เอาคร่าวๆ นะครับที่พอรู้ เริ่มจากการรับสมัครนะครับ การสมัครจะทำได้่ผ่านเว็บซึ่งจะมีช่องทางอยู่สองช่องทางหลัก คือสมัครด้วยตัวเอง หรือให้ทาง รร. กรอกข้อมูลการสมัครให้

จากขั้นตอนการสมัครคีย์ที่สำคัญที่สุด จะเป็นเลขที่บัตรประจำตัวประชาชน รองลงมาก็จะเป็น รร. กับรหัสประจำตัวนักเรียน เลขที่บัตรประชาชนนั้นไม่สามารถที่จะใช้เป็นคีย์เปล่าๆ ได้เนื่องจาก ระบบไม่มี web service ไปเช็คกับทะเบียนราษฎ์ได้ กอปรกับถ้าเจอกรณีเป็นนักเรียนต่างประเทศหรือเป็นพระ หรือสามเณรก็จะไม่มีเลขบัตรประจำตัวประชาชน

ผมไม่เคยเห็นเว็บที่รับสมัคร ตอนได้เข้ามาดูก็เห็นฐานข้อมูลเข้าแล้วครับ เลยไม่รู้เค้า validate กันมากน้อยแค่ไหน ปัญหาที่พบจากจุดนี้ก็เริ่มตั้งแต่กรณีเด็กสมัครสอบสองครั้งบ้าง อาจเป็นเพราะเด็กใจร้อนสมัครไปเองก่อน แล้วทางรร. มาสมัครให้ซ้ำอีกทีก็เป็นได้ ถ้าสุดท้ายแล้วเด็กจ่ายเงินครบ ระบบก็จะสร้างเลขที่นั่งสอบกับแจ้งศูนย์สอบให้ครับ

จากที่ตามไล่ดูในฐานข้อมูลเบื้องต้นก็พบว่าข้อมูลในนั้นไม่ค่อยสะอาดแล้วครับ บางคนบางช่องไม่กรอกก็ไม่มีข้อมูล ผมก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเค้ายอมปล่อยหลุดมาได้ยังไง หรือเค้ามีนโยบายหรือหลักการอะไรหรือเปล่าถึงยอมให้เป็นเช่นนี้

ข้อมูลทั้งหมดนักเรียนสามารถติดตามได้ผ่านเว็บ ซึ่งก็ไม่ค่อยสะดวกสำหรับบางคนที่อยู่ห่างไกลอินเตอร์เน็ต ไม่ทราบด้วยเหตุใดระบบถึงมีการเปลี่ยนแปลงข้อมูลบ่อยครั้งมาก จนเป็นเหตุให้เด็กๆ หลายคนไปสอบผิดที่่ผิดศูนย์สอบ วิธีการแก้ปัญหาก็อย่างที่เคยเล่าไปนั่นคือ คนคุมสอบต้องยอมให้เด็กสอบโดยสร้างห้องเสริมขึ้นมา

ปัญหาที่ตามมาคือ ถ้าเช็คไปจะเจอพวกแจมสอบก็เยอะ ไม่ได้จ่ายตังค์ ไม่มีเลขที่นั่งสอบแต่เข้าไปสอบก็มี แค่อ้างว่ามาสอบผิดศูนย์ก็ได้สอบแล้ว คนคุมสอบก็ทำอะไรไม่ได้เพราะหลักฐานยืนยันอะไรก็ไม่มี บางคนสอบก่อนวิ่งไปจ่ายตังค์ย้อนหลังก็มี ที่งงสุดคือเค้าสมัครสองทีแต่มีกระดาษเข้าสอบวิชาเดียวกันทั้งสองที่ ไม่รู้มันมาได้ไงเหมือนกัน

คราวนี้ระบบก็เกิดความยุ่งยากเข้าไปอีก เมื่อนักเรียนไม่ได้ไปสอบตามศูนย์ที่ระบบได้แจ้งไว้ เช็คที่ห้องสอบหลักอาจจะขาด แต่อาจจะมีชื่อไปโผล่อีกศูนย์อีกห้องก็มี แทนที่จำนวนผู้เข้าสอบจะต้องน้อยกว่าหรือเท่ากับคนที่จ่ายตังค์แต่ไม่ใช่ มีเด็กผีโผล่มาก็มีเยอะกลายเป็นข้อมูลขยะที่ไม่สามารถคัดแยกออกไปได้เลย เนื่องจากความเสี่ยงของการคัดแยกออกนั้นอันตรายมากกว่า

ข้อผิดพลาดมากที่สุดอีกเรื่องนั่นคือระบบจัดการจัดเก็บกระดาษคำตอบ ลองนึกภาพดูเมื่อข้อมูลจำนวนผู้เข้าสอบที่ตัวเองมีอยู่เชื่อถือไม่ได้ วิธีเดียวที่จะหาว่ามีคนเข้าสอบแต่ละวิชากี่คน นั่นคือต้องไปนับจำนวนกระดาษคำตอบที่มีอยู่ แล้วถ้านับพลาด นับหลุดไปละ? ปัญหาความร้ายแรงมันจะมหันต์เพียงใด...

