Fedora ออกเวอร์ชัน 38 โดยเวอร์ชัน Workstation อัพเกรดมาใช้ GNOME 44 ตามรอบปกติทุก 6 เดือน, รองรับการติดตั้งซอฟต์แวร์จาก repository ภายนอกคือ Flathub, ปรับลดเวลา timeout ของเซอร์วิสตอนสั่งปิดเครื่อง ทำให้ปิดเครื่องเร็วขึ้น

เวอร์ชันแพ็กเกจซอฟต์แวร์ที่ใช้งานคือ kernel 6.2, gcc 13, Golang 1.20, LLVM 16, Ruby 3.2, TeXLive2022, PHP 8.2, dnf5

ของใหม่อีกอย่างสำหรับผู้ใช้ชาวไทยคือ Fedora 38 เปลี่ยนมาใช้ฟอนต์ Noto เป็นดีฟอลต์สำหรับภาษาไทยและภาษาเขมรแล้ว

ที่มา - Fedora, Fedora Workstation

Fedora Linux ออกเวอร์ชัน 37 หลังจากต้องเลื่อนมาเล็กน้อยเพราะรออุดช่องโหว่ OpenSSL ของใหม่คือ

โครงการ Fedora ประกาศเลื่อนการออก Fedora 37 เป็นกรณีพิเศษ เนื่องจากช่องโหว่ระดับวิกฤตของ OpenSSL ที่จะเปิดเผยต่อสาธารณะในวันอังคารหน้า ทำให้ทีม Fedora ตัดสินใจรอแพตช์ OpenSSL ให้เรียบร้อยก่อนออกเวอร์ชัน 37 ตัวจริง (เดิมมีกำหนดออก 8 พฤศจิกายน)

ทีม Fedora บอกว่าตอนนี้ยังไม่รู้ข้อมูลที่ชัดเจนว่าช่องโหว่ OpenSSL ร้ายแรงแค่ไหน แต่การที่ระดับของช่องโหว่เป็น critical ทำให้ทีมงานตัดสินใจรอแพตช์ก่อน เพื่อลดผลกระทบของการใช้ดิสโทรที่มีช่องโหว่ติดไปด้วย ซึ่งเป็นการตัดสินใจเลือกระหว่างเวลา-คุณภาพ

เบื้องต้นทีมงานคาดว่าจะออก Fedora 37 ในวันที่ 15 พฤศจิกายน แต่ก็ต้องรอข้อมูลแพตช์อีกครั้ง

Fedora ออกเวอร์ชัน 36 ของใหม่ในเวอร์ชันนี้ได้แก่

• Fedora Workstation GNOME 42 เพิ่มแอพ Text Editor และ Console ตัวใหม่
• Fedora Server รองรับการทำ NFS/Samba share ด้วย Cockpit เว็บอินเทอร์เฟซสำหรับแอดมิน
• แพ็กเกจซอฟต์แวร์เวอร์ชันใหม่ เช่น Podman 40, Ansible 5, Ruby 3.1, Golang 1.18, PHP 8.1
• เปลี่ยนฟอนต์ดีฟอลต์มาเป็น Google Noto เพื่อให้รองรับภาษาต่างๆ ได้ดีขึ้น (ของเดิมคือ DejaVu)

ที่มา - Fedora

ในยุคนี้ การเขียนแอพแบบดั้งเดิมหลายอย่างถูกเปลี่ยนมาเขียนด้วยเทคโนโลยีเว็บแทน กระแสนี้ลามไปถึงตัวติดตั้งระบบปฏิบัติการ (OS installer) ที่เราเห็นเป็นอย่างแรกๆ ตั้งแต่เครื่องพีซียังไม่มีระบบปฏิบัติการด้วยซ้ำ

