Project Jacquard เป็นโครงการหนึ่งของทีม Google ATAP (Advanced Technology and Projects) เพื่อพัฒนาเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายอัจฉริยะ ซึ่งเริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2015 โดยมีสินค้าที่ออกมาแล้วเช่น แจ็คเก็ต Levi's ที่ใช้ด้ายนำไฟฟ้าในการตัดเย็บ ทำให้สามารถเชื่อมต่อกับสมาร์ทโฟนได้ หรือกระเป๋าสะพายหลัง Cit-e ของ Saint Laurent ที่สามารถควบคุมการเล่นเพลงของสมาร์ทโฟนได้จากสายสะพาย

Google ATAP ประกาศเปิดโอเพนซอร์สมาตรฐาน API ใหม่ที่ชื่อว่า Ripple (คลื่นกระเพื่อม) ซึ่งเป็น API ที่พัฒนาต่อยอดมาจากเซ็นเซอร์ Soli ที่ถูกใช้งานบน Pixel 4 และเผยแพร่บน Github แล้ว

ตัว API น่าจะช่วยให้การใช้งานเซ็นเซอร์ตรวจจับความเคลื่อนไหว หรือเกิดการสั่งงานด้วย hand gesture ใหม่ๆ มากขึ้น ซึ่ง Ivan Poupyrev ผอ.ด้านวิศวกรรมของ Google ATAP บอกว่าจุดเด่นของ Ripple คือไม่ต้องพึ่งกล้องหรือไมโครโฟน ทำให้ความเป็นส่วนตัวในการใช้งานมีมากยิ่งขึ้น

Google Pixel 4 ที่เพิ่งเปิดตัวไปพร้อมกับฟีเจอร์ใหม่อย่าง Motion Sense ช่วยให้ผู้ใช้สามารถสั่งงานได้ด้วยการโบกไม้โบกมือเหนือหน้าจอสมาร์ทโฟน แม้ฟีเจอร์ลักษณะนี้ (Hand Gesture) จะไม่ใช่ของใหม่แกะกล่องเสียทีเดียว แต่ก็นับเป็นครั้งที่ฟีเจอร์นี้ถูกนำมาใช้งานผ่านเซ็นเซอร์ที่เป็นเรดาร์บนสมาร์ทโฟน (กรณีของ LG G8 ใช้กล้อง ToF)

เซ็นเซอร์ดังกล่าวมาจากโปรเจ็คพัฒนาภายในของ Google เองที่ชื่อ Project Soli อยู่ภายใต้ Google ATAP (Advanced Technology and Projects) ซึ่งเดิมเคยเป็นส่วนหนึ่งของ Motorola ก่อนจะมาอยู่ภายใต้ Google และเป็นหนึ่งในส่วนที่ Google เลือกจะเก็บเอาไว้ ไม่ขายให้กับ Lenovo ไปพร้อมกับธุรกิจสมาร์ทโฟน

ที่งาน Google I/O ปีที่แล้ว ทีม ATAP ของ Google ได้ทำการสาธิต Project Abacus ที่เป็นการทดลองวิจัยการลงชื่อเข้าใช้ (login) ที่อาศัยพฤติกรรมของผู้ใช้เพื่อยืนยันตัวตน มาที่งานของ Google I/O ปีนี้ ทางบริษัทประกาศว่าเตรียมที่จะนำเอา Project Abacus มาใช้จริงแล้ว

Google ระบุว่าจะเริ่มส่งมอบรายละเอียดที่เกี่ยวข้องให้กับนักพัฒนาได้ภายในปีนี้ และภายในเดือนหน้าจะเริ่มมีสถาบันการเงินขนาดใหญ่ ทดลองการทำงานของ Project Abacus อย่างเป็นทางการ โดย Engadget ตั้งข้อสงสัยว่าในการใช้งานจริงจะเป็นอย่างไร เพราะจะต้องมีการเก็บข้อมูลพฤติกรรมการใช้งานของผู้ใช้เป็นจำนวนมากระดับหนึ่ง ทำให้อาจมีข้อกังวลในเรื่องของความเป็นส่วนตัวได้

