Tags:
Node Thumbnail

ช่วงหลังมานี้เจอใครก็มักพูดว่า กระแสสตาร์ตอัพที่เคยบูมในบ้านเราช่วง 4-5 ปีก่อนอาจเริ่มดูซาๆ ลงไปบ้างแล้ว

Blognone มีโอกาสสัมภาษณ์คุณธนพงษ์ ณ ระนอง นายกสมาคม Thai Venture Capital Association (TVCA) ในฐานะผู้มีประสบการณ์ลงทุนกับสตาร์ตอัพในบ้านเรามาอย่างโชกโชน (เคยดูแลโครงการ InVent ของ Intouch และปัจจุบันดูแลบริษัท Beacon VC ในสังกัดธนาคารกสิกรไทย) เพื่อขอมุมมองวิเคราะห์ว่าเพราะเหตุใด สตาร์ตอัพบ้านเราถึงดูซบเซาลงไป

No Description

ธุรกิจแบบเดิมปรับตัวแล้ว แต่สตาร์ตอัพต่างหากที่ไม่ยอมปรับตัว

คุณธนพงษ์เล่าว่า สมัยที่เริ่มทำโครงการ Venture Capital (VC) ให้กับบริษัทอินทัช ตอนนั้นถือเป็นศักราชใหม่ของสตาร์ตอัพ ตลาดยังเป็น blue ocean คือมีผู้เล่นในตลาดไม่มากนัก ในขณะที่คู่แข่งของสตาร์ตอัพไทยคือบรรดาธุรกิจแบบดั้งเดิม (corporate) ยังมีวิธีการทำงานแบบเดิมๆ ที่กระบวนการเยอะ เคลื่อนตัวช้า ส่วนคู่แข่งกลุ่มซอฟต์แวร์เฮาส์ ก็เน้นการขายโซลูชันใหญ่ๆ ในราคาแพงเพียงอย่างเดียว จึงทำให้สตาร์ตอัพมีข้อได้เปรียบเหนือคู่แข่งเยอะ

แต่มาถึงยุคปัจจุบัน เราเห็นการปรับตัวของธุรกิจยักษ์ใหญ่ในไทย ที่หันมาทำโครงการนวัตกรรมต่างๆ กันถ้วนหน้า ในแง่กระบวนการภายในก็ทำงานกันเร็วขึ้น มีการตั้งบริษัทลูกขึ้นมาดูแลโครงการใหม่ๆ เพื่อลดความเสี่ยง ในอีกด้าน ซอฟต์แวร์เฮาส์แบบเดิมก็ปรับตัวเช่นกัน ปรับแพ็กเกจราคาให้ถูกลง ปรับโมเดลธุรกิจมาเป็นแบบ subscription แทนการขายขาด

แต่สตาร์ตอัพกลับเป็นกลุ่มที่ยังทำตัวแบบเดิม กล่าวคือยังยึดติดกับวิธีการตั้งแต่สมัยเมื่อ 4-5 ปี ในขณะที่คู่แข่งปรับตัวมาเท่าทันหมดแล้ว

ถ้าใครยังทำสตาร์ตอัพแนว B2C ตอนนี้คงอยู่ยากพอสมควร เพราะคู่แข่งเยอะมาก ไม่ว่าจากสตาร์ตอัพด้วยกันเอง Corporate ที่ลงมาทำเองหรือเอาของสตาร์ตอัพมาเป็น Partner ด้วย และรวมถึงมีผู้เล่นยักษ์ใหญ่จากต่างชาติอีก ตามรายงานในตลาดโลกก็สะท้อนภาพชัดเจนว่า สตาร์ตอัพB2B เติบโตได้ดีกว่า B2C มาก แต่เมืองไทยยังคิดแบบ B2C กันอยู่เยอะ เพราะมันเริ่มง่ายกว่า แต่เอาเข้าจริงๆก็หาสตาร์ตอัพไทยหน้าใหม่ๆที่ทำ B2Cแล้วประสบความสำเร็จนั้นมีน้อยมาก

มายาคติอีกอย่างของสตาร์ตอัพไทยสาย data ที่หวังว่าถ้ามีผู้ใช้งานฟรีจำนวนมากๆ แล้วจะหารายได้จากการขายข้อมูลแทน สิ่งที่เกิดขึ้นจริงคือ รายได้ต่อหัวลูกค้าที่ได้จากการส่ง Lead-Gen นั้นไม่ได้สูงมาก จะหวังรายได้จากการขาย Lead-Gen อย่างเดียวคงไม่เพียงพอต่อการดำเนินงาน การหารายได้จากหลายช่องทางจีงเป็นสิ่งที่สำคัญมาก

