มีรายงานจาก The Information เผยว่าไมโครซอฟท์และ OpenAI มีโครงการสร้างศูนย์ข้อมูล (data center) เงินลงทุนสูงถึง 1 แสนล้านดอลลาร์ (3.6 ล้านล้านบาท) ตั้งอยู่ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งในนั้นจะมีซูเปอร์คอมพิวเตอร์ AI ที่มีโค้ดเรียกภายในตอนนี้ว่า "Stargate" อยู่ด้วย กำหนดเปิดตัวในปี 2028

เหตุผลของการสร้างศูนย์ข้อมูลใหม่นี้ เนื่องจากความต้องการ Generative AI ที่เพิ่มสูงอย่างรวดเร็ว ทำให้มีความต้องการศูนย์ข้อมูลที่รองรับการประมวลผลและจัดการข้อมูลขั้นสูง มากกว่าศูนย์ข้อมูลแบบเดิม

TOP500 ประกาศอันดับซูเปอร์คอมพิวเตอร์โลกประจำรอบเดือนพฤศจิกายน 2023 (อันดับรอบก่อน) แชมป์อันดับหนึ่งยังเป็นเครื่อง Frontier ของ Oak Ridge National Laboratory (ORNL) ที่ครองแชมป์มา 4 สมัยติดต่อกัน สมรรถนะเท่าเดิมที่ 1.194 EFlop/s โดยใช้ซีพียู AMD EPYC 64C, ตัวเร่งประมวลผล AMD Instinct MI250x และโซลูชันของ HPE Cray EX235a

การเปลี่ยนแปลงสำคัญอยู่ที่อันดับ 2 และ 3 ที่เข้าชาร์ทมาใหม่รอบนี้

Jensen Huang ซีอีโอของ NVIDIA ไปเยือนอินเดีย ได้เข้าพบนายกรัฐมนตรี Narendra Modi และประกาศความร่วมมือกับบริษัทยักษ์ใหญ่ของอินเดีย 2 ราย ได้แก่ Reliance Industries และ Tata Group

กรอบความร่วมมือกว้างๆ บอกเพียงว่าทั้งสองบริษัทจะสั่งซื้อ ชิป NVIDIA GH200 Grace Hopper Superchip มาสร้างซูเปอร์คอมพิวเตอร์ประมวลผล AI ในอินเดีย

กรณีของ Reliance Industries ซึ่งเป็นบริษัทแม่ของ Reliance Jio Infocomm โอเปอเรเตอร์อันดับหนึ่งของอินเดียยุคปัจจุบันด้วย ต้องการพัฒนาบริการเพื่อลูกค้าของ Jio จำนวน 450 ล้านคน โดยเครื่องเซิร์ฟเวอร์เหล่านี้จะให้บริการนักวิจัย นักพัฒนา สตาร์ตอัพในอินเดียด้วย

TOP500 ประกาศอันดับซูเปอร์คอมพิวเตอร์โลกประจำรอบเดือนมิถุนายน 2023 (ประกาศทุกครึ่งปี) อันดับหนึ่งยังเป็นเครื่อง Frontier ของห้องวิจัย Oak Ridge National Laboratory ที่ครองแชมป์มาตั้งแต่รอบเดือนมิถุนายน 2022 โดยมีตัวเลขสมรรถนะเพิ่มขึ้นเล็กน้อยเป็น 1.194 exaflop/s จากการปรับแต่งประสิทธิภาพโดยไม่ได้เพิ่มฮาร์ดแวร์ (เดิม 1.102 Exaflop/s)

NVIDIA เปิดตัวซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Isambard 3 ที่มหาวิทยาลัย Bristol เป็นผู้สั่งซื้อ โดยความพิเศษคือมันเป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์ที่ใช้ชิป Grace CPU Superchip ล้วน ไม่มีชิปกราฟิกในระบบ

