Panos Panay หัวหน้าทีม Windows ให้สัมภาษณ์กับ The Verge ถึงเบื้องหลังการพัฒนา Windows 11 และการยกเลิก Windows 10X ว่าปัจจัยสำคัญมาจาก COVID-19 ที่ทำให้พฤติกรรมของผู้คนเปลี่ยนไปมาก

Panos เล่าว่าเดิมทีไมโครซอฟท์กำลังทำอุปกรณ์สองจออย่าง Surface Neo ที่รัน Windows 10X อยู่เลย (เปิดตัว ต.ค. 2019) เพราะกรอบคิดในตอนนั้นคือ "ทำงานได้ระหว่างเดินทาง" (the way we work on the go) แต่ไม่กี่เดือนหลังจากเปิดตัว Surface Neo โลกก็เจอกับโรคระบาดใหญ่ทำให้ทุกคนหยุดเดินทาง กลับมาทำงานผ่านพีซีกันหมด ทำให้ไมโครซอฟท์ต้องกลับมาคิดใหม่

Panos Panay หัวหน้าทีม Windows ประกาศข่าวการเลื่อนวางขาย Surface Neo อุปกรณ์สองจอชนิดใหม่ไปไม่มีกำหนด และปรับโฟกัสของระบบปฏิบัติการ Windows 10X มาเป็น "อุปกรณ์จอเดียว" (single-screen device) แทน (ตรงตามข่าวลือก่อนหน้านี้)

เหตุผลของไมโครซอฟท์คือ สถานการณ์โลกเปลี่ยนไปมากเพราะ COVID-19 โดยไมโครซอฟท์พบว่ากระแส work from home ทำให้การใช้งาน Windows 10 (นับเป็นจำนวนนาทีต่อเดือน) เพิ่มขึ้นถึง 75% เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว ไมโครซอฟท์จึงต้องการโฟกัสกับการใช้งานอุปกรณ์จอเดียวในปัจจุบันก่อน แล้วค่อยผลักดันอุปกรณ์สองจอในช่วงเวลาที่เหมาะสมต่อไป

ZDNet อ้างแหล่งข่าววงในจากไมโครซอฟท์ว่า Surface Neo อุปกรณ์สองจอที่รัน Windows 10X จะวางขายไม่ทันปี 2020 ด้วยเหตุผลเรื่อง COVID-19 ทำให้การพัฒนาผลิตภัณฑ์ล่าช้ากว่ากำหนด

แหล่งข่าวของ ZDNet แจ้งว่า Panos Panay หัวหน้าทีมผลิตภัณฑ์ของไมโครซอฟท์แจ้งข่าวนี้เป็นการภายในแล้ว โดยจะมีผลกับทั้ง Surface Neo ของไมโครซอฟท์เอง และอุปกรณ์ของบริษัทฮาร์ดแวร์รายอื่นที่ใช้ Windows 10X ด้วย

ส่วน Surface Duo อุปกรณ์สองจอที่เป็น Android ยังไม่มีข่าวเกี่ยวกับการเลื่อนออกมา

โฆษกของไมโครซอฟท์บอกว่ายังไม่มีการประกาศข้อมูลใดๆ ในเรื่องนี้

ไมโครซอฟท์เผยรายละเอียดของ Windows 10X เวอร์ชันสำหรับอุปกรณ์สองจอ (เช่น Surface Neo) ในงานสัมมนาสำหรับนักพัฒนาเมื่อวันก่อน

ประเด็นที่น่าสนใจคือกระบวนการอัพเดต Windows 10X เปลี่ยนจากการอัพเดตที่ยืดเยื้อยาวนาน ขัดจังหวะการทำงานที่เราคุ้นเคยกันดี มาเป็นกระบวนการแบบใหม่ใช้เวลาไม่ถึง 90 วินาทีด้วยซ้ำ

เหตุผลมาจากไมโครซอฟท์แยกส่วนไฟล์ระบบปฏิบัติการ, ไดรเวอร์ และแอพ ออกจากไฟล์ของผู้ใช้งาน (ไม่ได้ระบุเทคนิคชัดเจน แต่น่าจะเป็นแยกพาร์ทิชัน) กระบวนการอัพเดตจึงสามารถดาวน์โหลดไฟล์ แล้วสั่งอัพเดตตัวระบบปฏิบัติการอยู่เบื้องหลัง เมื่อพร้อมแล้วก็เพียงแจ้งเตือนให้ผู้ใช้รีบูตเท่านั้น เมื่อรีบูตเสร็จแล้วถือว่าเสร็จเรียบร้อย

ไมโครซอฟท์จัดงาน Microsoft 365 Developer Day: Dual-screen experiences นำเสนอเทคโนโลยีสำหรับการพัฒนาแอปพลิเคชั่นสำหรับอุปกรณ์สองจอไม่ว่าจะเป็น Windows 10X ที่จะรันบน Surface Neo หรือโทรศัพท์ Surface Duo ที่รันแอนดรอยด์ พร้อมกับประกาศปล่อยอีมูเลเตอร์ของ Windows 10X ให้ดาวน์โหลด

