Firefox ออกอัพเดตเวอร์ชัน 86 มีรายละเอียดของใหม่ดังนี้

• รองรับการดูวิดีโอผ่าน Picture-in-Picture ได้หลายวิดีโอไปพร้อมกัน
• ฟีเจอร์ Total Cookie Protection แยกการเก็บ cookie ของแต่ละเว็บไซต์ในโหมด Strict
• ปรับหน้า Print แบบใหม่ และทำงานร่วมกับการตั้งค่าของเครื่องปรินท์ได้ดีขึ้น
• เพิ่มการใช้งาน Auto-Fill และจดจำบัตรเครดิต สำหรับผู้ใช้ในแคนาดา
• ใช้โหมด Reader กับ HTML ในเครื่องได้
• แก้ไขด้านความปลอดภัยหลายรายการ

ที่มา: Mozilla

ไฟร์ฟอกซ์ประกาศฟีเจอร์ Total Cookie Protection แยกการเก็บ cookie ของแต่ละเว็บไซต์ออกจากกัน ลดความสามารถของเซิร์ฟเวอร์ในการติดตามผู้ใช้ ฟีเจอร์นี้จะเป็นส่วนหนึ่งของฟีเจอร์ Enhanced Tracking Protection (ETP) ที่เปิดตัวมาตั้งแต่ปี 2019 โดยจะอยู่ในโหมด Strict เท่านั้น

เดิม ETP นั้นจะบล็อค cookie จากบางโดเมนที่มีประวัติว่าพยายามติดตามผู้ใช้อย่างเจาะจง แต่ Total Cookie Protection จะกลับข้างกลายเป็นว่าทุกโดเมนจะไม่สามารถเก็บค่า cookie ข้ามเว็บไซต์เว็บหลักที่ผู้ใช้กำลังเข้าผ่านเบราว์เซอร์ได้เลยเป็นค่าเริ่มต้น

Firefox ออกเวอร์ชัน 85 มีของใหม่ดังนี้

• หยุดรองรับ Adobe Flash อย่างเป็นทางการแล้ว (Firefox 84 คือรุ่นสุดท้าย)
• เริ่มใช้ cache partitioning แยกส่วนแคชของแต่ละเว็บออกจากกัน เพื่อป้องกันเทคนิคการตามรอยข้ามเว็บที่เรียกว่า super cookie หรือการฝังไฟล์ภาพที่มี identifier ไว้ในเว็บหนึ่ง แล้วพอเข้าอีกเว็บ สามารถตรวจเช็คได้ว่าเข้าเว็บแรกหรือไม่ - รายละเอียด
• จำให้แล้วว่าบันทึก bookmark ลงโฟลเดอร์ไหน, แสดงแถบ bookmark เป็นดีฟอลต์ในหน้าแท็บใหม่
• password manager สามารถสั่งลบล็อกอินที่บันทึกไว้ทั้งหมดได้ ไม่ต้องมานั่งลบทีละอัน

Mozilla ระบุว่า Firefox for Android จะรองรับการติดตั้งส่วนขยายจาก addons.mozilla.org จากก่อนหน้านี้ที่กำหนดให้ลงผ่าน Add-ons Manager เท่านั้น โดยจะเริ่มตั้งแต่ Firefox 85 ที่จะออกวันที่ 25 มกราคมนี้เป็นเวอร์ชันแรก

ปัจจุบันรูปแบบการติดตั้งผ่าน Add-ons Manager นั้น Mozilla ระบุว่าทำให้ผู้ใช้สับสนถ้าผู้ใช้เคยชินกับการติดตั้งส่วนขยายบน Firefox เวอร์ชันเดสก์ท็อป แต่ตัวส่วนขยายที่สามารถติดตั้งบน Firefox for Android นั้นยังคงมีตัวเลือกจำกัดมากเหมือนเดิม ซึ่ง Mozilla จะเพิ่มและปรับปรุงประสิทธิภาพส่วนขยายให้เหมาะสมสำหรับใช้งานบนอุปกรณ์พกพาต่อไปในเดือนหน้า

Firefox 85 ที่จะออกในเดือนมกราคม 2021 เป็นเบราว์เซอร์ตัวล่าสุดที่เริ่มใช้ cache partitioning แยกส่วนแคชของแต่ละเว็บไซต์ออกจากกัน เพื่อไม่ให้เว็บไซต์สามารถตรวจสอบได้ว่าเราเคยเข้าเว็บอื่นๆ หรือไม่

