Fedora ออกเวอร์ชัน 33 มีการเปลี่ยนแปลงในแต่ละรุ่นย่อยดังนี้

Greg Kroah-Hartman ผู้ดูแลเคอร์เนลลินุกซ์ในสาย stable branch ตอบคำถามในงาน Open Source Summit Europe ถึงแนวทางการพูดคุยของกลุ่มนักพัฒนาเคอร์เนลที่ยังใช้อีเมลแบบข้อความล้วน (plaintext) ว่าเป็นอุปสรรคต่อการหานักพัฒนาหน้าใหม่หรือไม่ โดยเขายืนยันว่าทุกสามเดือนที่เป็นรอบออกเวอร์ชั่นใหม่ของลินุกซ์ มีนักพัฒนาหน้าใหม่เข้ามาเรื่อยมากกว่า 200 คน

เขายอมรับว่าการตั้งค่าอีเมลไคลเอนต์[ให้ทำงานแบบ plaintext] อาจจะยุ่งยากไปบ้างแต่ทางโครงการเคอร์เนลก็มีเอกสารให้ครบ พร้อมกับชี้ว่าปัญหาไม่ได้อยู่ที่นักพัฒนาไม่ส่งโค้ดแต่กลับเป็นมีโค้ดส่งเข้าไปมากจนรีวิวไม่ทัน

Ubuntu ออกเวอร์ชัน 20.10 โค้ดเนม Groovy Gorilla ของใหม่ที่สำคัญคือการจับมือกับ Raspberry Pi Foundation ปรับแต่งอิมเมจให้ Ubuntu Desktop ตัวเต็มทำงานบน Raspberry Pi ได้อย่างเต็มที่ (RPi เวอร์ชัน 2, 3, 4 รุ่นที่มีแรม 4GB ขึ้นไปจะเป็น certified hardware)

ของใหม่อย่างอื่นได้แก่

• เคอร์เนล 5.8, GNOME 3.38, LibreOffice 7.0.2
• เลือกแสดงเปอร์เซนต์ของไอคอนแบตเตอรี่ได้, แชร์รหัส Wi-Fi ผ่าน QR code
• ชุดซอฟต์แวร์สำหรับรันคลาวด์ขนาดเล็ก (micro cloud) เช่น LXD, MicroK8s, Ceph

ไมโครซอฟท์เปิดให้ดาวน์โหลด Microsoft Edge for Linux ตามที่เคยสัญญาไว้

Microsoft Edge for Linux ยังเป็นรุ่นทดสอบ Dev Channel มีแพ็กเกจทั้งแบบ .rpm และ .deb ใช้งานได้บน Ubuntu, Fedora, Debian, openSUSE สามารถดาวน์โหลดเป็นไฟล์แยกมาติดตั้งเอง (จาก Edge Insider) หรือจะผ่าน repository ของไมโครซอฟท์ ก็ได้เช่นกัน

VS Code ออกอัพเดตรายเดือนตามรอบปกติ แต่รอบบนี้มีจุดเด่นคือการรองรับ ลินุกซ์ที่รันบนชิปสถาปัตยกรรม ARMv7 และ ARM64 ทำให้สามารถใช้งาน VS Code ได้บน Raspberry Pi แม้ไม่ได้ระบุว่ารุ่นใดบ้าง แต่น่าจะครอบคลุมแทบทุกรุ่นเพราะบอร์ด Raspberry Pi เก่าๆ ก็เป็น ARMv7 แล้ว นอกจากนี้ยังรองรับ Chromebook ที่เป็นสถาปัตยกรรม ARM ไปพร้อมกัน

นอกจากจะใช้รัน VS Code แบบเต็มบน Raspberry Pi แล้ว การรองรับครั้งนี้ยังรองรับการรันแบบ Remote Development ทำให้เครื่องเดสก์ทอปสามารถรีโมตเข้าไปแก้ไขโค้ดบน Raspberry Pi ได้

