หลังจากที่กระทรวงยุติธรรมของสหรัฐฯ ยื่นต่อศาลเพื่อเลื่อนการพิจารณาคำร้องที่จะบังคับให้ Apple ปลดล็อก iPhone ของกลางในคดีที่เมือง San Bernardino ออกไป พร้อมกับระบุว่ากำลังทำงานร่วมกับฝ่ายอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับคดี (outsider party) เพื่อเข้าถึงข้อมูลเครื่อง ทำให้เกิดข้อสงสัยว่าตกลงแล้วใครคือคนที่ FBI กำลังทำงานด้วย วันนี้สำนักข่าว Reuters ออกมารายงานข่าวลือว่าเป็นบริษัทด้านความปลอดภัยจากอิสราเอล

เมื่อวานนี้ นายวิรไท สันติประภพ ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย แถลงข่าวโดยระบุว่าคณะรัฐมนตรีได้อนุมัติแผนพัฒนาระบบสถาบันการเงินระยะที่ 3 โดยเป็นแผนงานซึ่งจะทำให้ระบบทางการเงินของประเทศมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และมุ่งไปยังทิศทางของ Digital Banking หรือการทำธุรกรรมแบบดิจิทัลมากขึ้นกว่าเดิม

เว็บไซต์สำนักข่าว Bloomberg เผยแพร่รายงานพิเศษปัญหาความสัมพันธ์ระหว่าง FBI และ Apple โดยระบุว่าทั้งสองฝ่ายเคยมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันมาโดยตลอด และยังทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิด จนกระทั่งหลังจากที่ Apple ออก iOS 8 มา ทำให้ความสัมพันธ์ทั้งหมดแย่ลง และมาประทุขึ้นเมื่อมีกรณีกราดยิงที่เมือง San Bernardino

รายงานระบุว่า Apple ทำงานร่วมกันหน่วยงานของรัฐบาลกลางสหรัฐมาโดยตลอด โดยเฉพาะในฝั่งของ Apple ที่เข้าหาประธานาธิบดีและเครือข่ายของประธานาธิบดี เพื่อผลักดันแนวทางและวาระของตัวเองเสมอ ตัวอย่างเช่นการกดดันทางการจีนไม่ให้บังคับ Apple สร้างกุญแจแม่ (Masterkey แบบเดียวกับกุญแจ TSA) แล้วส่งมอบให้ทางการจีนเพื่อเข้าถึงอุปกรณ์สาย iOS เมื่อปี 2014 จนทางการจีนยอมถอยในที่สุด

เว็บไซต์ข่าว Engadget รายงานว่าในบรรดาอีเมลของนาง Hillary Clinton อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐฯ และปัจจุบันเป็นผู้สมัครรับเลือกเป็นตัวแทนลงชิงตำแหน่งประธานาธิบดีของสหรัฐฯ จากพรรคเดโมแครต (ยังไม่ใช่ผู้สมัครอย่างเป็นทางการจนกว่าจะผ่านการประชุมใหญ่ของพรรค) ที่ถูกเปิดเผยต่อสาธารณะทาง WikiLeaks พบว่ามีอีเมลฉบับหนึ่งที่ระบุว่า Google พยายามสร้างเครื่องมือให้ฝ่ายตรงข้ามรัฐบาลกลางซีเรียที่นำโดยประธานาธิบดี Bashar Assad เมื่อปี 2012

หน่วยงานรัฐบาลกลางของสหรัฐฯ นำโดยกระทรวงยุติธรรม (Department of Justic: DoJ) ได้ยื่นคำร้องต่อศาลขอเลื่อนการไต่สวนกรณีที่ต้องการให้ศาลบังคับ Apple ปลดล็อค iPhone 5c ที่เป็นของกลางในกรณีกราดยิงที่เมือง San Bernardino

ในคำร้องระบุว่า FBI กำลังหาช่องทางอื่นที่เป็นไปได้ในการปลดล็อค iPhone โดยระบุว่ามีบางฝ่ายที่ไม่เกี่ยวข้องกับคดี (outside party) ได้สาธิตวิธีการปลดล็อค iPhone ให้กับทาง FBI ซึ่งตอนนี้กำลังประเมินอยู่ว่าจะใช้ได้มากน้อยเพียงใด หากทำได้ FBI อาจจะไม่ต้องพึ่งความช่วยเหลือจากทาง Apple อีกต่อไปภายใต้กฎหมาย All Writs Act