ฟีเจอร์นี้มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า Client-Side Storage Partitioning เป็นสเปกกลางที่พัฒนาโดยคณะทำงานด้านความเป็นส่วนตัวของ W3C เพื่อแก้ปัญหาช่องโหว่ของเบราว์เซอร์ที่มีพื้นที่เก็บแคชกลาง

ในระบบเดิม ทุกเว็บไซต์สามารถใช้สคริปต์ตรวจเช็คเบราว์เซอร์โหลดไฟล์ที่กำหนดเร็วแค่ไหน หากว่าเร็วแปลว่าแคชเอาไว้ และหากรู้ URL ของไฟล์บนเว็บไซต์อื่น ก็ตรวจสอบได้ว่าผู้ใช้เคยเข้าเว็บไซต์นั้นมาแล้ว

Mozilla ออก Firefox 84 มีการเปลี่ยนแปลงดังนี้

• เป็นรุ่นสุดท้ายที่รองรับ Adobe Flash ก่อนสิ้นอายุขัยวันสิ้นปีนี้ โดย Firefox 85 ที่ออกช่วงปลายเดือนมกราคม 2021 จะใช้งาน Flash ไม่ได้แล้ว
• รองรับ Apple Silicon (M1) แบบเนทีฟแล้ว (Firefox 83 รันผ่านอีมูเลเตอร์)
• รองรับ WebRender ใช้จีพียูช่วยเรนเดอร์หน้าเว็บบน macOS Big Sur, Linux/GNOME, Windows 7/8 ที่ใช้ชิปอินเทล
• ปรับปรุงการจัดการหน่วยความจำบนลินุกซ์ เพิ่มประสิทธิภาพ และทำงานกับ Docker ได้ดีขึ้น

ที่มา - Mozilla

Firefox ออกเวอร์ชัน 83 โดยถือเป็นรุ่นที่มีของใหม่หลายอย่าง ฟีเจอร์สำคัญคือการอัพเกรดเอนจินจาวาสคริปต์ SpiderMonkey ครั้งใหญ่ อัพเดตตัวนี้มีชื่อว่า Warp (หรือ WarpBuilder) เป็นการปรับปรุงกระบวนการทำงานของคอมไพเลอร์ just-in-time (JIT) ใหม่ ผลที่ได้คือประสิทธิภาพดีขึ้น 20% ในการโหลดหน้าเว็บ Google Docs, เฉลี่ยแล้ว 15%, ตอบสนองดีขึ้น 12% และใช้หน่วยความจำน้อยลง 8% โดยเฉลี่ย (รายละเอียดเรื่อง Warp สำหรับผู้สนใจ)

Mozilla ออก Firefox 82 เวอร์ชันเดสก์ท็อป มีของใหม่ดังนี้

• ปุ่มเข้าโหมด Picture-in-Picture ปรับหน้าตาใหม่สวยขึ้น เพิ่มปุ่มลัด Option + Command + Shift + [ บนแมค
• Firefox บนวินโดวส์จะเรียกใช้ DirectComposition เพื่อถอดรหัสวิดีโอด้วยฮาร์ดแวร์ ลดพลังซีพียูและประหยัดแบต
• ปรับปรุงเอนจินแสดงผลเพิ่มเติม เว็บไซต์ที่ใช้เลย์เอาต์แบบ flexbox จะโหลดเร็วขึ้น 20%
• การเปิดโปรแกรมใหม่แล้วเรียกคืนหน้าแท็บชุดเดิม (restore session) เร็วขึ้น 17%, เปิดหน้าต่างใหม่เร็วขึ้น 20% บนแพลตฟอร์มวินโดวส์

ประเด็นเรื่องความปลอดภัยจากส่วนขยายของเบราว์เซอร์ เป็นปัญหามายาวนาน และเราก็เห็นข่าวเบราว์เซอร์รายใหญ่ๆ อย่าง Chrome หรือ Firefox ออกมาตรการคุมเข้มส่วนขยายในแพลตฟอร์มตัวเองมาเรื่อยๆ

ล่าสุด Firefox เพิ่มมาตรการใหม่คือแปะป้ายหรือ badge เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือให้กับส่วนขยายบน Firefox Add-ons ทั้งบนหน้าเว็บและหน้าจัดการส่วนขยายของเบราว์เซอร์ ป้ายรับรองที่เพิ่มเข้ามามี 2 แบบคือ