Red Hat ออก Red Hat Enterprise Linux (RHEL) เวอร์ชัน 7.9 ซึ่งเป็นเวอร์ชันย่อย (minor release) ตัวสุดท้ายของสาย RHEL 7.x

ปีที่แล้ว Red Hat ออก RHEL มาถึงเวอร์ชัน 7.7 ซึ่งเป็นเวอร์ชันสุดท้ายที่มีฟีเจอร์ใหม่ และตามออกอัพเดตย่อยแก้บั๊กต่างๆ มาถึง 7.9 เท่านั้น ถัดจากนี้ไป Red Hat จะออกแค่แพตช์ความปลอดภัยของช่องโหว่สำคัญๆ ระดับ Critical/Important เท่านั้น โดย RHEL 7.9 จะยังซัพพอร์ตนานอีก 4 ปี ไปจนถึงกลางปี 2024

RHEL 7.x ถือเป็นดิสโทรซีรีส์ที่ประสบความสำเร็จอย่างสูง แต่ตอนนี้ก็ถึงเวลาของสาย RHEL 8.x ที่เริ่มออกมาตั้งแต่ปี 2019 และเวอร์ชันล่าสุดในปัจจุบันคือ RHEL 8.2

ไมโครซอฟท์ทุ่มเทกับการพัฒนาและซัพพอร์ตลินุกซ์อย่างมากในช่วงหลังนับเป็นแนวทางที่หลายคนแสดงความประหลาดใจ ตั้งแต่การปล่อย VSCode บนลินุกซ์, การรองรับเคอร์เนลลินุกซ์ผ่าน WSL, เปิดให้ลินุกซ์รองรับ exFAT, พัฒนา Edge บนลินุกซ์, และล่าสุด WSL ก็เตรียมรองรับแอป GUI สัปดาห์ที่แล้ว Eric S. Raymond (ESR) นักวิชาการคอมพิวเตอร์ผู้สนับสนุนโอเพนซอร์สมายาวนานก็ออกมาวิเคราะห์ว่าสุดท้ายแล้วไมโครซอฟท์จะหันมาใช้เคอร์เนลลินุกซ์เป็นหลักแทน และเปลี่ยนเคอร์เนลวินโดวส์ให้เป็นเพียงอีมูเลเตอร์ที่มีไว้รองรับแอปพลิเคชั่นเก่าเท่านั้น

Lenovo เริ่มวางขายโน้ตบุ๊ก ThinkPad บางรุ่นที่พรีโหลด Fedora ตามที่เคยประกาศไว้ในเดือนเมษายน

ThinkPad ที่สามารถเลือก Fedora ได้มี 3 รุ่นคือ ThinkPad P1 Gen 2, ThinkPad P53, ThinkPad X1 Gen 8 โดยสามารถสั่งได้จากหน้าเว็บ Lenovo.com

ก่อนหน้านี้ Lenovo ประกาศว่าโน้ตบุ๊ก ThinkPad ซีรีส์ P และเดสก์ท็อป ThinkStation รองรับลินุกซ์ (เลือกได้เป็น RHEL/Ubuntu) แต่ยังจำกัดช่องทางการขายเฉพาะผ่านการสั่งซื้อแบบองค์กรเท่านั้น

ล่าสุด Lenovo ประกาศขยายรุ่นของสินค้าที่รองรับลินุกซ์ ให้ครอบคลุม ThinkPad เกือบทุกรุ่น ซึ่งรวมถึงซีรีส์ขวัญใจมหาชนทั้ง T, X, L และตัวแพงแบบ X1 ด้วย โดยเกือบทุกรุ่นสามารถสั่งซื้อผ่านหน้าเว็บ Lenovo.com แบบพรีโหลด Ubuntu 20.04 LTS มาได้เลย (ยกเว้นซีรีส์ L จะได้เป็น 18.04)

ThinkPad ที่พรีโหลด Ubuntu จะเริ่มวางขายทั่วโลก (global expansion) ในเดือนกันยายน และทยอยขยายให้ครบทุกรุ่นที่ประกาศไว้ตลอดปี 2021

