เวลาผ่านไป โลกของ CMS ก็เปลี่ยนตาม หลังจากเขียนเกี่ยวกับหัวข้อนี้ครั้งแรกในปี 2007 ซึ่งตอนนั้นยังเป็นโลกของ Mambo และ Joomla! กาลเวลาผ่านไป 3 ปี Mambo ตายไปและปัจจุบันกลายเป็นโลกของ Joomla!, Drupal และ Wordpress ซึ่งทั้ง 3 ต่างได้รับรางวัล Best CMS Award ของสำนักพิมพ์ Packt แต่แน่ล่ะเมื่อมีตัวเลือกมากขึ้น สำหรับมือใหม่ก็คงยากในการตัดสินใจเลือกใช้ (มือเก่าคงไม่เปลี่ยนง่าย ๆ ด้วยหลายเหตุผล เช่น เคยมือ ง่ายในการดูแลรักษา)

และตัวเลือกที่นำมาเปรียบเทียบในบทความนี้ แน่นอน ต้องตามใจผู้เขียน ดังนั้นผมจึงขอนำเฉพาะ CMS ยอดนิยมมาเปรียบเทียบ Joomla!, Drupal, Wordpress และขอเพิ่ม TYPO3 อีก 1 ตัวเช่นเดิม ส่วน CMS อื่นที่พอเป็นที่นิยมในไทยก็ขอกล่าวคร่าว ๆ คือ

ปัญหาในเรื่องของ codec นั้นเป็นปัญหาที่เรื้อรังมานานแม้แต่ใน HTML5 ที่ดูเหมือนจะไม่สามารถหาข้อยุติกันได้ ประเด็นสำคัญอีกอย่างหนึ่งคือยังไม่มี codec ที่ไม่ติดสิทธิบัตรตัวใดได้รับความนิยมอย่างสูงเลย ทำให้โทรศัพท์ทุกวันนี้จำเป็นต้องจ่ายเงินค่าสิทธิบัตรเหล่านี้เพื่อติดตั้งซอฟต์แวร์เล่นไฟล์ MP4 และไฟล์อื่นๆ เช่น DivX ส่วน codec โอเพนซอร์สเช่น Theora นั้นก็มีข้อจำกัดมาก ปัญหาหนึ่งของ codec ตัวนี้คือประสิทธิภาพไม่ดีนัก และทางกูเกิลก็ได้ประกาศสนับสนุนทางการเงินเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของ codec นี้ในโทรศัพท์มือถือ

ผมเชื่อว่าคนแถวๆ นี้คงเคยใช้ลินุกซ์กันทุกคน และทุกคนก็คงรู้จักระบบจัดการแพกเกจบนลินุกซ์กันมาบ้าง ไม่ว่าจะเป็นพวกตระกูลใหญ่อย่าง APT หรือ RPM/Yum รวมถึงระบบจัดการแพกเกจอื่นๆ เช่น Fink และ Portage

บนวินโดวส์ไม่มีระบบลักษณะนี้ และความยากเข็ญจะเกิดขึ้นทันที ถ้าเรามีเหตุต้องใช้โปรแกรมโอเพนซอร์สที่ออกแบบมาสำหรับยูนิกซ์บนวินโดวส์ ปัญหานี้ทำให้วินโดวส์ขาดแคลนโปรแกรมดีๆ หลายตัวที่อยู่บนฝั่งยูนิกซ์

Garrett Serack นักพัฒนาฝ่ายโอเพนซอร์สของไมโครซอฟท์ แก้ปัญหานี้ด้วยการสร้างระบบจัดการแพกเกจลักษณะเดียวกับฝั่งยูนิกซ์ขึ้นมาบนวินโดวส์ ชื่อของมันคือ CoApp (ย่อมาจาก The Common Opensource Application Publishing Platform)

GNOME 2.30 ซึ่งน่าจะเป็นรุ่นสุดท้ายของสาย 2.x ออกรุ่นจริงเรียบร้อยแล้ว รอใช้กันได้ในดิสโทรยอดนิยมอย่าง Ubuntu กับ Fedora ในเร็วๆ นี้

