ธนาคารกลาง 5 ประเทศ ได้แก่ ไทย, อินเดีย, มาเลเซีย, ฟิลิปปินส์, และสิงคโปร์ ประกาศจัดตั้ง Nexus Global Payments (NGP) บริษัทมหาชนที่ไม่แสวงหาผลกำไรเพื่อสร้างระบบโอนเงินข้ามประเทศแบบทันที (instant payment system - IPS)

Nexus เป็นโครงการที่ริเริ่มโดย ธนาคารเพื่อการชำระเงินระหว่างประเทศ (Bank for International Settlements - BIS) มีแนวทางที่จะปรับปรุงกระบวนการเชื่อมต่อธนาคารระหว่างประเทศเข้าด้วยกันในรูปแบบที่ทันสมัย ใช้ API ของ ISO 20022 และสร้าง ecosystem ที่เปิดให้มีการโอนเงินข้ามประเทศได้สะดวก โดยคาดว่าหากระบบ Nexus เปิดใช้งานจริง กระบวนการโอนเงินทั้งระบบจะถึงปลายทางภายในเวลา 60 วินาที

วันนี้หกหน่วยงานรัฐ ได้แก่ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า, สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.), กองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.), กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง (บช.ก.), ศูนย์ปฏิบัติการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมออนไลน์ (Anti Online Scam Operation Center: AOC), และธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ประกาศมาตรการ ประกาศถึงมาตรการต่างๆ ในการจัดการบัญชีม้านิติบุคคลที่เริ่มระบาดขึ้นในช่วงหลัง

เมื่อวานนี้ธนาคารแห่งประเทศไทยได้จัดงาน Coffee Hour at BOT เปิดให้สื่อมวลชนถามถึงความคืบหน้าของการแก้ปัญหาภัยทุจริตทางการเงิน ในปีที่ผ่านมา โดยคุณรุ่ง มัลลิกะมาส รองผู้ว่าการ ด้านเสถียรภาพสถาบันการเงิน, คุณดารณี แซ่จู ผู้ช่วยผู้ว่าการ สายกำกับระบบการชำระเงินและคุ้มครองผู้ใช้บริการทางการเงิน, และคุณพีรจิต ปัทมสูต ผู้อำนวยการอาวุโส ฝ่ายคุ้มครองและตรวจสอบบริการทางการเงิน ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมจากที่เคยมีการแถลงข่าวก่อนหน้านี้

ความเปลี่ยนแปลงที่สำคัญคือ เดือนมกราคมที่ผ่านมาไม่มีคดีแอปดูดเงิน (unauthorized payment fraud) เลยหลังจากคดีในกลุ่มนี้ลดลงอย่างต่อเนื่อง เหลือเพียงไม่กี่คดีในช่วงปลายปี 2024 ที่ผ่านมา

ธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศแนวทางการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของการให้บริการทางการเงินและการชำระเงินบนโทรศัพท์มือถือ เป็นการรวบรวมข้อกำหนดต่างๆ จากประกาศของธนาคารแห่งประเทศไทยเองที่มีมาก่อนหน้านี้ให้เป็นประกาศเดียวกัน

แนวทางบังคับให้สถาบันการเงินต้องมีมาตรการ ได้แก่

ธนาคารแห่งประเทศไทยรายงานถึงกระบวนการยกระดับการฉ้อโกง โดยหลังจากมีมาตรการป้องกันแอปดูดเงิน (unauthorized payment fraud) ก็พบว่าจำนวนคดีลดลงอย่างต่อเนื่องจนแทบหมด แต่จำนวนคดีที่ผู้เสียหายถูกหลอกจนสั่งโอนด้วยตัวเองยังมีจำนวนคดีสูงต่อเนื่อง แนวทางในตอนนี้จึงเป็นการสร้างมาตรการใหม่ๆ

• พบว่าปลายทางการเงินของมูลค่าความเสียหาย 75% เป็นการโอนออกไปยังคริปโต จึงเตรียมขยายการควบคุมบัญชีม้าไปยังตลาดคริปโต
• บัญชีม้ามีความเปลี่ยนไป โดยช่วงหลังมีการเปิดนิติบุคคลเพื่อเปิดบัญชีองค์กรเป็นบัญชีม้า