เรื่องแต่ละเรื่องต้องใช้ความละเอียดอ่อนครับ แต่กระดาษคำตอบจำนวนมากกว่า 5 ล้านหน้ากับคนคุมคนจัดการไม่กี่คนย่อมเกิดข้อผิดพลาดขึ้นได้ และยิ่งการใช้เทคโนโลยีอย่างการทำ OCR แล้ว แน่นอนว่าขั้นตอนที่มีมันจะต้องเพิ่มขึ้นจากวิธีการใช้กระดาษคาร์บอนแบบเดิมๆ แน่

ยิ่งขั้นตอนเยอะ โอกาสที่จะผิดก็เยอะขึ้น ค่าใช้จ่ายในการตรวจสอบความถูกต้องก็เยอะขึ้นจนเป็น ผลให้พบข้อผิดพลาดมากมายในระบบ

เทคโนโลยี OCR ของเค้า เท่าที่เห็นถือว่าดีครับ แต่กับเรื่องระดับนี้ ความเสี่ยงระดับนี้ การให้ยอมรับเทคโนโลยีนี้มันยังเป็นเรื่องที่เป็นคำถามของสังคมอยู่

จากที่เล่ามาทั้งหมดก็น่าจะพอทำให้เห็นภาพได้ว่าถ้าข้อมูลที่เข้าในแต่ละกระบวนการ ไม่เท่ากับข้อมูลที่ออก และถ้าข้อมูลที่ออกไม่ถูกต้องไม่สะอาดพอมันจะมีปัญหาลูกโซ่เพียงใด เพราะข้อมูลขาออกของกระบวนการนึง ก็จะกลายเป็นข้อมูลขาเข้าของกระบวนการถัดไป การไล่กลับเพื่อไปแก้ให้ข้อมูลมันถูกต้องที่ต้นเหตุ มันเสียค่าใช้จ่ายเยอะมาก ทั้งกำลังคนและเวลา

ฟังแล้วสนุกไหมครับ :) กับเรื่องพวกนี้ ตอนนี้เราก็ไล่แก้ข้อมูลให้ถูกต้องพร้อมๆ กับตรวจข้อสอบปรนัยด้วยวิธีของเราเองต่างหาก แล้วเอาคะแนนมาชนกันกับทางสทศ. จึงจะประกาศคะแนน ถ้าคะแนนเท่ากันก็ปล่อยผ่าน ถ้าคะแนนต่างกันก็แยกมาดู ถ้าเด็กที่ไม่มีปัญหากับการประกาศครั้งแรกกับครั้งที่สอง แต่กลับมีปัญหาในครั้งนี้ ก็สันนิษฐานได้เลยว่า สทศ. ยังไม่ได้ส่งข้อมูลรูปภาพของนักเรียนคนนั้นมาให้ เลยไม่มีคะแนนจะชนกับ สทศ.

อย่าถามนะครับว่าทำไมเค้ายังไม่ส่งมาให้ เดี๋ยวมันจะวนกลับไปที่ปัญหาเดิม...

"ใครเป็นคนคิดว่าต้องใช้ การตรวจข้อสอบแบบนี้ ทำไมไม่ใช้การตรวจแบบเดิม" - ม่อน

คำถามนี้ผมคงไม่บังอาจตอบแทน สทศ. นะครับ แต่จากที่เข้าใจส่วนตัว คิดว่ามาจากการอานิสงค์ของการพยายามแก้โจทย์ที่ว่า ระบบอยากให้วัดความสามารถในการวิเคราะห์และการแก้ปัญหาของนักเรียนด้วยคำถามแบบอัตนัย แล้วทำอย่างไรละ จึงจะตรวจได้ง่าย ทันสมัย รวดเร็ว