จุดบอดของผู้ก่อตั้งสายเทคนิค ไม่สนใจงานขาย เน้นแต่สร้างฟีเจอร์

เมื่อถามต่อว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้สตาร์ตอัพไทยไม่ยอมปรับตัว คุณธนพงษ์บอกว่าสิ่งที่สอนๆ กันมาในหมู่สตาร์ตอัพไทย คือคำว่า fail fast, learn fast แต่หลายคนอาจเข้าใจคำว่า fail ไม่ถูกต้อง เพราะหลายๆครั้ง สตาร์ตอัพเองอาจจะไม่รู้ถึงสาเหตุของการล้มเหลวนั้นๆก็เป็นได้ หรืออาจเรียกได้ว่าเป็นการแก้ปัญหาผิดจุดนั่นเอง

ปัจจัยสำคัญที่พบในสตาร์ตอัพไทยคือ บรรดาผู้ก่อตั้งส่วนมากมาจากสายพัฒนาซอฟต์แวร์ เป็นคนสายเทคนิค แต่ปัจจัยชี้เป็นชี้ตายของสตาร์ตอัพในสายตานักลงทุนหรือ VC คือ "เก็บเงินได้หรือเปล่า" เรามีจำนวนผู้ใช้งานเยอะจริง แต่จะเปลี่ยนพวกเขามาเป็น paid users ได้หรือไม่

พอเห็นตัวเลข (Traction) ว่ายอดคนจ่ายเงินไม่ดีหรือไม่เติบโต สิ่งแรกที่บรรดาผู้ก่อตั้งสายเทคนิคคิดคือ ตัวผลิตภัณฑ์ (product) ของเรายังไม่ดีพอ จึงแก้โดยการพัฒนาฟีเจอร์เพิ่มเข้าไปเรื่อยๆ แทนการพูดคุยกับลูกค้าเพื่อหาสาเหตุว่าทำไมจึงขายไม่ได้ ลูกค้าอาจจะไม่ได้ต้องการฟีเจอร์อะไรเพิ่ม แต่อาจจะติดปัญหาอะไรบางอย่าง การมีเซลล์ไปดูแลอาจจะทำให้ยอดตัวเลขดีขึ้นได้ เท่าที่พบมาสตาร์ตอัพส่วนใหญ่ละเลยในส่วนของการขาย (sales) นี้ไป

สิ่งที่พบบ่อยคือเมื่อได้เงินจากนักลงทุน แล้วนำไปขยายทีมนักพัฒนาเพิ่ม ในขณะที่ทั้งบริษัทอาจมีเซลส์แค่คนเดียว บางบริษัทเอาคนทำงานซัพพอร์ตมาขายด้วยซ้ำ เนื่องจากพฤติกรรมของคนไทยไม่ค่อยยอมที่จะจ่ายเงินง่ายๆสักเท่าไหร่ ทำให้ในตลาดองค์กรจึงต้องมีเซลส์ไปปิดการขาย แต่กลายเป็นว่าทุกคนหันไปโฟกัสงานในส่วนของผลิตภัณฑ์

สตาร์ตอัพแบบ B2C อาจจะไม่ต้องใช้เซลส์ เพราะเน้นการยิงโฆษณาออนไลน์ และเน้นเครื่องมืออัตโนมัติที่ช่วยสร้าง conversion มากกว่า แต่พอเป็นตลาด B2B ยังไงก็ต้องมีเซลส์ไปวิ่งปิดการขาย

องค์กรไทยปรับตัวเร็ว โอกาสของสตาร์ตอัพยิ่งยากขึ้น

เนื่องจากองค์กรขนาดใหญ่ของไทยมีการปรับตัวที่ค่อนข้างเร็ว ในขณะที่ฝั่งสตาร์ตอัพปรับตัวได้ช้ากว่า รวมไปถึงการเข้ามาของสตาร์ตอัพต่างชาติมีส่วนทำให้โอกาสของสตาร์ตอัพไทยยากขึ้นไปอีก

