Redmonk บริษัทวิเคราะห์ข้อมูลนักพัฒนา ออกรายงานอันดับภาษาโปรแกรมยอดนิยมประจำไตรมาสสามปี 2021 โดยใช้แหล่งข้อมูลจาก GitHub (จำนวนโค้ด/แกนนอน) และ Stack Overflow (จำนวนการพูดคุย/แกนตั้ง) มาผสมกัน

ผลจากการจัดอันดับของ Redmonk ไม่ต่างจากอันดับของสำนักอื่นๆ (เช่น JetBrains หรือ GitHub) เพราะ Top 3 เป็นภาษายอดนิยมชุดเดียวกัน โดยอันดับหนึ่งคือ JavaScript ตามด้วย Python และ Java เป็นอันดับสองร่วม

RyotaK นักวิจัยความปลอดภัยชาวญี่ปุ่นที่เคยรายงานช่องโหว่ของ cdnjs รายงานถึงช่องโหว่ของบริการ PyPI ที่มีไว้สำหรับการแจกจ่ายแพ็กเกจภาษาไพธอน โดยช่องโหว่ในโค้ดของระบบ CI/CD ของ PyPI ทำให้ผู้ใช้มุ่งร้ายสามารถลบเอกสารโครงการที่ไม่ได้เป็นเจ้าของ หรือรันโค้ดในเซิร์ฟเวอร์ของ PyPI ได้โดยตรง

ช่องโหว่ทั้งหมดมี 3 รายการ โดย 2 ช่องโหว่เป็นการลบเอกสารออกจากหน้าเว็บ PyPI เนื่องจากโค้ดส่วนลบเอกสารนั้นตรวจสอบเพียงคำขึ้นต้น (prefix) ของชื่อโครงการ ทำให้แฮกเกอร์สามารถใช้ชื่อโครงการที่ขึ้นต้นเหมือนกันเพื่อลบเอกสารโครงการอื่นได้ อีกช่องโหว่หนึ่งคือการลบ role ID ของโครงการ โดยตัว SQL ที่ใช้ไม่ได้ระบุหมายเลขประจำโครงการไปในการคิวรี

รายงานดัชนีการจัดอันดับภาษาเขียนโปรแกรม TIOBE Index ประจำเดือนกรกฎาคม 2021 ซึ่งเป็นการฉลองครบรอบ 20 ปี ที่เริ่มมีการจัดอันดับภาษาโปรแกรมตั้งแต่ปี 2001 โดย 3 อันดับแรกของภาษายอดนิยมยังเหมือนเดือนก่อนหน้าคือ C Java และ Python ตามลำดับ

Paul Jansen ซีอีโอของ TIOBE ให้ข้อสังเกตว่า แม้อันดับยังไม่เปลี่ยน แต่ตัวเลขอัตราความนิยมก็มีส่วนต่างที่น้อยลงมา โดย C อยู่ที่ 11.62% ขณะที่ Python อยู่ที่ 10.95% ซึ่งต่างกันน้อยกว่า 1% แล้ว รวมทั้งแนวโน้มของ C และ Java ก็มีอัตราที่ลดลง ขณะที่ Python เพิ่มสูงขึ้น จึงมีโอกาสที่ Python จะขึ้นมาเป็นภาษาโปรแกรมยอดนิยมอันดับ 1 ในเวลาอันใกล้นี้

Guido van Rossum บิดาแห่ง Python เพิ่งกลับมาทำงานกับไมโครซอฟท์เมื่อปลายปี 2020 หลังเกษียณอายุตัวเองไปได้เพียงปีเดียว

เขาเพิ่งไปบรรยายในงานสัมมนา Language Summit เล่าว่าหลังเกษียณแล้วเจอสถานการณ์อยู่บ้าน เลยเบื่ออยู่บ้านเฉยๆ เขาจึงกลับมาสมัครงานใหม่และไมโครซอฟท์จ้าง โดยเขาได้อิสระจากไมโครซอฟท์ว่าจะทำอะไรก็ได้ เขาจึงเลือกกลับมาพัฒนา Python ต่อ และเขาถือว่าเป็นการตอบแทนชุมชนของไมโครซอฟท์ต่อโครงการ Python

