จักรวาลของไมโครซอฟท์มีเครื่องมือสร้าง GUI หลายตัว ตั้งแต่ของเก่าอย่าง Win32 ไล่มาถึงยุค Windows Forms, WPF และล่าสุดคือ UWP ความแตกต่างของแพลตฟอร์มทั้ง 4 ทำให้เรียกใช้คอมโพเนนต์/คอนโทรลต่างๆ ร่วมกันได้ยากพอสมควร

ล่าสุดในงาน Build 2019 ไมโครซอฟท์เปิดตัว XAML Islands หรือการฝังคอนโทรล UWP ในแอพพลิเคชันที่ไม่ใช่ UWP (เช่น Win32, WinForms, WPF) ได้ด้วย

ฟีเจอร์นี้ทำให้เราสามารถฝังคอนโทรลรุ่นใหม่ๆ จากแอพยุค UWP ที่มีจุดเด่นคือหน้าตาสวยงาม (เป็น Fluent Design) หรือรองรับอินพุตแบบใหม่ๆ (เช่น การใช้ปากกา) ลงในแอพพลิเคชันยุคเก่าได้ด้วย

การเดินทางอันยาวนานของ .NET หลากหลายแพลตฟอร์มกำลังจะสิ้นสุดลง เพราะไมโครซอฟท์ประกาศทำ .NET 5 ที่เป็นการรวม .NET ทั้ง 3 สายคือ .NET Framework ตัวดั้งเดิม, .NET Core เวอร์ชันโอเพนซอร์ส และ Xamarin เข้าด้วยกัน

ผลคือ .NET 5 (ใช้ชื่อ .NET เฉยๆ ไม่มีสร้อยใดๆ ต่อท้าย) จะเป็น .NET ตัวเดียวที่ทำงานได้หลากหลายแพลตฟอร์ม ตั้งแต่ Windows, Linux, macOS, iOS, Android ไปจนถึงอุปกรณ์ IoT และเอนจินเกม Unity

Apache Spark กลายเป็นซอฟต์แวร์มาตรฐานในการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่แบบเรียลไทม์ แต่ภาษาโปรแกรมที่เชื่อมต่อกับ Spark ได้ยังจำกัดอยู่แค่ภาษา Java, Python, Scala, R, SQL เท่านั้น

ไมโครซอฟท์จึงเอาใจชาว .NET ด้วยการเปิดตัว .NET for Apache Spark เพื่อให้สามารถใช้ภาษาตระกูล .NET (C#, F#) เชื่อมต่อกับ Spark ได้ด้วย

.NET for Apache Spark เป็นซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส เปิดโค้ดบน GitHub ทำงานข้ามแพลตฟอร์มได้ทั้งบนวินโดวส์ ลินุกซ์ แมค โดยตอนนี้ยังอยู่ในสถานะพรีวิว ต้องใช้ร่วมกับ .NET Core 2.1 ขึ้นไป

ขนานมากับ .NET Framework 4.8 ไมโครซอฟท์ยังมี .NET Core 3.0 เวอร์ชันโอเพนซอร์สและรันข้ามแพลตฟอร์ม ซึ่งตอนนี้ออกรุ่นพรีวิว 4 แล้ว

ฟีเจอร์สำคัญของ .NET Core 3.0 คือรองรับ Windows Forms และ Windows Presentation Framework (WPF) ทำให้แอพแบบ GUI ตัวเก่าๆ ที่เขียนด้วย .NET Framework สามารถพอร์ตมารันบน .NET Core ได้ (สักที!)

