ไลบรารี Axios สำหรับการเชื่อมต่อ HTTP ไปยังเซิร์ฟเวอร์อื่นๆ ที่นิยมในหมู่นักพัฒนาที่ใช้ Node.JS ออกเวอร์ชั่น 1.0 ซึ่งเป็นเวอร์ชั่นเสถียรตัวแรก ใช้เวลากว่า 6 ปีหลังจากออกเวอร์ชั่นแรกเมื่อปี 2016

โครงการไลบรารีโอเพนซอร์สจำนวนมากมักออกเวอร์ชั่นก่อนหน้าเวอร์ชั่นเสถียรมาเรื่อยๆ และประกาศเวอร์ชั่นเสถียรโดยปรับจากเวอร์ชั่นล่าสุดไม่มากนัก แต่ Axios ออกเวอร์ชั่นก่อนหน้านี้คือ 0.27.2 มาตั้งแต่เดือนเมษายน และออกเวอร์ชั่น 1.0 alpha1 มาเมื่อเดือนมิถุนายนก่อนจะออกเวอร์ชั่นจริงในสัปดาห์นี้ โดยมีความเปลี่ยนแปลงค่อนข้างมาก

ClickHouse Inc. บริษัทฐานข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์ (online analytical processing - OLAP) ที่แยกออกมาจากบริษัท Yandex ประกาศเปิดบริการ ClickHouse Cloud ให้บริการฐานข้อมูลโดยไม่ต้องจัดการคลัสเตอร์ด้วยตัวเอง

บริการ ClickHouse Cloud อาศัยโครงสร้างของคลาวด์รายหลัก ได้แก่ AWS, Azure, และ GCP โดยช่วงแรกจะรองรับเฉพาะ AWS ก่อน จากนั้นจะคิดค่าบริการเป็นรายนาที ตามปริมาณการเก็บข้อมูล, ประมวลผล, อ่าน, และเขียน นอกจากนี้ตัว Cloud Console จะให้บริการเพิ่มเติม ทั้งบริการดึงข้อมูลเข้า (ingestion), การแสดงข้อมูล (visualization), การใช้งานกับโปรแกรมภาษาต่างๆ, และไคลเอนต์

Supabase ผู้พัฒนาแพลตฟอร์มทดแทน Firebase เปิดโครงการ postgres-wasm พอร์ต PostgreSQL ทั้งก้อนเข้าไปรันในเบราว์เซอร์ด้วย WASM แม้ว่าก่อนหน้านี้ Crunchy Data จะเคยทำโครงการแบบเดียวกันมาก่อนแล้ว แต่ก็ทำไว้ใช้งานสำหรับเว็บสอน SQL ของ Crunchy Data เองเท่านั้น แต่ postgres-wasm นี้เป็นโครงการโอเพนซอร์สที่นำไปใช้งานอย่างอื่นได้ด้วย

โครงการนี้ทาง Supabase พัฒนาโครงการร่วมกับ Snaplet โครงการแปลงข้อมูลในฐานข้อมูลเพื่อให้นักพัฒนานำข้อมูลจากโปรดักชั่นไปใช้งานได้ ตัวโครงการ postgres-wasm จึงมี repository สองที่จากทั้ง Supabase และ Snaplet

Linus Torvalds ออกเคอร์เนลลินุกซ์เวอร์ชัน 6.0 ตามที่ประกาศไว้ก่อนหน้านี้ว่าขี้เกียจนับเลขรุ่นย่อยแล้ว ขึ้นหลักใหม่ดีกว่า

So, as is hopefully clear to everybody, the major version number change is more about me running out of fingers and toes than it is about any big fundamental changes.