ระบบรวมของ Isambard 3 ใช้ Grace CPU Superchip จำนวน 384 ชุด พลังประมวลผลรวม 2.7 petaflops ที่ FP64 จุดเด่นคือกินพลังงานเพียง 270kW เท่านั้นทำให้เป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์ที่ไม่มีชิปเร่งความเร็วที่ประสิทธิภาพพลังงานดีที่สุดหนึ่งในสามอันดับแรกของโลก

Meta ประกาศความสำเร็จในการสร้างซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Research SuperCluster (RSC) เฟสที่สอง ที่เปิดตัวครั้งแรกต้นปี 2022 ตอนนี้มีสมรรถนะเกือบ 5 exaflops ถือเป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์อันดับหนึ่งของโลก (แชมป์ปัจจุบัน Frontier มีสมรรถนะ 1 exaflops)

สเปกเครื่องของ Research SuperCluster (RSC) ใช้เครื่อง NVIDIA DGX A100 จำนวน 2,000 เครื่อง นับจำนวน Tensor Core รวม 16,000 คอร์ เชื่อมต่อกันด้วย Quantum InfiniBand 16 Tb/s

กูเกิลเผยรายละเอียดของซูเปอร์คอมพิวเตอร์ที่ใช้ชิปออกแบบเอง Tensor Processing Unit (TPU) v4 ซึ่งเริ่มใช้ในโปรดักชันมาตั้งแต่ปี 2020 (แต่เพิ่งเผยรายละเอียดปี 2023) ว่าสามารถยกระดับประสิทธิภาพ machine learning ได้เกือบ 10 เท่าจากเครื่อง TPU v3 และสามารถเอาชนะเครื่องที่ใช้จีพียู NVIDIA A100 ได้ด้วย

TPU v4 เปิดตัวต่อสาธารณะเมื่อปี 2021 และทำผลงานเบนช์มาร์คด้าน AI ได้ดี เรื่องใหม่ที่กูเกิลเปิดเผยเพิ่มเติมในรอบนี้คือเครื่อง TPU v4 มีฟีเจอร์สำคัญ 2 ประการ

มหาวิทยาลัย Tsukuba เริ่มทดสอบเครื่องซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Pegasus ที่อาจจะเป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์ที่ประหยัดพลังงานที่สุดในตอนนี้เพราะใช้ซีพียูและกราฟิกรุ่นใหม่ ร่วมกับหน่วยความจำแบบ Intel Optane ที่ก่อนหน้านี้ไม่ค่อยประสบความสำเร็จนักจนอินเทลต้องถอยออกจากตลาดไป

Pegasus ผลิตเครื่องโดย NEC ใช้ซีพียู Xeon Platinum 8468 (Sapphire Rapids) ร่วมกับ NVIDIA H100 พร้อมกับแรม DDR5-4800 อีก 128GB ที่น่าสนใจคือตัวเครื่องใส่ Intel Optane มาด้วยอีก 2TB แยกออกจาก SSD ขนาด 3.2TB อีกสองชุด เชื่อมต่อเน็ตเวิร์คด้วย NVIDIA Quantum-2 Infiniband (200Gbps)

NVIDIA ประกาศความร่วมมือกับ Microsoft Azure สร้างซูเปอร์คอมพิวเตอร์สำหรับประมวลผล AI ที่คุยว่าจะเป็นหนึ่งในซูเปอร์คอมพิวเตอร์ AI ที่แรงที่สุดในโลก

ตอนนี้ยังไม่มีข้อมูลว่าซูเปอร์คอมพิวเตอร์เครื่องนี้ใช้ชื่อว่าอะไร และจะเสร็จเมื่อไร แต่ระบุว่าใช้จีพียู H100 สถาปัตยกรรม Hopper รุ่นใหม่ล่าสุด และจีพียู A100 รุ่นก่อนหน้า รวมกันเป็นจำนวนหลายหมื่นตัว (tens of thousands) ส่วนเครือข่ายใช้ Quantum-2 InfiniBand รุ่นใหม่ อัตราส่งข้อมูล 400Gb/s เพิ่มขึ้นเท่าตัวจากรุ่นที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน

TOP500 ประกาศอันดับซูเปอร์คอมพิวเตอร์โลก ประจำรอบเดือนพฤศจิกายน 2022 กลุ่ม Top 10 ยังคล้ายกับรอบเดือนมิถุนายน 2022

แชมป์ยังเป็น Frontier ซูเปอร์คอมพิวเตอร์สมรรถนะ 1 exaflops ของห้องวิจัย Oak Ridge National Laboratory (ORNL) ที่เริ่มเข้ามาติดชาร์ทครั้งแรกในรอบที่แล้ว อันดับสองคือ Fugaku อดีตแชมป์โลกจากญี่ปุ่น และอันดับสาม LUMI ของฟินแลนด์ ที่ติดชาร์ทมาตั้งแต่รอบที่แล้วเช่นกัน คราวนี้อัพเกรดสมรรถนะขึ้นเป็น 309.1 petaflops แรงขึ้นเท่าตัวจากเดิม

Tesla อัพเดตความคืบหน้าของ Dojo ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ที่บริษัทออกแบบเองเพื่อเทรน AI ที่ใช้ในระบบขับขี่อัตโนมัติ และเปิดตัวต่อสาธารณะครั้งแรกช่วงกลางปี 2021

Tesla บอกว่าเมื่อขนาดของโมเดลใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ จนไม่มีเครื่องขนาดใหญ่มากพอที่จะรัน ทางออกเดียวคือการสร้างเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใหญ่มากพอขึ้นมาเอง

ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Dojo ถูกออกแบบมาใหม่ทั้งหมด ภายใต้วิสัยทัศน์ว่าต้องเป็นตัวเร่งการประมวลผล (accelerator) ผืนใหญ่ผืนเดียว (single scalable compute plane) ใช้ชิปออกแบบเองที่เรียกว่า D1 นำมาต่อกับ I/O + Power + Cooling กลายเป็น Training Tile ซึ่งบอกว่ามีพลังเท่ากับจีพียู 6 ชุดเลยทีเดียว

อันดับซูเปอร์คอมพิวเตอร์โลก TOP500 ประจำรอบเดือนมิถุนายน 2022 (จัดปีละ 2 ครั้งทุกเดือนมิถุนายนและพฤศจิกายน) มีการเปลี่ยนแปลงสำคัญคือมีแชมป์ใหม่ ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Frontier ของห้องวิจัย Oak Ridge National Laboratory (ORNL) ของสหรัฐ แถมยังเป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์เครื่องแรกของโลกที่มีสมรรถนะ 1.102 Exaflop/s ทะลุกำแพง Exaflop ได้เป็นครั้งแรก

Meta เปิดตัวซูเปอร์คอมพิวเตอร์ AI Research SuperCluster (RSC) ที่คาดว่าจะใช้งานเต็มที่กลางปี 2022 นี้ ภายในเป็นคลัสเตอร์ของเครื่อง DGX A100 ตอนนี้มีจำนวน 760 เครื่องมาเชื่อมเข้าด้วยกัน รวมชิปกราฟิก 6,080 ชุด และเมื่อคลัสเตอร์เต็มจะใช้ชิปกราฟิก 16,000 ชุด พลังประมวลผลรวมเมื่อเครื่องเสร็จจะอยู่ที่ 5 exaflops ทาง Meta เชื่อว่าน่าจะเร็วที่สุดในโลกเมื่อสร้างเสร็จ

ระบบสตอเรจของ RSC มีสามระดับ ข้อมูลทั่วไปใช้ Pure Storage Flash Array ขนาด 175PB, แคชใช้ Penguin Computing Altus ขนาด 46PB, และ NFS ของ Pure Storage FlashBlade อีก 10PB