ฟีเจอร์ใหม่

Songbird โปรแกรมจัดการเพลงแบบเดียวกับ iTunes ได้ประกาศหยุดการพัฒนาเวอร์ชันลินุกซ์ ด้วยเหตุผลว่ามีกำลังนักพัฒนาไม่เพียงพอ โดยจะโยกทรัพยากรไปพัฒนาฟีเจอร์ของโปรแกรมแทน

อย่างไรก็ตาม Songbird จะยังคงระบบ build บนลินุกซ์ และยังออกโปรแกรมรุ่นที่ใช้ทดสอบลินุกซ์เป็นการภายในต่อไป เพียงแต่โปรแกรมจะไม่มีฟีเจอร์ใหม่ และไม่ถูกทดสอบอย่างเข้มข้นเหมือนเดิมอีกแล้ว

ที่มา - Songbird Blog

เมื่อวานนี้อินเทลและโนเกียได้ปล่อยซอร์สโค้ดของระบบปฏิบัติการ MeeGo (โมบายแพลตฟอร์มที่เป็นผลรวมของอินเทล Moblin และโนเกีย Maemo) รุ่นแรกแล้ว โดยรุ่นแรกนี้ใช้ได้กับโทรศัพท์โนเกียรุ่น N900 และโทรศัพท์ที่ใช้ซีพียูอะตอมเท่านั้น ใครที่สนใจสามารถดาวน์โหลดได้จากที่นี่ ส่วน RPM ดาวน์โหลดได้จากที่นี่

Google Summer of Code สำหรับปี 2010 ได้เริ่มเปิดรับสมัครนักศึกษาเข้ามาร่วมพัฒนาโอเพนซอร์สแล้ว โดยปีนี้มีโครงการเข้าร่วมกว่า 150 โครงการ ไล่ตั้งแต่โครงการชื่อดังอย่าง Drupal, Eclipse, Chromium, Mozilla ไปจนถึง Facebook (Joomla! หายไปไหน)

GSOC คือโครงการที่ Google สนับสนุนให้นักเรียน นักศึกษาหันมาสนใจโอเพนซอร์สในช่วงปิดเทอมหน้าร้อน(ฝรั่ง) โดยนอกจากนักศึกษาจะได้ประสบการณ์แล้ว ยังจะได้เสื้อสุดเก๋, ใบรับรองจากกูเกิล และเงินสนับสนุน 4500 USD (ประมาณ 145,000 บาท)

Skipfish ซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สตัวล่าสุดจากกูเกิล ใช้สำหรับตรวจสอบความปลอดภัยของเว็บแอพพลิเคชัน เขียนโดยใช้ภาษา C ล้วน สามารถใช้งานได้บน Linux, FreeBSD 7.0+, Mac OS X และ Windows (ผ่าน Cygwin) โปรแกรมลักษณะเดียวกันนี้มีอยู่บ้างแล้วเช่น Nikto และ Nessus แน่นอนโปรแกรมอยู่บน Google Code ใช้สัญญาอนุญาตแบบ Apache 2.0

การตรวจสอบมีหลายระดับ มีชุดทดสอบเกือบ 60 แบบ หลักๆ ก็เช่น SQL Injection, คำสั่ง SQL ผ่าน GET/POST พารามิเตอร์, Shell Injection, XSS, SSL ดูรายละเอียดเต็มๆ ที่ Wiki

ประเด็นหนึ่งที่สำคัญใน Ubuntu 10.04 (พรีวิว) คือการย้ายปุ่ม "ขยาย-ย่อ-ปิด" ไปรวมกันทางด้านซ้ายบนทั้งหมด ซึ่งสร้างความลำบากในการใช้งานพอสมควรสำหรับผู้ใช้เดิม แน่นอนว่าการเปลี่ยนแปลงเช่นนี้จะทำมาสู่การถกเถียงการอย่างหนัก ผู้ใช้จำนวนมากเรียกร้องให้มีทางเลือกในการย้ายปุ่มกลับไปใช้แบบเดิม

