ซอฟต์แวร์สายโครงสร้างพื้นฐานที่มาแรงที่สุดในยุคนี้ย่อมหนีไม่พ้น Kubernetes ที่เริ่มพัฒนาโดยกูเกิล และในปี 2015 กูเกิลก็ตั้งมูลนิธิ Cloud Native Computing Foundation (CNCF) มารับผิดชอบการพัฒนา Kubernetes ต่อ

เวลาผ่านมาเกือบ 3 ปี CNCF มีบริษัทยักษ์ใหญ่เข้าร่วมเป็นสมาชิกมากมาย (รวมถึงคู่แข่งอย่าง Microsoft และ AWS ด้วย) และต่อยอดไปพัฒนาซอฟต์แวร์ตัวอื่นๆ เพิ่มเติมด้วย (เช่น Prometheus)

เมตามีเดีย เจ้าของแบรนด์ Longdo ที่ให้บริการทั้งพจนานุกรมและแผนที่ออนไลน์ เปิดซอร์สโปรแกรม thpronun สำหรับการแปลงคำภาษาไทยให้กลายเป็นเสียงอ่าน

ตัวโปรแกรมพัฒนาโดยคุณเทพพิทักษ์ การุญบุญญานันท์ (บทสัมภาษณ์บน Blognone) โดยทางเมตามีเดียซื้อไลเซนส์ซอฟต์แวร์ในรูปแบบ GPL ทำให้ซอฟต์แวร์เปิดให้คนทั่วไปใช้งานด้วย

ตัวโปรแกรมรับคำภาษาไทยและสามารถคืนค่าเป็นคำอ่านได้ 5 รูปแบบ ได้แก่ คำอ่านตัวโรมัน (ภาษาอังกฤษ), คำอ่านแบบไทย, ค่าการออกเสียง (phonetic), ค่าเสียงดิบที่ตัวโปรแกรมอ่านได้, และค่า soundex

Salesforce เปิดตัวเครื่องมือโอเพ่นซอร์สใหม่ TransmogrifAI ไลบรารีทำ machine learning อัตโนมัติสำหรับข้อมูลเชิงโครงสร้างหรือ structured data ตัวไลบรารีออกแบบให้มีความยืดหยุ่น สามารถประมวลผลได้ตั้งแต่บนแล็ปท็อปไปจนถึงคลัสเตอร์ เขียนด้วย Scala และพัฒนาบน Apache Spark

Mayukh Bhaowal กรรมการฝ่ายจัดการผลิตภัณฑ์ของ Salesforce Einstein ให้ข้อมูลกับ VentureBeat ว่า TransmogrifAI เป็นผลการพัฒนาไลบรารีด้าน machine learning ของ Salesforce โดยไลบรารีนี้ทำให้ทีม Einstein สามารถดีพลอยโมเดลสำหรับลูกค้าองค์กรได้ในเวลาไม่กี่ชั่วโมง

Oracle ประกาศโอเพ่นซอร์ส Graphpipe เครื่องมือที่พัฒนาขึ้นมามีจุดประสงค์เพื่อช่วยอำนวยความสะดวกในการดีพลอยโมเดลของ machine learning โดยเฉพาะ

หัวหน้าโครงการของ Graphpipe คือ Vish Abrams กล่าวว่าถึงที่มาของโครงการ Graphpipe ว่าเนื่องจากทีมของเขาพัฒนา machine learning workflow อย่างหนัก แต่ก็ต้องพบกับความยากในการดีพลอยโมเดล จึงทำให้เกิดโครงการนี้ขึ้นมา ซึ่ง Abrams เห็นว่าทุกวันนี้กระบวนการพัฒนามีการปรับปรุงอยู่เรื่อย ๆ ในขณะที่การดีพลอยนั้นไม่ค่อยมีคนคำนึงถึงมากนัก