ดิสโทรลินุกซ์ Fedora มีตัวติดตั้งชื่อ Anaconda ถูกใช้งานมายาวนาน (ใช้กับทั้ง Fedora และดิสโทรในสาย Red Hat ทั้ง RHEL และ CentOS) เดิมที Anaconda เขียนด้วย GTK+ ซึ่งเป็นชุดพัฒนา GUI สำหรับลินุกซ์ (ตัวเดียวกับ GNOME และ GIMP) แต่มันกำลังจะถูกเปลี่ยนมาใช้เทคโนโลยีเว็บแทน

AWS ปล่อย Amazon Linux 2022 (AL2022) รุ่นพรีวิวให้ทดลองใช้งาน โดยเวอร์ชั่นนี้จะเป็นเวอร์ชั่นแรกที่ AWS หันไปใช้ Fedora เป็นจุดตั้งต้นแทนที่จะเป็น CentOS

โครงการ Amazon Linux ถูกแยกออกมาจากบริการคลาวด์ของ AWS ตั้งแต่ปี 2017 และมักใช้ CentOS/RHEL เป็นฐาน พร้อมกับปรับแต่งเองหลายอย่าง แพ็กเกจหลายตัวไม่ได้เลือกตามเวอร์ชั่นของ CentOS ไปทั้งหมด ใน AL2022 จะใช้ Fedora 34/35 เป็นฐานแทน แต่ทาง AWS ก็ปรับแต่งค่อนข้างมากเช่นเดิม ตั้งแต่เคอร์เนลที่อาจจะใช้เวอร์ชั่นไม่ตรงกับ Fedora, คอนฟิกเริ่มต้น (เปิดใช้ SELinux แบบ enforce แต่แรก), และแพ็กเกจต่างๆ

Fedora ออกเวอร์ชัน 35 ตามรอบการออกทุก 6 เดือน ของใหม่ที่สำคัญได้แก่

• แพ็กเกจ Python 3.10, Perl 5.34, PHP 8.0
• ใช้ firewalld ตัวจัดการไฟร์วอลล์ เวอร์ชัน 1.0
• Fedora Workstation ใช้เดสก์ท็อป GNOME 41, และ WirePlumber ตัวจัดการเซสชันเสียงตัวใหม่
• Fedora Cloud เปลี่ยนมาใช้ระบบไฟล์ btrfs และรองรับการบูทแบบ BIOS/UEFI

Fedora ออกเวอร์ชัน 34 ของใหม่ที่สำคัญดังนี้

Fedora ออกเวอร์ชัน 33 มีการเปลี่ยนแปลงในแต่ละรุ่นย่อยดังนี้

Lenovo เริ่มวางขายโน้ตบุ๊ก ThinkPad บางรุ่นที่พรีโหลด Fedora ตามที่เคยประกาศไว้ในเดือนเมษายน

ThinkPad ที่สามารถเลือก Fedora ได้มี 3 รุ่นคือ ThinkPad P1 Gen 2, ThinkPad P53, ThinkPad X1 Gen 8 โดยสามารถสั่งได้จากหน้าเว็บ Lenovo.com

Immutable OS เป็นแนวคิดใหม่ของวงการระบบปฏิบัติการ ที่พยายามสร้าง OS แบบอัพเดตแยกส่วนไม่ได้ (ป้องกันอัพเดตบางส่วนแล้วพัง) แต่หันมาใช้ระบบอัพเดตทั้งอิมเมจแทน (แล้วสลับอิมเมจเอา) หากอัพเดตแล้วมีปัญหาก็สามารถสลับคืนไปอิมเมจเก่าได้ทันที

ตัวอย่างของ OS กลุ่มนี้คือ CoreOS ซึ่งมักใช้ในงานเซิร์ฟเวอร์-คอนเทนเนอร์ หรือ Android/Chrome OS ก็ใช้แนวทางการอัพเดตตัวระบบปฏิบัติการหลักแบบนี้เช่นกัน

Fedora ออกเวอร์ชัน 32 ของใหม่ได้แก่

เราเห็นข่าวผู้ผลิตโน้ตบุ๊กบางเจ้าออกเวอร์ชัน Ubuntu พรีโหลดมาให้ด้วย (เช่น Dell XPS คราวนี้เป็นข่าวของฝั่ง Fedora ที่ประกาศความร่วมมือกับ Lenovo ThinkPad บ้าง