ทั้งนี้ ศาลได้พิจารณาตามคำขอและอนุญาต โดยกำหนดว่าทาง DoJ ต้องนำส่งรายงานความคืบหน้าในวันที่ 5 เมษายนนี้

ในที่ประชุมคณะรัฐมนตรีล่าสุด มีติเห็นชอบแนวทางการบูรณาการฐานข้อมูลประชาชนและการบริการภาครัฐ ตามที่กระทรวงมหาดไทยเสนอ ประกอบด้วย

ความขัดแย้งระหว่างหน่วยงานภาครัฐของสหรัฐ (FBI + กระทรวงยุติธรรม) กับแอปเปิลในกรณีถอดรหัส iPhone เป็นเพียงตัวอย่างของปัญหาใหญ่เรื่องการเข้ารหัสข้อมูลเท่านั้น บริษัทด้านไอทีทุกแห่งมีโอกาสเจอปัญหาแบบเดียวกัน และล่าสุดมีข่าวว่ารายต่อไปที่จะโดนกดดันจากภาครัฐคือ WhatsApp

หนังสือพิมพ์ The New York Times รายงานข่าววงในว่า เจ้าหน้าที่ในกระทรวงยุติธรรมกำลังถกเถียงว่าจะแก้ปัญหาเรื่องการเข้าถึงข้อความใน WhatsApp อย่างไร ความนิยมใน WhatsApp เริ่มสร้างปัญหาในวงกว้าง เพราะรัฐบาลไม่สามารถดักฟังข้อความที่ถูกเข้ารหัสใน WhatsApp ได้

รัฐบาลสหรัฐ ออกร่างนโยบายกำหนดให้หน่วยงานรัฐบาลกลาง ต้องเปิดเผยซอร์สโค้ดซอฟต์แวร์ที่พัฒนาเอง (หรือจ้างพัฒนาด้วยเงินของรัฐ) เพื่อเปิดให้หน่วยงานอื่นของรัฐสามารถนำไปต่อยอดได้

นโยบายนี้มองว่าการที่หน่วยงานรัฐใช้เงินพัฒนาซอฟต์แวร์ซ้ำซ้อน เป็นการเปลืองงบประมาณที่มาจากภาษีของประชาชนโดยเปล่าประโยชน์ การเปิดซอร์สยังส่งเสริมให้หน่วยงานรัฐร่วมมือกันสร้างนวัตกรรม และเปิดโอกาสให้บุคคลภายนอกที่มีฝีมือเข้ามาช่วยตรวจสอบคุณภาพของโค้ดด้วย

ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ออกมาแสดงความเห็นเรื่อง iPhone vs FBI ว่าในมุมของรัฐบาลแล้ว คงยอมให้สมาร์ทโฟนมีสถานะเป็น "กล่องดำ" (รัฐเข้าถึงข้อมูลไม่ได้) ไม่ได้แน่นอน เขายังแนะนำว่าบริษัทไอทีทั้งหลายควรให้ความร่วมมือกับหน่วยงานรัฐบาล จะดีกว่าปล่อยให้ไปถึงขั้นรัฐสภาต้องออกกฎหมายมาบังคับกัน

โอบามาพูดเรื่องนี้ที่งาน SXSW ซึ่งเป็นงานอีเวนต์ของคนสายครีเอทีฟ-เทคโนโลยี (ถือเป็นครั้งแรกที่ประธานาธิบดีเข้าร่วมงานนี้) เขาบอกว่าเราคงไม่สามารถเลือกเส้นทางสุดโต่ง อย่างการเข้ารหัสข้อมูลในทุกกรณี เขาไม่คิดว่าแนวทางนี้จะอยู่ได้ตลอดในอนาคต 200-300 ปีข้างหน้า และมันจะกลายเป็นการคลั่งไคล้สมาร์ทโฟนเหนือสิ่งอื่นๆ ในสังคม

ในขณะที่ประเด็นการถกเถียงจากคำสั่งของศาลแคลิฟอร์เนียให้ Apple ช่วย FBI ในการปลดล็อก iPhone ของผู้ก่อเหตุกราดยิงที่ San Bernardino ซึ่ง Apple แสดงจุดยืนด้วยการยื่นหนังสือคัดค้านคำสั่งดังกล่าวด้วยเหตุผลด้านความปลอดภัยของผู้ใช้ iPhone ทั่วโลก ตอนนี้ทางการฝรั่งเศสก็มีความเคลื่อนไหวพยายามแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวเนื่องกับเรื่องนี้เช่นกัน