ไมโครซอฟท์ประกาศเปิด Microsoft Edge สำหรับลินุกซ์ให้ผู้ใช้ดาวน์โหลดเดือนตุลาคมนี้ โดยยังเป็นเวอร์ชั่น Dev preview และจะเปิดให้ดาวน์โหลดจากเว็บ Microsoft Edge Insider แม้ตอนนี้ยังไม่ระบุว่ารองรับดิสโทรอะไรบ้างแต่หน้าจอที่โชว์มาก็เป็น Ubuntu

Satya Nadella ซีอีโอไมโครซอฟท์ระบุว่า Microsoft Edge บนลินุกซ์จะเปิดทางให้นักพัฒนาสามารถทดสอบบน Edge ได้เหมือนกันไม่ว่าจะอยู่บนแพลตฟอร์มใด โดยนอกจากการปล่อย Edge บนลินุกซ์แล้วไมโครซอฟท์ยังเตรียมปล่อย WebView2 สำหรับการพัฒนาเดสก์ทอปแอป ให้เป็นสถานะ GA ภายในปีนี้

ไมโครซอฟท์ประกาศฟีเจอร์ใหม่ให้ WSL 2 ใน Windows 10 Insider Preview Build 20211 ให้สามารถเมานท์ระบบไฟล์จากดิสก์ที่เป็นลินุกซ์ในเครื่องเดียวกันได้

ตัวอย่างการใช้งานคือ หากเครื่องนั้นเป็นดูอัลบูททั้งวินโดวส์และลินุกซ์ ปกติแล้วฝั่งวินโดวส์จะไม่เห็นไฟล์จากฝั่งลินุกซ์ (เพราะวินโดวส์ไม่รองรับระบบไฟล์อย่าง ext4) แต่พอในวินโดวส์มีลินุกซ์ WSL 2 เรื่องนี้ก็ไม่ใช่ปัญหาอีกต่อไป

วิธีการคือสั่ง wsl --mount <DiskPath> เท่านั้นก็เรียบร้อย (หาพาธด้วยคำสั่ง wmic diskdrive list brief) เมื่อเมานท์เสร็จแล้ว เราสามารถเข้าถึงไฟล์ได้ทั้งจากคอมมานด์ไลน์ หรือจะผ่าน File Explorer ก็ได้

Kali Linux ดิสโทรลินุกซ์สำหรับทดสอบความปลอดภัย ออกรุ่น 2020.3 มีฟีเจอร์สำคัญคือ Win-KeX (Windows + Kali Desktop EXperience) ที่ช่วยให้รัน Kali แบบ GUI บน Windows Subsystem for Linux (WSL 2) ได้ในคำสั่งเดียว

Kali บอกว่าการมาถึงของ WSL 2 ทำให้การรันลินุกซ์บนวินโดวส์มีประสิทธิภาพดีขึ้นมาก เพียงแต่การรัน GUI บน WSL 2 ยังมีความซับซ้อนอยู่ จึงพัฒนา Win-KeX มาช่วยแก้ปัญหานี้

ขั้นตอนการรัน Kali Linux แบบมี GUI จึงเหลือแค่เพียง

ไมโครซอฟท์ประกาศพอร์ตฟีเจอร์ Windows Subsystem for Linux (WSL 2) กลับมาให้ Windows 10 เวอร์ชันเก่าคือ v1903 และ v1909 ด้วย จากเดิมที่เริ่มให้ใช้ใน v2004 เป็นต้นไป

เหตุผลที่พอร์ต WSL 2 กลับมาเป็นเพราะฟีเจอร์นีได้รับความนิยมสูง ทำให้ไมโครซอฟท์ต้องการขยายฐานผู้ใช้งานให้กว้างยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม WSL 2 บน Windows 10 v1903/v1909 รองรับเฉพาะสถาปัตยกรรมซีพียู x64 เท่านั้น ในขณะที่บน v2004 รองรับสถาปัตยกรรม ARM64 เพิ่มด้วย