เขายังประกาศว่าจะเริ่มรับแพตช์ของเคอร์เนล 6.1 แล้ว ซึ่งมีของใหม่ที่สำคัญคือการรองรับภาษา Rust ในขั้นแรกด้วย

GNOME ออกเวอร์ชัน 43 โค้ดเนม Guadalajara ตามชื่อเมืองในเม็กซิโก

ของใหม่ที่สำคัญในเวอร์ชันนี้คือ Quick Settings ตามอย่างระบบปฏิบัติการสมัยใหม่ คลิกที่มุมขวาบนของจอเพื่อเปิดเมนู Quick Settings มาตั้งค่าต่างๆ เช่น Wi-Fi, ระดับเสียง, ความสว่างของจอ, จับภาพหน้าจอ, VPN โดยไม่ต้องเข้าแอพ Settings ให้เสียเวลา

แอพจัดการไฟล์ Files (Nautilus เดิม) ปรับเอนจินมาใช้ GTK 4 ที่ออกเมื่อปี 2020, ปรับหน้าตาเล็กน้อย, สามารถปรับขนาดหน้าต่าง แล้วอินเทอร์เฟซเปลี่ยนไปให้เหมาะสมกับขนาดหน้าต่างอัตโนมัติ เช่น หน้าต่างเล็กลงแล้วไม่มี sidebar แต่ขยายแล้ว sidebar จะกลับคืนมา

The Document Foundation (TDF) หน่วยงานผู้รับผิดชอบโครงการ LibreOffice ประกาศนำ LibreOffice ขึ้นบน Mac App Store โดยตั้งราคาขาย 8.99 ยูโร/8.99 ดอลลาร์

หลายคนอาจสงสัยว่าทำไมซอฟต์แวร์แจกฟรีอย่าง LibreOffice ถึงตั้งราคาขายได้ จริงๆ แล้วเป็นสิทธิของผู้สร้าง (ในกรณีนี้คือ TDF) ว่าจะตั้งราคาอย่างไร ซึ่ง TDF บอกว่าตั้งราคา 8.99 ยูโร เพื่อขาย "ความสะดวก" ในการติดตั้ง โดยเงินที่ได้จะนำกลับมาใช้พัฒนา LibreOffice ต่อไป

AppWrite แพลตฟอร์ม backend โอเพนซอร์สแบบเดียวกับ Firebase ที่ให้บริการทั้งการจัดการบัญชี, ฐานข้อมูล, สตอเรจ, ฟังก์ชั่น, และการส่งข้อความเรียลไทม์ประกาศออกเวอร์ชั่น 1.0 นับเป็นรุ่นเสถียรรุ่นแรก แม้ก่อนหน้านี้จะมีผู้ใช้จำนวนมากอยู่แล้วก็ตาม โดยมีคนกดดาวบน GitHub มากกว่า 25,000 คน

ฟีเจอร์ที่เพิ่มมาในเวอร์ชั่นนี้ ได้แก่

บริษัท Meta ประกาศยกโครงการ PyTorch เฟรมเวิร์คสำหรับงาน AI ให้กับ Linux Foundation ไปดูแลต่อ

Linux Foundation จะตั้งองค์กรลูก PyTorch Foundation โดยมีตัวแทนจากบริษัทอื่นๆ ในอุตสาหกรรม ได้แก่ AMD, Amazon Web Services, Google Cloud, Meta, Microsoft Azure, Nvidia ร่วมเป็นคณะกรรมการกำกับดูแลทิศทางการพัฒนา PyTorch ต่อไป

PyTorch เริ่มพัฒนาในปี 2016 โดยเป็นการต่อยอดจากเฟรมเวิร์ค Torch ที่เขียนด้วยภาษา Lua แต่ปรับให้เป็นภาษา Python ที่ใช้งานกว้างขวางกว่าแทน (โครงการ Torch ก็หยุดพัฒนาไปตั้งแต่ปี 2018) ถือเป็นเฟรมเวิร์ค machine learning ยอดนิยมอีกตัวเคียงคู่กับ TensorFlow/Keras ที่สร้างโดยฝั่งกูเกิล

grep โปรแกรมค้นหาข้อความที่อยู่คู่กับยูนิกซ์มายาวนาน (สร้างโดย Ken Thompson ผู้สร้างยูนิกซ์ในปี 1973 อายุโปรแกรมตอนนี้ 48 ปี) ที่ผ่านมาเคยมีเวอร์ชันแยกย่อย เช่น egrep และ fgrep ที่มีพฤติกรรมการทำงานแตกต่างกันเล็กน้อย

grep เวอร์ชันที่ใช้งานอยู่ในปัจจุบันคือ GNU Grep ล่าสุดเพิ่งออกเวอร์ชัน 3.8 มีการเปลี่ยนแปลงสำคัญคือจะแจ้งเตือนผู้ใช้เวลาสั่ง egrep และ fgrep แล้ว ให้เปลี่ยนไปใช้คำสั่ง grep -E และ grep -F แทน