Firefox ออกเวอร์ชัน 81 มีของใหม่อยู่หลายรายการ ซึ่งเน้นไปที่ส่วนติดต่อกับผู้ใช้งาน

• สามารถควบคุมการเล่นเพลงหรือวิดีโอ ผ่านคีย์บอร์ดหรือเฮดเซตได้โดยตรง
• ธีมใหม่ Alpenglow
• รองรับ AcroForm ใน PDF

ที่มา: Mozilla

Firefox for Android เวอร์ชันใหม่ที่เพิ่งเปิดให้ใช้งาน ได้รับเสียงวิจารณ์ไม่ดีนักจากผู้ใช้ Firefox ตัวเดิม เพราะขาดแคลนฟีเจอร์หลายอย่างที่เคยมีในตัวเดิม

ฟีเจอร์สำคัญที่ขาดหายไปคือ Extension ที่เดิมทีเคยรองรับส่วนขยายของ Firefox เวอร์ชันเดสก์ท็อปด้วย แต่ Firefox for Android ตัวใหม่ยังรองรับส่วนขยายที่ถูก whitelist เพียงไม่กี่ตัวเท่านั้น ด้วยเหตุผลว่าทีมพัฒนาต้องการให้รองรับส่วนขยายแบบค่อยเป็นค่อยไป

Firefox ออกเวอร์ชัน 80 ซึ่งบางคนอาจรู้สึกว่าออกเร็วขึ้นกว่าเดิม (ตามหลังเวอร์ชัน 79 ไม่ถึงเดือน) เป็นผลมาจากนโยบายปรับรอบการออกเป็นทุก 4 สัปดาห์ ที่เริ่มใช้มาตั้งแต่ต้นปีนี้

รอบการออกที่เร็วขึ้น แลกมากกับการที่บางเวอร์ชันมีฟีเจอร์ใหม่ไม่เยอะนัก ซึ่งรวมถึงเวอร์ชัน 80 นี้ด้วย

Mozilla เริ่มทยอยปล่อย Firefox for Android ตัวใหม่ (โค้ดเนม Fenix) มาแทน Firefox ตัวปัจจุบัน (โค้ดเนม Fennec) ที่หยุดพัฒนามาสักระยะแล้ว

Firefox ตัวใหม่หรือ Fenix มีการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างจากเดิมหลายอย่าง ที่สำคัญได้แก่

Mozilla Corporation องค์กรผู้รับผิดชอบการพัฒนา Firefox ประกาศปรับโครงสร้าง ปลดพนักงานออก 250 คน (ประมาณ 25% ของพนักงานทั้งหมด) ปิดสำนักงานในไต้หวัน และเปลี่ยนยุทธศาสตร์ขององค์กรใหม่

Mozilla บอกว่าได้รับผลกระทบจาก COVID-19 ทำให้ต้องเปลี่ยนแผนของปี 2020 ใหม่ทั้งหมด

Firefox 79 ออกมาตั้งแต่ปลายเดือนกรกฎาคม แต่ฟีเจอร์สำคัญตัวหนึ่งคือระบบป้องกันการติดตามตัว (Enhanced Tracking Protection - ETP) ที่ก่อนหน้านี้มักป้องกันการใช้คุกกี้กับโดเมนภายนอก (third party cookie) เป็นหลัก ทำให้กระบวนการยิงโฆษณาตรงเป้าหมายจากการติดตามตัวทำได้ยากขึ้น ในเวอร์ชั่นนี้มีการป้องกันเทคนิค redirect tracking เข้ามา

ในที่สุด Firefox for Android รุ่นใหม่ (โค้ดเนม Fenix) ที่พัฒนามาแรมปีก็ถูกปล่อยออกสู่สาธารณชนแล้วผ่าน Play store โดยทีมงานวางแผนปล่อยออกมาตามประเทศ ประเทศไทยสามารถอัพเดตได้ตั้งแต่วันที่ 6 สิงหาคม

การปรับรุ่นครั้งนี้เป็นการปรับรุ่นครั้งใหญ่โดยเปลี่ยนมาใช้เอนจิน GeckoView และปรับหน้าตาใหม่หลายจุด เช่น ย้าย navigation bar มาอยู่ด้านล่าง เพื่อไม่ต้องเลื่อนนิ้วไปกดที่ด้านบนของจอ, เข้าสู่ Private browsing ได้ในการกดครั้งเดียว เป็นต้น