แม้คดีที่ Apple แย้งความเห็นของศาลที่ให้ทำรอมพิเศษเพื่อปลดล็อก iPhone ที่เป็นของกลางในคดีที่เมือง San Bernardino จะยังไม่จบ แต่ในอีกคดีหนึ่งซึ่งอยู่ระหว่างการสอบสวนในรัฐนิวยอร์กและ FBI มีคำขอที่คล้ายกัน ศาลของมลรัฐนิวยอร์กออกมาปฏิเสธคำขอของหน่วยงานรัฐบาลกลาง โดยระบุว่าไม่มีสิทธิในการบังคับให้ Apple ต้องปลดล็อกเครื่อง iPhone ที่เป็นของกลางแต่อย่างใด

เมื่อวานนี้ที่โรงแรม Swissotel Le Concorde สำนักงานธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ (ETDA) กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ได้แถลงข่าวเปิดตัวระบบการป้องกันและติดตามรักษาความปลอดภัยทางไซเบอร์ สำหรับองค์กรและหน่วยงานของรัฐที่เรียกว่า ThaiCERT GMS (Government Monitoring System) อย่างเป็นทางการ

ระบบดังกล่าว ประกอบไปด้วยสองส่วนย่อย อันได้แก่:

ปีที่แล้ว รัฐบาลมีแผนการใหญ่เรื่องไอซีที ทั้งกฎหมายเศรษฐกิจดิจิทัลชุดใหม่, โครงสร้างหน่วยงานแบบใหม่ และการตั้ง "คณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ"

คณะรัฐมนตรีรับทราบการแต่งตั้ง คณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจเริ่มต้นแห่งชาติ (National Start Up Committee) ทำหน้าที่สนับสนุนวิสาหกิจเริ่มต้น (Start Up) ใน 4 ประเด็นคือ เข้าถึงแหล่งเงินทุนได้มากขึ้น, มีความพร้อมในการทำธุรกิจ, มีองค์ความรู้ด้านการเป็นเจ้าของกิจการ, บูรณาการความร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่สนับสนุนวิสาหกิจ คณะกรรมการชุดนี้มีปลัดกระทรวงการคลังเป็นประธาน และมีผู้แทนจากภาครัฐ-เอกชนร่วมในคณะกรรมการด้วย

นอกจากนี้ กระทรวงการคลังยังตั้งกองทุนเพื่อร่วมลงทุนกับวิสาหกิจเริ่มต้น (Start Up) มูลค่า 3,000 ล้านบาท มีแหล่งเงินทุนจากกองทุนรวมวายุภักษ์ และธนาคารกรุงไทย สำหรับรายละเอียดยังอยู่ในขั้นการพิจารณาของกระทรวงการคลัง

ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ประกาศแผนปฏิบัติการความมั่นคงไซเบอร์แห่งชาติ (Cybersecurity National Action Plan หรือ CNAP) เพื่อให้หน่วยงานรัฐบาลของสหรัฐ มีความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร์มากยิ่งขึ้น ใจความสำคัญของแผนนี้ได้แก่

ม.ล.ปนัดดา ดิศกุล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี มอบนโยบาย ขอให้การประชาสัมพันธ์ของส่วนราชการปรับปรุงตัวเองครั้งใหญ่ กำหนดยุทธศาสตร์การประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนยอมรับ

ในมิติที่เกี่ยวกับสื่อออนไลน์ นโยบายของ ม.ล.ปนัดดา ระบุให้ "จัดทำและปรับปรุงแผนงานประชาสัมพันธ์ พัฒนาระบบข้อมูลบนเว็บไซต์ เฟซบุ๊ก หรืออื่นๆ ให้มีการประชาสัมพันธ์ให้มีความทันสมัยและอยู่บนบรรทัดฐานของความเป็นจริง" ส่วนนโยบายข้ออื่นอ่านกันเองตามต้นทางครับ

รัฐบาลญี่ปุ่นระกาศแผนเพิ่มบุคลากรในศูนย์เตรียมความพร้อมรับมือภัยไซเบอร์ (National Center of Incident Readiness and Strategy for Cybersecurity - NISC) อีก 40 อัตราจากตอนนี้ที่มีเจ้าหน้าที่แล้ว 140 คน พร้อมกับเตรียมเพิ่มกรรมการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล ที่วางตำแหน่งไว้ 9 คนรวมประธานแต่ตอนนี้มีกรรมการ 5 คน