ระหว่างการทุ่มเถียงกันระหว่างทีมออกแบบและผู้ใช้ Pablo Quirós ออกมาให้ความเห็นว่าในฐานะผู้ใช้และผู้มีส่วนช่วยในชุมชน ความเห็นของพวกเขาน่าจะได้รับการเคารพในการตัดสินใจเช่นนี้

Ubuntu 10.04 นับเป็นความหวังสำหรับการใช้งานลินุกซ์ที่ดีขึ้นสำหรับใครหลายๆ คนเพราะถึงรอบของการออกลินุกซ์รุ่นซัพพอร์ตนานพิเศษ หรือ Long Term Support (LTS) กันอีกครั้ง เรามาดูกันดีกว่าว่ามีอะไรเปลี่ยนไปบ้าง

ผมเองทดลองใช้จาก Testdrive ของ Lucid อยู่เรื่อยๆ แต่ไม่เห็นความเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจนนัก แต่หลังจากออก Beta1 แล้วก็พบว่ามีการปรับปรุงส่วนติดต่อผู้ใช้ไปมาก บางจุดอาจจะดูดีขึ้น แต่บางจุดก็น่าสนใจว่าจะมีเสียงตอบรับเป็นอย่างไรกัน

ทางทีมพัฒนา Inkscape และเว็บไซต์ DevianArt จัดให้แข่งขันวาดรูปหน้า About ของ Inkscape 0.48 ที่จะเปิดตัวในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้านี้ ตามกติกาบอกว่าไม่มีรูปแบบบังคับ ออกแบบได้ตามใจ สมกับ สโลแกน "Draw freely" ของ Inkscape

รายละเอียดของกติกาดูได้ที่ DevianART ผู้ชนะการประกวดอาจจะไม่ได้รับรางวัลอะไรนอกความภาคภูมิใจ ที่เครดิตภาพของตัวเองจะอยู่ในหน้า About ของ Inkscape 0.48

สามารถเข้าร่วมได้ตั้งแต่วันนี้จนถึง 15 เมษายน นี้

ที่มา - Inkscape NEWS ผ่าน RSS Feed

Ryan King วิศวกรของ Twitter ให้สัมภาษณ์กับบล็อก MyNoSQL ว่า Twitter มีแผนจะเปลี่ยนจากฐานข้อมูล MySQL ไปใช้ Apache Casandra ในเร็วๆ นี้ ด้วยเหตุผลเรื่องการขยายตัวของข้อมูล

ตอนนี้ Twitter ใช้คลัสเตอร์ MySQL ที่ใช้ memcache เข้าช่วย แต่พบว่าต้องใช้คนดูแลรักษามาก แถมอัตราการส่งข้อมูลยังเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ล่าสุดขึ้นมาที่ 50 ล้านครั้งต่อวันแล้ว (ข่าวเก่า Twitter มีผู้ส่งข้อความกว่า 600 ครั้งต่อวินาที) เราอาจบอกได้ว่า Twitter โตขึ้นมาถึงระดับที่ relational database เริ่มรับไม่ไหว

เบราว์เซอร์หลักแต่ละตัวในตลาดตอนนี้ ต่างก็มี Developer Tools เป็นของตัวเอง ซึ่ง Opera ก็มี Developer Tools ของตัวเองเช่นกัน ในชื่อว่า Dragonfly

ไม่กี่วันก่อน Opera ได้ออกมาประกาศโอเพนซอร์สให้กับ Dragonfly เป็นที่เรียบร้อย โดยใช้สัญญาอนุญาตแบบ BSD ผู้ที่สนใจสามารถใช้ Mercurial เชื่อมต่อเข้าไปยัง Opera Dragonfly STP-1 repository ได้ทันที ส่วนเอกสารประกอบสามารถหาอ่านได้ใน Wiki