ไมโครซอฟท์ประกาศออก .NET Framework 4.8 ซึ่งเป็นรุ่นอัพเดตย่อยของ .NET Framework สาย 4.x บนแพลตฟอร์มวินโดวส์

ปัจจุบันไมโครซอฟท์แยก .NET เป็นสองตัวขนานกันคือ .NET Framework ของเดิม และ .NET Core เวอร์ชันโอเพนซอร์ส โดยจะเน้นพัฒนาของใหม่ให้ .NET Core มากกว่า แต่ .NET Framework ก็มีอัพเดตเล็กๆ น้อยๆ ไม่ถูกทอดทิ้งแต่อย่างใด

ของใหม่ใน .NET Framework 4.8 มีดังนี้

เมื่อปลายเดือนมกราคมที่ผ่านมา ไมโครซอฟท์ได้ออกอัพเดตให้กับ Windows Template Studio วิซาร์ดสำหรับขึ้นโครงร่างแอพ Universal Windows Platform ช่วยให้นักพัฒนาสามารถสร้างแอพต้นแบบซึ่งพร้อมให้นำไปแก้ไขและทดลองรัน ผ่านการตัวเลือกต่างๆ ได้ภายในไม่กี่คลิก

โดยใน WTS เวอร์ชัน 3.0 ได้มีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญคือ ต่อจากนี้เป็นต้นไปโค้ดของแอพที่ได้รับการสร้างโดย WTS จะออกมาในลักษณะ multi-project solution ซึ่งหมายความว่าแอพ UWP ตัวหนึ่งจะประกอบไปด้วยโปรเจ็กต์หลายโปรเจ็กต์ภายในโซลูชั่นเดียว

ต่อเนื่องจาก .NET Core 3 Preview 1 เมื่อปลายปี ไมโครซอฟท์ออกรุ่น Preview 2 ตามมา

การเปลี่ยนแปลงสำคัญของ .NET Core 3 คือการรองรับแอพเดสก์ท็อป (ทั้ง WPF และ Windows Form) โดยไมโครซอฟท์เปิดซอร์สโค้ดมาอยู่ใต้ .NET Foundation ด้วย (ก่อนหน้านี้ต้องเขียนบน .NET Framework เท่านั้น ไม่รองรับบน .NET Core สองเวอร์ชันแรก)

ของใหม่ใน Preview 2 คือการรองรับภาษา C# เวอร์ชัน 8.0 ที่เพิ่มฟีเจอร์ using declarations และ switch expressions เข้ามาในตัวภาษา, เพิ่ม Utf8JsonWriter สำหรับแปลงข้อความเป็น JSON แบบ UTF-8, ออกแพ็กเกจแบบ Snap บนลินุกซ์

ก่อนที่ไมโครซอฟท์จะเปิดโครงการ .NET Core ที่ทำให้นำ .NET ไปรันบนลินุกซ์ได้นั้น ไมโครซอฟท์ได้ก่อตั้ง .NET Foundation มาตั้งแต่ปี 2014 เพื่อดูแลโค้ด .NET จำนวนมากที่ปล่อยออกมา วันนี้ไมโครซอฟท์ก็ประกาศเปิดรับสมาชิกทั่วไป และเปิดให้คนภายนอกเป็นกรรมการมูลนิธิได้ง่ายขึ้น

ไมโครซอฟท์เปิดตัว .NET Core 3 Preview 1 ให้คนทั่วไปดาวน์โหลดความเปลี่ยนแปลงสำคัญคือมีไลบรารีเดสก์ทอปแล้ว หลังจาก .NET Core 2 ตัดส่วนนี้ออกไป

ตัว .NET Core เป็นโอเพนซอร์สในเวอร์ชั่นนี้ก็ยังเป็นเช่นเดิม โดยไมโครซอฟท์เปิดซอร์ส WPF, Windows Form, และ WinUI ออกมาพร้อมกัน โดยเฉพาะตัว WPF และ Windows Form นั้นอยู่ภายใต้ .NET Foundation และมีผู้ทั้งกูเกิล, เรดแฮต, ซัมซุง, Unity เข้ามาสนับสนุน

ความเปลี่ยนแปลงในตัวไลบรารีหลักมีอีกหลายอย่าง เช่น การรองรับ IoT ด้วยการรองรับพอร์ต UART บนลินุกซ์, รองรับ GPIO, PWM, SPI, และ I2C ส่วนในแง่ความปลอดภัยรองรับ TLS 1.3