Mozilla ออก Firefox 79.0 ที่เวอร์ชันมีของใหม่ไม่มากนัก

• ขยายจำนวนผู้ใช้บน Windows ที่ได้ใช้ WebRender หรือใช้จีพียูช่วยเรนเดอร์หน้าเว็บ โดยเฉพาะกลุ่มที่ใช้จีพียู AMD/Intel
• แก้บั๊กเกี่ยวข้องกับโปรแกรมอ่านหน้าจอ (screen reader) หลายจุด ทั้งการแครชของ Firefox เอง, การใช้ร่วมกับ Developer Tools และการแสดงผลรูปภาพแบบ SVG

ที่มา - Firefox

Mozilla ออก Firefox 78 มีของใหม่ดังนี้

• หน้า Protections Dashboard (เข้าได้จากเมนูหรือ about:protections) รวมข้อมูลการบล็อคคุกกี้ การตามรอย และปัญหารหัสผ่านรั่ว
• เพิ่มปุ่ม Refresh Firefox ในตัวถอนการติดตั้ง (uninstaller) เพื่อสร้างโพรไฟล์ใหม่แบบสะอาดๆ (แต่ยังคงเก็บข้อมูลบางอย่างไว้ ใช้ bookmarks, history, passwords) ช่วยแก้ปัญหาของ Firefox โดยไม่ต้องเสียเวลาติดตั้งใหม่
• ขยายฟีเจอร์ WebRender ที่ใช้จีพียูช่วยเรนเดอร์หน้าเว็บ มายังผู้ใช้วินโดวส์ที่ใช้จีพียูอินเทล

Firefox 78 เป็นรุ่นซัพพอร์ตระยะยาว Extended Support Release (ESR) และเป็นรุ่นสุดท้ายที่ซัพพอร์ต macOS 10.9, 10.10, 10.11

Mozilla ประกาศหยุดซัพพอร์ต Firefox เวอร์ชันหลักบน macOS 10.9 (Mavericks), 10.10 (Yosemite), 10.11 (El Capitan)

Mozilla ระบุว่าแอปเปิลไม่มีนโยบายการซัพพอร์ตแพตช์ให้ OS เวอร์ชันเก่าออกมาชัดๆ แต่ปกติแล้วจะออกแพตช์ให้กับ OS 3 รุ่นล่าสุด (N, N-1, N-2) ซึ่งกรณีของ macOS 10.11 ออกแพตช์ครั้งสุดท้ายเมื่อ 2 ปีก่อน (เดือนกรกฎาคม 2018) จึงถือว่าไม่มีการแพตช์อีกแล้ว

Mozilla แนะนำให้อัพเกรดเป็น macOS 10.12 ขึ้นไป แต่ผู้ใช้ OS เหล่านี้ยังสามารถใช้ Firefox Extended Support Release (ESR) ที่เป็นเวอร์ชันเก่าและสนับสนุนยาวนานได้ต่อไป (เวอร์ชัน ESR ล่าสุดในตอนนี้คือ Firefox ESR 68.9.0 เทียบกับรุ่นปกติที่เป็นเวอร์ชัน 77 แล้ว)

ข่าวเก่าครับ: Mozilla ประกาศว่าตั้งแต่ 31 มกราคม 2562 เป็นต้นไป Firefox Focus จะถูกถอดออกจาก Google Play Store ของ 4 ประเทศ ได้แก่ อินเดีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และประเทศไทย

ในประกาศดังกล่าวไม่ได้กล่าวถึงเหตุผลแต่อย่างใด เพียงแต่แจ้งว่าให้ไปใช้ Firefox Lite (ชื่อเดิม Rocket) แทน ตัวผมเองพยายามค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมจาก GitHub, Mozilla wiki, และ mailing list (ร้าง) แต่ก็ไม่พบเหตุผลเช่นเดียวกัน

Mozilla ออก Firefox 77 รุ่นเสถียร ซึ่งเวอร์ชันนี้ไม่ค่อยมีของใหม่มากนัก

• เพิ่มหน้า about:certificate สำหรับแสดงข้อมูลใบรับรองดิจิทัล
• ขยายเอนจิน WebRender ให้ผู้ใช้บนวินโดวส์มากขึ้น ตอนนี้เริ่มเปิดให้โน้ตบุ๊กที่ใช้จีพียู NVIDIA แล้ว
• หน้า New Tab เริ่มแสดงบทความแนะนำ Recommended by Pocket เฉพาะผู้ใช้ในสหราชอาณาจักร