Academy for Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS) ผู้จัดการประกวดรางวัลออสการ์อันเก่าแก่ได้มีบทบาททางเทคโนโลยีมากขึ้นด้วยการร่วมมือกับมูลนิธิ Linux Foundation เปิดตัว Academy Software Foundation (ASWF) ฟอรัมกลางสำหรับอุตสาหกรรมภาพยนตร์ เพื่อการจัดระเบียบและการทำงานร่วมกันโดยใช้เครื่องมือเทคโนโลยีโอเพนซอร์ส ซึ่งจะมีเทคโนโลยีที่เป็นประโยชน์ต่อการทำหนังเช่น VR, sound engineering เป็นต้น

LibreOffice ออกเวอร์ชันใหม่ 6.1 มีของใหม่หลายอย่าง โดยเฉพาะในระดับของ user interface ที่มองเห็นได้ชัดเจน

Thunderbird โปรแกรมอีเมลในเครือ Mozilla (ปัจจุบันแยกส่วนกับ Firefox แล้วแต่ยังอยู่ในสังกัด Mozilla Foundation) ออกรุ่นใหม่ Thunderbird 60 มีของใหม่มากมาย

ระบบการออกรุ่นของ Thunderbird ในช่วง 3-4 ปีหลัง นับเลขตามเวอร์ชันของ Firefox เพราะอิงอยู่บนฐานเทคโนโลยีเดียวกัน แต่ Thunderbird จะนานๆ ออกที โดยเวอร์ชันก่อนหน้านี้คือ 52 แล้วข้ามมา 60 เลย

ของใหม่ใน Thunderbird 60 ได้แก่

ผู้ใช้ Visual Studio คงคุ้นเคยกับฟีเจอร์ช่วยแนะนำการเขียนโค้ด IntelliSense กันเป็นอย่างดี ล่าสุดไมโครซอฟท์จะเปิด IntelliSense ให้กับ IDE ตัวอื่นๆ ที่ไม่ใช่ของตัวเองแล้ว

เบื้องหลังการทำงานของ IntelliSense ในยุคปัจจุบัน ไม่ได้รันอยู่บน Visual Studio โดยตรง แต่รันบน Language Server ที่ทำหน้าที่อ่านและวิเคราะห์โค้ดในแต่ละภาษา แล้วส่งข้อมูลกลับไปยังตัว IDE ผ่าน Language Server Protocol (LSP) ที่ใช้ฟอร์แมตแบบ JSON

ไมโครซอฟท์พัฒนา Language Server Protocol (LSP) ขึ้นมาเพื่อใช้กับ Visual Studio Code สามารถเพิ่มภาษาใหม่ๆ ได้ง่าย เพราะเพียงแค่เพิ่มเซิร์ฟเวอร์ของภาษาใหม่มาอีกตัวเท่านั้น

ไมโครซอฟท์ออก PowerShell เวอร์ชันแมคและลินุกซ์มาตั้งแต่ปี 2016 คราวนี้ไมโครซอฟท์ขยับขยายเพิ่มเติม โดยออกแพ็กเกจ PowerShell Core เวอร์ชัน Snap สำหรับใช้งานบน Ubuntu ด้วย

Snap เป็นระบบแพ็กเกจซอฟต์แวร์แบบใหม่ที่เริ่มใช้ใน Ubuntu 16.04 LTS เป็นต้นมา มันถูกออกแบบด้วยแนวคิดแบบเดียวกับแพ็กเกจซอฟต์แวร์บนสมาร์ทโฟน ติดตั้งง่าย ลบง่าย อัพเดตง่าย ไม่ต้องติดปัญหา dependency และภายหลัง Snap ก็นำไปใช้กับดิสโทรอื่นๆ ได้ด้วย

หลัง Red Hat ซื้อกิจการ CoreOS ในเดือนมกราคม 2018 ผลิตภัณฑ์หนึ่งที่ซ้อนทับกันคือดิสโทรลินุกซ์จากทั้งสองบริษัท ได้แก่ Container Linux ของ CoreOS และ Red Hat Atomic Host ที่ออกแบบมาสำหรับรันในคอนเทนเนอร์เหมือนกัน