แอปเปิลประกาศย้ายโครงการซอร์สโค้ดของ WebKit จุดกำเนิดของเบราว์เซอร์ยุคใหม่ (ที่ใช้กับทั้ง Safari, Chromium และอื่นๆ แทบทุกตัวที่ไม่ใช่ Firefox) จากเดิมโฮสต์บนระบบ Subversion ของตัวเอง มาสู่ GitHub

ตัวโครงการ WebKit เปิดซอร์สมาตั้งแต่แรก เพียงแต่อยู่บน Subversion ระบบจัดการซอร์สโค้ดที่ถือกำเนิดมาก่อน Git เมื่อโลกเริ่มหมุนมาสู่ Git ด้วยจุดเด่นเรื่องสถาปัตยกรรมที่ออกแบบมาดีกว่า ทำให้แอปเปิลตัดสินใจเลือกย้ายจาก Subversion มายัง Git

แอปเปิลบอกว่ามีตัวเลือกโฮสต์ Git หลายทาง แต่สุดท้ายเลือก GitHub เพราะมีฐานชุมชนนักพัฒนาขนาดใหญ่ และมี API ใช้ง่าย ปรับแต่งสคริปต์อัตโนมัติเดิมเพียงเล็กน้อยก็ใช้งานได้ทันที

Webmin ซอฟต์แวร์ control panel จัดการเซิร์ฟเวอร์และเว็บโฮสติ้งแบบเว็บเบส ที่เริ่มพัฒนามายาวนานตั้งแต่ปี 1997 ออกเวอร์ชัน 2.0 ถือเป็นการออกเวอร์ชันใหญ่ครั้งแรกในรอบหลายปี

Webmin เกิดมาในยุคที่เว็บเซิร์ฟเวอร์เริ่มบูม การจัดการ Apacher HTTP Server ต้องทำผ่านคอมมานด์ไลน์ ยากต่อการดูแล ตัว Webmin เองเขียนด้วยภาษา Perl และไม่เคยขยับเลขเวอร์ชันจาก 1.x เลยในช่วงเวลา 20 กว่าปีที่ผ่านมา ถึงแม้โลกยุคหลังมีซอฟต์แวร์อื่นๆ เช่น cPanel หรือ Plesk ให้เลือกใช้งาน แต่ก็ยังมีคนจำนวนมากที่ใช้ Webmin อยู่เพราะเป็นไลเซนส์แบบโอเพนซอร์ส (นอกจากนี้ยังมีซอฟต์แวร์อื่นในเครือ Webmin เช่น Usermin และ Virtualmin ด้วย)

กลุ่มบริษัทความปลอดภัยรวม 18 ราย นำโดย AWS, Splunk, Symantec (ปัจจุบันเป็นหน่วยหนึ่งของ Broadcom) ประกาศตั้งกลุ่ม Open Cybersecurity Schema Framework (OCSF) เพื่อแชร์ข้อมูลความปลอดภัยระหว่างกัน ช่วยให้การรับมือกับการโจมตีไซเบอร์รวดเร็วมากขึ้น

แนวทางของ OCSF คือกำหนดสเปกกลาง (schema) เพื่อใช้แลกเปลี่ยนข้อมูลความปลอดภัยให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน นักวิทยาศาสตร์ข้อมูลและนักวิเคราะห์ทำงานง่ายขึ้นเพราะมีฟอร์แมตกลางใช้ร่วมกันในรายงานการแฮ็กและการสอบสวนระบบ ตัวสเปกจะเป็นโอเพนซอร์ส และสามารถเขียนส่วนขยายสำหรับงานเฉพาะทางได้

ไมโครซอฟท์ประกาศโอเพนซอร์ส อีโมจิ 3D ซึ่งมีทั้งหมด 1,538 รายการ โดยครีเอเตอร์สามารถนำไปผสมหรือสร้างสรรค์ต่อยอดได้

