The Intercept เผยแพร่บทความ "Behind the Curtain" เผยแพร่กระบวนการทำงานภายในของระบบดักฟังที่ใหญ่ที่สุดตัวหนึ่งของ NSA คือ XKEYSCORE ลงลึกถึงกระบวนการค้นหาและการทำงานของผู้ดูแลระบบ

XKEYSCORE โดยตัวมันเองเป็นเซิร์ฟเวอร์ Red Hat ที่ติดตั้งอยู่สถานที่ต่างๆ 125 แห่งทั่วโลก (รวมถึงกรุงเทพฯ ด้วย) ตัวเซิร์ฟเวอร์ติดตั้ง Apache และ MySQL เพื่อให้บริการกับนักวิเคราะห์ของ NSA เซิร์ฟเวอร์เหล่านี้เก็บข้อมูลที่ดักฟังได้ไว้ในเซิร์ฟเวอร์ตัวเอง บนดิสก์ที่แยกเครื่องออกไปแล้วเชื่อมต่อด้วย NFS

นักวิเคราะห์ที่ล็อกอินเข้าระบบกลางของ NSA จะสามารถส่งคำสั่งค้นหาครั้งเดียวเพื่อส่งให้เครื่องทั้งหมดค้นหาฐานข้อมูลของตัวเองตามที่ต้องการได้ (federated query)

กฎหมาย USA Freedom Act ผ่านเป็นกฎหมายไปเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา ล่าสุดกลุ่ม FreedomWorks ยื่นฟ้องว่ารัฐบาลไม่มีอำนาจจะอนุญาตให้ต่ออายุการเก็บข้อมูลโทรศัพท์ไปอีก 180 วัน และขอให้หยุดการเก็บข้อมูลเป็นวงกว้างในทันที

ศาล FISA ยืนยันสิทธิ์ของ NSA ตามกฎหมายใหม่ แม้ตัวกฎหมายจะระบุไว้ว่าเป็นกฎหมายที่แก้ไม่ให้ NSA เก็บข้อมูลอีกต่อไป แต่ก็มีมาตราที่ระบุชัดว่าให้ต่ออายุไปได้อีกไม่เกิน 180 วัน

อย่างที่ทราบกันว่าตอนนี้เกาหลีใต้กำลังเผชิญกับโรคระบาดจากไวรัสโคโรนาสายพันธุ์กลุ่มอาการโรคทางเดินหายใจตะวันออกกลาง (Middle East Respiratory Syndrome Corona Virus หรือ MERS) โดยรัฐบาลได้ถูกวิจารณ์ถึงความสามารถในการควบคุมการแพร่ของเชื้อ ล่าสุดรัฐบาลเกาหลีใต้ออกมาตรการใหม่ โดยเฝ้าติดตามผู้ที่ถูกกักกันผ่านทางโทรศัพท์ เพื่อให้แน่ใจว่าเขาเหล่านั้นจะอยู่เฉพาะในพื้นทีกักกัน

ด้านรองนายกของเกาหลีใต้ให้สัมภาษณ์ว่า มาตรการนี้หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อให้กับเพื่อนบ้านและชุมชนของผู้ที่ต้องสงสัยว่าติดเชื้อ โดย ณ ตอนนี้มีชาวเกาหลีกว่า 2,300 คนถูกกักกัน ซึ่งส่วนใหญ่จะอยู่ในบ้านของตัวเอง

สภาผู้แทนราษฎรหรือสภาล่างของสหรัฐมีมติผ่านร่างกฎหมาย USA Freedom Act ซึ่งห้ามไม่ให้ NSA เก็บข้อมูลทางโทรศัพท์ของชาวอเมริกัน แต่จะอนุญาตเฉพาะผู้ต้องสงสัยที่กำลังอยู่ระหว่างการสอบสวน หรือคนใกล้ชิดที่ติดต่อกับผู้ต้องสงสัยเท่านั้น จากเดิมที่ NSA เก็บข้อมูลเป็นวงกว้าง แล้วค่อยหาตัวผู้ต้องสงสัย โดยร่างกฎหมายนี้จะเข้าสู่สภาสูง (Senate) และคาดว่าจะผ่านการลงมติภายในปลายเดือนนี้