Project Ara โครงการพัฒนาสมาร์ทโฟนปรับสเปคเองได้ที่เริ่มพัฒนาขึ้นในปี 2013 โดยตั้งเป้าว่าจะเริ่มลงตลาดในต้นปี 2015 จากนั้นเลื่อนเป็นทดลองตลาดในเปอร์โตริโกครึ่งหลังปี 2015 ก่อน แต่สุดท้ายกลับยกเลิกการทดลองตลาดแล้วเลื่อนการลงตลาดไปยังปี 2016 จนในที่สุดก็มีความคืบหน้าโครงการนี้ออกมาอีกครั้งในงาน Google I/O ที่ผ่านมา

Facebook ประกาศตั้งทีมฮาร์ดแวร์ใหม่ชื่อ Building 8 โดยดึงเอา Regina Dugan หัวหน้าทีม ATAP ของกูเกิลมาคุมทีม

Regina Dugan เคยเป็นผู้อำนวยการห้องวิจัย DARPA ของกระทรวงกลาโหมสหรัฐ (ห้องวิจัยที่สร้างอินเทอร์เน็ต) จนถึงปี 2012 จากนั้นย้ายมาดูแลทีม ATAP (Advanced Technology and Projects) ของกูเกิล (เจ้าของผลงานมือถือแยกส่วน Project Ara และ Project Tango) แนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเธอที่ DARPA คือกำหนดระยะเวลาตายตัว แล้วสร้างความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยกับภาคเอกชน เพื่อนำเทคโนโลยีในแล็บเปลี่ยนมาเป็นโครงการที่ใช้ได้จริง

ชื่อทีม Building 8 ไม่ได้หมายถึงอาคารหมายเลข 8 (Facebook ไม่มีอาคารนี้) แต่เลข 8 คือจำนวนตัวอักษรในชื่อ Facebook นั่นเอง

ตามที่ทาง Google ATAP ประกาศเลื่อนการทดลองตลาดของ Project Ara ออกไปพร้อมทั้งจะมาแถลงความคืบหน้าในสัปดาห์นี้ ตอนนี้ก็มีรายละเอียดเพิ่มเติมว่าอะไรเป็นสาเหตุให้แนวคิดสมาร์ทโฟนล้ำยุคตัวนี้โดนเลื่อนไปยันปีหน้ามาบ้างแล้ว

ประกาศดังกล่าวออกมาผ่านบัญชีทวิตเตอร์ของ Project Ara โดยระบุว่าวิธีการยึดเครื่องแบบเดิมที่ใช้แม่เหล็กนั้นไม่ทนทานพอต่อการใช้งานจริง โดยตัวโมดูลจะหลุดกระจายออกจากตัวเครื่องเมื่อทดสอบการตกจากที่สูง (droptest) คาดกันว่ามาจากแรงยึดของแม่เหล็กไม่มากพอ แม้แนวคิดของแม่เหล็กดังกล่าวจะดูไปด้วยกันได้กับสมาร์ทโฟนประกอบชิ้นส่วนแบบนี้ก็ตาม

ทีม Project Ara ระบุว่ากำลังทดสอบวิธีการประกอบโมดูลเข้าไปกับตัวเครื่องแบบใหม่อยู่ แต่ยังไม่มีข้อมูลออกมาครับ

ข่าวสั้นทันโลกอัพเดตจากที่ทีม Google ATAP เพิ่งประกาศว่า Project Ara สมาร์ทโฟนปรับแต่งสเปคได้ที่เพิ่งกลับลำไม่ไปทดลองตลาดที่เปอร์โตริโกตามแผนที่วางไว้ วันนี้มีประกาศสั้นๆ เกี่ยวกับอนาคตของโครงการนี้มาแล้ว

การประกาศทำผ่านบัญชีทวิตเตอร์ของโครงการ Project Ara โดยทางทีม Google ATAP ตัดสินใจชะลอการลงตลาดของ Project Ara ต่อไปจนถึงปี 2016 และในขณะเดียวกันก็มองหาสถานที่สำหรับส่งสมาร์ทโฟนแนวใหม่ไปทดลองตลาดแทนที่เปอร์โตริโกด้วย (หรืออาจเป็นที่เดิมก็ได้)