สถาบันการจัดการข้อมูลและโทรคมนาคมมหาวิทยาลัยเกียวโต รายงานเหตุระบบมีปัญหาเมื่อวันที่ 16 ธันวาคมที่ผ่านมา โดยซอฟต์แวร์สำรองข้อมูลสำหรับซูเปอร์คอมพิวเตอร์ทำงานผิดพลาด ทำให้ข้อมูลในระบบหายไปจำนวนมาก

รายงานระบุว่าระบบเริ่มทำงานผิดพลาดตั้งแต่วันที่ 14 ธันวาคมที่ผ่านมา จนถึงวันที่ 16 ธันวาคม จึงปิดระบบสำรองทิ้ง และพบว่าระบบลบไฟล์ย้อนกลับไปถึงวันที่ 3 ธันวาคม รวมไฟล์ที่เสียหาย 34 ล้านไฟล์รวม 77TB จากกลุ่มผู้ใช้งาน 14 กลุ่ม ในจำนวนนี้มี 4 กลุ่มกู้ไฟล์กลับจากระบบสำรองไม่ได้

ไม่มีข้อมูลว่าไฟล์ที่หายไปเป็นไฟล์อะไรบ้าง หรือความผิดพลาดที่เกิดขึ้นนั้นผิดพลาดตรงไหน จึงลบไฟล์จากระบบจริงไปได้

สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ประกาศข่าวการซื้อซูเปอร์คอมพิวเตอร์เครื่องใหม่ของไทย โดยคัดเลือก Hewlett Packard Enterprise (HPE) เป็นผู้สร้างระบบซูเปอร์คอมพิวเตอร์ มีสมรรถนะ 13 petaflops จะถือเป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์สมรรถนะสูงที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

HPE จะใช้ซูเปอร์คอมพิวเตอร์รุ่น HPE Cray EX ซึ่งเป็นรุ่นล่าสุดของบริษัท สเปกใช้ซีพียู AMD EPYC 3rd Gen จำนวน 496 ตัว, จีพียู NVIDIA A100 จำนวน 704 ตัว, ระบบเครือข่าย HPE Slingshot และระบบสตอเรจ Cray Cluterstor E1000

TOP500.org ประกาศรายชื่อซูเปอร์คอมพิวเตอร์ 500 อันดับแรกประจำรอบเดือนพฤศจิกายน 2021 (ประกาศทุกครึ่งปี) อันดับในกลุ่ม Top 10 ยังแทบไม่เปลี่ยนแปลง โดยแชมป์ยังเป็นเครื่อง Fugaku ของญี่ปุ่น (พัฒนาโดย Fujitsu) เช่นเดิม ถือเป็นการครองอันดับติดต่อกันมา 4 สมัยนับจากรอบเดือนมิถุนายน 2020

อันดับสองและสามคือ IBM Summit อดีตแชมป์เก่า และ Sierra ตามลำดับ ทั้งสองเครื่องใช้สเปกคล้ายๆ กันคือ ซีพียู IBM Power9, จีพียู NVIDIA Volta GV100, เครือข่าย Mellanox

NVIDIA ประกาศสร้างซูเปอร์คอมพิวเตอร์เครื่องใหม่ชื่อ Earth-2 หรือ E-2 เพื่อประมวลผลการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศของโลก โดยยังไม่เปิดเผยรายละเอียดอื่นๆ มากนัก ไม่ว่าจะเป็นสเปก กรอบเวลา หรือพาร์ทเนอร์

Jensen Huang ซีอีโอของ NVIDIA ระบุแค่ว่า Earth-2 เป็นการสร้าง "แฝดดิจิทัล" (digital twin) ของโลกขึ้นมาใน omniverse (metaverse ในภาษาของ NVIDIA) เพื่อจำลองสภาพแวดล้อมของโลกอย่างละเอียดมากๆ มาสร้างโมเดลการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศได้ลงลึก (ultra-high-resolution climate modeling) กว่าโมเดลในปัจจุบันที่ทำได้ระดับ 10-100 กิโลเมตร