ถ้าจัดกลุ่มงานของธุรกิจใหญ่ๆ ในไทย งานที่เป็นงานหลักขององค์กร (core service) ถ้าสามารถทำเองได้ องค์กรก็จะทำเองดีกว่า (เช่น ธนาคารทำแอพบนมือถือของตัวเอง) และถ้าสตาร์ตอัพจะมาแข่งในตลาดหลักขององค์กรนี้ คงเป็นไปได้ยากในปัจจุบัน
สิ่งที่สตาร์ตอัพยังพอมีช่องว่างคืองานที่เป็น non-core service หรือในตลาดที่เป็น Niche ที่ตัวองค์กรไม่อยากทำเอง หรือไม่เห็นความสำคัญมากพอ ในส่วนนี้จะสามารถนำโซลูชั่นจากสตาร์ตอัพเข้ามาช่วยได้ สตาร์ตอัพควรปรับวิธีทำงานร่วมกับองค์กรด้วย

  • สตาร์ตอัพควรพร้อมยอมทำ customize หรือปรับแต่งตัวเองบ้างให้เข้ากับระบบขององค์กรที่มีอยู่ หลายครั้งเจอสตาร์ตอัพที่ไม่ยอม customize เพื่อลูกค้าองค์กรเพียงแค่รายเดียว เพราะมองว่าเป็นวิธีการที่ไม่สเกล ซึ่งผิดจากตำราที่สอนกันมา
  • ทางองค์กรเองก็มีต้นทุนทั้งเรื่องเวลาและค่าใช้จ่ายในการทำงานกับสตาร์ตอัพเช่นเดียวกัน ถ้าเป็นไปได้องค์กรก็จะเลือกคุยกับสตาร์ตอัพที่โตดีแล้วเป็นหลัก สตาร์ตอัพไทยส่วนใหญ่ยังมีขนาดไม่ใหญ่พอ พอมีขนาดเล็กเกินไป ทำให้องค์กรหันไปดีลกับสตาร์ตอัพต่างชาติเจ้าใหญ่ๆ มากกว่า

ตอนนี้การหาช่องว่างตลาดที่เป็น blue ocean ไม่มีเจ้าของ ที่จะเข้าไปกินตลาดแบบง่ายๆอาจทำไม่ได้อีกแล้ว เนื่องจากทุกตลาดล้วนแต่มีคู่แข่ง

ทางรอดคือการต้องปรับตัว ต้องทำงานหนักขึ้น ต้องไปสร้างตลาดใหม่ๆขึ้นเอง เช่น การทำพวก Deep Tech หรือปรับตัวเข้าไปช่วยตอบโจทย์ non-core ขององค์กรเพื่อให้อยู่รอดได้

วิเคราะห์สถานการณ์สตาร์ตอัพไทยปี 2020

คุณธนพงษ์ ประเมินสถานการณ์ของสตาร์ตอัพไทยในปี 2020 ว่าต้องมองทั้งระบบ มองเป็น ecosystem จะเห็นภาพเป็นพีระมิด เป็น funnel

เริ่มจากฐานคือ สตาร์ตอัพหน้าใหม่ ที่เป็นขาเข้าของ funnel ต้องเน้นจำนวนเพื่อให้ ecosystem เติบโต สตาร์ตอัพกลุ่มนี้จำเป็นต้องมี incubator หรือ accelerator เข้ามาช่วยลงทุน ช่วยประคบประหงมให้บริษัทเหล่านี้เติบโตและอยู่รอดได้

ปัญหาใหญ่ตอนนี้คือโครงการ corporate accelerator ของภาคเอกชนไทย เริ่มทยอยเลิกทำกันเกือบหมดแล้ว ทั้งจากฝั่งโทรคมนาคมหรือฝั่งธนาคาร เพราะมองเห็นว่าลงทุนในระดับชั้นนี้แล้วหวังผลยาก ข้อเสียของการเลิกทำคือ สตาร์ตอัพหน้าใหม่ๆ ไม่มีเวทีให้เล่น ไม่มีเวทีให้แสดงความสามารถ เพราะส่วนมากบริษัท VC จะมารับช่วงลงทุนต่อจาก accelerator ที่ขั้นนี้

ส่วนโครงการ accelerator ของภาครัฐ จะเน้นในรูปแบบของการลงทุนเป็นเงินให้เปล่า (grant) โดยไม่ได้มีการลงไปควบคุมหรือดูแลมากนัก ทำให้สตาร์ตอัพขาดคำแนะนำในด้านอื่นๆที่นอกเหนือจากการได้รับเงินทุน อย่างในต่างประเทศมีแนวคิดที่เรียกว่า matching fund คือการที่รัฐบาลลงสมทบกับ VC เอกชน เพื่อให้ VC เอกชนเข้าไปช่วยดูแล