กระบวนการจำกัดบัญชีม้าจึงต้องมีการขยาย โดยมีมาตรการเพิ่มเติม

จากประเด็นเรื่อง แอพเงินกู้นอกระบบ Fineasy และ สินเชื่อความสุข ที่พรีโหลดมากับมือถือ Oppo/Realme สร้างความสับสนให้ผู้บริโภคว่า ตกลงแล้วแอพเงินกู้ตัวไหนถูกกฎหมายกันแน่

บทความนี้จะมาสอนวิธีง่ายๆ ในการตรวจสอบแอพเงินกู้ ที่ได้รับการอนุมัติจากธนาคารแห่งประเทศไทย

ธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศปิดรับคำขอใบอนุญาตธนาคารไร้สาขา และเริ่มเข้าสู่กระบวนการพิจารณาให้ใบอนุญาตเป็นทางการ คาดว่าจะประกาศรายชื่อได้จริงกลางปี 2025

กระบวนการนี้ล่าช้าไปกว่าตอนที่ประกาศตอนแรกประมาณหนึ่งปี โดยหลังจากประกาศผลปีหน้า ผู้รับใบอนุญาตจะมีเวลาอีก 1 ปีเพื่อเปิดบริการจริง ทำให้น่าจะเห็นบริการนี้ในปี 2026

ธนาคารแห่งประเทศไทยและสมาคมธนาคารรายงานถึงความคืบหน้าในการแลกเปลี่ยนข้อมูลบัญชีม้าระหว่างธนาคาร Central Fraud Registry (CFR) ว่าเริ่มเปิดใช้งานเมื่อวันที่ 1 สิงหาคมที่ผ่านมา และจนถึงตอนนี้มีรายชื่อในฐานข้อมูล CFR รวม 15,000 รายชื่อแล้ว โดยนับรวมรายชื่อที่ถูกรายงานเข้ามาตั้งแต่ปลายปี 2023 โดยจำนวนบัญชีที่เกี่ยวข้องกับการรายงานโดยตรง 34,000 บัญชี และน่าจะมีบัญชีที่ถูกจำกัดการใช้งานมากกว่านั้น

มาตรการใหม่นี้ทำให้บุคคลที่มีชื่ออยู่ในฐานข้อมูล CFR จะถูกระงับการใช้บริการผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมด ทุกธนาคาร จากเดิมที่มีการระงับเฉพาะบัญชีที่เกี่ยวข้องกับเส้นทางที่ถูกใช้เป็นบัญชีม้าเท่านั้น และหลังนั้นจะถูกจำกัดสิทธิ์ในการเปิดบัญชีใหม่ต้องมีการพิสูจน์ข้อเท็จจริงเพิ่มเติม

ธนาคารกลางของไทย, มาเลเซีย, ฟิลิปปินส์, สิงคโปร์, และอินเดีย ลงนามข้อตกลงเข้าร่วมโครงการ Nexus ระยะที่ 4 ของ ธนาคารเพื่อการชำระหนี้ระหว่างประเทศ (Bank for International Settlements - BIS) ที่จะจัดตั้งองค์กรกลางเพื่อผลักดันการเชื่อมระบบชำระเงินแบบทันที (instant payment) เข้าด้วยกันแบบพหุภาคี (multilateral) จากเดิมที่เราได้ยินข่าวความร่วมมือการโอนเงินข้ามประเทศทีละประเทศเป็นครั้งๆ ไป

โครงการ Nexus เป็นการเชื่อมต่อธนาคารระหว่างประเทศด้วยกันด้วยข้อความตามมาตรฐาน ISO 20022 เพื่อเชื่อมต่อระบบโอนเงินทันที (instant payment systems - IPS) เข้าด้วยกัน เช่น PromptPay ของไทย, FAST ของสิงคโปร์, RPP ของมาเลเซีย