Lenovo จะออก ThinkPad 3 รุ่นคือ ThinkPad P1 Gen 2, ThinkPad P53, ThinkPad X1 Gen 8 ที่เป็น Fedora Edition ใช้ระบบปฏิบัติการ Fedora 32 Workstations (ที่กำลังจะออกตัวจริงในเร็วๆ นี้)

วิธีการสั่งซื้อสามารถเลือก OS ได้จากหน้าเว็บของ Lenovo ตามปกติ รายละเอียดเพิ่มเติมจะประกาศในงาน Red Hat Summit สัปดาห์หน้า

CoreOS Container Linux (CL) ระบบปฏิบัติการลินุกซ์สำหรับคอนเทนเนอร์ ของบริษัท CoreOS เดิมที่ถูก Red Hat ซื้อกิจการเมื่อปี 2018 จะสิ้นอายุขัยในวันที่ 26 พฤษภาคม 2020

Red Hat ซื้อ CoreOS แล้วผนวกเอาดิสโทร Container Linux เข้ามารวมกับโครงการ Fedora กลายเป็น Fedora CoreOS (FCOS) ทำให้ตัว Container Linux ต้องหลีกทางให้กับดิสโทรใหม่

ตอนนี้ทีมงาน CoreOS ถอด Container Linux ออกจากหน้าอิมเมจของ AWS Marketplace แล้ว จากนั้นจะออกอัพเดตครั้งสุดท้ายให้ในวันที่ 26 พฤษภาคม 2020 และปิดเซิร์ฟเวอร์อย่างถาวรในวันที่ 1 กันยายน

Red Hat ซื้อกิจการ CoreOS ในปี 2018 และประกาศรวมดิสโทรโอเพนซอร์ส CoreOS Container Linux เข้ากับโครงการ Fedora

Fedora CoreOS จะกลายเป็นดิสโทรตัวเดียวสำหรับงานรันคอนเทนเนอร์ (ก่อนหน้านี้มีทั้ง CoreOS กับ Fedora Atomic) โดยมันออกรุ่นทดสอบแรกเมื่อกลางปี 2019 และตอนนี้พร้อมใช้งานแบบ production แล้ว

Fedora CoreOS ถือเป็นอีก edition ในสังกัด Fedora โดยเวอร์ชันเสถียรตัวแรกพัฒนาต่อมาจาก Fedora 31 ที่ออกเมื่อเดือนตุลาคม 2019 ใช้เคอร์เนลเวอร์ชัน 5.4, systemd 243, Podman 1.7

Fedora เวอร์ชัน 31 ออกแล้ว ของใหม่ในเวอร์ชันนี้ ได้แก่

• GNOME 3.34 ประสิทธิภาพดีขึ้น ปรับปรุงหน้าจอเลือกภาพพื้นหลังใหม่
• Fedora Toolbox เครื่องมือสำหรับสร้างสภาพแวดล้อมแบบ container ในเครื่องตัวเอง
• หยุดซัพพอร์ตสถาปัตยกรรม i686 แบบ 32 บิต
• เปลี่ยนพฤติกรรมของคำสั่ง 'python' มาเรียก Python 3 เตรียมพร้อมรับมือ Python 2 หมดระยะซัพพอร์ตสิ้นปี 2019
• เปลี่ยนค่าดีฟอลต์ของ Firefox จากรันบน X11 มาเป็น Wayland

เมื่อไม่นานมานี้ เราเห็นข่าว Ubuntu 19.10 เตรียมเลิกซัพพอร์ตสถาปัตยกรรม x86 แบบ 32 บิต แต่สุดท้ายต้องยอมถอยบางส่วน หลังโดนเสียงวิจารณ์

ล่าสุดฝั่ง Fedora ก็ออกมาประกาศคล้ายๆ กัน โดย Fedora เวอร์ชันหน้า 31 จะไม่มีเคอร์เนล i686 แบบ 32 บิตมาให้ รวมถึงอิมเมจ Fedora 31 แบบ 32 บิตแล้ว