คำตอบที่เลือก ผมคงไม่บังอาจกล่าวหาว่านี่คือการเลือกใช้เทคโนโลยีที่ผิดที่่ผิดเวลาหรอกนะครับ ผมมองว่า ถ้าคำตอบที่ดีที่สุดคือการใช้วิธี OCR จริงๆ แล้วต้องแลกมากับความเสี่ยงที่เยอะมากแล้วละก็ ผมจะมองหาปัจจัยอื่นๆ เพื่อลดความเสี่ยงลงดูก่อน เช่นศึกษาความเป็นไปได้ของการควบคุมกระบวนการประมวนผลอย่างละเอียดอ่อนในทุกๆ ขั้นตอน ต้องทำให้ทุกขั้นตอนตรวจสอบได้ และตรวจสอบง่าย สามารถย้อนกลับไปยังจุดที่ปลอดภัยได้ หากเกิดข้อผิดพลาด

ถ้าเราทำให้ความเสี่ยงในการเกิดข้อผิดพลาดลงเหลือไปที่จุดที่น่าพอใจได้ละก็ OCR ก็อาจไม่ได้เลวร้ายอย่างที่คิดก็เป็นได้ แต่ความเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหน นั่นก็อีกเรื่องนึง...

"เรื่องของ OCR นี่ในฐานะที่เคยเลียบๆ เคียงๆ จนเผลอตัวไปทำมา บอกได้อย่างเีดียวว่า ถึงแม้ความถูกต้องมัน 99% แต่กับระบบ Critical ขนาดนี้ 99% ก็ถือว่า fail" -keng

แล้วถ้าโจทย์คือต้องการตรวจข้อสอบอัตนัย แล้วไม่ใช้วิธี OCR แต่ใช้คนตรวจ โอกาสที่คนตรวจผิดพลาดมันก็มีเช่นกัน โอกาสกรอกคะแนนผิดช่องก็มีเช่นกัน ผมอยากจะชี้ว่า ไ่ม่ว่าเลือกวิธีไหน ถ้าคำถามมันเป็นปัญหาปลายเปิดมันก็มีโอกาสเสี่ยงจากวิธีการตรวจทุกวิธีเหมือนกัน แต่เสี่ยงมากน้อยไม่เท่ากันก็แค่นั้น

ส่วนปรนัยการนำ OCR มาใช้แทนกระดาษคาร์บอนด้วยวิธีการของ สทศ. ส่วนตัวผมคิดว่ามันไม่ทำให้อะไรดีขึ้นจริงๆ ครับ นอกจากจะแย่ลงกว่าเดิม เหตุผลเดียวที่พอจะนึกออกคือ เพื่อให้การตรวจเป็นไปได้ง่าย ก็เลยเลือกใช้เทคโนโลยีเดียวกัน + อาจจะบวกอีโก้อยากโชว์พลังของผลงานวิจัย OCR ของตัวเองก็เป็นได้

ปล. เรื่องพวกนี้ความคิดเห็นส่วนตัวนะครับ เกิดจากการคาดคะเนของผมทั้งนั้น คนตอบคำถามนี้ได้ดีที่สุดน่าจะเป็น คุณหญิงฯ หรือ อ.ประทีป

"แต่ว่า Admission นี่มันต่างกับ ent' ปกติตรงไหนอ่ะครับ ??" -keng

เด็กน่าจะตอบคำถามนี้ได้ดีกว่าผมนะครับ แต่ตามที่ผมเข้าใจคือ ระบบนี้จะทำให้แก้ปัญหาเด็กเข้าไปเรียนแล้วเรียนไม่ไหว เพราะไม่รู้มาก่อนว่าตัวเองเหมาะสมกับภาควิชา หรือคณะนั้นๆ หรือไม่

ส่วนเรื่องเงินๆ ทอง ไ่ม่เอาไม่พูด ...

น้อง pit ผมก็เสียใจกับกรณีที่เกิดขึ้นกับคุณและเพื่อนๆ และน้องๆ อีกหลายแสนชีวิตด้วย จากการทำงานร่วมกับ สทศ. หลายๆ จุด พบว่าสทศ. เองทำงานกันชุ่ยมากๆ ในแต่ละเรื่อง และการให้ความร่วมมือในการตรวจสอบนั้นเป็นไปอย่างขอไปที ทั้งๆ ที่เราพยายามจะช่วยเค้าแท้ๆ ส่วนกรณีการตรวจข้อสอบอัตนัยใหม่รอบนี้ผมไม่ได้รับรู้ข่าวสารเท่าไหร่นัก เพราะยุ่งกับปรนัยก็จะแย่อยู่แล้ว ทางสทศ. เป็นผู้รับผิดชอบการตรวจอัตนัยทั้งหมด