เดือนที่แล้ว Red Hat ประกาศว่าจะยุบดิสโทรสองตัวนี้เข้าด้วยกัน โดยจะให้ Container Linux เป็นตัวหลัก และเปลี่ยนชื่อตัวดิสโทรมาเป็น CoreOS แทน

The Linux Foundation มูลนิธิผู้ดูแลเคอร์เนลลินุกซ์เปิดตัวโครงการย่อย LF Deep Learning Foundation สำหรับดูแลโครงการทางด้านปัญญาประดิษฐ์, คอมพิวเตอร์เรียนรู้ได้ (machine learning), และ deep learning

ช่วงหลังๆ Linux Foundation เปิดโครงการย่อยมาดูแลโครงการกลุ่มต่างๆ อยู่เรื่อยๆ เช่นโครงการ Hyperledger ที่ดูแลโครงการด้านบล็อคเชน, โครงการ Let's Encrypt หรือ Node.js ก็เป็นโครงการภายใต้มูลนิธิเช่นกัน

ตอนนี้ยังไม่มีโครงการใดเข้ามาอยู่ใต้ LF Deep Learning Foundation อย่างเป็นทางการ

กลายเป็นเทรนด์ใหม่ของโลกโอเพนซอร์สในรอบเดือนที่ผ่านมา เมื่อโครงการดังๆ หลายตัวย้ายระบบจัดการซอร์สโค้ดของตัวเองมาใช้ GitLab

โครงการสำคัญที่สุดคือ GNOME ที่ประกาศย้ายโครงการย่อยทั้งหมดกว่า 400 โครงการขึ้น GitLab เมื่อต้นเดือนพฤษภาคม 2018

ที่ผ่านมา GNOME มีแผนจะย้ายระบบโครงสร้างพื้นฐานของตัวเองอยู่แล้ว ก่อนหน้านี้เลือกใช้ cgit จัดการซอร์สโค้ดและ Bugzilla จัดการบั๊ก แต่ระบบเริ่มเก่าและจัดการยาก แถมไม่เป็นมิตรกับนักพัฒนาหน้าใหม่ ทำให้ GNOME มองหาตัวเลือกอื่นมาแทน และสุดท้ายตัดเหลือ 2 ตัวเลือกคือ GitLab กับ Phabricator (รายละเอียด)

Adobe ประกาศซื้อกิจการ Magento Commerce บริษัทผู้พัฒนา CMS ด้านอีคอมเมิร์ซชื่อดัง ด้วยมูลค่า 1.68 พันล้านดอลลาร์

เป้าหมายของ Adobe คือผนวก Magento เข้ามาอยู่ใต้ร่ม Adobe Experience Cloud (ชื่อเดิมคือ Adobe Marketing Cloud) หนึ่งในสามบริการหลักของบริษัท นอกเหนือจาก Creative Cloud และ Document Cloud

Magento เป็น CMS สำหรับสร้างเว็บไซต์อีคอมเมิร์ซแบบโอเพนซอร์ส พัฒนาด้วยภาษา PHP และได้รับความนิยมอย่างสูง มีชุมชนนักพัฒนาขนาดใหญ่กว่า 300,000 ราย บริษัทก่อตั้งในปี 2007 และถูก eBay ซื้อกิจการในปี 2011 ก่อนแยกตัวออกมาเป็นบริษัทอิสระในปี 2015 และมาถูก Adobe ซื้ออีกรอบในปีนี้

OpenStack โครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานคลาวด์แบบโอเพ่นซอร์สได้แยกโครงการพัฒนาแพลตฟอร์ม CI/CD (continuous integration and continuous delivery) ที่ชื่อว่า Zuul ออกมาเป็นโครงการอิสระอย่างเป็นทางการพร้อมกับการออกเวอร์ชัน 3