ห้องวิจัยแห่งชาติ Argonne National Laboratory ของกระทรวงพลังงานสหรัฐ เปิดตัวซูเปอร์คอมพิวเตอร์รุ่นใหม่ Polaris ที่สร้างโดย HPE

เป้าหมายของ Polaris เป็น "ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ทดสอบ" สำหรับงานประมวลผลระดับ exascale ในอนาคตอันใกล้นี้ ซึ่งกระทรวงพลังงานสหรัฐ กำลังอยู่ระหว่างการสร้างซูเปอร์คอมพิวเตอร์ระดับ exaflops ทั้งหมด 3 ตัวในห้องวิจัยแห่งชาติ 3 แห่งคือ Aurora (Argonne), Frontier (Oak Ridge), El Capitan (Lawrence Livermore)

NVIDIA เปิดตัวซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Cambridge-1 ที่บริษัทลงทุนเองทั้งหมด มูลค่า 100 ล้านดอลลาร์

Cambridge-1 จะตั้งอยู่ในสหราชอาณาจักร และถือเป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์สมรรถนะสูงสุดของสหราชอาณาจักรด้วย มีพลังประมวลผล AI ที่ 400 petaflops และประสิทธิภาพงานทั่วไป 8 petaflops (Linpack) ภายในประกอบด้วยเซิร์ฟเวอร์ NVIDIA DGX A100 จำนวน 80 เครื่อง ใช้เทคนิค DGX SuperPod และระบบเครือข่าย InfiniBand

Tesla โชว์ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Dojo ที่ใช้ภายในบริษัท เป้าหมายเพื่อเทรน AI สำหรับฟีเจอร์ Autopilot

Andrej Karpathy หัวหน้าฝ่าย AI ของ Tesla โชว์ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ตัวนี้ในงานสัมมนา 2021 Conference on Computer Vision and Pattern Recognition โดยสเปกเท่าที่เปิดเผยคือ

NVIDIA ร่วมกับ HPE Cray เปิดตัวซูเปอร์คอมพิวเตอร์เครื่องใหม่ Perlmutter ที่ระบุว่ามีประสิทธิภาพด้าน AI (คำนวณแบบ 16+32 bit precision ผสมกัน) สูงที่สุดในโลก

Perlmutter ตั้งชื่อตามนักฟิสิกส์รางวัลโนเบล Saul Perlmutter เป็นคอมพิวเตอร์ของศูนย์วิจัยพลังงานสหรัฐ National Energy Research Scientific Computing Center (NERSC) ติดตั้งอยู่ที่ห้องแล็บ Lawrence Berkeley National Lab โดยแบ่งเป็น 2 เฟส

กระทรวงพาณิชย์ของสหรัฐอเมริกา สั่งแบนบริษัท-ศูนย์วิจัยระบบซูเปอร์คอมพิวเตอร์จีน 7 แห่ง ห้ามไม่ให้บริษัทอเมริกันไปทำการค้าด้วยหากไม่ได้รับอนุญาต

มาตรการของกระทรวงพาณิชย์ใช้การขึ้นบัญชี Entity List แบบเดียวกับที่แบน Huawei ทำให้บริษัทอเมริกัน (เช่น อินเทล, AMD, NVIDIA) ไม่สามารถขายชิปหรือซอฟต์แวร์ให้กับหน่วยงานที่สร้างซูเปอร์คอมจีนเหล่านี้ได้ ส่วนเหตุผลที่แบนก็ระบุชัดว่า ไม่ต้องการให้จีนเข้าถึงเทคโนโลยีของสหรัฐ เพื่อใช้พัฒนาด้านการทหารผ่านซูเปอร์คอมพิวเตอร์เหล่านี้