ที่มา - Mozilla

Mozilla ออก Firefox 76 รุ่นเสถียร ของใหม่ในเวอร์ชันนี้เน้นที่ระบบจัดการรหัสผ่าน Lockwise แจ้งเตือนผู้ใช้ทันทีหากพบว่าเว็บไซต์ถูกเจาะ รหัสผ่านรั่ว นอกจากนี้ Firefox 76 ยังเพิ่มเมนู Logins and Passwords เข้ามาในเมนูหลักให้กดกันง่ายๆ (หรือเข้าได้จากหน้า about:logins)

ของใหม่อีกอย่างที่สำคัญคือรองรับ Audio Worklets ช่วยให้ Firefox ประมวลผลไฟล์เสียงที่ถูกบีบอัดมาได้ ฟีเจอร์นี้ยังช่วยให้ Firefox สามารถคุยวิดีโอคอลล์ผ่าน Zoom ได้โดยตรง ไม่จำเป็นต้องติดตั้งโปรแกรม Zoom บนเครื่องอีกแล้ว

Mozilla เปิดตัวส่วนขยายใหม่ในชื่อว่า Firefox Private Relay บริการสร้าง email alias สำหรับใช้ครั้งเดียวเพื่อความเป็นส่วนตัวในการใช้บริการต่าง ๆ บนโลกออนไลน์

หน้าที่หลักของ Firefox Private Relay คือเมื่อกดปุ่มแล้วระบบจะสร้างอีเมลแอดเดรสเป็นแบบใช้ครั้งเดียว และกรอกลงเว็บไซต์เมื่อเว็บไซต์ต้องการอีเมลแอดเดรสในการใช้บริการต่าง ๆ โดยเมื่อมีอีเมลส่งเข้ามาทางอีเมลที่สร้างมาใหม่นี้ Mozilla จะส่งต่อไปยังอีเมลแอดเดรสของผู้ใช้งานที่กำหนดไว้ หรือถ้าไม่ต้องการใช้งานอีเมลแอดเดรสที่สร้างขึ้นมาใหม่นี้ ก็สามารถสั่งทำลายทิ้งได้ทันที

Mozilla ออก Firefox 75 เวอร์ชันเสถียร การเปลี่ยนแปลงสำคัญคือแถบ address bar ที่ปรับโฉมให้ช่องใหญ่ขึ้นตอนค้นหา, แนะนำคำค้นที่เกี่ยวข้อง และแสดงรายชื่อเว็บไซต์ที่เข้าบ่อย (Top Site) เพิ่มเติมในรายการด้วย

ของใหม่อย่างอื่นได้แก่ รองรับแพ็กเกจแบบ Flatpak บนลินุกซ์แล้ว ทำให้ติดตั้ง Firefox บนดิสโทรรุ่นใหม่ๆ (โดยเฉพาะสาย Red Hat/Fedora) ได้ง่ายขึ้น

Net Applications รายงานสถิติเว็บเบราว์เซอร์ประจำเดือนมีนาคม 2020 มีจุดเปลี่ยนที่น่าสนใจคือ ส่วนแบ่งตลาดของ Microsoft Edge สามารถแซงหน้า Firefox ได้แล้ว ขึ้นมาเป็นเบราว์เซอร์อันดับสองของโลกเดสก์ท็อปแล้ว

• เดือนกุมภาพันธ์ 2020 แชมป์เป็น Chrome แบบทิ้งห่างที่ 67.27% ตามด้วย Firefox 7.57% และ Edge 7.38%
• เดือนมีนาคม 2020 Chrome ส่วนแบ่งเพิ่มอีกเล็กน้อยเป็น 68.50%, Edge แซงขึ้นมาที่ 7.59%, Firefox ตกลงไปเหลือ 7.19%

ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ Edge มีส่วนแบ่งตลาดเพิ่มขึ้นคือ Edge ตัวใหม่พลัง Chromium ออกรุ่นเสถียร และไมโครซอฟท์ก็ทยอยปล่อยอัพเดตให้ผู้ใช้ Windows 10 กัน