สำหรับความเคลื่อนไหวล่าสุดของการพัฒนา Project Ara คือการโชว์ถ่ายภาพด้วยโมดูลที่เพิ่งเสียบเข้าไปในตัวเครื่องทีหลังในงาน Google I/O ครั้งที่ผ่านมา

ปล่อยให้ชาวเปอร์โตริโกรอ Project Ara มาเกินครึ่งปี ตอนนี้ดูเหมือนไม่ว่าที่ไหนๆ ก็คงต้องให้เวลากับทางทีม Google ATAP พัฒนา Project Ara โครงการสมาร์ทโฟนปรับสเปคได้ที่เคยประกาศไว้ว่าจะเริ่มทดลองตลาดในไตรมาสสามของปี ตอนนี้ก็โดนเลื่อนซะแล้ว

Peiter Zatko นักวิจัยด้านความปลอดภัยระบบคอมพิวเตอร์ หนึ่งในบุคลากรสำคัญของทีม Google ATAP ตัดสินใจลาออกจากงานปัจจุบัน เพื่อตั้ง CyberUL หน่วยงานสนับสนุนมาตรฐานกลางด้านความปลอดภัยของซอฟต์แวร์

โครงการ ATAP ของกูเกิลกำลังพัฒนาวิธีตรวจสอบความปลอดภัยแบบใหม่ที่ใช้แทนรหัสผ่าน โดยใช้ชื่อว่า Project Abacus

จากการสาธิตการทำงานของ Project Abacus ในงาน Google I/O ที่ผ่านมา ระบบนี้จะเฝ้าสังเกตพฤติกรรมการใช้มือถือ เช่น รูปแบบการพิมพ์ และแอพพลิเคชันที่ใช้งาน แทนการใช้ระบบจดจำเสียงและระบบจดจำใบหน้า ผลลัพธ์จากพฤติกรรมการใช้งานซ้ำๆ อย่างมีรูปแบบจะสร้างฐานคะแนนความน่าเชื่อถือขึ้น เพื่อใช้ระบุตัวตนของผู้ใช้ และสามารถบอกความแตกต่างระหว่างผู้ใช้สองคนได้อย่างชัดเจน ซึ่งการประเมินทางความปลอดภัยของระบบนี้จะทำการล็อกมือถือเมื่อคนอื่นมาใช้งานเครื่องของเราได้ทันที

เก็บตกของใหม่จากงาน Google I/O ทีม Google ATAP ออกมาโชว์ผลงาน Project Soli ระบบสั่งงานด้วยมือแบบใหม่ที่ใช้เรดาร์มาเป็นตัวกลางในการรับข้อมูล

Project Soli เป็นเซ็นเซอร์ตัวจิ๋วขนาดเท่าไมโครชิปที่สามารถติดตั้งเข้าไปได้ทุกพื้นผิว และยังสามารถตรวจจับการเคลื่อนไหวของมือผ่านเรดาร์ได้รวดเร็ว และแม่นยำระดับมิลลิเมตร ด้วยการคำนวณจากคลื่นสะท้อนจากวัตถุที่ต่างกันในทุกท่วงท่า ทำให้สามารถใช้มือในการสั่งงานได้อย่างอิสระ ไม่ต้องกังวล เรื่องแสงสว่าง และระวังว่านิ้วจะถูกบังหรือไม่

เมื่อพูดถึงอุปกรณ์จำพวก wearable หลายคนคงนึกถึงนาฬิกาหรือแว่นตา แต่งาน Google I/O รอบล่าสุด ทีมงาน ATAP ของกูเกิลก็เปิดตัว Project Jacquard ทำเสื้อผ้าอัจฉริยะ โดยร่วมมือกับผู้ผลิตกางเกงยีนส์ชื่อดัง Levi Strauss

แนวคิดของ Project Jacquard คือใช้เส้นด้ายนำไฟฟ้า (conductive yarn) เย็บลงไปบนผืนผ้าปกติ เพื่อเชื่อมแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ที่แปะอยู่บนผ้าเข้าด้วยกัน (แทนที่จะใช้สายไฟ ก็เปลี่ยนมาเป็นด้ายนำไฟฟ้าที่เย็บลงไปในเนื้อผ้าแทน)