อย่างไรก็ตาม โครงการ Fedora จะยังออกแพ็กเกจซอฟต์แวร์บางตัวเป็น 32 บิต เช่น ไลบรารีที่จำเป็น เพื่อให้ซอฟต์แวร์อย่าง Wine หรือ Steam ยังสามารถทำงานต่อได้

หลัง Red Hat ซื้อกิจการ CoreOS ในปี 2018 ก็ประกาศยุบรวมดิสโทร CoreOS Container Linux เข้าเป็นส่วนหนึ่งของโครงการ Fedora โดยจะใช้แทน Fedora Atomic Host ที่เลิกทำไปเพราะทับซ้อนกัน

เวลาผ่านมาประมาณปีครึ่ง Fedora CoreOS ทำเสร็จเรียบร้อย เข้าสถานะพรีวิวให้คนทั่วไปทดสอบได้แล้ว

Fedora CoreOS เป็นดิสโทรลินุกซ์ขนาดเบาที่ออกแบบมาเพื่อรันในคอนเทนเนอร์ และมีฟีเจอร์ด้านบริหารจัดการ คอนฟิก อัพเดต เพื่อให้ง่ายต่อการดูแล VM จำนวนมากๆ ตัวอย่างฟีเจอร์เหล่านี้คือการอัพเดตตัว OS เวอร์ชันใหม่อัตโนมัติ ติดตั้งและรีบูตเองให้เสร็จสรรพ ลดภาระการดูแลของแอดมินลง

Fedora ออกเวอร์ชัน 30 การเปลี่ยนแปลงสำคัญในเวอร์ชันนี้ได้แก่

• ควบรวมเอา Fedora Cloud และ Fedora Server เป็นเวอร์ชันเดียวคือ Fedora Server
• เนื่องจาก Red Hat ซื้อบริษัท CoreOS และประกาศเปลี่ยนเอาดิสโทร CoreOS มาใช้แทน Fedora Atomic Host ทำให้ต้องรออีกสักระยะหนึ่งถึงจะออก Fedora CoreOS 30
• ส่วน Fedora Workstation สำหรับเดสก์ท็อปยังเป็นเหมือนเดิมไม่เปลี่ยนแปลง แค่อัพเดตเวอร์ชัน GNOME เป็น 3.32 ตามรอบปกติทุก 6 เดือน

เวอร์ชันของซอฟต์แวร์ที่อัพเดตใน Fedora 30 ได้แก่ GCC 9, Bash 5.0, PHP 7.3

ผู้ที่รัน Fedora รุ่นก่อนๆ อยู่แล้วสามารถอัพเกรดได้จากคำสั่ง

ตามเวลา 1.45 น. ของประเทศไทย ทาง official account ของ Fedora project ประกาศการเสียชีวิตของนาย Cristian Gafton อดีตหัวหน้าโครงการ Fedora (Fedora Project Leader)

ตามระบบของโครงการ Fedora มีหัวหน้าโครงการ (Project Leader) เป็นผู้รับผิดชอบ โดยหมุนเวียนตำแหน่งทุก 2 ปี ซึ่ง Cristian Gafton เคยดำรงตำแหน่งนี้ระหว่างปี 2004-2005 ในช่วงยุคแรกๆ ของ Fedora (รับผิดชอบการออก Fedora Core 2, 3, & 4)

Cristian Gafton เคยทำงานกับทั้ง Red Hat และ Canonical โดยตำแหน่งล่าสุดของเขาคือ Principal Software Engineer ของ Amazon

ขอแสดงความเสียใจและไว้อาลัยมา ณ ที่นี้

Fedora ออกเวอร์ชัน 29 ซึ่งถือเป็นเวอร์ชันแรกหลัง Red Hat ถูก IBM ซื้อกิจการ

ของใหม่ใน Fedora 29 คือการขยายแนวคิด Modularity ที่เริ่มใน Fedora 27 Server หรือการแยกส่วนเวอร์ชันของซอฟต์แวร์ ให้สามารถติดตั้งหลายเวอร์ชันพร้อมกันได้ จากเดิมที่มีเฉพาะในเวอร์ชัน Server ไปยังเวอร์ชันย่อยอื่นๆ (เช่น Workstation) ด้วย