ที่มา : Opera Dragonfly

ช่วงหลังๆ บริษัทผลิตชิปกราฟิกเริ่มยอมโอเพนซอร์สไดร์เวอร์กันมากขึ้นแต่การซัพพอร์ตก็มักจะอยู่ในระดับสองมิติเท่านั้น ข่าวดีคือใน Fedora 13 นั้นตัวไดร์เวอร์ Nouveau จะรองรับการทำงานสามมิติ และทาง Fedora นั้นก็ยอมรับเอาโค้ดนี้ไปใช้งานใน Fedora 13 แล้ว

จุดเด่นของไดรเวอร์โอเพนซอร์สคือมันรองรับฟังก์ชั่นการทำงานร่วมกับเคอร์เนลได้ดีกว่า เช่น kernel-mode-setting ที่ช่วยให้ X.Org สามารถทำงานนอกสิทธิ์ root ได้ โดยทาง Adam Williamson ทีมงานของ RedHat ระบุว่าได้ทดสอบไดร์เวอร์ตัวนี้กับ Spring RTS framework, Compiz, Neverball, Foobillard, และ Quake 3 แล้วพบว่าทำงานได้ดี

ทั้งอินเทลและโนเกียต่างก็พยายามผลักดันแพลตฟอร์มที่ต่อยอดมาจากลินุกซ์ในชื่อของตัวเองคือ Moblin และ Maemo มานานนับปี (อินเทลดูจะนานกว่า) แต่ทั้งสองแพลตฟอร์มกลับไม่ได้รับความนิยมเท่าใดนักแถมไปๆ มาๆ Android ก็มากินรวบทุกตลาดไปอย่างรวดเร็ว งานนี้เลยบีบให้ยักษ์ใหญ่ทั้งสองเจ้าไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากร่วมมือกันพัฒนาแพลตฟอร์มต่อไป

การรวมของสองแพลตฟอร์มจะเป็นการรวมแกนในของอินเทลเข้ากับหน้าจอที่ใช้ Qt ของ Maemo หรือง่ายๆ คืออินเทลยกเลิก Moblin (โดยอาจจะพัฒนาแบบซ่อมบำรุงไปอีกสักพัก) แล้วไปร่วมพัฒนา Maemo กับโนเกีย ส่วนแกนกลางที่อินเทลส่งไปรวมนั้นเราคงเดาไม่ยากว่าส่วนมากจะเป็นโค้ดที่สร้างขึ้นสำหรับชิปอะตอม

ข่าวเก่าไปนิด แต่ยังน่าสนใจครับ คนที่ใช้ลินุกซ์น่าจะคุ้นเคยกับ KDE ซึ่งเป็น desktop environment ที่นิยมตัวหนึ่ง ภายหลังโครงการ KDE ได้ขยายตัวจาก desktop environment มารวมถึงการพัฒนาแอพพลิเคชันอื่นๆ ด้วย ในรุ่น 4.4 นี้จึงเปลี่ยนชื่อจาก KDE เฉยๆ เป็น KDE Software Compilation หรือ KDE SC (โค้ดเนม "Caikaku")

สำหรับ KDE SC 4.4 มีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญดังนี้

โปรแกรมสำนักงานขวัญใจมหาชน OpenOffice.org ออกรุ่น 3.2 แล้ว หลังจากออกรุ่นเบต้าและ RC มาหลายตัว ฟีเจอร์ที่สำคัญที่สุดคงหนีไม่พ้นเรื่องประสิทธิภาพ ซึ่งทาง OpenOffice.org อ้างว่าเปิดโปรแกรมเร็วขึ้นถึง 46%

นอกจากนี้ยังปรับปรุงการสนับสนุนฟอร์แมตเอกสาร โดยเฉพาะไฟล์ตระกูล .docx และการอ่าน OLE objects ของ Office 2007 ในส่วนของฟีเจอร์เพิ่มขึ้นไม่มากนัก ส่วนมากมักอยู่ในโปรแกรม OpenOffice.org Calc และตัวสร้างกราฟ