ปีที่แล้วหน่วยสวัสดิการบำนาญญี่ปุ่นถูกโจมตีจนมีข้อมูลส่วนตัวรั่วไหลจำนวนมาก ขณะเดียวกันรัฐบาลก็ต้องการขยายความสามารถในการสอดส่องออนไลน์ให้มากขึ้น

ตำแหน่งที่เพิ่มขึ้นมา 40 ตำแหน่งจะดึงตัวมาจากเอกชน 18 คน ขณะเดียวกันก็จะส่งเจ้าหน้าที่เดิมไปอบรมในภาคเอกชนด้วย

ยังไม่ทันจะได้นำทางสู่ประชาธิปไตยอันไกลโพ้น ก็ต้องมีอุปสรรคเสียแล้ว เมื่อมีผู้พบว่า แอพ "ดาวเหนือ" ของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) มีปัญหาเรื่องการเปิดเผยข้อมูลมากกว่าที่ควรจะเป็น รวมถึงการส่งข้อมูลในแบบที่ไม่ได้เข้ารหัสแต่อย่างใด

ผู้ใช้ทวิตเตอร์ @ipats ระบุว่าตัวแอพมีการเรียกใช้งานข้อมูลผ่าน SOAP โดยอยู่บนโปรโตคอล http ซึ่งไม่มีการเข้ารหัส แต่ที่ดูจะเป็นประเด็นสำคัญกว่าคือเมื่อใส่รหัสบัตรประชาชนเข้าไปแล้ว ข้อมูลที่ส่งกลับมาประกอบด้วย "ที่อยู่ตามทะเบียนบ้านของผู้มีสิทธิเลือกตั้ง" มากเกินกว่าข้อมูลของคูหาหรือสถานที่ใช้สิทธิเลือกตั้งแต่ตามที่แอพระบุว่าทำได้

สมชัย ศรีสุทธิยากร กรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เปิดตัวแอพชื่อ "ดาวเหนือ" บนสมาร์ทโฟนและแท็บเล็ต หน้าที่ของแอพนี้ใช้ค้นหารายชื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้ง สถานที่เลือกตั้ง และแผนที่ไปยังหน่วยเลือกตั้งนั้น

นายสมชัย กล่าวว่า กกต. ต้องการให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการเลือกตั้งมากขึ้น จึงพัฒนาแอพนี้มาช่วยสนับสนุนให้การค้นหาหน่วยเลือกตั้งสะดวกกว่าเดิม ขั้นตอนการใช้งานต้องใส่เลขประจำตัวประชาชน 13 หลัก จากนั้นแอพจะแสดงชื่อ-สกุล หน่วยเลือกตั้ง ลำดับ แผนที่ รวมถึงพิกัดของสถานที่ได้ด้วย

ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีวันนี้ นอกจากอนุมัติงบประมาณ "โครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัล" 3.75 พันล้านบาท ยังเห็นชอบในหลักการของ แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบการชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ (National e-Payment Master Plan) ตามที่กระทรวงการคลังเสนอด้วย

ขั้นถัดไป หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะเร่งดำเนินการตามแผนยุทธศาสตร์ และคณะรัฐมนตรียังตั้ง "คณะกรรมการขับเคลื่อนแผนยุทธศาสตร์ National e-Payment" ซึ่งมีรองนายกรัฐมนตรีด้านเศรษฐกิจ (สมคิด จาตุศรีพิทักษ์) เป็นประธาน เพื่อผลักดันแผนงานนี้ด้วย

แผนยุทธศาสตร์ National e-Payment Master Plan ประกอบด้วย 5 แผนงานสำคัญ ได้แก่

ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีวันนี้ (22 ธ.ค. 2558) อนุมัติงบประมาณของ "โครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัล" จำนวน 3,755,643,200 บาท ตามที่กระทรวงไอซีทีเสนอ

ตอนนี้ยังไม่มีเอกสารฉบับเต็มออกมาว่าโครงการนี้มีรายละเอียดอย่างไรบ้าง แต่เท่าที่มีปรากฏในเอกสารสรุปการประชุมคณะรัฐมนตรี บอกว่าเป้าหมายคือขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคม 6 ด้าน ได้แก่

ต่อจากข่าว ปากีสถานเตรียมสั่งปิดระบบข้อความเข้ารหัสของ BlackBerry ด้วยเหตุผล "ความมั่นคง" ตั้งแต่ช่วงกลางปีที่ผ่านมา ความคืบหน้าล่าสุดคือ BlackBerry เตรียมถอนตัวจากการทำธุรกิจในปากีสถานแล้ว