สิ่งที่ Guido กลับมาโฟกัสในรอบนี้คือการพัฒนา CPython (Python เวอร์ชันมาตรฐานที่ใช้กันทั่วไป บางส่วนเขียนด้วยภาษา C เลยเรียก CPython) ให้ทำงานเร็วขึ้น โดยมีเงื่อนไขว่า ABI/API เดิมยังต้องใช้ได้ ซึ่งไม่ง่ายเลย

Flask เฟรมเวิร์คสำหรับพัฒนาเว็บยอดนิยมบนภาษา Python ออกรุ่น 2.0 ความเปลี่ยนแปลงใหญ่ที่สุดคือการยกเลิกรองรับ Python 2 และ Python 3.5 ลงไป โดยทีมงานวางแผนว่าในอนาคตจะซัพพอร์ตเฉพาะ Python เวอร์ชั่นที่โครงการหลักยังซัพพอร์ตอยู่เท่านั้น

การอัพเกรดครั้งนี้มาพร้อมกับการเปลี่ยนเลขเวอร์ชั่นของโมดูลย่อยๆ ทั้งหมด ได้แก่

ทีมวิศวกร Instagram เปิดเผยซอร์สโค้ดโครงการ Cinder ซึ่งเป็นการ fork ตัว CPython (Python เวอร์ชันหลักที่เราใช้กันทั่วไป) ให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้นกว่าเดิม

Cinder เป็นโครงการภายในของ Instagram ที่นำ CPython 3.8 มาปรับแต่งหลายด้าน เช่น bytecode inline caching, eager evaluation of coroutines, method-at-a-time JIT และการลองทำ Static Python ทั้งหมดเพื่อให้ประสิทธิภาพดีขึ้นกว่าเดิม

Pyston โครงการภาษาไพธอนประสิทธิภาพสูงที่เริ่มต้นโครงการโดย Dropbox เมื่อปี 2014 กลับมาพัฒนาและเปิดซอร์สอีกครั้งในเวอร์ชั่น 2.2 หลังจากทาง Dropbox ทิ้งโครงการไปเมื่อปี 2017 ทีมงานตัดสินใจออกมาตั้งบริษัทแยกเพื่อให้บริการซัพพอร์ตในปี 2020

Pyston เป็นรันไทม์ไพธอนที่มี C API เข้ากันได้กับโครงการหลัก ทำให้สามารถใช้แพ็กเกจหลักๆ ได้ทันทีผ่านทางคำสั่ง pip-pyston3 ตัวโครงการรองรับภาษาไพธอนเวอร์ชั่น 3.8

วันที่ 31 มีนาคม พ.ศ.2564 ไลบรารีภาษาไพธอนสำหรับประมวลผลภาษาไทย PyThaiNLP ได้ปล่อยเวอร์ชัน 2.3 โดยสรุปความเปลี่ยนแปลงได้ดังนี้

• เพิ่มโมเดลใหม่สำหรับงานด้านการระบุหน้าที่ของคําในประโยค (Part-of-speech), งานด้านการระบุคําที่เป็นนิพจน์ระบุนาม (Name Entity Tagging) จากชุดข้อมูล LST20
• เพิ่มโมเดลด้านการแปลภาษาและโมเดล wangchanberta ของสถาบันวิจัยปัญญาประดิษฐ์ประเทศไทยเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของไลบรารี
• เพิ่มโมเดลสำหรับการระบุคําที่เป็นนิพจน์ระบุนาม (chunk parsing)

ข้อมูลเปิดเผย: ผู้เขียนเป็นสมาชิกในทีมพัฒนา PyThaiNLP

ภาษา Python มีอายุครบ 30 ปีในเดือนกุมภาพันธ์ 2021 โดยนับจาก Guido van Rossum โพสต์เวอร์ชันแรก 0.9.0 ต่อสาธารณะบนนิวส์กรุ๊ป alt.source (ในสมัยที่ยังไม่มีเว็บด้วยซ้ำ) เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 1991

Guido เริ่มสร้าง Python ในช่วงปลายปี 1989 และเปิดตัวต่อโลกช่วงต้นปี 1991 ประโยคแรกที่เขาแนะนำ Python คือ

This is Python, an extensible interpreted programming language that
combines remarkable power with very clear syntax.