ดาวน์โหลดได้จาก OpenOffice.org

ที่มา - OpenOffice.org 3.2

โครงการ WebKit นั้นเกิดขึ้นมาจากแอปเปิลนำตัวแสดงผล HTML ของโครงการ KDE คือ KHTML และ KJS มาแยกพัฒนาเองเพื่อใช้ใน Safari ภายหลังแอปเปิลประกาศโอเพนซอร์ส WebKit ซึ่งทำให้บริษัทอื่นๆ นำ WebKit ไปใช้ด้วย ที่โดดเด่นคือกูเกิล ซึ่งเอาไปใช้ใน Chrome และเบราว์เซอร์ของ Android รวมถึง Palm ที่ใช้ในเบราว์เซอร์ของ webOS เช่นกัน

Twitter นั้นมีภาษาเฉพาะของตัวเองพอสมควร เช่น @reply @mention #hashtag รวมถึง URL ในข้อความ tweet แต่ละอัน การเขียนโปรแกรมที่เกี่ยวข้องกับ Twitter ล้วนแต่ต้องจัดการกับภาษาและสัญลักษณ์เหล่านี้

ล่าสุดทาง Twitter ได้เปิดซอร์สโค้ดที่บริษัทใช้สำหรับงานเหล่านี้ทั้งหมดออกมาเป็นโอเพนซอร์สแล้ว โดยไลบรารีสำหรับประมวลผลข้อความ tweet นี้มีให้เลือก 2 ภาษา ได้แก่ Ruby และ Java นอกจากนี้ทาง Twitter ยังแจกชุดทดสอบที่ใช้สำหรับไลบรารีข้างต้น เผื่อจะมีคนเขียนไลบรารีแบบเดียวกันในภาษาอื่นขึ้นมาด้วย

เมื่อเดือนมิถุนายน 2008 โนเกียได้ซื้อหุ้นทั้งหมดใน Symbian เพื่อเป็นเจ้าของโดยสมบูรณ์ ประกาศแผนการโอเพนซอร์ส และยกสิทธิ์ให้ Symbian Foundation เป็นคนดูแล (ข่าวเก่า)

แผนที่ว่าคืบหน้าไปอย่างช้าๆ เพราะการโอเพนซอร์สซอฟต์แวร์ปิดนั้นไม่ง่าย เนื่องจากมีโค้ดของบริษัทอื่นๆ ที่ต้องไล่เคลียร์สิทธิ์กันจำนวนมาก (ถ้าใครทันช่วงโอเพนซอร์สจาวา ก็ใช้เวลากันหลายปีกว่าจะเสร็จสมบูรณ์) ตอนนี้เมื่อเวลาผ่านไปราว 1 ปีครึ่ง กระบวนการโอเพนซอร์ส Symbian ก็เสร็จสิ้น โค้ดทั้งหมดมีให้โหลดบนเว็บไซต์ของ Symbian.org แล้ว สัญญาอนุญาตใช้ Eclipse Public License

โครงการ Open-PC ภายใต้สโลแกน "From the community, for the community" ประกาศเปิดตัว PC รุ่นแรก ปลายเดือนกุมภาพันธ์ ส่วนราคานั้นอยู่ที่ 359 เหรียญ หรือประมาณ 12,000 บาท ภายใต้รหัส mini-ITX คุณสมบัติ ประหยัดพลังงาน, ใช้ง่าย, อัพเกรดง่าย และที่สำคัญ ฮาร์ดแวร์ที่นำมาใช้นั้นไดร์เวอร์จะต้องเป็น free software

และแน่นอนที่สุด ระบบปฏิบัติการต้องเป็น Linux ใช้ desktop แบบ KDE (อ่านว่า"เคเด้") (บังคับบริจาค 10 เหรียญเข้าโครงการ KDE) เรื่องการออกแบบกับเรื่องราคานั้นใช้การโหวตจากคอมมูนิตี้ เพื่อให้ตรงกับความต้องการของผู้ใช้มากที่สุด