Zuul นั้นเป็นโครงการพัฒนาที่เน้นทำระบบการรวม, build และทดสอบการเปลี่ยนแปลงของโปรเจค โดยโครงการ Zuul นี้อยู่ภายใต้ OpenStack ซึ่งแม้ว่าจะแยกโครงการออกมาแล้วแต่ตัวโครงการจะยังอยู่ภายใต้การดูแลของ OpenStack Foundation เหมือนกับ Kata Containers ซึ่งเป็นโครงการที่เคยอยู่ภายใต้ OpenStack และแยกออกมาก่อนหน้านี้

ปัญหาผู้ใช้มือใหม่เข้าโปรแกรม Vim แล้วออกจากโปรแกรมไม่ได้คงเป็นปัญหาคลาสสิคสำหรับผู้ใช้ลินุกซ์แทบทุกคน เมื่อวานนี้ Vim ออกเวอร์ชั่น 8.1 เป็นการปรับรุ่นย่อยแต่มีฟีเจอร์สำคัญเพิ่มเข้ามาคือสามารถรัน shell ได้ในตัวแล้ว

ความสามารถในการเปิด shell จากในตัว editor คงเป็นฟีเจอร์พื้นฐานของโปรแกรมรุ่นใหม่ๆ แทบทั้งหมด อย่างเช่น VSCode ก็สามารถเปิด shell ได้ตั้งแต่เวอร์ชั่นแรกๆ แต่สำหรับผู้ใช้ Vim ต้องรอนานกว่าโปรแกรมอื่นเพราะฟีเจอร์นี้อาศัยโครงสร้าง Asynchornous ที่เพิ่งเพิ่มเข้ามาใน Vim 8.0

หลังจากนี้ถ้าใครออกไม่ได้แต่กดมั่วไปจน เปิด shell ได้ก็จะทำงานต่อไปได้แล้วครับ

กูเกิลประกาศโปรโตคอล Git v2 หลังจากโค้ดถูกรวมเข้าโครงการหลักไปแล้วเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยความสามารถสำคัญคือการเปิดให้เซิร์ฟเวอร์ฟิลเตอร์เฉพาะส่วนที่ไคลเอนต์สนใจได้

ในโครงการขนาดใหญ่มากๆ เช่น Chromium มีจำนวน branch และ tag ถึงห้าแสนรายการ เมื่อไคลเอนต์สั่ง fetch ข้อมูลล่าสุด (git fetch origin master) เซิร์ฟเวอร์จะส่งรายการ brach และ tag ทั้งหมดกลับไปยังไคลเอนต์ ทำให้มีข้อมูลหลายสิบเมกะไบต์ส่งไปมา

การใช้โปรโตคอลใหม่ ตัวไคลเอนต์จะต้องแจ้งว่าต้องการใช้เวอร์ชั่น 2 ล่วงหน้า โดยหากใช้ git+https ก็จะใช้การประกาศผ่าน HTTP Header หากใช้ผ่าน git+ssh ตัว sshd จะต้องรองรับ environment variable ที่ชื่อว่า GIT_PROTOCOL

Google เปิดตัวโอเพ่นซอร์สเฟรมเวิร์คใหม่ชื่อว่า Asylo เป็นเครื่องมือช่วยอำนวยความสะดวกในการทำแอพเพื่อรันบน confidential computing environment มีฟีเจอร์ด้านความปลอดภัยที่สำคัญเช่นการเข้ารหัสข้อมูลสำหรับการติดต่อสื่อสารที่สำคัญ และการยืนยันความเที่ยงตรงของโค้ดที่รันเพื่อช่วยปกป้องข้อมูลและแอพ ซึ่ง Asylo นั้นมาจากภาษากรีก มีความหมายว่า “พื้นที่ปลอดภัย”

Asylo เป็นเครื่องมือสำหรับพัฒนาแอพเพื่อนำไปรันใน trusted execution environment (TEE) หรือ enclave ซึ่งเป็นพื้นที่พิเศษสำหรับการประมวลผลข้อมูลสำคัญ โดย TEE จะคอยป้องกันการโจมตีที่มีเป้าหมายเป็นระบบในเลเยอร์ล่าง ๆ เช่น ระบบปฏิบัติการ, ไฮเปอร์ไวเซอร์, ไดรเวอร์ และเฟิร์มแวร์