ทั้งนี้ในสภา มีความพยายามจะต่ออายุกฎหมาย Patriot Act ที่ออกภายหลังเหตุการณ์ 9/11 ซึ่งให้อำนาจ NSA ในการเก็บข้อมูลดังกล่าว ซึ่งจะหมดอายุลงในต้นเดือนหน้า

แฟนๆ ภาพยนตร์เรื่อง Terminator คงคุ้นเคยกับชื่อ Skynet ระบบปัญญาประดิษฐ์ที่เกิดจากเครือข่ายคอมพิวเตอร์จำนวนมหาศาล

วันนี้มีข้อมูลว่า NSA หน่วยงานข่าวกรองของสหรัฐมีโครงการชื่อ Skynet กับเขาด้วยเหมือนกัน แต่รูปแบบของมันต่างออกไป เพราะมันเป็นโครงการเฝ้าระวังผู้ก่อการร้าย โดยใช้ข้อมูลต่างๆ ของโทรศัพท์มือถือมาช่วยระบุตำแหน่งของบุคคลต้องสงสัย

บุคคลที่ถูก Skynet จับตาชื่อ Ahmad Muaffaq Zaidan เป็นหัวหน้าสาขาของสำนักข่าว Al Jazeera ในบังกลาเทศ โดยรัฐบาลสหรัฐสงสัยว่าเขาเป็นสมาชิกของกลุ่มก่อการร้ายอัลเคดา (เพราะเขาเคยสัมภาษณ์สมาชิกของอัลเคดาหลายคน รวมถึงอุซามะฮ บิน ลาดิน ด้วย)

Wikimedia Foundation องค์กรผู้ดูแล Wikipedia และเว็บอื่นในเครือ ยื่นฟ้อง National Security Agency (NSA) และกระทรวงยุติธรรมของสหรัฐ (DOJ) ในประเด็นว่า NSA สอดส่องประชาชนเป็นวงกว้าง โดยเฉพาะกรณี 'upstream surveillance' หรือการเจาะเข้าไปในโครงข่ายหลักของอินเทอร์เน็ตเพื่อดักข้อมูลระดับ ISP

เป้าหมายของ Wikimedia คือใช้กระบวนการทางศาลสั่งให้ NSA ยุติโครงการสอดส่องนี้ เพื่อปกป้องสิทธิของผู้ใช้งานทั่วโลก ส่วน Jimmy Wales ผู้ก่อตั้ง Wikipedia แถลงว่าการสอดส่องทำลายคุณประโยชน์ของอินเทอร์เน็ตในเรื่องพื้นที่เปิดที่ทุกคนมีเสรีภาพและไม่ต้องกลัวใคร

David Cameron นายกรัฐมนตรีอังกฤษกล่าวในปารีส ประเทศฝรั่งเศส โดยบอกว่าในการเลือกตั้งนายกรัฐมนตรีสมัยหน้าที่จะมีขึ้นเดือนพฤษภาคมนี้ หากเขาได้รับการเลือกตั้งอีกครั้ง รัฐบาลอังกฤษจะแบนโปรแกรมสนทนาทั้งหมดที่สามารถเข้ารหัสข้อความได้ (เพิ่มเติม: สำหรับกรณีที่หน่วยงานรัฐร้องขออ่านข้อความ แต่ไม่สามารถเปิดอ่านได้เนื่องจากเข้ารหัสแบบ end-to-end) เนื่องจากมีความเสี่ยงที่ผู้ก่อการร้ายจะใช้มันในการวางแผนโจมตี โดยที่รัฐไม่สามารถดักฟังก่อนได้ ซึ่งเป็นเรื่องสืบเนื่องจากเหตุก่อการร้ายในปารีสนั่นเอง

Engadget รายงานว่า สมาชิกรัฐสภาสหรัฐฯ นำโดยวุฒิสมาชิก Ron Wyden เตรียมผลักดันร่างกฎหมายที่มีชื่อว่า "Secure Data Act" เข้าสู่กระบวนการพิจารณาของรัฐสภาของสหรัฐฯ อย่างเป็นทางการ