BlackBerry บอกว่าเสียใจที่ต้องออกจากปากีสถาน แต่การยอมให้รัฐบาลปากีสถานเข้าถึงข้อมูลของผู้ใช้เป็นสิ่งที่บริษัทยอมไม่ได้ บริษัทไม่มีนโยบายให้รัฐบาลของประเทศใดเข้าถึงข้อมูลผ่านช่องทางพิเศษ (back door) แต่ก็ยินดีให้ข้อมูลเป็นกรณีไปกับหน่วยงานรักษากฎหมายของประเทศนั้นๆ

เมื่อวานนี้ วุฒิสภาของสหรัฐฯ ได้ทำการลงมติผ่านร่างรัฐบัญญัติ Cybersecurity Information Sharing Act (CISA) ด้วยคะแนนเสียง 74 ต่อ 21 ท่ามกลางกระแสคัดค้านจากนักวิชาการและบริษัทต่างๆ ของสหรัฐฯ อย่างหนักหน่วง ในช่วงที่ผ่านมา

ตามกฎหมายฉบับนี้ บริษัทมีหน้าที่แบบไม่ผูกพัน (voluntary) ในการส่งข้อมูลของผู้ใช้ตามที่หน่วยงานรัฐบาลกลางของสหรัฐฯ ต้องการและร้องขอ ซึ่งมีความกำกวมว่าข้อมูลที่ต้องการนั้นคืออะไรกันแน่ และอาจขยายขอบเขตไปถึงข้อมูลส่วนตัวต่างๆ แม้ว่าจะมีการระบุว่าข้อมูลเหล่านี้ต้องถูกทำให้ไม่สามารถระบุตัวตนได้ (anonymized) ก็ตาม

ในช่วงปีที่ผ่านมา ทางการสหรัฐฯ เพิ่มมาตรการเพื่อรับมือกับความนิยมของโดรนในปัจจุบันที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วไปหลายทาง ล่าสุดกรมการขนส่งสหรัฐฯ ออกมาประกาศมาตรการใหม่ ให้ผู้ใช้ที่ซื้อโดรนต้องลงทะเบียนไว้ในระบบแล้ว

จากประกาศของกระทรวงการขนส่งสหรัฐฯ ระบุมาตรการลงทะเบียนโดรนจะช่วยปกป้องความปลอดภัยของประชาชน และสร้างวัฒนธรรมการใช้งานโดรนให้ผู้ใช้มีความรับผิดชอบมากขึ้น ในขณะเดียวกันยังสามารถตรวจตรา และกำกับการใช้งานได้สะดวก โดยเตรียมทีมกว่า 30 คนทั้งจากภายใน และผู้เชี่ยวชาญในวงการมาร่างมาตรการดังกล่าว คาดว่าจะได้รายละเอียดการลงทะเบียนในวันที่ 20 พฤศจิกายนนี้ โดยคาดว่าจะลงทะเบียนทั้งตัวผู้ใช้ และตัวโดรน แล้วนำมาจับคู่กัน คาดว่ากระบวนการทั้งหมดจะแล้วเสร็จในช่วงกลางเดือนธันวาคม

Facebook ออกมาประกาศเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา (ตามเวลาในสหรัฐฯ) ว่าได้เพิ่มคุณสมบัติใหม่ให้กับผู้ใช้ทุกคน โดยจะมีระบบแจ้งเตือนกับผู้ใช้งานที่ Facebook คิดว่า ผู้ใช้ดังกล่าวกำลังตกอยู่ภายใต้ความเสี่ยงที่จะเป็นเหยื่อจากการโจมตีหรือแฮกจากหน่วยงานของรัฐ หรือองค์กรที่รัฐให้การสนับสนุน (state-sponsored actor)

Facebook จะทำการแจ้งเตือนเมื่อมีหลักฐานที่พอเพียงและควรเชื่อได้ว่าจะถูกโจมตี แต่ Facebook ระบุว่าจะไม่ขอเปิดเผยวิธีการตรวจจับดังกล่าวเพื่อการรักษามาตรฐาน ทั้งนี้ ทางบริษัทระบุว่าหากใครก็ตามที่เห็นข้อความแจ้งเตือนแล้ว แนะนำว่าให้จัดสร้างหรือซื้ออุปกรณ์ต่างๆ ใหม่ทั้งหมดถ้าหากเป็นไปได้