AgileBits ผู้พัฒนา 1Password โปรแกรมจัดการรหัสผ่านชื่อดังออกโปรแกรมในเวอร์ชั่นลินุกซ์ โดยระบุว่าเป็นเวอร์ชั่นพรีวิวแม้จะมีฟีเจอร์หลักๆ ครบถ้วนแล้วก็ตาม

ทาง AgileBits ออกโปรแกรมโดยรองรับแพ็กเกจทั้ง deb และ yum สำหรับดิสโทรตระกูล Red Hat และ Debian, รองรับการปรับธีมมืด/สว่างตามคอนฟิก GTK, สามารถผูกโปรแกรมเข้ากับบัญชีลินุกซ์, และทำงานร่วมกับ clipboard ของ X11 ได้ โดยตัวโปรแกรมพัฒนาด้านหลังด้วยภาษา Rust และหน้าจอด้วย React

ทางบริษัทประกาศแจกบัญชีให้ฟรีสำหรับทีมงานโครงการโอเพนซอร์สที่ไม่มีองค์กรธุรกิจหนุนหลัง เพียงแค่เปิด Pull Request กับ repo ของทางบริษัท

คนใช้ลินุกซ์ในกลุ่ม Ubuntu น่าจะพบว่าเอกสารการใช้งานส่วนมากไม่ได้แนะนำให้แก้ไขไฟล์ด้วย vi เช่นเดียวกับลินุกซ์อื่นๆ แต่อาศัย nano ที่ใช้งานค่อนข้างง่ายกว่าแทน วันนี้ทางโครงการก็ออก GNU nano 5.0

ฟีเจอร์สำคัญคือผู้ใช้จะสามารถเปิดออปชั่น --indicator หากไฟล์ยาวเกินหน้าจอตัวโปรแกรมก็จะแสดง scrollbar ขึ้นด้านข้างแสดงว่าหน้าจอตอนนี้อยู่ตรงส่วนใดของไฟล์ นับเป็นฟีเจอร์พื้นฐานของโปรแกรมแก้ไขไฟล์แบบ GUI จำนวนมาก

นอกจากนี้ยังมีฟีเจอร์ชุดใหญ่ เช่น รองรับ syntax ไฟล์ Markdown, bookmark (เรียกในโปรแกรมว่า tagged) ตำแหน่งไฟล์ไว้ได้, เพิ่มสีที่รองรับในระบบเป็นต้น

ที่มา - GNU nano

บริษัทความปลอดภัย Eclypsium รายงานถึงช่องโหว่ของ GRUB2 ที่เป็น bootloader ยอดนิยมในลินุกซ์ ที่เปิดทางให้แฮกเกอร์สามารถฝังโค้ดข้ามการบูตได้ กลายเป็นมัลแวร์ที่ฝังตัวถาวรอยู่ในเครื่อง

กระบวนการบูตเครื่องคอมพิวเตอร์ยุคใหม่ จะตรวจสอบความถูกต้องของระบบปฎิบัติการที่กำลังโหลดขึ้นมา โดย UEFI จะตรวจสอบความถูกต้องของ bootloader จากนั้นตัว bootloader จึงตรวจสอบความถูกต้องของระบบปฎิบัติการ หากกระบวนการมีขั้นตอนใดมีช่องโหว่ก็จะเปิดทางให้คอมพิวเตอร์บูตขึ้นมาโดยมีมัลแวร์รันอยู่ทันทีได้

ปัจจุบันโครงการ Debian มีนโยบายออกรุ่นใหญ่ (stable) ทุก 2 ปี หลังจากตกรุ่นแล้วจะเข้าสถานะ oldstable (ยังออกรุ่นย่อยที่อัพเดตแพตช์ความปลอดภัย) นาน 1 ปี แล้วจะเข้าสถานะ LTS ต่ออีก 2 ปีก่อนหมดอายุซัพพอร์ต

ล่าสุดโครงการ Debian ออก Debian 9.13 "stretch" ซึ่งเป็นเวอร์ชันย่อยสุดท้ายของ Debian 9 ที่เป็น oldstable