โลกของ .NET ตอนนี้แยกเป็น .NET Standard (ตัวสเปก) กับ implementation อีกสามสายคือ .NET Core (โอเพนซอร์ส), .NET Framework (ไม่โอเพนซอร์ส), Xamarin (สำหรับเขียนแอพมือถือ)

ล่าสุดไมโครซอฟท์ประกาศออก .NET Standard เวอร์ชัน 2.1 ที่จะกลายเป็นเป้าหมายให้ .NET เวอร์ชันต่างๆ พัฒนาฟีเจอร์ตามในระยะถัดไป

สิ่งใหม่ใน .NET Standard 2.1 มีทั้งการเพิ่ม API เก่าจาก .NET Framework ของเดิม (มีอยู่แล้วแค่ปรับให้เป็นมาตรฐานกลาง) และเพิ่ม API ใหม่ โดยฟีเจอร์ใหม่ที่น่าสนใจคือการรองรับตัวแปรแบบ Span<T> เป็นตัวแปรลักษณะเดียวกับอาร์เรย์ ที่จะช่วยปรับปรุงเรื่องประสิทธิภาพของ .NET ในภาพรวม

ทิศทางของไมโครซอฟท์เรื่อง .NET ชัดเจนว่าต้องการย้ายจาก .NET Framework ไปสู่ .NET Core แต่การเปลี่ยนผ่านก็ยังไม่ง่ายนัก เพราะ .NET Core ยังขาดฟีเจอร์หลายอย่างที่เคยมีใน .NET Framework (เช่น การซัพพอร์ต WPF/WinForms ที่จะมาใน .NET Core 3.0)

อย่างไรก็ตาม สถานะของ .NET Core 2.x ในปัจจุบัน ถือว่าพร้อมแล้วสำหรับงานฝั่งเซิร์ฟเวอร์ ทำให้ทีมงาน Bing.com เวอร์ชันเว็บ ที่สร้างขึ้นตั้งแต่สมัย .NET Framework ตัดสินใจย้ายงานมารันบน .NET Core 2.1 ได้สำเร็จด้วยดีในเดือนมิถุยายนที่ผ่านมา

ก่อนหน้านี้ ไมโครซอฟท์ประกาศฟีเจอร์สำคัญของ .NET Core 3.0 คือรองรับ Windows Forms และ Windows Presentation Framework (WPF) ช่วยให้แอพเดสก์ท็อปที่เขียนด้วย .NET Framework สามารถนำมารันบน .NET Core ได้ (โดยปรับแก้เพียงเล็กน้อย)

เพื่อให้การเปลี่ยนผ่านครั้งนี้ราบรื่น ไมโครซอฟท์จึงออก Portability Analyzer เครื่องมือช่วยวิเคราะห์แอพเก่าที่เป็น WinForms/WPF ว่าทำงานบน NET Core 3.0 ได้ดีแค่ไหน และมีการเรียกใช้ API ตัวใดบ้างที่ .NET Core 3.0 ยังไม่รองรับ

Portability Analyzer ทำงานได้ทั้งในโหมด GUI และคอมมานด์ไลน์ หลังวิเคราะห์แล้วจะสร้างรายงานออกมาเป็นไฟล์ Excel ให้นักพัฒนาตรวจสอบได้ว่า ทำงานเข้ากันได้กับ .NET ตัวไหนบ้าง

ไมโครซอฟท์ประกาศหยุดซัพพอร์ต .NET Core 2.0 ที่เพิ่งออกเมื่อเดือนสิงหาคม 2017 โดยจะหมดอายุ (End of Life) ในวันที่ 1 กันยายน 2018

เหตุที่ .NET Core 2.0 หมดอายุเร็วว่าปกติ เป็นเพราะไมโครซอฟท์เพิ่งออก .NET Core 2.1 มาทดแทน และ .NET Core 2.1 เป็นรุ่น LTS ที่จะซัพพอร์ตยาวนาน 3 ปี ในขณะที่เวอร์ชัน 2.0 เป็นรุ่น Current ที่ซัพพอร์ตระยะสั้นเท่านั้น