ในงาน Google I/O 2015 วันที่ 2 ซึ่งจัดขึ้นเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา Google ได้เปิดตัวคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กพิเศษในชื่อ Project Vault โดยเจ้าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ว่านี้มีขนาดและรูปร่างเหมือนการ์ด microSD

ผลงาน Project Vault ถูกออกแบบโดยทีม ATAP (Advanced Technology and Projects) ของ Google ในทางเทคนิคแล้วมันก็คือคอมพิวเตอร์เครื่องนึง แต่ออกแบบมาเพื่อใช้งานลักษณะเฉพาะสำหรับการติดต่อสื่อสารที่ต้องการความมั่นคงปลอดภัยสูงและใช้วิธีการยืนยันตัวตนที่ไม่ใช่รหัสผ่าน

Project Tango โครงการสร้างแท็บเล็ตที่สามารถถ่ายภาพเป็นระบบ 3 มิติ รับรู้ระยะความลึกของสถานที่และสร้างแผนที่เสมือนแบบ 3 มิติได้ เป็นผลงานการพัฒนาโดย Google ATAP ซึ่งเป็นทีมสร้างโครงการใหม่ทีมหนึ่งของ Google ตอนนี้ Project Tango ถูกยกระดับพ้นจากความดูแลของ Google ATAP และกลายเป็นอีกหน่วยงานหนึ่งของ Google อย่างเต็มตัว

โดยทั่วไปแล้ว Google ATAP จะรับหน้าที่คิดค้นและพัฒนาโครงการใหม่ โดยมีกำหนดระยะเวลาที่แน่นอนสำหรับแต่ละโครงการ เมื่อครบกำหนดดังกล่าวจะมีการพิจารณาความสำเร็จของโครงการเหล่านั้นและตัดสินว่าจะผลักดันงานชิ้นนั้นต่อไปเป็นหน่วยงานใหม่ของ Google และยกให้ทีมอื่นรับช่วงต่อไปดูแลหรือจะพับโครงการนั้นไปเสีย ทั้งนี้เพื่อให้ทีมงานของ Google ATAP ได้หันไปริเริ่มโครงการใหม่ต่อไป

เริ่มต้นเป็นที่เรียบร้อยสำหรับงานสัมมนา Project Ara สมาร์ทโฟนปรับสเปคได้ครั้งที่สอง ซึ่งภายในงานได้ออกมาประกาศเริ่มลองตลาดจริงเร็วๆ นี้แล้ว พร้อมทั้งเปิดสเปคของเครื่องรุ่นต้นแบบตัวใหม่ในชื่อ Spiral 2 ในงานด้วย

เริ่มต้นกันด้วยรายละเอียดของ Spiral 2 สมาร์ทโฟนรุ่นต้นแบบที่นำมาโชว์ในงาน มาในโมเดลขนาดกลาง ด้านหลังมีสล็อตสำหรับใส่โมดูล (หรือที่กูเกิลเรียกว่า shell) ได้แปดช่อง ด้านหน้าสองช่อง สเปค หลักๆ คือใช้หน้าจอความละเอียด 720p ใช้ชิป Tegra K1 และกล้องหลัง 5 เมกะพิกเซล โดยกูเกิลบอกว่ากำลังพัฒนา Spiral 3 ที่จะปรับปรุงเรื่องแบตเตอรี่ และรองรับ 4G เข้ามาในช่วงไตรมาสสองของปีนี้

ตามที่กูเกิลเคยสัญญาว่าจะวางขายแท็บเล็ตสแกนรอบทิศทาง Project Tango ช่วงปลายปี ตอนนี้ดูใกล้ความจริงไปเรื่อยๆ หลังจากเจ้าแท็บเล็ตที่ว่าขึ้นไปอยู่บน Play Store เป็นที่เรียบร้อยแล้ว

ย้อนความหลังของเจ้าแท็บเล็ต Project Tango รุ่นนักพัฒนา นอกจากจะมาพร้อมกับเซนเซอร์หลากชนิดเพื่อจับความลึกมาประมวลผลร่วมกับกล้องเพื่อเรนเดอร์แวดล้อมจริงในทันทีแล้ว สเปคของแท็บเล็ตรุ่นนี้ยังจัดว่าแรงสุดๆ ทั้งซีพียู Tegra K1 (ตัวเดียวกับ Nexus 9) แต่ได้แรมมากกว่าที่ 4GB และหน่วยความจำความจุสูงถึง 128GB ด้วยกัน