สเปคคร่าวๆก็คือ CPU 1.6 GHz dual-core, RAM 3 GB, HDD 160 GB, Graphic Card Intel 950 graphics

อันนี้ตามความคาดหมายครับ หลังจากมือถือที่ใช้ Android 2.1 ตัวแรกคือ Nexus One วางจำหน่าย กูเกิลก็ปล่อยโค้ดของ Android 2.1 ขึ้นไปบนเว็บไซต์ของ Android ตามกระบวนการปกติ

Android 2.1 ไม่เปลี่ยนไปจาก Android 2.0 มากนัก ผมเข้าใจว่ารุ่นนี้ยังใช้โค้ดเนม Eclair รวมกับรุ่น 2.0 อยู่ ยังไม่เรียกว่า "Flan" ซึ่งคงจะเป็นโค้ดเนมของรุ่นใหญ่รุ่นถัดไป ต่างจาก 1.5 "Cupcake" และ 1.6 "Donut" ที่เหมือนเป็นรุ่นใหญ่คนละรุ่นเลย (ตอนนี้บนเว็บของ Android เลิกสนับสนุน 2.0 แล้ว เปลี่ยนมาเป็น 2.1 แทน แต่ยังสนับสนุน 1.5 และ 1.6 อยู่เหมือนเดิม)

ค่าย Novell ปล่อย Mono รุ่นล่าสุด 2.6 และเครื่องมือพัฒนา MonoDevelop 2.2

การออกรุ่นใหม่ครั้งนี้ห่างจากคราวก่อน (Mono 2.4 และ MonoDevelop 2.0) เป็นเวลา 9 เดือน ของใหม่ใน Mono 2.6 ได้แก่การปรับปรุง API ให้เข้ากับ .NET 3.5 มากขึ้น, การคอมไพล์โดยใช้ LLVM, สนับสนุน WCF บางส่วน, ตัวแปลง LINQ เป็น SQL เป็นต้น

โครงการ VideoLAN ซึ่งเป็นโครงการแม่ของโปรแกรม VLC เริ่มทำโครงการใหม่ VLMC (VideoLAN Movie Creator) ซอฟต์แวร์ตัดต่อวิดีโอแบบโอเพนซอร์ส ทำงานได้หลายแพลตฟอร์มเช่นเดียวกับ VLC

ตอนนี้ VLMC รุ่นทดสอบยังไม่เปิดให้ดาวน์โหลด และยังมีรายละเอียดของตัวโปรแกรมน้อยมาก ที่ผมพอหาได้มีแค่วิดีโอสาธิตการทำงานบน YouTube เข้าไปดูหน้าตากันเองนะครับ

ที่มา - Lifehacker, OMGUbuntu

Songbird โปรแกรมฟังเพลงแบบโอเพนซอร์ส ได้ออกรุ่นใหญ่รุ่นล่าสุดคือสาย 1.4.x แล้ว

รุ่นก่อนหน้านี้ของ Songbird คือ 1.2 โดยทางทีมงานได้รวมรุ่น 1.3 และ 1.4 เข้าด้วยกัน ข้ามมาออกเป็นรุ่น 1.4.1 เลย แต่ออกได้วันเดียวก็พบปัญหาเล็กน้อยจึงออกรุ่น 1.4.2 ตามมาอย่างรวดเร็ว

ฟีเจอร์ใหม่ในรุ่นนี้ได้แก่ ธีมใหม่ Purple Rain สีโทนเข้ม หน้าตาดูเป็น media player มากขึ้น (ผมเขียนเรื่องนี้ไว้ในบล็อก Usably), ความสามารถในการ rip ซีดีเพลง (วินโดวส์เท่านั้น) และรองรับการ sync เพลงกับอุปกรณ์พวก Mass Storage Device (รายชื่ออุปกรณ์ที่รองรับ)