หลังจากนี้ Debian 9 จะเข้าสถานะ LTS (แทน Debian 8 ที่เพิ่งหมดอายุไป) โดยไม่ออกเวอร์ชันย่อยใหม่อีกแล้ว แต่อาจยังได้แพตช์ความปลอดภัยของบางแพ็กเกจ ไปจนถึงเดือนมิถุนายน 2022

Linus Torvalds เห็นชอบให้โค้ดและเอกสารของเคอร์เนลลินุกซ์ เลิกใช้คำที่อ่อนไหวอย่าง master/slave และ blacklist/whitelist

ข้อเสนอนี้มาจาก Dan Williams หนึ่งในผู้ดูแลเคอร์เนลลินุกซ์ โดยเสนอให้เลิกใช้คำเดิม ส่วนจะแทนด้วยคำใหม่ว่าอะไรนั้นไม่ได้กำหนดตายตัว ขึ้นกับบริบทของการใช้งานและการตัดสินใจของนักพัฒนาแต่ละคน

Debian 8 "jessie" ที่ออกครั้งแรกในปี 2015 หมดระยะซัพพอร์ตแล้วในวันที่ 30 มิถุนายน 2020 โดยจะไม่ได้แพตช์ความปลอดภัยอีก

หลังจากนี้ Debian 9 "stretch" จะเข้าสถานะซัพพอร์ตระยะยาว (LTS) แทน มีระยะซัพพอร์ตนาน 5 ปีเท่ากัน หมดอายุในวันที่ 30 มิถุนายน 2022

เวอร์ชันปัจจุบันของ Debian คือ Debian 10 "Buster" ที่ออกในปี 2019 และจะซัพพอร์ตไปจนถึงเดือนมิถุนายน 2024 ส่วนเวอร์ชันหน้าคือ Debian 11 "Bullseye" มีกำหนดออกปี 2021 ตามนโยบายออกรุ่นใหญ่ทุกสองปี

กูเกิลประกาศความร่วมมือกับ Canonical พัฒนาให้ Flutter รองรับการสร้างแอพบนลินุกซ์

หลังจากตีตลาดแอพมือถือมาได้พอสมควร ก้าวต่อไปของ Flutter คือการเขียนเว็บและแอพเดสก์ท็อป โดยเริ่มจาก macOS เป็นแพลตฟอร์มเดสก์ท็อปตัวแรก

ทีมงาน Flutter อธิบายกระบวนการซัพพอร์ตแอพเดสก์ท็อป ว่าเริ่มจากปรับเอนจินให้รองรับเมาส์และคีย์บอร์ด รวมถึงการขยายขนาดหน้าต่าง (ซึ่งบนมือถือไม่จำเป็นต้องทำ) จากนั้นจึงเก็บรายละเอียด ปรับคอมโพเนนต์บางตัวให้ UI เหมาะกับเดสก์ท็อป และเชื่อมกับฟีเจอร์หรือสไตล์เฉพาะของ OS

ไมโครซอฟท์เปิดตัว Freta บริการของ Microsoft Research ที่ให้บริการตรวจจับมัลแวร์ในหน่วยความจำด้วยการดึงหน่วยความจำของ VM ออกมาเป็นเป็นอิมเมจแล้วอัพโหลดขึ้น Freta เพื่อดูรายงาน

Freta รองรับไฟล์อิมเมจหน่วยความจำทั้งจาก VMware และ Hyper-V โดยสามารถอ่านอิมเมจและแปลผลหากรันด้วยเคอร์เนลลินุกซ์ยอดนิยมมากกว่า 4,000 เวอร์ชั่น รายงานที่ออกมาจะแสดงข้อมูล เช่น ตัวแปรต่างๆ, โมดูลเคอร์เนลที่โหลดอยู่, รายชื่อ system call, ไฟล์ที่เปิดอยู่, หรือโปรเซส เมื่ออ่านค่าเหล่านี้ทำให้ Freta สามารถแจ้งเตือน เช่น มีไลบรารีโหลดซ้ำซ้อนก็อาจจะเป็น rootkit ฝังอยู่ในเครื่อง