ในการประชุม Internet Governance Forum วันนี้ [4 ก.ย. 57] Association For Progressive Communication (APC) และ Humanist Institute Cooperation with Developing Countries (Hivos) ได้เปิดตัวรายงานสถานการณ์บนโลกข้อมูลข่าวสารประจำปี 2557 หรือ Global Information Society Watch 2014 โดยเน้นเรื่องการสอดแนมสื่อสารในยุคดิจิทัล

รายงานฉบับดังกล่าว นำเสนอสถานการณ์การติดตาม การเฝ้าระวัง และการสอดแนมจากรัฐใน 53 ประเทศทั่วโลก และมีสรุปสถานการณ์ภาพรวมในประเด็นที่เกี่ยวข้อง อาทิ การจับตาประชาชนบนโลกดิจิทัล การเฝ้าระวังบนโลกออนไลน์กับสิทธิมุนษยชน ภัยคุกคามจากการสอดแนมต่อความเป็นส่วนตัว การแสดงออก และการรวมกลุ่ม เป็นต้น

งานเก่ายังไม่ทันเคลียร์ งานใหม่ก็เข้า NSA อีกแล้ว เมื่อ Glenn Greenwald นักข่าวเจ้าของรางวัลพูลิตเซอร์เปิดเผยข้อมูลในหนังสือเล่มใหม่ของตนที่ชื่อ 'No Place to Hide ซึ่งเป็นหนังสือที่ว่าด้วยเรื่องของ Edward Snoden และการสอดแนมข้อมูลของ NSA ว่าทาง NSA ได้แอบฝังอุปกรณ์เล็กๆ สำหรับดักและตรวจจับข้อมูลลงในไปอุปกรณ์เน็ตเวิร์คเช่น เราท์เตอร์หรือเซิร์ฟเวอร์ที่ส่งออกไปยังต่างประเทศ

John Podesta ที่ปรึกษาของรัฐบาลกลางสหรัฐ ซึ่งได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้รับผิดชอบในการทบทวนแนวทางของ NSA ตามการประกาศของประธานาธิบดีเมื่อต้นปีที่ผ่านมา ได้ออกรายงานข้อเสนอแนวทางในการปฏิรูปแล้ว

หนึ่งในข้อเสนอสำคัญคือการเสนอให้รัฐบาลกลาง ผลักดันในการออก "รัฐบัญญัติว่าด้วยสิทธิพลเมืองในการคุ้มครองความเป็นส่วนตัว" (Consumer Privacy Bill of Rights: CPBR) ซึ่งเป็นหนึ่งในข้อเสนอเชิงนโยบายของประธานาธิบดีคนปัจจุบันเมื่อ 2 ปีที่แล้ว

ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ของรัสเซียมีธรรมเนียมออกมาตอบข้อสงสัยประชาชนปีละครั้ง โดยประชาชนที่มีข้อสงสัยสามารถส่งคำถามไปถึงปูตินโดยตรง

หนึ่งในผู้ส่งคำถามไปถึงปูตินในรอบปี 2014 คือ Edward Snowden ที่ถามไปว่า "รัสเซียมีการดักจับข้อมูลการสื่อสารของผู้คนนับล้านหรือไม่?" (Does Russia intercept, store or analyze, in any way, the communications of millions of individuals?)

ปูตินตอบดังนี้

Facebook ออกรายงาน Global Government Requests Report เปิดเผยสถิติการขอข้อมูลผู้ใช้จากรัฐบาลทั่วโลก สำหรับช่วงครึ่งหลังของปี 2013 (ข่าวของครึ่งแรกปี 2013)

สำหรับข้อมูลของประเทศไทย หน่วยงานรัฐไทยเคยขอข้อมูลจาก Facebook ทั้งหมด 2 ครั้ง, ขอข้อมูลจำนวน 2 บัญชี ซึ่ง Facebook ไม่ได้ให้ข้อมูลตอบกลับตามที่ขอ