รอบหลายปีที่ผ่านมา โลกไอทีขยับจากเทคโนโลยี virtualization (VM) มาสู่ container กันมากขึ้น โดย container มีข้อดีกว่าเรื่องประหยัดทรัพยากร เพราะไม่ต้องยัด VM ทั้งตัวเข้ามา แต่ก็มีข้อเสียเรื่องความปลอดภัย เพราะงานใน container อาจไม่ถูกจับแยก (isolation) ขาดจากโฮสต์เหมือนกับ virtualization ถ้าเกิดปัญหาอะไรขึ้นมาก็อาจส่งผลกระทบต่อเครื่องที่เป็นโฮสต์ได้

ที่ผ่านมามีความพยายามทำ container isolation อยู่บ้าง เช่นโครงการ Kata ที่เป็นลูกผสมระหว่าง container กับ VM โดยใช้เทคนิค VM แต่ลดขนาดและฟีเจอร์ลง

หน่วยวิจัย Facebook AI Research (FAIR) ประกาศโอเพนซอร์ส ELF OpenGo บ็อตเล่นโกะคู่แข่งของ AlphaGo แต่เป็นผลงานของ Facebook

OpenGo พัฒนาขึ้นบนเฟรมเวิร์ค Extensible, Lightweight Framework (ELF) สำหรับงานวิจัยด้าน Reinforcement Learning Research โดยประกาศตัวชัดเจนว่าได้แรงบันดาลใจจากงานของ DeepMind และพยายามสร้างบ็อตแบบ AlphaGoZero ขึ้นมาใหม่โดยเทียบกับผลงานของ AlphaGo แต่กระบวนการทำงานใช้ ELF ของตัวเองแทน (เรียกว่าเป็น reimplementation ของ AlphaGo ก็ได้)

ผลคือ OpenGo สามารถเอาชนะบ็อตโกะที่เก่งที่สุดในตอนนี้ LeelaZero (เพราะ AlphaGo ไม่เปิดให้คนอื่นใช้งาน) และเอาชนะแชมป์โกะรวม 4 คนด้วยคะแนน 14:0 เกม

เฟซบุ๊ก "เปิดตัว" PyTorch 1.0 รุ่นสำหรับโปรดักชั่น โดยเฟซบุ๊กประกาศฟีเจอร์ใหม่ๆ ในงาน F8 ก่อน และโค้ดจริงจะปล่อยออกมาในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า

ฟีเจอร์สำคัญคือการรองรับ ONNX ฟอร์แมตกลางสำหรับการเก็บโมเดลปัญญาประดิษฐ์ ตัวอย่างของเฟซบุ๊กคือการใช้งาน PyTorch ในงานพัฒนา ไปรันในระบบโปรดักชั่นที่ใช้ Caffe2 โดยใน PyTorch 1.0 การเซฟโมเดลจะใช้ ONNX เป็นหลัก

นอกจาก ONNX แล้ว PyTorch 1.0 ยังเพิ่มเครื่องมือ, ไลบรารี, และโมเดลสำเร็จรูปมาให้อีกจำนวนหนึ่ง แต่เฟซบุ๊กไม่ได้ระบุชัดเจนว่าจะมีอะไรบ้าง

Fedora ออกเวอร์ชัน 28 ตามรอบการออกทุก 6 เดือน ของใหม่ได้แก่

• Fedora 28 Workstation อัพเดตเป็น GNOME 3.28, รองรับ third-party repository สำหรับซอฟต์แวร์ภายนอกที่ติดเรื่องสัญญาอนุญาต ไม่สามารถผนวกเข้ามาอยู่ในดิสโทรได้ เช่น ไดรเวอร์ NVIDIA, Steam, Chrome
• Fedora 28 Atomic เพิ่มฟีเจอร์ automatic update ช่วยลดงานของแอดมิน แต่ยังปิดไว้เป็นค่าดีฟอลต์