กูเกิลเป็นผู้สนับสนุนมูลนิธิ Python Software Foundation (PSF) มานาน 11 ปี (ล่าสุดเพิ่งอัพเกรดเป็นสปอนเซอร์รายใหญ่ที่สุด ที่เรียกระดับ Visionary Sponsors) ล่าสุดกูเกิลประกาศสนับสนุนเงินเพิ่มอีก 350,000 ดอลลาร์เป็นพิเศษสำหรับเรื่อง supply-chain security ที่กำลังเป็นประเด็นหลังกรณีแฮ็ก SolarWinds

เงินก้อนนี้จะถูกนำไปใช้

Alex Birsan รายงานถึงการโจมตีองค์กรขนาดใหญ่จำนวนมากด้วยการสร้างแพ็กเกจไลบรารีเลียนแบบชื่อไลบรารีในองค์กรแล้วไปวางตามบริการดาวน์โหลดไลบรารีไม่ว่าจะเป็น RubyGems, npm, หรือ PyPI

องค์กรขนาดใหญ่จำนวนมากมักมีไลบรารีเฉพาะทางของตัวเองใช้งานภายในเป็นเรื่องปกติ และหลายครั้งชื่อไลบรารีเหล่านี้ก็หลุดออกมาสู่โลกภายนอก เช่น Paypal เคยทำไฟล์ package.json ที่ใช้ภายในหลุดออกมาอยู่บน GitHub ทำให้รู้ว่าบริษัทมีการใช้งานไลบรารีภายในเช่น pplogger, auth-paypal, wurfl-paypal, analytics-paypal เป็นต้น หรือแม้แต่แอปเปิลก็เคยทำรายชื่อแพ็กเกจเหล่านี้หลุดออกมาเช่นกัน

O’Reilly รายงานผลสำรวจความนิยมเทคโนโลยีจากการใช้งาน O’Reilly Online Learning Platform ที่เป็นแพลตฟอร์มอ่านหนังสือ และเรียนออนไลน์ ซึ่งทำให้เห็นภาพรวมที่น่าสนใจเพราะเป็นอัตราการดูคอนเทนต์จริง เช่น อ่านหนังสือหรือเรียนวิชาออนไลน์ ไม่ใช่เพียงคำค้นเท่านั้น โดยรวมแล้วแพลตฟอร์มมีการใช้งานเพิ่มขึ้น 24% ทำให้เนื้อหาส่วนใดที่เติบโตต่ำกว่านี้นับว่าต่ำกว่าค่าเฉลี่ย

สำหรับภาษาโปรแกรมมิ่ง Python ยังคงได้รับความนิยมสูงสุด มีอัตราการเติบโตที่สูงถึง 27%, Java ได้รับความนิยมอันดับสองแต่อัตราการเติบโตกลับติดลบ 3% แสดงให้เห็นว่าความนิยมลดลงชัดเจน, JavaScript เติบโตถึง 40% แซงค่าเฉลี่ยไปได้มาก ที่น่าสนใจคือภาษา Rust ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นถึง 94% มาอยู่ดับดับ 9 แล้ว

pip โปรแกรมติดตั้งแพ็กเกจภาษาไพธอนเลิกซัพพอร์ต Python 2 เป็นทางการหลังออก pip 21.0 พร้อมกับยกเลิกซัพพอร์ต Python 3.5 ไปพร้อมกัน

สำหรับผู้ใช้ Python 2.x ยังคงสามารถใช้ pip เวอร์ชั่นที่รองรับได้ต่อไป รวมถึงสามารถอัพเดต pip ได้โดยไม่ตัองกังวลเพราะ pip จะตรวจสอบให้เองว่ากำลังรัน Python เวอร์ชั่นใดและจะอัพเดตไปถึงเวอร์ชั่นที่รองรับอยู่เท่านั้น

GitHub ออกรายงานตัวเลขภาพรวมของชุมชนประจำปี 2020 มีนักพัฒนามากกว่า 56 ล้านคน มี repository ที่ถูกสร้างขึ้นในปีที่ผ่านมามากกว่า 60 ล้านโครงการ

ภาษาที่ได้รับความนิยมสูงสุด อันดับที่ 1 ยังเป็น JavaScript แต่มีการสลับในลำดับที่ 2 และ 3 โดย Python อยู่อันดับที่ 2 และ Java อยู่ในอันดับที่ 3 ตามด้วย TypeScript และ C# ในลำดับที่ 4-5