Windows 10X จะจำลองสภาพแวดล้อมสำหรับแอปแต่ละตัวเป็นคอนเทนเนอร์แยกจากกัน อย่างไรก็ตาม คอนเทนเนอร์สำหรับแอปพลิเคชั่นดั้งเดิมหรือ Win32 นั้นจะมีคอนเทนเนอร์เดียวทั้งระบบและทุกโปรแกรมจะใช้งานร่วมกัน

อุปกรณ์แบบ 2 จอ Dual Screen กำลังจะออกมาถล่มตลาดในปีนี้ ในฝั่งของนักพัฒนาแอพก็ต้องเตรียมปรับแอพตาม ซึ่งไมโครซอฟท์ออก SDK สำหรับ Android มาให้แล้ว และจะออก SDK ของ Windows 10X ตามมาในเดือนหน้า

แพลตฟอร์มแอพตัวที่ 3 ที่ไมโครซอฟท์ผลักดันเช่นกันคือ เว็บแอพ ซึ่งไมโครซอฟท์พยายามเสนอมาตรฐานเว็บให้รองรับจอ Dual Screen ผ่านคุณสมบัติใหม่ของ CSS

ข้อเสนอของไมโครซอฟท์อ่านได้จาก GitHub แนวคิดของมันคือเสนอฟีเจอร์ให้กับ CSS 2 อย่างคือ

ไมโครซอฟท์เขียนบล็อกอธิบายเรื่องการพัฒนาแอพบนอุปกรณ์ 2 จอ (dual-screen) ซึ่งมีทั้ง Surface Neo (Windows) และ Surface Duo (Android) ว่ายังรองรับวิธีการพัฒนาแอพแบบเดิมๆ ของแต่ละแพลตฟอร์ม

• Surface Neo Web + UWP + Win32
• Surface Duo Web + Google Play Store

ประเด็นที่น่าสนใจคือ ไมโครซอฟท์บอกว่ากำลังพัฒนาเฟรมเวิร์คใหม่ทั้งบน Windows และ Android เพื่อให้แอพรองรับสองหน้าจอ (dual-screen) ได้ง่ายขึ้น และจะเป็นเฟรมเวิร์คกลาง (common model) ที่ทำงานเหมือนกันบนทั้งสองแพลตฟอร์ม

ของใหม่ใน Surface Neo แท็บเล็ตจอคู่ของไมโครซอฟท์ คือ ระบบปฏิบัติการ Windows 10X เวอร์ชันพิเศษ ที่ปรับแต่งมาเพื่อแท็บเล็ตลักษณะนี้โดยเฉพาะ

แต่นอกจากภาพ/วิดีโอที่เห็นในงานแถลงข่าวแล้ว ไมโครซอฟท์ยังไม่ยอมให้ข้อมูลใดๆ ของ Windows 10X เลย บอกเพียงว่าให้รอติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมเท่านั้น

เมื่อไม่กี่วันก่อน ผู้ใช้ทวิตเตอร์ชื่อ WalkingCat ซึ่งมีผลงานปล่อยข่าวสายไมโครซอฟท์บ่อยครั้ง ค้นพบไฟล์เอกสารของ Windows 10X บนเซิร์ฟเวอร์ของไมโครซอฟท์ ที่คาดว่าเอาไว้ให้พาร์ทเนอร์อ่าน ทำให้เรารู้ข้อมูลเพิ่มเติมของ Windows 10X มากขึ้นอีกนิด

แท็บเล็ต Surface Neo เป็นอุปกรณ์ใหม่อีกตัวที่ไมโครซอฟท์นำมาโชว์คู่กับ Surface Duo

ถึงแม้อุปกรณ์ทั้งสองตัวใช้แนวคิด "จอคู่" dual-screen เหมือนกัน แต่จุดต่างคือขนาดและระบบปฏิบัติการ โดย Surface Duo เป็น Google Android เต็มรูปแบบ ส่วน Surface Neo ใช้ระบบปฏิบัติการวินโดวส์เวอร์ชันพิเศษชื่อ Windows 10X

ไมโครซอฟต์เปิดตัวผลิตภัณฑ์ที่นับเป็นการแตกไลน์ใหม่ในชื่อ Surface Neo แท็บเล็ต 2 หน้าจอแยกแบบพับได้ 360 องศา ขนาดประมาณสมุดโน้ต มี Surface Pen ในตัว ใช้งานได้ทั้งเป็นแท็บเล็ตจอเดียว กางสองจอ (เหมือนสมุดในมือ) หรือเป็นแล็บท็อปเล็ก ๆ ก้ได้เพราะรองรับคีย์บอร์ดไร้สาย

ที่น่าสนใจคือวางคีย์บอร์ดบนหน้าจอ ตัวเครื่องจะรับรู้ว่ามีคีย์บอร์ดวางอยู่ และเปลี่ยนการแสดงผลในส่วนที่ไม่ถูกคีย์บอร์ดทับ ได้ทั้งเป็น Wonder Bars หรือ Touch Bar ขนาดใหญ่ หรือเป็นทัชแพดให้ในตัว สามารถแสดงผล 2 จอแยกหรือรวมเป็นจอเดียวก็ได้ ความหนาเพียง 5.6 มม. หนัก 655 กรัม หน่วยประมวลผลเป็นชิปเซ็ต Lakefield จาก Intel รัน Windows 10X