ธนาคารแห่งประเทศไทยออกมาตรการจัดการการหลอกลวงออนไลน์ แบ่งออกเป็นกระบวนการจัดการบัญชีม้าให้เปิดบัญชีใหม่ได้ยากและปิดบัญชีได้เร็วขึ้น ร่วมกับการออกบริการใหม่ให้ผู้ใช้สามารถป้องกันตัวเองได้มากขึ้น

สำหรับกระบวนการจัดการบัญชีม้านั้น จะมีมาตรการ 3 ระดับสำหรับกลุ่มผู้ต้องสงสัยรูปแบบต่างๆ

ธนาคารแห่งประเทศไทยปล่อยรายงานสถิติระบบไอทีของธนาคารล่มประจำไตรมาสที่สามของปี 2023 โดยไตรมาสนี้ช่องทางสำคัญที่สุดคือแอปโทรศัพท์มือถือนั้นมีธนาคารมีปัญหา 3 ธนาคาร ได้แก่ TTB, SCB, และ UOB โดย UOB มีปัญหานานที่สุด 3 ชั่วโมง แต่หากนับตามจำนวนผู้ใช้ SCB ก็น่าจะเป็นแอปที่มีผู้ใช้สูงสุดที่มีปัญหาในรอบนี้

รายงานฉบับนี้เป็นรายงานฉบับสุดท้ายก่อนเริ่มบังคับใช้มาตรการปรับ หากล่มเกิน 8 ชั่วโมงต่อปีปฏิทิน เมื่อดูภาพรวมของปี 2023 ก็จะพบว่าไม่มีธนาคารใดเข้าข่ายถูกปรับ

ธนาคารแห่งประเทศไทยร่วมมือกับธนาคารกลางฮ่องกง (Hong Kong Monetary Authority - HKMA) เปิดบริการเชื่อมต่อระหว่าง FPS ของฮ่องกงและ PromptPay ของไทย ทำให้ผู้ใช้สองฝั่งสามารถสแกนจ่ายข้ามกันไปมาได้

ธนาคารที่เข้าร่วมยังไม่ครบทั้งหมด แอปฝั่งไทยที่รองรับการไปจ่ายเงินที่ฮ่องกง ได้แก่ ธนาคารกรุงเทพ, ธนาคารกรุงศรีอยุธยา, ธนาคารกรุงไทย และรองรับการจ่าย QR ที่ฮ่องกงที่ออกโดยธนาคาร 20 แห่ง ขณะที่ฝั่งผู้ใช้ที่ฮ่องกงจะมาจ่ายเงินในไทยนั้น มี 5 ธนาคารไทยที่รองรับ ได้แก่ ธนาคารกรุงเทพ, ธนาคารกรุงศรีอยุธยา, ธนาคารกรุงไทย, ธนาคารกสิกรไทย, และธนาคารไทยพาณิชย์ แต่แอปฝั่งฮ่องกงที่ใช้งานได้มาจาก 8 สถาบันการเงิน

ธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศรับฟังความเห็นแนวนโยบาย “การเปิดกว้างให้ใช้ประโยชน์จากข้อมูลตามสิทธิของผู้ใช้บริการ (Open Data for Consumer Empowerment)” ที่จะเปิดให้ประชาชนสามารถส่งข้อมูลที่อยู่กับผู้ให้บริการแต่ละรายไปยังผู้ให้บริการรายอื่นๆ ได้สะดวก

แนวนโยบายนี้ยังเป็นการขอความเห็นในภาพกว้างเท่านั้น หลังจากกระบวนการนี้เสร็จแล้ว ทางธนาคารแห่งประเทศไทยจะมีการทำงานอีกหลายอย่าง ได้แก่ 1) ออกเกณฑ์และแรงจูงใจให้สถาบันการเงินเปิดให้ผู้ใช้สามารถเรียกใช้หรือส่งข้อมูลทางการเงินไปยังผู้ให้บริการรรายอื่นๆ ได้สะดวก 2) กำหนดมาตรฐานกลางในการรับส่งข้อมูลเพื่อให้ผู้ให้บริการแต่ละรายใช้ข้อมูลที่ตรงกัน 3) พิจารณาการสสร้างโครงสร้างพื้นฐานกลางให้สามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หลังจากแบงค์ชาติออกประกาศหลักเกณฑ์การกำกับดูแลความเสี่ยงด้านเทคโนโลยีสารสนเทศของสถาบันการเงินและสถาบันการเงินเฉพาะกิจ กำหนดเกณฑ์การให้บริการผ่านช่องทาง Mobile Banking ห้ามไม่ให้หยุดชะงักเกิน 8 ชั่วโมงต่อปี และมีข่าวระบุว่าหากธนาคารทำไม่ได้ตามเกณฑ์นี้ก็จะถูกปรับสูงสุด 500,000 บาทและอีกวันละ 5,000 บาท ทาง Blognone ขอข้อมูลแบงค์ชาติเพิ่มเติม