รายงานประจำปีนี้ยังพูดถึงผลกระทบของมาตรการล็อคดาวน์จากโควิด-19 โดยพบว่ามีการสร้างโครงการใหม่เพิ่มขึ้นกว่าเดิมตั้งแต่มีนาคม 2020 สะท้อนว่านักพัฒนาให้เวลากับชั่วโมงทำงานต่อวันที่มากขึ้น และ repository ที่สร้างขึ้นจำนวนมากก็เป็นโครงการเกี่ยวกับโควิด-19

GitHub ร่วมกับโครงการ fast.ai พัฒนาไลบรารี nbdev สำหรับการเขียนโมดูลไพธอนจากใน Jupyter Notebook ให้มีทั้งเอกสารประกอบโมดูลและชุดทดสอบโมดูล

nvdev ไลบรารีที่ทำให้นักพัฒนาสามารถพัฒนาโมดูลเต็มรูปแบบจาก Jypyter โดยยังคงสามารถพัฒนาแบบ interactive ที่ได้รับความนิยมสูงขึ้นเรื่อยๆ ในช่วงหลัง ตัวโมดูลสามารถทำงานร่วมกับ GitHubg เต็มรูปแบบ ทั้งการสร้างเอกสารลงเป็น GitHub Pages และการสร้างชุดทดสอบเพื่อรันใน GitHub Actions และการพัฒนาก็ทำใน GitHub Codespaces ได้

โดยรวมแล้ว nbdev สนับสนุนให้นักพัฒนาที่นิยมการพัฒนาบน notebook ให้ปรับตัวเข้ากับแนวทางการทำงานที่ดี (best practice) ของวิศวกรรมซอฟต์แวร์ โดยไม่ต้องเปลี่ยนแนวทางการพัฒนามากนัก

Guido van Rossum ผู้สร้างภาษา Python ลาออกจาก Dropbox เมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้วเพื่อเกษียณอายุ แต่วันนี้เขาประกาศว่าเบื่อการเกษียณแล้วจึงกลับไปทำงานกับไมโครซอฟท์ในฝ่ายนักพัฒนา (Developer Division)

ทวีตประกาศของเขาระบุว่ายังไม่รู้ว่าจะเข้าไปทำงานอะไรแต่มีโอกาสมากมายและยังทำงานกับ Python เพื่อให้มันทำงานได้ดีขึ้น

แม้จะเกษียณและลาออกจากผู้นำโครงการ Python ไปแล้ว (ทุกวันนี้เขาอยู่ในฐานะผู้นำกิตติมศักดิ์) แต่ Guido ก็ยังไปพูดตามงาน Python เรื่อยมา

ที่มา - @gvanrossum

อันดับภาษาโปรแกรมยอดนิยม TIOBE Index มีการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในเดือนพฤศจิกายน 2020 เพราะ Python สามารถแซงหน้า Java ขึ้นมาเป็นอันดับ 2 ได้สำเร็จ (คะแนนความนิยม 12.12% vs 11.68%) ส่วนอันดับหนึ่งยังเป็น C (16.21%) เช่นเดิม

ตั้งแต่ TIOBE เริ่มวัดความนิยมของภาษาโปรแกรมมาเกือบ 20 ปีก่อน การเปลี่ยนแปลงอันดับครั้งนี้ถือเป็นครั้งแรกที่ C และ Java ไม่ได้เป็น Top 2 อีกต่อไป

TIOBE ระบุว่าความนิยมของ Python เกิดจากการเป็นภาษาที่ทำงานได้หลากหลาย ในยุคที่ใครๆ ก็หัดเขียนโปรแกรมได้ Python เป็นภาษาแรกที่คนจำนวนมากเลือก มีจุดเด่นเรื่องความง่าย แก้ไขโค้ดได้เร็ว

โครงการ Python ออก Python 3.9.0 มีของใหม่หลายอย่าง เปิดให้ดาวน์โหลดไบนารีแล้วบน Windows และ macOS

เฟซบุ๊กเปิดตัวโครงการ Pysa (Python Static Analyzer, อ่านว่าพิซา แบบเดียวกับ Pisa) เป็นซอฟต์แวร์สำหรับวิเคราะห์ความปลอดภัยของโค้ดภาษาไพธอนโดยมุ่งหาเฉพาะช่องโหว่ที่มีความเสี่ยงจริง ไม่ใช่การวิเคราะห์โค้ดไปทั้งหมดจนเกิดการรายงานช่องโหว่เกินความเป็นจริง