แต่ฟีเจอร์สำคัญจริงๆ ไปอยู่ที่ Fedora 28 Server โดยเพิ่ม Modular Server ที่เลื่อนมาจาก Fedora 27

GIMP ซอฟต์แวร์ตกแต่งภาพโอเพนซอร์ส ออกเวอร์ชันใหญ่ 2.10.0 ถือเป็นการออกเวอร์ชันใหญ่ครั้งแรกในรอบ 6 ปี นับจาก GIMP 2.8 ในปี 2012

ของใหม่ใน GIMP 2.10 ประกอบด้วยฟีเจอร์ใหญ่ๆ 2 อย่าง ได้แก่การเปลี่ยนธีมมาใช้โทนสีดำ และเอนจินภาพตัวใหม่ GEGL ที่พัฒนากันมายาวนานหลายปี (ตั้งแต่ปี 2000)

Apple ได้ประกาศโอเพ่นซอร์สระบบฐานข้อมูล FoundationDB อย่างเป็นทางการแล้ว หลังจากที่ซื้อบริษัทมาตั้งแต่ปี 2015

FoundationDB นั้นเป็นฐานข้อมูลแบบกระจายตัวที่ถูกออกแบบมาให้จัดการกับข้อมูลเชิงโครงสร้างปริมาณมากทั่วคลัสเตอร์ของเซิร์ฟเวอร์ ตัวระบบจัดการข้อมูลเป็น ordered key-value store และใช้ระบบ ACID transactions สำหรับการดำเนินงานทุกอย่างเพื่อการันตี integrity ของข้อมูลเมื่อเกิดข้อผิดพลาดขึ้น

สำหรับผู้ที่สนใจ สามารถดาวน์โหลดซอร์สโค้ดของ FoundationDB ซึ่งอยู่บน GitHub ของ Apple ได้ ส่วนวิธีติดตั้งดูได้จากเว็บไซต์ FoundationDB

ไมโครซอฟท์เปิดซอร์สโค้ด Windows File Manager โปรแกรมจัดการไฟล์ที่สืบทอดมาตั้งแต่ Windows 3.0 (ปี 1990) และพัฒนาต่อเนื่องมาเรื่อยๆ จนถึง Windows NT 4 (ปี 2007) หลังจากนั้นโปรแกรมเมอร์ของไมโครซอฟท์ก็พัฒนาอยู่เรื่อยๆ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือส่วนตัว ความเปลี่ยนแปลงเช่น

• ปุ่มลัดต่างๆ CTRL+C, CTRL+V, CTRL+X เป็นการสำเนาไฟล์ ย้ายไฟล์ตามโปรแกรมสมัยใหม่แล้ว
• สั่ง edit ไฟล์จาก F12 ได้
• ค้นหาไฟล์ในโฟลเดอร์ย่อยได้
• มีปุ่ม forward/backward แล้ว

ที่สำคัญคือโครงการได้รับอัพเดตให้คอมไพล์ด้วย Visual Studio 2015 และ 2017 ได้แล้ว แต่ซอฟต์แวร์โดยรวมยังเป็นแบบ 32 บิตอยู่

Mozilla มีอายุครบรอบ 20 ปีแล้ว หลังการโอเพนซอร์สของ Netscape Navigator/Communicator ในวันที่ 31 มีนาคม 1998

การประกาศครั้งนั้นถือเป็นก้าวสำคัญของโลกโอเพนซอร์ส เพราะก่อนหน้านั้นวงการโอเพนซอร์สมีแต่ซอฟต์แวร์ที่เป็นโอเพนซอร์สตั้งแต่ต้น แต่การเกิดของ Mozilla เป็นการเปลี่ยนจากซอฟต์แวร์เชิงพาณิชย์แล้วเปิดซอร์สในภายหลัง และกลายเป็นต้นแบบของบริษัทอื่นๆ ที่ต้องการเปิดซอร์สบ้าง (เช่น Java หรือ StarOffice/OpenOffice) ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการยอมรับโอเพนซอร์สในวงกว้าง