สำหรับ Project Tango ที่จะวางขายผ่าน Play Store จะมีสองสี ขาว และดำ ราคายังไม่เปิดมา แต่อิงจากข้อมูลเดิมน่าจะอยู่ที่ 1,024 เหรียญ (ประมาณ 33,500 บาท) ครับ

เมื่องาน Google I/O ช่วงกลางปี กูเกิลเคยพยายามทำให้สมาร์ทโฟนถอดประกอบชิ้นส่วนในโครงการ Project Ara นั้นใช้งานได้จริงๆ ด้วยการพยายามเปิด Spiral 1 ซึ่งเครื่องรุ่นทดลองในตอนนั้น แม้ว่าจะเปิดได้ แต่ก็ยังทำงานไม่ได้ เพราะว่าแครชไปเสียก่อนจะเปิดเครื่องสมบูรณ์ ให้หลังมาสี่เดือน ในที่สุดกูเกิลก็ทำสำเร็จแล้ว

ในวิดีโอของทีม Phonebloks (ซึ่งเป็นเบื้องหลังของ Project Ara) ได้อัพเดตความคืบหน้าของโครงการ ตั้งแต่แผนการเปิดสัมมนาครั้งที่สองในวันที่ 14 มกราคมปีหน้า, หน้าตาของโมดูลต่างๆ ที่บางลงจากเมื่อหลายเดือนก่อนมาก และการทดลองเปิดเครื่องจริง ที่สามารถใช้งานได้แล้ว! แต่ก็ยังใช้วิธีการจัมพ์ไฟเหมือนเดิม

กูเกิลประกาศความร่วมมือกับ Rockchip บริษัทซีพียูจีน ให้ผลิต SoC รุ่นพิเศษสำหรับมือถือแยกส่วนได้ Project Ara

สาเหตุที่ Project Ara ต้องการ SoC รุ่นพิเศษเป็นเพราะเทคโนโลยีการเชื่อมต่อระหว่างโมดูลแต่ละชิ้นใช้อินเทอร์เฟซ UniPro ดังนั้น SoC ที่มีอยู่ในปัจจุบันที่ไม่รองรับอินเทอร์เฟซนี้จึงไม่สามารถใช้กับ Project Ara ได้ตรงๆ เว้นแต่จะมีชิปแปลงข้อมูล ดังนั้นถ้า Rockchip สามารถผลิตชิป SoC ที่รองรับ UniPro ก็ย่อมส่งผลให้ Project Ara พัฒนาได้เร็วขึ้น

ทีมงานของกูเกิลระบุว่าจะโชว์ต้นแบบมือถือที่ใช้ SoC ตัวนี้ได้ช่วงต้นปี 2015

ที่มา - +Google ATAP

เริ่มเห็นความพร้อมของ Project Ara โครงการพัฒนาสมาร์ทโฟนปรับแต่งได้ที่เพิ่งโชว์ Spiral 1 สมาร์ทโฟนรุ่นต้นแบบไปในงาน Google I/O ตอนนี้กูเกิลประกาศว่าเปิดให้นักพัฒนาที่สนใจลงทะเบียนเพื่อรับบอร์ดของ Project Ara ไปทดสอบแล้ว

ข่าวคราวของบอร์ด Project Ara รุ่นนักพัฒนามาจาก Google+ ของ Eduardo Ruiz นักพัฒนาที่ได้อีเมลเชิญชวนจากทีม Project Ara ว่าตอนนี้เปิดให้นักพัฒนาสามารถลงชื่อเพื่อขอรับบอร์ดดังกล่าวแล้ว โดยบอร์ดดังกล่าวจะทำงานร่วมกับ MDK รุ่น 0.11 ที่ออกแบบมาช่วยพัฒนาโมดูลรุ่นต้นแบบสำหรับ Project Ara โดยเฉพาะ

หลายๆ คนน่าจะยังจำกันได้กับ Project Tango ซึ่ง NASA เคยเตรียมส่งหุ่นยนต์จากโครงการนี้ขึ้นสู่อวกาศมาก่อนแล้ว ล่าสุดทาง NASA ได้กำหนดวันที่จะส่งหุ่นยนต์ขึ้นไปยังสถานีอวกาศนานาชาติหรือ ISS เป็นวันที่ 11 กรกฎาคมนี้