สำหรับการกำหนดเกณฑ์ระยะเวลาล่มเฉพาะ Mobile Banking นั้นทางแบงค์ชาติระบุว่าตัวประกาศมีมาตรการสำหรับระบบไอทีด้านอื่นๆ ด้วย แต่กำหนดระยะเวลาขัดข้องสูงสุดเฉพาะ Mobile Banking เนื่องจากหากเกิดปัญหาขัดข้อง จะส่งผลกระทบต่อผู้ใช้บริการวงกว้าง

ธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศหลักเกณฑ์การกำกับดูแลความเสี่ยงด้านเทคโนโลยีสารสนเทศของสถาบันการเงินและสถาบันการเงินเฉพาะกิจ ฉบับใหม่ลงราชกิจจานุเบกษา โดยใจความสำคัญคือการวางมาตรฐานให้ช่องทาง Mobile Banking หรือการใช้งานผ่านโทรศัพท์มือถือหยุดชะงักไม่เกิน 8 ชั่วโมงต่อปีปฏิทิน

เทียบกับ MAS ของสิงคโปร์นั้นไม่ได้กำหนดบริการประเภทใดไว้เฉพาะ แต่บังคับว่าบริการที่สำคัญยิ่งยวดต้องล่มไม่เกิน 4 ชั่วโมงในห้วงเวลา 12 เดือน แนวทางของประเทศไทยทำให้ระยะเวลาที่นับถูกนับใหม่ทันทีเมื่อข้ามปี ขณะที่แนวทางของ MAS ทุกครั้งที่ล่มยาวๆ ต้องระวังไม่ให้ล่มยาวไปอีก 12 เดือนจึงล้างประวัติไป

ธนาคารแห่งประเทศไทยออกรายงานธนาคารล่มในไตรมาสล่าสุดถึงเดือนกันยายน 2023 พบว่าระบบโดยรวมมีปัญหาไม่มากนัก มากที่สุดคือธนาคารทหารไทยธนชาตที่มีการล่ม 1 ครั้ง 2 ชั่วโมง

แม้จะยังมีเหตุอยู่บ้างแต่สถิตินี้ดีกว่าเมื่อไตรมาสก่อนหน้าและไตรมาสสามของปีที่แล้วมาก โดยไตรมาส 2 ของปีนี้มีเหตุล่ม 5 ธนาคารรวมกันมากกว่า 10 ชั่วโมง ขณะที่ไตรมาส 3 ของปี 2022 นั้นเหตุล่มรวมมากกว่า 50 ชั่วโมง

สำหรับเหตุที่เกิดในช่วงนี้จะไปนับอยู่ในไตรมาส 4 และรายงานอีกทีต้นปี 2024

ธนาคารแห่งประเทศไทยเปิดตัวบริการ PromptBiz บริการชำระเงินสำหรับภาคธุรกิจ ที่ทำให้สามารถดำเนินธุรกิจโดยไม่ต้องมีกระดาษได้ ตั้งแต่การวางใบแจ้งหนี้ไปจนถึงการชำระเงิน ล่าช้าจากที่เคยประกาศไว้ว่าจะเปิดบริการเดือนเมษายนที่ผ่านมา โดยบริการนี้มีสองส่วน คือ