รายละเอียดงานทั้งหมดสามารถดาวน์โหลดได้ที่ Figma หรือที่ GitHub

Jon Friedman ผู้บริหารฝ่ายงานออกแบบและวิจัยของไมโครซอฟท์ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า เดิมอีโมจิ 3D รูปแบบใหม่ที่มีใช้งานใน Windows 11 และ Microsoft Teams ไม่ได้วางแผนจะโอเพนซอร์ส แต่ก็มีความคิดเห็นเสนอขึ้นมา เพื่อสนับสนุนวงการออกแบบและสร้างสรรค์ โดยดูจากช่วงโควิดที่ผ่านมา อีโมจิเข้ามามีบทบาทมากขึ้นต่อการสนทนา เพื่อแสดงอารมณ์ของผู้พูดที่ชัดเจนขึ้นนั่นเอง

Darren Shepherd อดีต CTO ของ Rancher Labs และเข้าไปทำงานกับ SUSE ในตำแหน่ง Chief Architect ออกมาตั้งบริษัท Acorn Labs สร้างระบบการรันแอปพลิเคชันบน Kubernetes ที่คล้ายกับ Docker Compose

Shepherd เล่าปัญหาว่าเขาพยายามรันเซิร์ฟเวอร์ Minecraft บน Kubernetes ในบ้านแต่พบว่ามันยุ่งยากจนเขาเลิกพยายามและหันไปรันด้วย Docker Compose ในที่สุด

ตัว Acorn รองรับการ build ในตัวแบบเดียวกับ Docker Compose รวมถึงรองรับการสร้าง secret ใช้เป็นรหัสผ่านในตัว ทำให้ไม่ต้องเก็บรหัสผ่านไว้ในคอนฟิก

โครงการเป็นโอเพนซอร์สแบบ Apache 2.0 ตอนนี้โครงการยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นมากๆ อาจจะไม่เหมาะกับการใช้งานจริงจังนัก

ที่มา - Acorn

สตูดิโออนิเมชั่นชื่อดัง DreamWorks ประกาศเตรียมปล่อย MoonRay เครื่องมือ ray-tracing renderer ออกเป็นโอเพ่นซอร์สภายในสิ้นปีนี้

MoonRay เป้นเครื่องมือทำ Ray Tracing ที่ DreamWorks พัฒนาขึ้นมาใช้งานในภาพยนตร์หลายอย่างในสตูดิโอ เช่น How to Train Your Dragon: The Hidden World, Croods: A New Age, The Bad Guys และ Puss In Boots: The Last Wish โดยเครื่องมือชุดนี้ออกแบบมาเน้นประสิทธิภาพและการสเกลเป็นหลัก

นอกจากนี้ ในรายงานระบุว่า MoonRay ใช้ Arras เฟรมเวิร์คสำหรับประมวลผลแบบกระจายของ DreamWorks เองด้วย และ DreamWorks ระบุว่าจะปล่อยมาในโค้ดเบสที่จะโอเพ่นซอร์สเช่นกัน

Linus Torvalds ประกาศข่าวในการออกเคอร์เนลเวอร์ชัน 5.19 ว่าเคอร์เนลเวอร์ชันหน้า "น่าจะ" เรียกว่าเคอร์เนล 6.0 เพราะเขาขี้เกียจนับเลขรุ่นย่อยเยอะๆ แล้ว (I'll likely call it 6.0 since I'm starting to worry about getting confused by big numbers again.)

ข่าวนี้ไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจนัก เพราะในอดีต Torvalds ก็ขึ้นเคอร์เนลเวอร์ชันหลักใหม่ทุกครั้งที่เลขเวอร์ชันย่อยนับถึง .19 หรือ .20 เช่น เวอร์ชัน 3.19 ต่อด้วย 4.0, 4.20 ต่อด้วย 5.0

GitHub มีฟีเจอร์ Sponsors ให้โครงการโอเพนซอร์ส สามารถขอรับเงินบริจาคบนหน้า repository ของโครงการ ลักษณะคล้าย Kickstarter, Patreon หรือ GoFundMe มาตั้งแต่ปี 2019 (ตัวอย่างหน้าสปอนเซอร์) แต่ยังจำกัดประเทศที่รองรับ

