Bram Moolenaar ผู้สร้าง Vim และโครงการโอเพนซอร์สอีกหลายตัวเสียชีวิตด้วยอาการป่วยที่ทรุดลงในช่วงหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม รวมอายุ 62 ปี

ครอบครัว Moolenaar ประกาศเรื่องนี้ผ่านทางกลุ่ม Vim Announce พร้อมกับระบุว่ากำลังอยู่ระหว่างการเตรียมงานไว้อาลัยในเนเธอร์แลนด์

Vim เวอร์ชั่นแรกเปิดตัวเมื่อปี 1991 บนเครื่อง Amiga สำหรับทดแทน vi ที่ Bill Joy ผู้บุกเบิกยูนิกซ์และผู้ก่อตั้งบริษัท Sun พัฒนามาตั้งแต่ปี 1976 ตัว Vim เป็น charityware ที่ขอให้ทุกคนช่วยบริจาคให้เด็กในยูกันดา ตัว Moolenaar ยังคงพัฒนา Vim เรื่อยมา

ที่มา - vim_announce

Bram Moolenaar ผู้สร้างและพัฒนา text editor ชื่อดังอย่าง Vim ได้เสียชีวิตลงแล้ว ณ วัย 62 ปี (อ้างอิงอายุจาก Wikipedia)

โดยครอบครัวของ Bram ได้แจ้งข่าวใน Google Groups โดยใช้บัญชีของ Bram เอง ระบุว่า Bram ได้เสียชีวิตลงอย่างสงบ ณ วันที่ 3 สิงหาคมที่ผ่านมาด้วยโรคประจำตัวที่อาการหนักมากขึ้นเรื่อยๆ จนส่งผลต่อสุขภาพของตัวเขาในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา

Vim ออกเวอร์ชั่น 9.0 นับเป็นเวอร์ชั่นใหญ่ตัวแรกในรอบ 6 ปี โดยความเปลี่ยนแปลงสำคัญคือ Vim script ที่เป็นภาษาสคริปต์ที่ใช้คอนฟิก Vim เช่นในไฟล์ .vimrc แต่ที่จริงแล้วมันเป็นภาษาโปรแกรมมิ่งเต็มรูปแบบ

ใน Vim 9.0 มีการปรับแต่งหลายอย่างให้เหมือนภาษายุคใหม่ขึ้น เนื่องจากของเดิมนั้นเป็นการออกแบบไว้นานแล้ว และหลายอย่างก็ไม่มีเหตุผลที่ดีนัก ความแตกต่างสำคัญคือสคริปต์ตัวใหม่จะประสิทธิภาพดีขึ้นมากถึงสิบเท่าตัว การรันสคริปต์ตอนนี้ยังสามารถเลือกได้ว่าจะรันด้วย vim9 หรือ ใช้สคริปต์ตัวเก่า

Armin Razmjou นักวิจัยความปลอดภัยไซเบอร์รายงานถึงช่องโหว่ของ Vim และ Neovim ที่เปิดทางให้คนร้ายสามารถรันโค้ดในเครื่องของเหยื่อได้ เพียงแค่เปิดไฟล์ขึ้นมา

ช่องโหว่นี้อาศัยฟีเจอร์ modeline ที่ Vim จะอ่านค่าคอนฟิกในไฟล์ที่เปิดขึ้นมาเพื่อปรับค่าแสดงผลให้ถูกต้อง เช่น ขนาดแท็บ หรือความกว้างหน้าจอ โดยการตั้งค่าใน modeline จะถูกจำกัดให้รันอยู่ใน sandbox ทำให้ไม่สามารถยุ่งเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมอื่นนอกจากตัวไฟล์เองได้

แต่ modeline กลับรองรับคำสั่ง source ที่รันสคริปต์นอก sandbox อีกที กลายเป็นช่องโหว่ให้คนร้ายสร้างไฟล์ที่ขึ้นต้นด้วยคำสั่ง modeline และรันสคริปต์ตามที่คนร้ายต้องการ Razmjou สาธิตสร้างไฟล์มุ่งร้ายถึงระดับที่เปิด shell ให้คนร้ายเข้ามาควบคุมเครื่องได้ เพียงแค่เปิดไฟล์