ธนาคารแห่งประเทศไทยรายงานถึงการพัฒนามาตรการเพื่อป้องกันการทุจริตทางการเงิน หรือที่มักเรียกกันว่าแอปดูดเงิน โดยพบว่าช่วงต้นปีที่ผ่านมา มูลค่าความเสียหายค่อยๆ ลดลงเรื่อยๆ จนเหลือ 116 ล้านบาทในเดือนเมษายนที่ผ่านมา แต่พอมาถึงเดือนพฤษภาคมและมิถุนายนก็กลับมียอดความเสียหายเพิ่มสูงขึ้น เนื่องจากคนร้ายอาศัยเทคนิคใหม่ๆ

แนวทางใหม่ของคนร้าย เช่น การหลอกลวงด้วยบทใหม่ๆ ที่แนบเนียนขึ้น มีการปลอมตัวเป็นหน่วยงานราชการ, บริษัทขนาดใหญ่, หรือญาติพี่น้อง กระบวนการส่ง SMS นั้นอาศัยแนวทางสร้างเสาสัญญาณโทรศัพท์ปลอมเพื่อส่ง SMS ได้โดยไม่ผ่านเครือข่ายโทรศัพท์มือถือ ตลอดจนแอปดูดเงินเวอร์ชั่นใหม่ๆ มีความสามาถหลบการตรวจจับโดยธนาคาร

วันนี้ช่วงบ่ายที่ผ่านมาระบบโอนเงินข้ามธนาคารของประเทศไทยเกิดเหตุล่มเป็นเวลานาน ทางธนาคารแห่งประเทศไทยออกมาระบุว่าเหตุการณ์ครั้งนี้กินเวลานาน 3 ชั่วโมง ระหว่าง 14.00-17.00 น. โดยสาเหตุเกิดจาก “ความขัดข้องของระบบสื่อสารระหว่างอุปกรณ์ของเครือข่ายคอมพิวเตอร์”

เหตุการณ์ครั้งนี้นับเป็นเหตุการณ์ระบบมีปัญหาเป็นวงกว้างที่เกิดขึ้นไม่บ่อยนัก ในช่วงปีที่ผ่านมา ปัญหามักเกิดเป็นรายธนาคาร

ทางสมาคมธนาคารไทยระบุว่าในกรณีที่ต้นทางโอนเงินออกสำเร็จแต่ปลายทางไม่ได้รับเงินนั้นจะปรับปรุงยอดภายในวันที่ 2 กรกฎาคม เวลา 19.00 น.

ที่มา - แถลงธนาคารแห่งประเทศไทย

ท่ามกลางกระแสข่าวการหลอกโอนเงินด้วยวิธีต่างๆ ของมิจฉาชีพที่เรียกติดปากว่า "แก๊งคอลเซ็นเตอร์" ซึ่งทางธนาคารแห่งประเทศไทยมีการออกมาตรการ ไปบ้างแล้ว

ล่าสุดธนาคารแห่งประเทศไทยประกาศมาตรการชุดใหญ่ให้ธนาคารนำไปบังคับใช้อย่างเป็นทางการดังนี้

มาตรการป้องกัน

น.ส.สิริธิดา พนมวัน ณ อยุธยา ผู้ช่วยผู้ว่าการ สายนโยบายระบบการชำระเงินและเทคโนโลยีทางการเงิน ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ระบุถึงการอัพเดตแอปธนาคารหลายแห่งในช่วงนี้ที่เริ่มตรวจสอบแอปที่ใช้สิทธิ Accessibility และหากพบแล้วจะไม่ยอมให้ใช้งาน ว่าต้องมีเงื่อนไขที่ไม่กระทบผู้ใช้ทั่วไป

การติดตั้งโปรแกรมบนแอนดรอยด์จากนอกสโตร์ผ่านไฟล์ APK และแอปมุ่งร้ายอาศัยสิทธิ์ Accessibility เพื่อควบคุมเครื่องของเหยื่อนับเป็นแนวทางที่คนร้ายใช้งานอย่างต่อเนื่องในช่วงหลังจนเป็นที่เรียกกันว่าแอปดูดเงิน

