมกันนี้ก็แยกการคอมไพล์สำหรับ iOS เป็น ios/arm64 แทน

สำหรับฟีเจอร์ภาษา ส่วนหนึ่งที่น่าสนใจคือการรองรับการวางไฟล์ไบนารีไว้ในตัวด้วย directive แบบ //go:embed [ชื่อไฟล์] ทำให้โค้ดภายในมองเห็นข้อมูลในไฟล์เป็นตัวแปรแบบไบต์อาเรย์โดยไม่ต้องเปิดไฟล์เองอีก อีกไลบรารีที่เพิ่มมาคือ io/fs สำหรับการเข้าถึงไฟล์แบบอ่านอย่างเดียว

ที่มา - golang.org