สถิตินี้ถือว่าลดลงจากครึ่งแรกของปี 2013 ที่รัฐไทยขอข้อมูล 5 บัญชี และถือว่าน้อยเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ (สหรัฐอเมริกาขอ 18,715 บัญชี, Facebook ให้ข้อมูล 81% ของที่ขอมา)

ที่มา - Facebook (Thailand 2013H2)

ประเด็นเรื่องการสอดแนมของ NSA ยังเป็นข่าวอยู่เรื่อยๆ ตามหลักฐานที่ถูกเผยแพร่ออกมาเป็นระยะ ล่าสุดแม้แต่อดีตประธานาธิบดีสหรัฐ Jimmy Carter ยังออกมาให้สัมภาษณ์ว่าเขารู้สึกว่าตัวเอง "อาจ" ถูก NSA สอดแนมเช่นกัน (เป็นความรู้สึกของ Carter เองโดยไม่มีหลักฐานยืนยันว่าถูกสอดแนมจริงๆ นะครับ)

Carter บอกว่าเมื่อเขาอยากติดต่อสื่อสารกับผู้นำโลกคนอื่นๆ ในเรื่องส่วนตัว เขาจึงใช้วิธีเขียนหรือพิมพ์จดหมายลงกระดาษด้วยตัวเอง และส่งไปรษณีย์แทน เพราะกลัวว่าถ้าส่งอีเมลแล้วจะถูกสอดแนมได้

เขายังวิจารณ์การทำงานของ NSA ว่าสุดขั้วเกินไป และละเมิดการทำงานของหน่วยงานด้านข่าวกรองอื่นๆ ของสหรัฐด้วย

หนังสือพิมพ์ The Washington Post อ้างเอกสารที่หลุดจาก Edward Snowden และบุคคลที่เกี่ยวข้องโดยตรงว่า NSA มีขีดความสามารถที่จะดักฟังโทรศัพท์ทั้งประเทศของประเทศใดประเทศหนึ่งได้ 100% แล้ว โดยสามารถบันทึกเสียงสนทนาผ่านโปรแกรม MYSTIC เพื่อนำกลับมาวิเคราะห์ภายหลังได้นานถึง 30 วัน

ในการไต่สวนของคณะกรรมการกำกับดูแลเสรีภาพของประชาชนและความเป็นส่วนตัว (PCLOB) ซึ่งเป็นองค์กรอิสระภายใต้ฝ่ายบริหารของสหรัฐอเมริกา

Rajesh De ที่ปรึกษาด้านกฏหมายของ NSA ได้กล่าวว่าการรวบรวมข้อมูลการสื่อสารทั้งหมดซึ่งรวมถึง metadata ที่เกี่ยวข้องของ NSA นั้นเกิดขึ้นภายใต้การรับรู้และการสนับสนุนของบริษัทเหล่านั้น ทั้งเรื่องของโครงการ PRISM และการรวบรวมข้อมูลที่เรียกว่า upstream collection

องค์กรผู้สื่อข่าวไร้พรมแดนหรือ Reporters Without Borders (RSF) จัดอันดับ "ศัตรูของอินเทอร์เน็ต" มาตั้งแต่ปี 2006 (RSF เผยชื่อ "ศัตรูของอินเทอร์เน็ต" ปี 2012, เตือนไทยใกล้ติดโผ)

ตามปกติแล้ว "ศัตรูของอินเทอร์เน็ต" ตามการจัดอันดับของ RSF มักเป็นประเทศเผด็จการหรือมีวัฒนธรรมการเซ็นเซอร์สื่ออื่นนอกจากอินเทอร์เน็ตอยู่แล้ว แต่ในปี 2014 มีประเทศต้นแบบเสรีนิยมอย่างสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักรติดอันดับกับเขาด้วย

เหตุผลที่ RSF ยกให้อเมริกาติดอันดับไม่ใช่เรื่องการเซ็นเซอร์อินเทอร์เน็ต แต่เป็นเรื่องการสอดแนมประชาชนจากกรณี NSA ที่ Edward Snowden เปิดเผยเมื่อปีที่แล้วนั่นเอง (Blognone ลงข่าวอยู่บ่อยๆ ตามอ่านย้อนกันเองนะครับ)