หลัง Red Hat ซื้อกิจการ CoreOS ในเดือนมกราคม 2018 ผลิตภัณฑ์หนึ่งที่ซ้อนทับกันคือดิสโทรลินุกซ์จากทั้งสองบริษัท ได้แก่ Container Linux ของ CoreOS และ Red Hat Atomic Host ที่ออกแบบมาสำหรับรันในคอนเทนเนอร์เหมือนกัน

เดือนที่แล้ว Red Hat ประกาศว่าจะยุบดิสโทรสองตัวนี้เข้าด้วยกัน โดยจะให้ Container Linux เป็นตัวหลัก และเปลี่ยนชื่อตัวดิสโทรมาเป็น CoreOS แทน

Fedora ออกเวอร์ชัน 28 ตามรอบการออกทุก 6 เดือน ของใหม่ได้แก่

• Fedora 28 Workstation อัพเดตเป็น GNOME 3.28, รองรับ third-party repository สำหรับซอฟต์แวร์ภายนอกที่ติดเรื่องสัญญาอนุญาต ไม่สามารถผนวกเข้ามาอยู่ในดิสโทรได้ เช่น ไดรเวอร์ NVIDIA, Steam, Chrome
• Fedora 28 Atomic เพิ่มฟีเจอร์ automatic update ช่วยลดงานของแอดมิน แต่ยังปิดไว้เป็นค่าดีฟอลต์

แต่ฟีเจอร์สำคัญจริงๆ ไปอยู่ที่ Fedora 28 Server โดยเพิ่ม Modular Server ที่เลื่อนมาจาก Fedora 27

ก่อนหน้านี้ Fedora ประกาศแผนว่าจะออก Fedora 27 Server แนวใหม่ที่เรียกว่า Modular Server แยกส่วนการทำงานเป็นโมดูลมากขึ้น

ล่าสุดแผน Fedora 27 Modular Server ถูกพับไว้ชั่วคราว โดยทีมงานเปลี่ยนมาออก Fedora 27 Server แบบดั้งเดิม (เหมือน Fedora 26 Server) แทน การเปลี่ยนแปลงจึงเป็นแค่การอัพเดตแพ็กเกจซอฟต์แวร์ให้ทันสมัยขึ้นเท่านั้น

เหตุผลที่แผน Modular Server ถูกชะลอ เป็นเพราะการทดสอบกับรุ่นเบต้ายังให้ผลลัพธ์ไม่ดีพอ ปัจจัยมาจากตัวซอฟต์แวร์ต้นน้ำเอง ที่บางตัวไม่ได้ออกแบบมาสำหรับการแยกโมดูล ทางทีมงานจึงตัดสินใจกลับไปทำการบ้านมาใหม่ และลองออกแบบแนวทาง Modular ในทางอื่นที่ใช้ได้จริงมากขึ้น

Fedora ออกเวอร์ชัน 27 ในส่วนของรุ่นย่อย Workstation และ Atomic

• Fedora 27 Workstation อัพเกรดมาใช้ GNOME 3.26, LibreOffice 5.4
• Fedora 27 Atomic Host ปรับปรุงการตั้งค่าสตอเรจคอนเทนเนอร์, รองรับการจัดการเวอร์ชัน Kubernetes

ส่วน Fedora Server ยังไม่ออกพร้อมกันในรุ่นนี้ เพราะกำลังอยู่ระหว่างการปรับให้ทำงานแยกโมดูลมากขึ้น ตอนนี้ Fedora 27 Modular Server มีสถานะเป็น Beta และจะออกรุ่นจริงในอีกประมาณหนึ่งเดือนข้างหน้า

ที่มา - Fedora