ล่าสุด GitHub Sponsors ขยายบริการเพิ่มอีก 30 ประเทศ (รวมเป็น 68 ประเทศ) ความสำคัญคือรอบนี้มีประเทศไทยแล้วด้วย

วิธีการใช้งานฝั่งนักพัฒนา ต้องผูกบัญชีธนาคารท้องถิ่น และกรอกเอกสารภาษีกับทาง GitHub ก่อนถึงใช้งานได้ (รายละเอียด)

เมื่อปี 2021 Amazon เปิดซอร์สโค้ดเอนจินเกม Lumberyard เป็นโอเพนซอร์ส ภายใต้ชื่อโครงการใหม่ว่า Open 3D Engine (O3DE) และยกให้ Linux Foundation ดูแลต่อ

ตัวองค์กรผู้ดูแล Open 3D Foundation มีบริษัทใหญ่เข้าร่วมสนับสนุนหลายราย ทั้งชื่อบริษัทยักษ์ใหญ่ระดับ Adobe, AWS, Microsoft, Intel, Huawei ที่สนับสนุนโครงการแนวนี้เป็นปกติอยู่แล้ว และสตูดิโอเกมอย่าง Lightspeed Studios ของจีน (ทำ PUBG Mobile) กับ Niantic เป็นต้น

แต่ล่าสุด Open 3D Foundation ได้สมาชิกใหม่ที่น่าสนใจคือ Epic Games ที่เป็นเจ้าของเอนจินคู่แข่ง Unreal ซึ่งอาจทำให้หลายคนถามว่า Epic เข้ามาสนับสนุนทำไม

MinIO Inc. ผู้พัฒนาซอฟต์แวร์สตอเรจที่เปิด API แบบ AWS S3 แบบโอเพนซอร์ส เขียนบล็อกแสดงความไม่พอใจที่ Nutanix นำซอฟต์แวร์ MinIO Object Storage ไปใช้พัฒนา Nutanix Objects โดยไม่ให้เครดิตทาง MinIO ให้ครบถ้วน

CP/M ระบบปฎิบัติการที่ออกเวอร์ชั่นแรกตั้งแต่ปี 1974 และเวอร์ชั่นสุดท้ายปี 1983 กลายเป็นซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สอย่างสมบูรณ์เมื่อ Bryan Sparks ประธานบริษัท DRDOS ผู้ถือสิทธิ์ในซอฟต์แวร์ตัวนี้ประกาศให้ใครก็ได้สามารถแจกจ่าย, ดัดแปลง, แก้ไข ได้อย่างอิสระ

CP/M พัฒนาโดย Gary Kildall จากบริษัท Digital Research ออกแบบมาสำหรับชิป Intel 8080 และได้รับความนิยมในโลกธุรกิจในยุคก่อนหน้า IBM PC ที่ใช้ระบบปฎิบัติการ DOS แต่ตัวสิทธิ์ขาดใน CP/M ก็ถูกส่งต่อมาเรื่อยๆ ผ่านการควบรวมกิจการหลายครั้ง ในช่วงปี 2001 สิทธิ์นี้เคยอยู่กับบริษัท Caldera และ Bryan Sparks ที่เป็นซีอีโอในตอนนั้นก็เคยประกาศยกสิทธิ์ให้เว็บไซต์ชุมชน CP/M นำไปใช้งานได้

หลังสมาร์ทโฟน Nothing Phone (1) เริ่มวางขาย ก็มีข้อมูลแง่มุมต่างๆ ออกมาอีกพอสมควร

เริ่มจาก 9to5google พาสำรวจตัวระบบปฏิบัติการ Nothing OS ว่ามีความต่างจาก Android AOSP ของกูเกิลมากแค่ไหน คำตอบคือไม่เยอะนัก สิ่งที่เพิ่มเข้ามาคือตัว Nothing Launcher, แอพอัดเสียง Recorder และแอพ Camera ที่เขียนเอง และการปรับคอนฟิก สไตล์ อีกเล็กน้อยเท่านั้น