ไมโครซอฟท์ออก .NET Core 2.1 เป็นรุ่นอัพเดตย่อยของ .NET Core 2.0 ที่ออกเมื่อเดือนสิงหาคม 2017

ความพิเศษของ .NET Core 2.1 คือมันจะเป็นรุ่นซัพพอร์ตระยะยาว (LTS) ของสาย 2.x มีระยะเวลาซัพพอร์ตนาน 3 ปี ไมโครซอฟท์อธิบายว่าแผนเดิมคือจะใช้ .NET Core 2.0 เป็นรุ่น LTS แต่สุดท้ายเปลี่ยนใจ เพราะอยากรอฟีเจอร์ใหม่ของ .NET Core 2.1 เรื่องจัดการเวอร์ชันของไฟล์ในโปรเจคต์ (platform dependencies) เพื่อให้รุ่น LTS เป็นรุ่นที่แก้ปัญหานี้เรียบร้อยแล้ว

.NET Core 2.1 เข้ากันได้กับ .NET Core 2.0 ซึ่งไมโครซอฟท์แนะนำให้คนที่ใช้ 2.0 อยู่แล้วอัพเกรดมาเป็น 2.1 ได้เลย

ในงาน Build 2018 เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาไมโครซอฟท์ได้ประกาศแผนการออก .NET Core 3.0 และ .NET Framework 4.8 ซึ่งได้ให้ความสำคัญกับการปรับปรุงการพัฒนาแอพเดสก์ท็อปเดิมให้ทันสมัย โดยนอกเหนือจากการทำให้ .NET Core 3 รองรับการรันแอพเดสก์ท็อปแบบเก่าอย่าง WPF และ Windows Forms ได้ในข่าวก่อนหน้านี้

ไมโครซอฟท์ยังได้ประกาศเพิ่มของใหม่อีกอย่างให้กับการพัฒนาแอพเดสก์ท็อปในชื่อ UWP XAML Islands ซึ่งเป็นการปรับปรุงให้แอพพลิชั่นที่พัฒนาด้วยชั้น UI แบบเก่าทั้ง WPF, Windows Forms และ Win32 สามารถเรียกใช้ชุด UI Control ใหม่ๆ ที่ UWP มีให้ได้ ไม่ว่าจะเป็นตัวเล่นมีเดีย, แผนที่, Ink Canvas ไปจนถึง Edge WebView

ไมโครซอฟท์ประกาศแผนการออก .NET Core 3.0 ที่มาพร้อมฟีเจอร์สำคัญคือรองรับแอพแบบเดสก์ท็อป และการออก .NET Framework 4.8 ที่ทำงานคู่ขนานกันไป

สำหรับคนที่ไม่ได้ตาม .NET Core คือ .NET เวอร์ชันโอเพนซอร์สที่รองรับฟีเจอร์บางส่วนของ .NET Framework เดิม แต่สามารถทำงานได้ข้ามแพลตฟอร์ม (รองรับแมคและลินุกซ์ด้วย) ที่ผ่านมา .NET Core เน้นการใช้งานแอพพลิเคชันประเภท ASP.NET, คอมมานด์ไลน์ และแอพเดสก์ท็อปแบบ UWP เท่านั้น

ส่วนใน .NET Core 3 ไมโครซอฟท์ประกาศว่าจะรองรับแอพเดสก์ท็อปแบบเก่าอย่าง Windows Forms และ Windows Presentation Framework (WPF) ด้วย ทำให้ .NET Core จะสามารถรันแอพเดสก์ท็อป .NET รุ่นเก่าๆ ได้อย่างสมบูรณ์ (WPF และ WinForms ใช้ได้เฉพาะบนวินโดวส์)

ไมโครซอฟท์ออก .NET Framework 4.7.2 อัพเดตย่อยของ .NET Framework (ไม่พัฒนาฟีเจอร์ใหม่แล้ว ย้ายไปอยู่ใน .NET Core) โดยเวอร์ชัน 4.7.2 เป็นเวอร์ชันที่ถูกผนวกมาพร้อมกับ Windows 10 April 2018 Update ด้วย