คุณสิริธิดา พนมวัน ณ อยุธยา ผู้ช่วยผู้ว่าการ สายนโยบายระบบการชำระเงินและเทคโนโลยีทางการเงิน ธนาคารแห่งประเทศไทยระบุว่าทางธนาคารแห่งประเทศไทยเตรียมให้ธนาคารยืนยันตัวตนผู้ใช้เพิ่มเติม หากการใช้งานเข้าข่าย เช่น โอนเงินเป็นจำนวนมาก, โอนเงินความถี่สูง, มีการปรับเพิ่มวงเงิน โดยแอปธนาคารต้องยืนยันตัวตนลูกค้าผ่านมาตรการ biometric อีกครั้ง

ทุกวันนี้แอปธนาคารหลายแห่งแม้จะมีการกำหนดวงเงินในการทำธุรกรรมแบบต่างๆ แต่ก็สามารถปรับเปลี่ยนวงเงินได้โดยใช้ PIN สำหรับเข้าแอปธนาคารและ SMS เพื่อยืนยันตัวตนเท่านั้น ทำให้กรณีแอปดูดเงินต่างๆ นั้นไม่สามารถใช้วงเงินในแอปเพื่อป้องกันคนร้ายได้ เพราะหากคนร้ายหลอกเหยื่อให้ติดตั้งแอปสำเร็จก็สามารถอ่าน SMS เพื่อนำ OTP ไปขยายวงเงินได้อยู่ดี

ธนาคารแห่งประเทศไทยและสมาคมธนาคารไทยแถลงข่าวถึงกรณีที่มีเหยื่อถูกโจมตีเพื่อดูดเงินออกจากบัญชีจำนวนมาก พบว่ากรณีดังกล่าวไม่ได้เกิดจากสายชาร์จปลอมแต่อย่างใด แต่เหยื่อถูกหลอกให้ติดตั้งมัลแวร์

ทั้งสองหน่วยงานแนะนำประชาชนให้ป้องกันตัวเอง และลดความเสียหาย 5 ข้อ ได้แก่

ธนาคารแห่งประเทศไทยเปิดรับฟังความเห็นแนวทางการอนุญาตให้จัดตั้งธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา (Virtual Bank) โดยเริ่มรับฟังความเห็นตั้งแต่วันนี้จนถึงต้นเดือนกุมภาพันธ์ และน่าจะเริ่มรับสมัครได้ภายในปีนี้ แต่ต้องผ่านกระบวนการคัดเลือกและเตรียมความพร้อม โดยน่าจะเปิดบริการได้จริงกลางปี 2025 เบื้องต้นคาดว่าจะเสนอชื่อต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังไม่เกิน 3 ราย

ธนาคารไร้สาขานับเป็นแนวทางที่ธนาคารกลางหลายชาติทั่วโลกอนุญาตให้เปิดบริการในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา เช่น สิงคโปร์ออกใบอนุญาตในปี 2020 จำนวน 4 ราย ส่วนเกาหลีใต้นั้นออกใบอนุญาตมาเกิน 5 ปีแล้ว

หลังจากสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) ได้ออกมาตรการบังคับให้มีการยืนยันตัวตนก่อนฝากเงินในเครื่องรับฝากอัตโนมัติ จนกระทั่งผู้ใช้ต้องมีบัตรเดบิตของธนาคารจึงใช้งานได้ ล่าสุด ปปง. และธนาคารแห่งประเทศไทยก็ปรับมาตรการ เป็นการยืนยันตัวตนผ่าน OTP ของโทรศัพท์มือถือโดยไม่มีค่าใช้จ่าย

มาตรการใหม่นี้ผู้ใช้จะต้องกรอกหมายเลขบัตรประชาชน และหมายเลขโทรศัพท์มือถือที่หน้าเครื่อง จากนั้นรอรับ OTP เพื่อยืนยันตัวตนก่อนฝากเงิน โดยไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม เนื่องจากกสทช.และผู้ให้บริการเครือข่ายโทรศัพท์ทุกรายได้การสนับสนุน

มาตรการนี้เริ่มวันที่ 1 มิถุนายน 2566 เป็นต้นไป