Rocky Linux ดิสโทรลินุกซ์ทดแทน CentOS ออกเวอร์ชันใหญ่ 9.0 ตามหลัง RHEL 9.0 ที่ออกตัวจริงเมื่อเดือนพฤษภาคม

ในแง่ฟีเจอร์ของ Rocky Linux 9.0 คงเหมือนกับ RHEL ทุกประการ รองรับสถาปัตยกรรมซีพียู 4 แบบคือ x86_64, aarch64 (ARM64), ppc64le (PowerPC), s390x (Mainframe)

Rocky Linux 8 จะซัพพอร์ตยาวนานถึง 31 พฤษภาคม 2029 และ Rocky Linux 9 จะซัพพอร์ตถึง 31 พฤษภาคม 2032 เท่ากับระยะซัพพอร์ตมาตรฐานของ Red Hat ที่ยาวนาน 10 ปีหลังออกรุ่นแรกของสายนั้น

Jarred Sumner นักพัฒนา Front End เปิดตัวโครงการ Bun รันไทม์จาวาสคริปต์ที่พยายามแข่งกับ Node และ Deno โดยชูจุดเด่นที่ความเร็วเหนือกว่ารันไทม์ยอดนิยมในหลายๆ ด้าน มันมาพร้อมกับตัวจัดการแพ็กเกจและตัวแปลงโค้ด (transpile) จาก TypeScript เป็นจาวาสคริปต์ในตัว

Bun พัฒนาด้วยภาษา Zig ตัว Summer ผู้พัฒนาระบุว่าเขาออปติไมซ์เพิ่มเติมหลายอย่างเพื่อให้การทำงานเร็วขึ้น โดยเฉพาะการเริ่มรัน และการติดตั้ง dependencies ที่อาศัยการออปติไมซ์การเรียก system call จนประสิทธิภาพดีกว่าตัวจัดการแพ็กเกจอื่นๆ นับสิบเท่า ระบบฐานข้อมูลแพ็กเกจใช้ไฟล์ไบนารีแทน JSON เพื่อลดเวลาการ parse

Meta ประกาศโอเพนซอร์สโมเดล AI ที่สามารถแปลภาษาได้มากกว่า 200 ภาษา โดยโมเดลนี้ชื่อว่า No Language Left Behind ชื่อย่อ NLLB-200 ช่วยในการเข้าถึงข้อมูลในภาษาที่มีคอนเทนต์จำนวนมาก เช่น อังกฤษ จีน สเปน และอาหรับ สำหรับผู้ใช้งานในแอฟริกาและเอเชีย ที่ไม่ได้ใช้ภาษาดังกล่าว ซึ่งมีอยู่หลายร้อยล้านคน

โมเดล NLLB-200 ระบุว่ามีคุณภาพการแปลที่ดีขึ้น 44% โดยเฉลี่ย เมื่อเทียบกับงานวิจัยก่อนหน้านี้ของ Meta และได้ผลลัพธ์ที่ดีขึ้นถึง 70% สำหรับภาษาในพื้นที่แอฟริกาและอินเดีย โดยกระบวนการตรวจสอบคุณภาพการแปลนั้น ใช้ทั้งระบบและคนในการตรวจ

Vim ออกเวอร์ชั่น 9.0 นับเป็นเวอร์ชั่นใหญ่ตัวแรกในรอบ 6 ปี โดยความเปลี่ยนแปลงสำคัญคือ Vim script ที่เป็นภาษาสคริปต์ที่ใช้คอนฟิก Vim เช่นในไฟล์ .vimrc แต่ที่จริงแล้วมันเป็นภาษาโปรแกรมมิ่งเต็มรูปแบบ

ใน Vim 9.0 มีการปรับแต่งหลายอย่างให้เหมือนภาษายุคใหม่ขึ้น เนื่องจากของเดิมนั้นเป็นการออกแบบไว้นานแล้ว และหลายอย่างก็ไม่มีเหตุผลที่ดีนัก ความแตกต่างสำคัญคือสคริปต์ตัวใหม่จะประสิทธิภาพดีขึ้นมากถึงสิบเท่าตัว การรันสคริปต์ตอนนี้ยังสามารถเลือกได้ว่าจะรันด้วย vim9 หรือ ใช้สคริปต์ตัวเก่า