ถัดมาคือ กลุ่มสตาร์ตอัพที่เริ่มโตแล้ว อยู่ตรงกลางของ funnel กลุ่มนี้ยังมีเงินทุนรอลงทุนในรอบ Series A/B อยู่เยอะ ไม่ต้องเป็นห่วงเรื่องเงินทุนมาก แต่การระดมทุนคงไม่ง่ายเหมือนเดิม หลังจากที่ลองผิดลองถูกในการเลือกลงทุนมาซักพัก ตอนนี้ VC ก็จะมีประสบการณ์มากขึ้น ตั้ง target ได้ชัดเจนขึ้น

ในกลุ่มนี้ VC ส่วนใหญ่จะพิจารณาเรื่องการสามารถสร้างรายได้และกำไรเพิ่มขึ้นมา ซึ่งจากต่างจากสมัยก่อนที่จะเน้นมากที่จำนวนยอดผู้ใช้งาน อย่างของ Beacon VC เราจะเน้นเพิ่มในเรื่องว่าจะต้องสร้าง synergy เป็นหลัก ตัวอย่างเช่น ถ้าเป็น B2C Platform ก็ต้องมีฐานลูกค้าระดับไหน ถึงจะลง ถ้าเป็น B2B ก็ต้องไป complement กับแบงค์ หรือช่วยลูกค้าแบงค์ได้

กลุ่มสุดท้ายคือสตาร์ตอัพที่โตมากๆ แล้ว ใกล้ได้เวลา exit ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญมาก เพราะต้องแสดงให้กลุ่มนักลงทุนชั้นต้น (angel investor) เห็นชัดๆ ว่าลงเงินแล้วสามารถมีบริษัท exit ได้จริงๆ ไม่อย่างนั้นจะเป็นผลเสียกับทั้งอุตสาหกรรม เพราะถ้า angel เห็นว่าลงไปไม่ได้อะไรกลับคืนมา ก็จะเลิกลงทุนในสตาร์ตอัพรุ่นหลัง

ทางแก้ก็ต้องมีภาครัฐ ที่ต้องช่วยให้ exit ได้ เช่น แนวคิดการเปิดกระดานใหม่ของตลาดหลักทรัพย์ (กระดานที่สามนอกเหนือจาก SET และ mai) ซึ่งน่าจะมีการลดเกณฑ์ลงจาก ก.ล.ต. ที่เพิ่งมีข่าวออกมา

งานยากที่สุดอันหนึ่งของซีอีโอคือ หากธุรกิจเริ่มโตไปต่อไม่ได้ คุณจะมีท่าอย่างไร ทางออกหนึ่งที่ทำกันในต่างประเทศคือการควบธุรกิจรวมกับคู่แข่ง (merge) ซึ่งยังไม่ค่อยเห็นในประเทศไทยสักเท่าไรนัก ส่วนใหญ่ยังหวงธุรกิจเดิมกันอยู่ บางรายมองว่าสามารถไปต่อเองเพียงลำพังได้ หรือถ้าอดทนสู้ต่อไปอีกนิด คู่แข่งอาจจะล้มตายกันไปเอง ซึ่งกลับกลายเป็นว่าคู่แข่งเราไปควบรวมกับบริษัทใหญ่ๆ แทน แล้วอาจใหญ่กว่าเราอีกก็ได้

ตรงนี้ต้องเปิดใจให้กว้างมากขึ้น เพราะเมืองนอกการควบรวมเป็นเรื่องปกติ เมื่อโตเองลำพังแล้วโอกาสเข้าตลาดมีน้อยลง

Get latest news from Blognone

Comments

By: PandaBaka
iPhoneAndroidWindows
on 27 February 2020 - 16:12 #1149296
PandaBaka's picture

ด้วยนิสัยคนไทยหากปล่อยให้ customize ได้ โดยทั่วไปน่าจะสั่งให้ปรับแต่งละเอียดยิบยิ่งกว่าราเม็งข้อสอบอีกมั้ง

By: big50000
AndroidSUSEUbuntu
on 27 February 2020 - 16:25 #1149300 Reply to:1149296
big50000's picture

+

By: u4788247
AndroidWindows
on 28 February 2020 - 10:15 #1149412 Reply to:1149296
u4788247's picture

ความจริงที่เจ็บปวด

By: VanGogh
AndroidWindows
on 29 February 2020 - 10:32 #1149538 Reply to:1149296
VanGogh's picture

