ศาลสูงสุดแห่งสหรัฐอเมริกามีมติรับคดีที่อาจส่งผลถึงการจดสิ่งที่เป็นนามธรรมของซอฟต์แวร์ทั้งมวลในอนาคต โดยรับพิจารณาคดีระหว่าง CLS Bank International กับ Alice Corporation Pty Ltd ซึ่งมีรายละเอียดของคดีโดยคร่าวคือ Alice Corp. พัฒนาซอฟต์แวร์เครื่องมือทางการเงินขึ้นมาเป็นแพลตฟอร์มให้บุคคลที่สามเข้ามาดูแลพันธกรณีทางการค้าระหว่างสองฝ่ายให้เป็นไปตามข้อผูกพันนั้นๆ โดยฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดจะบิดพลิ้วไม่ได้ ซึ่ง Alice Corp ได้อ้างว่า CLS Bank ได้ลอกไอเดียดังกล่าวไปสร้างแพลตฟอร์มของตัวเองขึ้นมา

ตัวอย่างสิทธิบัตรที่เป็นปัญหาในคดีนี้คือสิทธิบัตรหมายเลข 5,970,479 ซึ่งเป็นสิทธิบัตรกระบวนการที่จะให้แต่ละฝ่ายถือดุลเงินเงา (เงาในความหมายของคณะรัฐมนตรีเงา) ในระหว่างการค้าจนกว่ากระบวนการนับเงินจะสิ้นสุด จากนั้นจึงตัดยอดเดบิตหรือเครดิตเข้าสู่ดุลของแต่ละฝ่าย ซึ่ง Alice Corp. เรียกกระบวนการดังกล่าวเป็นเครื่องมืออันเป็นรูปธรรม ในขณะที่ CLS โต้แย้งว่านี่ไม่ใช่นวัตกรรมจริง หลักการของมันโดยแท้แล้วเหมือนกับของระบบ Escrow ที่มีใช้กันทั่วไป (ปัจจุบันมีแนวคิดที่จะใช้ระบบนี้ในการซื้อขายที่ดินในประเทศไทย)

ผู้พิพากษาในปัจจุบันกำลังประสบปัญหาในการบังคับใช้และตีความกฎหมายสิทธิบัตรในยุคที่มีผลิตภัณฑ์ทางคอมพิวเตอร์เกิดขึ้นจำนวนมากไปคนละทาง โดยมีเสียงวิจารณ์จากหน่วยงานไม่แสวงหากำไรที่ต่อสู้เรื่องสิทธิและเสรีภาพในยุคดิจิทัลอย่าง Electronic Frontier Foundation ว่าศาลกระตือรือร้นเกินไปในการสนับสนุนสิทธิบัตรแนวคิดที่คลุมเครือเกินกว่าที่ควรจะได้รับการคุ้มครอง

สิทธิบัตรอันแสนคลุมเครือเหล่านี้สามารถนำไปใช้ฟ้องร้องหาผลประโยชน์จากบริษัทเทคโนโลยีใหญ่ได้ โดยบริษัทเหล่านี้ต้องเสียเงินไปกับการต่อสู้ในศาลแทนที่จะได้นำเงินเอาไปลงทุนในการพัฒนาและวิจัย หรือที่เรารู้จักกันดีในชื่อ patent trolls

สำหรับคำตัดสินของคดีดังกล่าวในศาลชั้นก่อนๆ ศาลเสียงส่วนใหญ่พิพากษาว่าสิทธิบัตรของ Alice Corp. นี้ไม่สามารถบังคับใช้ได้และประกอบไปไม่มากกว่าแนวคิดพื้นฐาน รวมถึงยังชี้ว่ามีความเป็นนามธรรมและโบราณยิ่ง โดยอ้างถึงธรรมเนียมการค้าขายของชาวโรมัน ในขณะเดียวกันก็มีผู้พิพากษาท่านอื่นออกมาโต้แย้งว่า ถ้าเช่นนั้น ก็จะไม่มีสิทธิบัตรซอฟต์แวร์ใดๆ ที่สามารถบังคับใช้ได้โดยแท้จริง โดยถ้าการอ้างสิทธิในเรื่องของระบบนั้นไม่สามารถจดสิทธิบัตรได้แล้ว คดีนี้จะส่งผลถึงสิทธิบัตรอีกหลายแสนฉบับ ทั้งสิทธิบัตรของระบบการเงิน ของระเบียบวิธีทางธุรกิจทั้งหมด และของซอฟต์แวร์ต่างๆ

ศาลสูงจะรับฟังข้อต่อสู้ในราวเดือนมีนาคม - เมษายน และจะตัดสินภายในเดือนกรกฎาคม

ที่มา - The Verge, Reuters