ของใหม่ (บางส่วน) ในเวอร์ชันนี้ได้แก่

ไมโครซอฟท์ออก .NET Framework 4.7.1 ซึ่งเป็นการอัพเดตต่อจาก .NET Framework 4.7 ที่ออกในเดือนเมษายน

การอัพเดตครั้งนี้มาพร้อม Windows 10 Fall Creators Update โดยตัว .NET Runtime ที่มาพร้อมกับ Fall Creators Update ก็เป็นเวอร์ชัน 4.7.1 เช่นกัน (สำหรับคนที่ใช้ Windows รุ่นต่ำกว่านี้ก็สามารถดาวน์โหลดแยกเองได้)

การเปลี่ยนแปลงสำคัญคือ รองรับสเปก .NET Standard 2.0 ที่ออกในเดือนสิงหาคม ส่งผลให้ตอนนี้ .NET Framework (ไม่โอเพนซอร์ส) และ .NET Core (โอเพนซอร์ส) รองรับ API ตามมาตรฐาน .NET Standard เท่ากันแล้ว

ไมโครซอฟท์ปล่อยแพตช์ตามรอบปกติในเดือนกันยายน โดยเดือนนี้มีช่องโหว่ระดับวิกฤติทั้งหมด 25 รายการ และช่องโหว่ระดับสำคัญ 54 รายการ โดยช่องโหว่ CVE-2017-8759 ตัวอ่าน SOAP WSDL ที่รองรับข้อมูลผิดพลาดส่งผลให้ไฟล์ที่มุ่งร้ายรันโค้ดขึ้นมาได้

ทาง FireEye ระบุว่าพบไฟล์ "Проект.doc" (MD5: fe5c4d6bb78e170abf5cf3741868ea4c) อาศัยช่องโหว่นี้มีการโหลดมัลแวร์ FINSPY เข้าไปยังเครื่องของเหยื่อ

มัลแวร์ FINSPY เคยถูกตรวจพบมาแล้วก่อนหน้านี้โดยอาศัยช่องโหว่ CVE-2017-0199 แสดงให้เห็นว่ากลุ่มที่เผยแพร่มัลแวร์ตัวนี้มีศักยภาพสูงในการจัดหาช่องโหว่ใหม่ๆ ทำให้มีความเป็นไปได้ว่าเป็นหน่วยงานระดับรัฐที่มุ่งเป้าคอมพิวเตอร์ของผู้ใช้ภาษารัสเซีย

หลังทดสอบ .NET Core 2.0 มาได้สักระยะหนึ่ง ไมโครซอฟท์ก็ได้ฤกษ์ออก .NET Core 2.0 ตัวจริง

อธิบายแบบง่ายๆ .NET Core 2.0 สามารถเทียบเคียงได้เท่ากับ .NET Framework 6.0 เพียงแต่หลังจากไมโครซอฟท์เปิดซอร์ส .NET ก็เปลี่ยนวิธีเรียกชื่อเป็น .NET Core และเริ่มต้นเวอร์ชันใหม่ที่ 1.0 ในปี 2016 โดยมีสถานะเป็น implementation คู่ขนานไปกับ .NET Framework และ Xamarin (ตามภาพประกอบ)

ซัมซุงเริ่มเดินหน้าพัฒนาระบบปฏิบัติการ Tizen เวอร์ชัน 4.0 โดยออกรุ่นทดสอบแรก M1 (Milestone 1)

ฟีเจอร์เด่นของ Tizen 4.0 คือรองรับ .NET ของไมโครซอฟท์ นักพัฒนาสาย .NET สามารถใช้ภาษา C# และคอมไพล์แบบ CLI (Common Language Infrastructure) ได้ทันที (รองรับตามสเปก .NET Standard 2.0)

ซัมซุงยังจับมือกับไมโครซอฟท์ออก Visual Studio Tools for Tizen เพื่อให้พัฒนาแอพบน Tizen ด้วย Visual Studio ได้ง่าย ตัวปลั๊กอินจะออกเวอร์ชัน 1.0 ช่วงปลายปีนี้