บริษัท/ศูนย์วิจัย/ศูนย์พัฒนาทั้ง 7 แห่งได้แก่

ซูเปอร์คอมพิวเตอร์อันดับหนึ่งของโลก Fugaku ของสถาบันวิจัย Riken ประเทศญี่ปุ่น (ขึ้นอันดับ 1 ของโลกในอันดับ TOP500 รอบเดือนมิถุนายน 2020) พัฒนาเสร็จสมบูรณ์ เปิดให้นักวิจัยเข้ามาใช้งานอย่างเป็นทางการแล้ว

Fugaku เป็นซูเปอร์คอมพิวเตอร์ที่พัฒนาโดย Fujitsu และใช้ซีพียู Fujitsu A64FX ที่เป็นสถาปัตยกรรม ARM จึงถือเป็นครั้งแรกที่ ARM ได้ครองตำแหน่งซูเปอร์คอมพิวเตอร์อันดับหนึ่งของโลก ตัวระบบเปิดทดสอบมาตั้งแต่เดือนเมษายน 2020 โดยส่วนใหญ่รันงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ COVID-19

NVIDIA ประกาศสร้างซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Cambridge-1 สำหรับการวิจัยยา โดยมีบริษัทยาและหน่วยงานวิจัยต่างๆ ในสหราชอาณาจักรเตรียมเข้าใช้งานหลังเครื่องเปิดใช้งานในปีนี้ โดยเครื่อง Cambridge-1 น่าจะอยู่อันดับ 29 ของรายกา TOP500 และอยู่อันดับ 3 ของรายการ Green500

ในแง่ประสิทธิภาพ เครื่อง Cambridge-1 จะมีพลังประมวลผล 8 เพตาฟลอบเมื่อทดสอบด้วย Linpack และการสร้างเครื่องนี้จะใช้โมดูล DGX SuperPOD เพื่อช่วยให้สร้างได้รวดเร็ว โดยรวมแล้วภายในมีเครื่อง DGX A100 ทั้งหมด 80 เครื่อง เชื่อมต่อกับด้วย InfiniBand อาศัยเงินลงทุนจากบริษัท 40 ล้านปอนด์ หรือประมาณ 1,650 ล้านบาท

ทาง NVIDIA ไม่ได้บอกค่าใช้จ่ายการเข้าใช้งานโดยตรง แต่ระบุว่าบางโครงการวิจัยจะได้รับบริจาคเวลาใช้งานเครื่อง

AMD เคยเป็นเจ้าแห่งโลกซูเปอร์คอมพิวเตอร์อยู่พักหนึ่ง โดยซูเปอร์คอมพิวเตอร์ Cray Titan ที่ใช้ซีพียู Opteron เคยครองแชมป์ของ TOP500 ช่วงปี 2012 แต่พอ AMD เข้าสู่ "ยุคมืด" ทำให้ซูเปอร์คอมพิวเตอร์รุ่นหลังๆ แทบไม่มีเครื่องที่อันดับสูงๆ ใช้ซีพียู AMD เลย

เมื่อ AMD "คัมแบ็ค" กลับมาด้วยซีพียูสถาปัตยกรรม Zen สิ่งที่ต้องจับตาคืออันดับของซูเปอร์คอมพิวเตอร์ที่ใช้ซีพียู EPYC ว่าจะไต่กลับเข้ามาเมื่อไร

ในการประกาศผล TOP500 รอบล่าสุด (กลางปี 2020) ในที่สุด AMD ก็สามารถกลับคืนสู่ TOP 10 ของซูเปอร์คอมพิวเตอร์ที่แรงที่สุดในโลกได้แล้ว ที่น่าตื่นเต้นกว่าก็คือ คอมพิวเตอร์เครื่องนี้คือ Selene ของคู่แค้น NVIDIA ที่เลือกใช้ซีพียู EPYC จาก AMD