Visual Studio Code มีส่วนขยายยอดนิยมสามภาษา ได้แก่ Python, C/C++, และ C# โดยไมโครซอฟท์รับนักพัฒนาส่วนเสริมภาษา Python มาร่วมงานตั้งแต่ปี 2007 และตอนนี้ก็หันมาพัฒนาเซิร์ฟเวอร์ภาษาใหม่ในชื่อ Pylance โดยระบุว่าประสิทธิภาพจะดีขึ้น, รองรับการตรวจสอบชนิดตัวแปร, และสามารถอิมพอร์ตโมดูลอัตโนมัติ

วันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.2563 ไลบรารี PyThaiNLP ซึ่งเป็นไลบรารีประมวลผลภาษาไทยแบบโอเพนซอร์สในภาษาไพธอน ได้ออกรุ่น 2.2 โดยเน้นปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงานของไลบรารี โดยสรุปความเปลี่ยนแปลงได้ดังนี้

JetBrains ผู้พัฒนา IDE และสร้างภาษา Kotlin เปิดเผยผลสำรวจ The State of Developer Ecosystem ประจำปี 2020 ซึ่งเป็นการรายงานปีที่ 4 จากการสอบถามนักพัฒนา 19,696 คน ใน 18 ประเทศ มีประเด็นที่น่าสนใจดังนี้

• Python แซง Java ในแง่ภาษาที่มีการใช้งานในช่วง 12 เดือน แต่ถ้าวัดภาษาหลักที่ใช้งาน Java ยังสูงกว่า
• JavaScript ยังเป็นภาษาอันดับหนึ่งที่มีการใช้งาน (70% ของผู้ตอบแบบสำรวจ)
• Go, Kotlin และ Python เป็น 3 อันดับภาษา ที่นักพัฒนามีแผนจะใช้งานในอนาคตมากที่สุด

Fedora ออกเวอร์ชัน 32 ของใหม่ได้แก่

โครงการ Python ออกเวอร์ชัน 2.7.18 ซึ่งเป็นเวอร์ชันสุดท้ายของ Python 2.x ตามที่เคยประกาศไว้

ทีมงาน Python ระบุว่า Python 3 พัฒนามานานเกินสิบปีแล้ว (ออกเวอร์ชัน 3.0 ในปี 2008) และมีเวลาให้ย้ายโค้ดจาก Python 2 กันมานานพอสมควร ตอนนี้ถึงเวลาที่ Python 2 จะต้องจากไป เพื่อให้ชุมชน Python หันไปโฟกัสกับ Python 3 อย่างเต็มที่

โครงการโอเพนซอร์สสำคัญๆ หลายตัวก็เข้าร่วมสนับสนุน Python 3 เพียงอย่างเดียวในเวอร์ชันใหม่ๆ ของตัวเอง เช่น Apache Spark, Numpy, CherryPy เป็นต้น

Liu Lei นักวิจัยจาก Institute of Computing Technology สถาบันภายใต้ Chinese Academy of Sciences (CAS) สถาบันวิจัยระดับชาติของจีนประกาศว่าตัวเองเป็นนักพัฒนาหลักของภาษา Mulan ที่เป็นภาษาโปรแกรมมิ่งที่สร้างขึ้นในจีนทั้งหมด แต่หลักจากนักพัฒนาเข้าไปดูโครงการแล้วก็พบว่าโค้ดสร้างมาจากภาษาไพธอนที่มีการใช้งานทั่วโลก

ตัว Liu เขียนจดหมายขอโทษต่อสาธารณะในภายหลัง ระบุว่าห้องวิจัยของเขาสร้างภาษา Mulan ที่เป็นส่วนพื้นฐาน แต่งานที่ซับซ้อนจะรันด้วยไพธอน โดยตัวภาษา Mulan ตั้งใจทำให้ง่ายลงเพื่อให้นักเรียนประถมใช้งานได้ง่าย

ทาง CAS ประกาศพักงาน Liu และจะสอบสวนถึงเหตุการณ์นี้ โดยข้อหาที่ถูกสอบสวนมีตั้งแต่การประพฤติตัวไม่เหมาะสม, หลอกลวง, และแถลงการเท็จ