+1024

By: langisser
In Love
on 1 March 2020 - 11:48 #1149646 Reply to:1149296

แต่ตอนขายของบอก support หมด สามารถปรับให้เข้า existing model ได้

ผมไม่ได้บอกว่าจะให้ปรับได้หรือปรับไม่ได้นะครับ คือบางทีก็เกินตัว รับปากไว้ก่อน สุดท้ายติดนู้นติดนี่ไปหมด

By: GodPapa
iPhoneWindows PhoneAndroidBlackberry
on 27 February 2020 - 16:58 #1149308
GodPapa's picture

รู้สึกลำบากที่จะ read
แค่ look ยังมึน

By: zerocool
ContributoriPhoneAndroid
on 27 February 2020 - 17:15 #1149315
zerocool's picture

ผมว่าหลัก ๆ คือ startup ไทยไม่ค่อยได้ไปต่างประเทศเท่าที่ควร จึงได้โดน startup ต่างประเทศตีตลาดเละ ไม่ว่าจะเป็น Grab, Traveloga และอื่น ๆ


That is the way things are.

By: Kittichok
Contributor
on 28 February 2020 - 07:41 #1149386

ขอบคุณที่เขียนบทความน่าขบคิดนี้ครับ

By: latesleeper
Android
on 28 February 2020 - 08:43 #1149392

เพราะเราใช้กลุ่มธุรกิจนี้เป็นแค่เกมดูดเงินจากกันและกัน ไม่มีใครซีเรียสกับมันแบบธุรกิจจริงๆ เลยสักคน

สุดท้ายก็จะจบใน ecosystem เล็กๆ นี้ไปด้วยกันแหละ ต่อให้มีเงินมาเติมเท่าไร สุดท้ายก็จะหมดอยู่ดี

By: thanyadol
iPhone
on 28 February 2020 - 09:20 #1149395

เท่าที่เคยเข้าไปคุกคลี ส่วนมากตัวงานยังไม่ดีเท่า ตอนที่นำเสนอ

By: jokerxsi on 28 February 2020 - 09:30 #1149397

ทำไมต้อง Start up ละ เป็นกิจการใหม่ที่เติบโตได้เร็วได้ไหม

By: whitebigbird
Contributor
on 28 February 2020 - 15:35 #1149467 Reply to:1149397
whitebigbird's picture

ผมเข้าใจว่า คำว่ากิจการใหม่ในภาษาอังกฤษคือ start up นะครับ

By: jokerxsi on 28 February 2020 - 17:39 #1149484 Reply to:1149467

ผมเคยเข้าใจว่าเป็นแบบนั้นนะครับ แต่หลายคนก็เข้าใจเป็นอีกแบบประมาณว่าเป็นธุรกิจเกิดใหม่ และต้อง Scale ได้เร็ว อะไรประมาณนี้
สุดท้ายผมไม่ใช้คำว่า Start up เลย สิ้นเรื่อง

By: whitebigbird
Contributor
on 28 February 2020 - 19:17 #1149496 Reply to:1149484
whitebigbird's picture

software house หลายเจ้าก็เป็น start up ครับ ผมจะบอกว่ามีหรือไม่มี innovation ก็เป็น start up ได้

เพราะ software house มันไม่มีอะไรใหม่เลยครับ เป็นธุรกิจที่มีมานานแล้ว

ผมไม่รู้ว่าผมเข้าใจแบบนี้ถูกมั้ยอ่ะนะ รอคนอื่นมาช่วยแก้ไขผมดีฝ่า

By: toooooooon
iPhoneWindows PhoneAndroidBlackberry
on 28 February 2020 - 09:38 #1149400

ผมรู้สึกว่ามันไม่ได้มี นวัตกรรมออะไรที่ใหญ่มากพอที่จะเปลี่ยนแปลงผู้คน

และรัฐไม่ได้ออกมาสนับสนุนหรือดันเต็มที่ ทั้งเรื่องกฏหมาย งบประมาน ประชาสัมพันธุ์ การเชื่อมกันของหน่วยองกรค์ต่างๆ

ลองนึกถึง ระบบตั๋วร่วม

มันเป็นเกมส์ที่มันไม่ได้เล่นคนเดียวแล้วชนะ ในเกมส์มันจะต้องมีรัฐบาลมาเติมเต็ม อย่างน้อยสัก 25-30%
มันไม่เหมือนต่างประเทศที่ แต่ละเจ้าเขามี การเงินที่แข็งแกร่งหนุนหลังต่อให้พังสักสองสามอัน ขาดทุนสะสมพันล้าน สองสามปี มันก็ยังไปต่อได้