ฟีเจอร์ใหม่อีกอย่างของ Tizen 4.0 คือจะเป็นระบบปฏิบัติการสำหรับอุปกรณ์ทุกประเภท เป็น unified build ไม่แยกรุ่นตามประเภทของอุปกรณ์ดังที่เคยทำมาใน Tizen เวอร์ชันก่อนๆ

ในโลกของไมโครซอฟท์มีภาษา XAML (อ่านว่า "ซาเมล") สำหรับบรรยาย UI แยกจากส่วนของโค้ดโปรแกรม ภาษา XAML ถูกสร้างขึ้นมาตั้งแต่สมัย .NET 3.0 และถูกใช้งานอย่างแพร่หลาย

ในยุคถัดมา XAML ถูกนำมาใช้กับการพัฒนาโปรแกรมบนแพลตฟอร์มอื่นที่ไม่ใช่ .NET เช่น Windows Phone (ปัจจุบันคือ UWP) หรือ Xamarin.Forms ของค่าย Xamarin (สมัยยังไม่ถูกไมโครซอฟท์ซื้อ) ปัญหาที่เกิดขึ้นคือแต่ละแพลตฟอร์มก็สร้างแท็ก XAML เฉพาะของตัวเองที่ใช้งานร่วมกันไม่ได้ สร้างความยุ่งยากให้กับนักพัฒนา

หลังจากไมโครซอฟท์ปรับทิศทางของ .NET เป็นโอเพนซอร์ส และออก .NET Core 1.0 เมื่อช่วงกลางปีที่แล้ว หนึ่งปีผ่านไปก็ได้เวลาของ .NET Core 2.0

.NET Core 2.0 ยังมีสถานะเป็นรุ่น Preview 1 โดยออกมาพร้อมกับ ASP.NET Core 2.0 Preview 1 และ Visual Studio 2017 Preview 15.3

ไมโครซอฟท์ประกาศรวมศูนย์เอกสารอ้างอิงสำหรับการพัฒนาโปรแกรมด้วย .NET บนเว็บไซต์ docs.microsoft.com เพื่ออำนวยความสะดวกให้นักพัฒนาสามารถค้นหาวิธีการใช้ .NET API ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

โดยได้เริ่มนำเอกสารอ้างอิงของชุดเครื่องมือพัฒนา (SDK) ที่เข้ากันได้กับ .NET ทั้งหมด ตั้งแต่ .NET Framework, .NET Core, .NET Standard และ Xamarin ไปจนถึง Azure SDK มารวบรวมไว้บนเว็บเดียวกันและเปิดหน้า API Browser ให้สามารถใช้ค้นหา API ที่อยู่ภายใต้ SDK ข้างต้นได้อีกด้วย

ในส่วนของ API Browser ไมโครซอฟท์ก็พยายามทำให้นักพัฒนาใช้งานได้สะดวก ด้วยการเสนอผลการค้นหาในรูปแบบเดียวกับ IntelliSense กล่าวคือเมื่อผู้ใช้พิมพ์ชื่อของ เนมสเปซ, คลาส, เมธอด หรือ อินเตอร์เฟซ เพียงแค่บางส่วนหน้า API Browser ก็จะแสดงผลการค้นหาที่เกี่ยวข้องให้โดยอัตโนมัติ และยังสามารถกรอง API ตามเวอร์ชันของ SDK ที่ต้องการได้อีกด้วย

ถึงแม้แนวทางการพัฒนา .NET ของไมโครซอฟท์จะมุ่งไปยัง .NET Core ฝั่งโอเพนซอร์ส (ที่นับเวอร์ชันใหม่เป็น 1.0) และเราคงไม่ได้เห็น .NET Framework 5.0 อีกต่อไป แต่ไมโครซอฟท์ก็ยังตามอัพเดตความสามารถให้ .NET Framework 4.x กันต่อ

สัปดาห์ที่ผ่านมา ไมโครซอฟท์ออก .NET Framework 4.7 มาพร้อมกับ Windows 10 Creators Update ของใหม่ในรุ่นนี้ได้แก่