เมื่อต้นปีนี้ เราเห็นข่าวจากผู้บริหารกูเกิลว่า Chrome OS จะรัน Steam ได้ แล้วเงียบหายไปพักใหญ่ๆ

ล่าสุดเว็บไซต์ 9to5google ไปค้นพบโค้ดใน Chromium OS อ้างถึงโครงการโค้ดเนม "Borealis" ที่เกี่ยวข้องกับ Steam แล้ว

Chrome OS เริ่มรองรับการรันโปรแกรมจากลินุกซ์มาตั้งแต่ปี 2018 โดยใช้โค้ดเนมว่า "Crostini" มันเป็นการนำลินุกซ์ทั้งตัว (ในที่นี้คือ Debian) มารันใน VM อีกทีหนึ่ง

Linux Mint ออกเวอร์ชัน 20 โค้ดเนม Ulyana ที่อิงจาก Ubuntu 20.04 LTS โดยเป็นรุ่นสนับสนุนระยะยาวไปจนถึงปี 2025

Linux Mint 20 มีทั้ง 3 เวอร์ชันตามระบบเดสก์ท็อป 3 รูปแบบคือ Cinnamon (GNOME 3), MATE (GNOME 2) และ Xfce ฟีเจอร์ใหม่ที่สำคัญได้แก่

ไมโครซอฟท์ออก Windows 10 Insider Preview Build 20150 ในรุ่นทดสอบ Dev Channel (Fast Ring) เดิม มีของใหม่คือ Windows Subsystem for Linux (WSL) รองรับ GPU แล้ว ตามที่เปิดตัวในงาน Build 2020 เมื่อเดือนที่แล้ว ช่วยให้เราสามารถรันงานที่ต้องใช้ GPU (เช่น เทรน AI) บน WSL ได้โดยตรง

ไมโครซอฟท์ยังแก้ปัญหา WSL ติดตั้งยาก เพราะต้องกดเปิดใช้งานจากหน้า Settings ก่อนหลายขั้นตอน ด้วยคำสั่งเดียวจบ wsl.exe --install จากนั้นค่อยไปติดตั้งดิสโทรลินุกซ์ในขั้นถัดไป (ไมโครซอฟท์บอกว่าในอนาคตจะใช้คำสั่งเดียว เปิดใช้ WSL และติดตั้งดิสโทรให้ด้วยเลย)

Cloudflare เขียนบล็อกเล่าถึงประสบการณ์อัพเกรด load balancer แบบใหม่ จากเดิมอาศัย TCP proxy และ NAT ซ้อนกันไปมาหลายชั้น โดยระบุว่าช่วงหลังสถาปัตยกรรมแบบนี้ไม่เหมาะกับบริการที่เปลี่ยนไป ทำให้ต้องออกแบบใหม่ แล้วหันไปทำ tunnel จาก load balancer ไปยังเซิร์ฟเวอร์แทน

เงื่อนไขการเปลี่ยนสถาปัตยกรรมของ Cloudflare ระบุว่า ต้องการให้เซิร์ฟเวอร์เห็นไอพีต้นทางที่ถูกต้อง โดยไม่ต้องใช้ท่าเฉพาะสำหรับโปรโตคอล เช่น X-Forwarded-For ใน HTTP หรือ PROXY TCP, ทราฟิกต้องวิ่งบนอุปกรณ์เน็ตเวิร์คเดิมที่ติดตั้งไปแล้วได้, เครื่องมือต้องพร้อมใช้งานมีการทดสอบมาเป็นอย่างดีแล้ว, ไม่เพิ่มการสื่อสารระหว่าง load balancer และเซิร์ฟเวอร์เพิ่มเติมซึ่งจะทำให้ระบบซับซ้อนเกินไป, และกระบวนการย้ายไปยังระบบใหม่ทำได้ง่าย