ถ้าใครตามข่าว อย่างกรณีพิมพ์เลขบัตรประจำตัวประชาชน+เลขนร. แล้วยังหาข้อมูลตัวเองไ่ม่เจอหรือคะแนนไม่ครบ แต่ใส่ 00000 ลงในช่องเลขนร. แล้วดันเจอ จริงๆ แล้วในก่อไผ่เรื่องนี้มันไม่ได้มีเวทย์มนต์อะไรมากมาย นอกจากระบบไม่ได้ validate+verify ข้อมูลให้ถูกก่อนบันทึกข้อมูล และพอทราบปัญหาแทนที่จะเลือกแก้ปัญหาโดยการทำให้ถูกต้อง อาการมักง่ายก็เกิดขึ้นโดยเค้าก็ยึดเอาคีย์ผิดๆ นั่นแหละไปใช้เลย ทำให้นักเรียนสองคนมีสองคีย์บ้าง ปวดหัววุ่นวายกันไปใหญ่

การที่มันไม่ค่อยได้รับความร่วมมืออย่างนี้ทำให้ขั้นตอนการตรวจสอบเป็นไปได้อย่างทุลักทุเล และลำบากทำให้ขั้นตอนเป็นไปอย่างช้า เพราะเราต้องมากรองข้อมูลทุกครั้งไป กอปรกับระบบที่ทางเราต้องติดตั้งขึ้นมา ก็เกิดจากพละกำลังของคนไม่กี่คนและใช้ระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น กว่าระบบอะไรจะเข้าที่ก็กินเวลาไปหลายวันอยู่ แต่วันขีดเส้นตายก็ไม่เคยหยุดรอเราเลยเช่นกัน

ท่านเลขาก็ห้าวหาญเหลือเกิน เวลาอธิบายให้นักข่าวแต่ละที เพื่อสร้างความเชื่อมั่น (จนท่านกลายเป็นคนขี้โม้) ก็ให้สัมภาษณ์แบบไม่มีปัญหา ทันแน่นอน แต่คนทำงานภายในต้องผจญกับเรื่องราวร้อยแปดพันเก้าที่ต้องตามแก้ตามเช็ด

เรื่องของเรื่องคือ ถ้าจะด่าใครก็อยากให้ด่ากันถูกคนหน่อย ถ้าเรื่องสอบ anet-onet แล้ว ก็ต้องสทศ. ท่านเลขาคงกำลังมองตัวเองเหมือนเป็นฮีโร่ที่เข้ามาช่วยให้ anet-onet มันไปต่อได้ จะให้แกด่าสทศ. ก็ไม่ใช่เรื่องเดี๋ยวจะพลอยทำให้ admission ของแกเจ๊งตามไปด้วย แกเลยเลือกด่าเด็กที่ไม่ทำตาม flow ที่ระบบจัดให้แทน เนื่องจากข้อมูลชุดนี้เป็นข้อมูลที่ทำให้เราตรวจสอบยาก และคอยถ่วงงานอื่นๆ ตามไปด้วย ตอนสรยุทธถามแกว่า "จะลาออกไหม?" ท่านบอกว่า ท่านไม่เกี่ยวกับปัญหาที่เกิดขึ้น ท่านลงมาเพื่อช่วยให้อะไรดีขึ้น ซึ่งคำตอบนั้นมันก็จริงของแกครับ

ตอนนี้เราก็พยายามแก้ปัญหาที่ถูกแจ้งและยังไม่ถูกแจ้งเข้ามาตามใบคำร้องที่ถูกส่งมาจากศูนย์รับเรื่องแล้วนะครับ ยังไงถ้ามีเพื่อนน้องๆ ที่ติดปัญหาอะไรก็รีบไปยื่นเรื่องด้วยตัวเองที่ศูนย์นะครับ จะได้ทำให้เรื่องมันเดินหน้าต่อไปได้เร็วขึ้นเยอะครับ

การเมืองภายในมันก็มีแหละครับ และเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้ระบบนี้ล่มด้วย เนื่องจากทีมงาน OCR ถูกถอนตัวออกจากระบบกลางคัน ปล่อยให้คนของสทศ. ที่ขาดความชำนาญมารับหน้าที่แทนเกือบทั้งหมด ใครผิดใครถูกก็ไม่รู้ รู้แต่ว่าต่างฝ่ายต่างก็โทษกันเอง พูดมากไม่ได้ครับเดี๋ยวโดนเคาะประตูบ้านตอนดึก

อีกอย่างนึงที่ผมอยากจะรู้ คือผลตอบรับของเด็กแลผู้ปกครอง อยากรู้ว่าเค้ามีความคิดเห็นอย่างไรกับการประกาศคะแนนครั้งที่ 3 นี้ ความเชื่อมั่นอยู่ในระดับไหน ทั้งปรนัยและอัตนัยครับ เทียบกับ 2 ครั้งแรกด้วยก็ดี