โดยทาง NASA จะติดตั้งสมาร์ทโฟนที่อยู่ในโครงการ Project Tango เข้าไปกับหุ่นยนต์ SPHERES เพื่อใช้ในการช่วยเหลือภารกิจต่างๆ ของนักบินอวกาศ รวมถึงใช้ปฏิบัติภารกิจเสี่ยงภัยในอวกาศได้อีกด้วย

สำหรับรายละเอียดที่น่าสนใจเพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงการนี้ สามารถรับชมได้ท้ายข่าวครับ

ในงาน Google I/O ที่ผ่านมา กูเกิลได้โชว์เครื่องต้นแบบอย่างเป็นทางการของ Project Ara โครงการพัฒนาสมาร์ทโฟนปรับแต่งสเปคเองได้ หลังจากเคยเผยข้อมูลมาก่อนหน้าแล้วว่าตัวโครงฐานของเครื่องจะราคาถูกเพียง 50 เหรียญเท่านั้น

เครื่องรุ่นต้นแบบของ Project Ara ที่เอามาโชว์แก่สาธารณะนี้ชื่อว่า Spiral 1 ซึ่งดูแทบจะเหมือนกับภาพเรนเดอร์ที่ออกมาให้เห็นหลายต่อหลายครั้งแล้ว ยกเว้นการเปิดเครื่องยังต้องจัมพ์ไฟแทนปุ่มแบบปกติ ซึ่งในเวทีดังกล่าว Spiral 1 ก็สามารถเปิดเครื่องได้ แต่แครชไปเสียก่อนจะถึงหน้าโฮมซะงั้น

หากใครยังจำผลงานการวิจัยเรื่องรอยสักดิจิทัลและเม็ดยาอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่ง Motorola เคยนำเสนอต่อสาธารณชนไปตั้งแต่เมื่อปีก่อน (ตั้งแต่ตอนที่ยังเป็นบริษัทลูกของ Google) ล่าสุดทีม Vivalnk ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของทีมวิจัยของ Motorola ในขณะนั้นและกลายเป็นส่วนหนึ่งของทีม Google ATAP ในปัจจุบัน ได้ผลิตหนึ่งในผลงานดังกล่าว ซึ่งก็คือรอยสักดิจิทัล ออกวางขายจริงแล้ว

มีข่าวกันว่ากูเกิลกำลังจะทำแท็บเล็ตในโครงการ Project Tango ที่สามารถสแกนสภาพแวดล้อมในห้องได้กันเพียงไม่นาน วันนี้กูเกิลจัดการเปิดตัวแท็บเล็ตรุ่นที่ว่าอย่างเป็นทางการแล้ว

แท็บเล็ต Project Tango หัวใจสำคัญคือกล้อง และเซนเซอร์จับความลึกที่ใช้สำหรับวัดแวดล้อมรอบตัว และนำมาประมวลผลเป็นแผนที่ภายในอาคาร ซึ่งแท็บเล็ตตัวนี้ออกแบบมาสำหรับนักพัฒนาที่อยากนำไปทดลองใช้จริงโดยเฉพาะ สเปคที่ออกมาแรงพอตัวดังนี้ครับ

Project Tango โครงการพัฒนาสมาร์ทโฟนที่สามารถสแกนสภาพแวดล้อมในห้องได้ดูเหมือนจะไม่ได้จำกัดอยู่แค่สมาร์ทโฟนเสียแล้ว หลังจาก The Wall Street Journal รายงานว่ากูเกิลกำลังวางแผนผลิตแท็บเล็ตของ Project Tango อีกเป็นจำนวนกว่า 4,000 เครื่องในเดือนหน้า

แท็บเล็ต Project Tango จะใช้หน้าจอขนาด 7" มาพร้อมกับกล้องด้านหลังสองตัว เซนเซอร์อินฟราเรดสำหรับวัดความลึก และซอฟต์แวร์สำหรับจับวัตถุสามมิติอย่างละเอียดได้เช่นเดียวกับของสมาร์ทโฟน