เมื่อไม่นานมานี้ Blognone เพิ่งมีโอกาสได้ไปร่วมกลุ่มสัมภาษณ์กับ Axis Communication บริษัทผู้ขายระบบกล้องวงจรปิดอันดับหนึ่งของโลก ที่ปัจจุบันมีส่วนแบ่งการตลาดอยู่ประมาณ 30% ของตลาดโลกไปแล้ว (อ่านบทสัมภาษณ์ก่อนหน้าปูพื้นก่อนได้)

ในปี 2556 ที่ผ่านมา ประเทศไทยมีการให้ความสนใจกับความปลอดภัยกันมากขึ้น โดยเฉพาะในส่วนของกล้องวงจรปิดที่ได้รับการพูดถึงบ่อยครั้งทั้งในภาครัฐฯ และเอกชน รวมถึงสถานการณ์ความไม่สงบในกทม. ยิ่งผลักให้ความต้องการในส่วนนี้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ

หลัง Edward Snowden ออกมาแฉเบื้องหลังการสอดแนมของ NSA (ซึ่งสื่ออย่าง The Guardian ก็ทยอยเปิดเผยข้อมูลอยู่เรื่อยๆ เพราะใช้นโยบายแฉทีละส่วน) ก็ทำให้โลกปั่นป่วน รัฐบาลสหรัฐอเมริกาเองก็ได้รับแรงกดดันอย่างมากจนประธานาธิบดีโอบามาต้องตั้งคณะกรรมการปรับปรุงการทำงานของ NSA ใหม่

เมื่อวานนี้ตามเวลาสหรัฐ โอบามาก็ได้ฤกษ์ประกาศ "แผนปฏิรูป" หน่วยงานด้านข่าวกรองของสหรัฐใหม่ในหลายๆ มิติ เช่น

เอกสารอีกฉบับของ Edward Snowden เปิดเผยผ่านหนังสือพิมพ์ The New York Times เปิดเผยว่า NSA กำลังพัฒนาระบบถอดรหัสข้อมูลในเกม World of Warcarft จากความนิยมที่สูงขึ้นเรื่อยๆ ทำให้เกมออนไลน์อาจจะเป็นแพลตฟอร์มสำหรับผู้ก่อการร้าย

ทาง NSA พัฒนาตัวดักข้อมูลขึ้นจาก Snort ระบบป้องกันและตรวจจับการบุกรุกระบบที่พัฒนาโดยบริษัท Sourcefire สำหรับสคริปต์ในการถอดรหัสนั้นพัฒนาโดย GCHQ ทางฝั่งอังกฤษ

เอกสารระบุว่าระบบดักฟังนี้สามารถตรวจสอบหมายเลขประจำตัวผู้ใช้และหมายเลข guild เพราะกลุ่ม guild นั้นมักเป็นการรวมตัวของกลุ่มความเชื่อแบบเดียวกัน

จากกรณีเอกสารรั่วของ NSA โดย Edward Snowden ทำให้โลกได้รับรู้ว่าหน่วยงานภาครัฐของสหรัฐอเมริกาทำการ "สอดส่อง" (surveillance) ข้อมูลออนไลน์ของประชาชนทั่วโลกโดยไม่ได้รับความยินยอม

ล่าสุด 8 บริษัทไอทียักษ์ใหญ่ของสหรัฐ ประกอบด้วย AOL, Apple, Facebook, Google, LinkedIn, Microsoft, Twitter, Yahoo! ออกมาประกาศแคมเปญชื่อ Reform Government Surveillance เรียกร้องให้หน่วยงานภาครัฐทั่วโลก "ปฏิรูป" นโยบายทั้งหมด 5 ข้อดังนี้

คนที่ติดตามข่าว NSA ดักฟังข้อมูลไปทั่ว (ตามเอกสารของ Edward Snowden ที่หลุดออกมา) คงทราบดีว่าบริษัทไอทีใหญ่ๆ อย่างกูเกิลและยาฮูก็โดนดักฟังไปกับเขาด้วย