ปัญหาผู้ใช้มือใหม่เข้าโปรแกรม Vim แล้วออกจากโปรแกรมไม่ได้คงเป็นปัญหาคลาสสิคสำหรับผู้ใช้ลินุกซ์แทบทุกคน เมื่อวานนี้ Vim ออกเวอร์ชั่น 8.1 เป็นการปรับรุ่นย่อยแต่มีฟีเจอร์สำคัญเพิ่มเข้ามาคือสามารถรัน shell ได้ในตัวแล้ว

ความสามารถในการเปิด shell จากในตัว editor คงเป็นฟีเจอร์พื้นฐานของโปรแกรมรุ่นใหม่ๆ แทบทั้งหมด อย่างเช่น VSCode ก็สามารถเปิด shell ได้ตั้งแต่เวอร์ชั่นแรกๆ แต่สำหรับผู้ใช้ Vim ต้องรอนานกว่าโปรแกรมอื่นเพราะฟีเจอร์นี้อาศัยโครงสร้าง Asynchornous ที่เพิ่งเพิ่มเข้ามาใน Vim 8.0

หลังจากนี้ถ้าใครออกไม่ได้แต่กดมั่วไปจน เปิด shell ได้ก็จะทำงานต่อไปได้แล้วครับ

Stack Overflow รายงานถึงหน้าคำถามที่สำคัญที่สุดคำถามหนึ่งของมนุษยชาติ นั่นคือ "ออกจาก Vim ยังไง" หน้านี้หน้าเดียวมีคนเข้าชมแล้วทั้งหมดหนึ่งล้านครั้งหลังจากตั้งคำถามมาเมื่อ 4 ปี 9 เดือนก่อนหน้านี้

ทุกวันนี้หน้าคำถามนี้ยังไม่มีแนวโน้มจะเสื่อมความนิยมลงแต่อย่างใด ตั้งแต่กลางปี 2014 จำนวนคนเข้าคิดเป็น 0.005% ของเว็บ Stack Overflow ทั้งหมด และจนทุกวันนี้สัดส่วนคนเข้าก็ยังอยู่ในระดับเดิม

คนแถวนี้คงคุ้นเคยกับ Vim โปรแกรมแก้ไขข้อความยอดนิยมบนยูนิกซ์กันพอสมควร

คนที่เคยใช้ Vim คงทราบกันดีว่ามันมีวิธีใช้งานที่ซับซ้อนพอสมควรสำหรับมือใหม่ และมีปุ่มพิเศษที่ต้องเรียนรู้กันไม่น้อย และหลายคนคงถอดใจเลิกพยายามใช้ Vim ด้วยเหตุผลนี้เช่นกัน

ล่าสุดมีคนทำเกมด้วย HTML5 สอนการใช้งาน Vim ผ่านหน้าเว็บ โดยใช้ชื่อว่า VIM Adventures รูปแบบของเกมจะคล้ายๆ เกม RPG แบบสองมิติ แต่ให้เราหัดขยับตัวละครและแก้ปริศนาด้วยปุ่มต่างๆ ใน Vim แทน

Doron Linder ผู้สร้างเกมนี้บอกว่ามันคือ Zelda ภาค text editing ที่ตั้งใจสอนคำสั่งของ Vim ด้วยวิธีที่ง่ายๆ และสนุกๆ

Vim เป็นโปรแกรมแก้ไขเอกสารตัวหนึ่งที่มีบทบาทมากบนโลกใบนี้ แม้ว่าการเรียนรู้การใช้งานมันจะค่อนข้างยากจนทำมือใหม่ถอดใจไปไม่น้อยก็ตาม แต่ด้วยความสามารถที่มากมายของมัน ก็ทำให้มันยังคงได้รับความนิยมอยู่เรื่อยๆ ในหมู่นักพัฒนาโปรแกรม

และเนื่องในโอกาสที่ Vim มีอายุครบ 20 ปีไปเมื่อวานนี้ (เวอร์ชันแรก: 2 พฤศจิกายน 1991) ผมจะพาคุณไปทำความรู้จักกับประวัติศาสตร์อันน่าสนใจของมันให้ดียิ่งขึ้นครับ