By: chunbogbog
Android
on 28 February 2020 - 12:38 #1149439

Startup ไทย
- 99% ไม่ได้คิดนวัตกรรมอะไรใหม่ ก็อปไอเดียจาก Startup ต่างชาติมา
- 99% ไม่ได้คิดจะพัฒนาอะไรจริงจัง ที่คิดจะทำคือ เน้นตกเงินทุนเพื่อทำ exit อย่างเดียว
- 90% เน้น presentation กับ mockup ตัว system ยังทำไม่เสร็จหรือใช้งานจริงไม่ได้ด้วยซ้ำ

ส่วนที่ภาครัฐไม่สนับสนุนจริงจังก็เป็นอีกส่วนนึง

By: impascetic
Android
on 28 February 2020 - 13:28 #1149453

เคยคุยกับคนที่ Digital Venture เค้าก็พูดเหมือนกันเรื่องนึงนะว่าจุดอ่อนคือขายไม่เป็น คือคนไทยพูดขายของไม่เก่งอยู่แล้วด้วย แล้วส่วนใหญ่ก็จะมีแต่ nerd ด้าน tech ที่ขายของกันไม่ค่อยเป็นอีก

อย่างรายการ Shark Tank นี่เห็นๆเลย ของไทยเราพูดขายกันอ่อนด้อยมาก บางทีกรรมการต้องช่วยขาย พอเค้าซื้อก็ต่อรองกันไม่เป็นอีก ผิดกับของฝรั่ง บางอันก็พื้นๆแต่พูดซะเว่อวังมาก

By: whitebigbird
Contributor
on 28 February 2020 - 15:37 #1149468
whitebigbird's picture

น้องเป็นโปรแกรมเมอร์เหรอ พี่มีไอเดียพอดีเลย พี่อยากทำเฟสบุค พี่มีงบให้น้อง 50,000 เลย

อะไรนะ น้อยไปเหรอ เว็บมันก็ไม่มีอะไรนะ แค่คลิกๆ กับแอดเพื่อน ถ้าน้องคิดว่าไม่พอน้องก็ลงทุนส่วนของน้องสิ แล้วเราก็เป็นหุ้นส่วนกัน

By: thep497
Windows PhoneAndroidWindows
on 28 February 2020 - 16:10 #1149474 Reply to:1149468
thep497's picture

TT ได้ตั้ง 5 หมื่นเลย บางเคสเคยเจอ บอกจะทำเวปง่าย ๆ คุยไปคุยมาออกมาคล้าย ๆ เฟสบุค แต่มีงบอยู่หลักพัน

By: whitebigbird
Contributor
on 28 February 2020 - 17:00 #1149479 Reply to:1149474
whitebigbird's picture

โอ้โห พันล้านดอลลาร์สหรัฐ?

By: sian
Windows PhoneAndroidWindows
on 28 February 2020 - 19:09 #1149495 Reply to:1149479
sian's picture

พันบาทครับ

By: whitebigbird
Contributor
on 28 February 2020 - 19:17 #1149497 Reply to:1149495
whitebigbird's picture

ผ่ามมมมมมม

By: thep497
Windows PhoneAndroidWindows
on 28 February 2020 - 21:34 #1149514 Reply to:1149497
thep497's picture

มาตบมุกไม่ทัน

By: gjkllb01
Windows
on 29 February 2020 - 20:52 #1149600

นักลงทุนส่วนใหญ่ฉลาด ไม่ใช่ว่าขายฝันปุ๊บ เขาจะให้เงินมาเลย
คนทำสตาร์ตอัพ รู้ดีว่าเป็นธุรกิจที่ไม่เจ็บตัว เพราะเป็นเงินคนอื่น
ขาดทุนไป มันก็เงินคนอื่น แต่จะเอาเงินคนอื่นมันอาจจะยากหน่อย

By: bochaiyadej on 1 October 2020 - 19:12 #1178498

มีบางที่ก็ไม่เน้นจะขายสินค้า แต่อยากขายบริษัทให้นายทุนใหญ่ ๆ เลยเปิดแล้วปั่นโพรดักซ์มาโปะหน้า

By: mdsoft on 16 May 2021 - 18:36 #1209124

เรื่องจริงที่น่าเศร้า ด้วยความไม่จริงใจของแต่ละจิ๊กซอ ธุรกิจ
% ที่ขึ้นไปถึง IPO ของไทยน่าจะยัง 0 อยู่