บริษัทไอทีเหล่านี้ก็ออกมาปฏิเสธว่าไม่ได้ให้ความร่วมมือใดๆ กับ NSA ทำให้ความเป็นไปได้ของการดักฟังอาจอยู่ที่ไฟเบอร์ออปติกส์ที่เชื่อมระหว่างศูนย์ข้อมูลแทน

ข้อมูลล่าสุดของ The New York Times ที่อ้างแหล่งข่าวในวงการ ระบุว่าต้นตอของการดักฟังอยู่ที่บริษัท Level 3 Communications ผู้วางโครงข่ายไฟเบอร์ออปติกส์ระดับโลก เชื่อมต่อศูนย์ข้อมูลกว่า 200 แห่งในอเมริกา มากกว่า 100 แห่งในยุโรป และกูเกิล-ยาฮูก็เป็นลูกค้าเช่าใช้งานอยู่

รัฐบาลอินเดียเตรียมประกาศห้ามข้าราชการและพนักงานของรัฐ ไม่ให้ใช้บริการอีเมลจากต่างประเทศในการติดต่อสื่อสารงานของรัฐ หลังจากมีข่าวการสอดแนมครั้งใหญ่ของรัฐบาลสหรัฐผ่าน NSA

ทางออกของรัฐบาลอินเดียคือให้ใช้ระบบอีเมลของรัฐที่ให้บริการโดยศูนย์ National Informatics Centre แทน

ตัวแทนของรัฐบาลอินเดียยอมรับว่าอีเมลอย่าง Gmail ใช้ง่ายกว่าอีเมลของรัฐบาล และไม่ต้องผ่านกระบวนการขอเปิดบัญชีผู้ใช้ที่ยุ่งยาก แต่การเลือกเก็บข้อมูลสำคัญๆ บนเซิร์ฟเวอร์ภายในประเทศก็เป็นสิ่งสำคัญกว่าการยอมให้ข้อมูลเหล่านี้อยู่บนเซิร์ฟเวอร์นอกประเทศ

ถึงแม้ยามปกติสองบริษัทนี้จะรบรากันอยู่เสมอ แต่เมื่อมีศัตรูภายนอกวงการไอทีเข้ามาคุกคาม ก็ได้เวลาจับมือกันต่อสู้

ก่อนหน้านี้ ทั้งไมโครซอฟท์และกูเกิลต่างยื่นฟ้องรัฐบาลสหรัฐให้เปิดเผยข้อมูลการสอดแนมที่เกี่ยวข้องกับกฎหมาย Foreign Intelligence Surveillance Act (FISA) ต่อสาธารณะ แต่เมื่อทั้งสองบริษัทพบว่าจุดยืนตรงกัน ก็เลยหันมาร่วมมือกันดีกว่า

ไมโครซอฟท์ระบุว่าก่อนหน้านี้พยายามเจรจาให้รัฐบาลสหรัฐเปิดเผยข้อมูล ซึ่งรัฐบาลก็ยอมบ้างบางส่วนแต่ยังไม่เยอะอย่างที่ควรจะเป็น ตอนนี้ทั้งสองบริษัทจึงปรับยุทธวิธีมาใช้กลไกทางกฎหมายและศาล เพื่อให้รัฐบาลเปิดเผยข้อมูลมากขึ้น

Facebook ออกรายงาน Global Government Requests Report เปิดเผยสถิติการขอข้อมูลผู้ใช้จากรัฐบาลทั่วโลก ระหว่างครึ่งแรกของปี 2013

สำหรับกรณีของประเทศไทย หน่วยงานภาครัฐไทยยื่นขอข้อมูลทั้งหมด 2 ครั้ง นับจำนวนผู้ใช้รวม 5 บัญชี ซึ่งก็ถือว่าน้อยเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ (สหรัฐอเมริกาขอ 11,000-12,000 ครั้ง รวม 20,000-21,000 บัญชี)

Facebook เปิดเผยเฉพาะสถิติรวมของแต่ละประเทศเท่านั้น ไม่ได้แยกย่อยว่าหน่วยงานที่ขอคือหน่วยงานใด และขอข้อมูลผู้ใช้ที่เกี่ยวข้องกับอะไรบ้าง

ที่มา - Facebook