Red Hat เป็นบริษัทล่าสุดที่ออกมาประกาศเลิกใช้คำว่า master/slave และ whitelist/blacklist ที่อาจกระทบต่อเรื่องการเหยียดเชื้อชาติ โดยตั้งคณะทำงานตรวจสอบโค้ดและเอกสารทั้งหมดของบริษัท (โอเพนซอร์สทุกโครงการที่ทำ) เพื่อดูว่ามีคำที่มีปัญหาหรือไม่

แนวทางของ Red Hat คือเปลี่ยนคำที่มีปัญหาทั้งหมดเท่าที่ทำได้ ยกเว้นในกรณีเป็นคำในโค้ด ที่เปลี่ยนแล้วจะกระทบต่อ API ก็จะนำเสนอแผนการเปลี่ยนผ่านในระยะยาวต่อโครงการนั้นๆ (ที่ Red Hat อาจไม่ได้เป็นเจ้าของหรือดูแล)

โครงการโอเพนซอร์สที่ทำไปแล้วคือ Ansible ที่เปลี่ยนคำว่า master เป็น main และคำว่า whitelist/blacklist เป็น allowlist/denylist

PHP ปล่อยไบนารี PHP 8.0 Alpha 1 เป็นรุ่นทดสอบแรกตามตารางการพัฒนา ที่จะออกทั้งหมด 11 เวอร์ชั่นก่อนออกตัวจริง

PHP 8.0 ยังอยู่ระหว่างการพูดคุยกันว่าฟีเจอร์ใดจะรวมเข้าไว้ในเวอร์ชั่นนี้บ้าง โดยมีกำหนดปิดรับฟีเจอร์ใหม่วันที่ 4 สิงหาคมนี้ ระหว่างนี้ก็มีฟีเจอร์จำนวนหนึ่งที่จะได้เข้ามาในเวอร์ชั่นนี้แน่นอน เช่น

กูเกิลแก้ปัญหาไม่สามารถรับนักศึกษาฝึกงานประจำปี 2020 มานั่งทำงานที่สำนักงานเนื่องจากวิกฤต COVID-19 ด้วยการให้เด็กฝึกงาน (สายเทคนิค) ร่วมพัฒนาโครงการโอเพนซอร์สแทน ด้วยเหตุผลว่าเป็นงานที่ทำแล้วมีความสำคัญ (impact) สามารถทำจากที่ไหนก็ได้ และไม่มีข้อจำกัดเรื่องการเข้าไม่ถึงทรัพยากรภายในบริษัท

อย่างไรก็ตาม การที่กูเกิลรับเด็กฝึกงานเป็นจำนวนมาก (ประมาณ 1 พันคน) กลับเจอปัญหาใหม่คือมีจำนวนโครงการโอเพนซอร์สไม่เพียงพอให้ทำ จึงต้องประกาศเป็นการภายใน ให้พนักงานของตัวเองเสนอโครงการโอเพนซอร์สเพิ่มเติม ซึ่งก็ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี (กูเกิลบอกว่าพนักงานชอบโครงการฝึกงานอยู่แล้วด้วย) ได้โครงการเพิ่มมาอีกราว 200 โครงการ รวมเป็น 1 พันโครงการ

GIMP ออกเวอร์ชันย่อย 2.10.20 (ช่วงหลังออกเวอร์ชันย่อยทุกประมาณ 4-5 เดือน โดยมีฟีเจอร์ใหม่ทุกเวอร์ชัน) มีของใหม่ดังนี้

กระแส Black Lives Matter ในช่วงนี้ ทำให้ซอฟต์แวร์หลายตัวปรับแก้เรื่องภาษาที่ใช้ ไม่ให้กระทบคนผิวดำ เช่น Chrome เปลี่ยนคำว่า Blacklist เป็น Blocklist

ซอฟต์แวร์อีกตัวที่แก้ไขเรื่องนี้คือ OpenZFS โครงการพัฒนาระบบไฟล์ ZFS ของฝั่งลินุกซ์ ที่เลิกใช้คำว่า slaves (ในบริบทของ master/slave) เปลี่ยนมาใช้คำว่า dependents หรือชื่อย่อ deps แทน

การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้เสนอแก้โดย Matthew Ahrens ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้สร้าง ZFS มาตั้งแต่ยุค Sun Microsystems ในปี 2001 และปัจจุบันยังเป็นนักพัฒนาหลักของโครงการ OpenZFS เขาให้เหตุผลในการแก้ว่า ควรเลิกใช้คำที่หมายถึง "ทาส" ในซอฟต์แวร์ เพราะไม่จำเป็นอะไร

ไมโครซอฟท์ประกาศยกส่วนขยาย Go Extension ของ Visual Studio Code ให้โครงการ Go (ซึ่งก็คือพนักงานกูเกิล) เป็นผู้ดูแลแทน

VS Code ถือเป็น IDE ยอดนิยมอันดับหนึ่งจากการสำรวจของผู้ใช้ Go และส่วนขยาย Go Extension มียอดดาวน์โหลดมากกว่า 3 ล้านครั้ง

ทีม VS Code บอกว่าร่วมมือกับทีม Go มาสักระยะแล้ว ทั้งการพัฒนา language server ตัวใหม่ให้รองรับ Go และปรับปรุงดีบั๊กเกอร์ Delve ให้ดีขึ้น จึงตัดสินใจยกโค้ดให้ทีมงาน Go ดูแลเพราะน่าจะเหมาะสมที่สุด

จากประเด็น Linux Mint ประกาศไม่ใช้แพ็กเกจ Snap ตาม Ubuntu ตัวแทนของบริษัท Canonical ก็ออกมาชี้แจงแล้วว่า Chromium เป็น Snap มาตั้งแต่ Ubuntu 19.10 แล้ว ไม่ใช่เพิ่งเปลี่ยนในเวอร์ชัน 20.04 LTS

ส่วนเหตุผลที่ทำแพ็กเกจ Chromium เป็น Snap เพียงอย่างเดียวเป็นเพราะ

ในงาน Build ที่ผ่านมาไมโครซอฟท์เปิดตัวระบบจัดการแพ็กเกจ WinGet ที่ช่วยให้เราสามารถติดตั้งซอฟต์แวร์ผ่านคอมมานด์ไลน์อย่างเดียวเทียบเท่ากับระบบจัดการแพ็กเกจในลินุกซ์ แต่หลังจากงานเปิดตัว Keivan Beigi ผู้พัฒนาโครงการ AppGet ก็ออกมาเปิดเผยว่า WinGet ทำงานแทบเหมือนกับ AppGet และทีมงานของไมโครซอฟท์เองก็เคยไปพบกับเขาที่เมืองแวนคูเวอร์ และชวนเขาไปทำงานที่ไมโครซอฟท์จนถึงขั้นไปสัมภาษณ์ที่ซีแอตเทิลแต่ไมโครซอฟท์ก็เงียบไปหกเดือนจนกระทั่งเปิดตัว WinGet และเขายังพบว่าโครงสร้างของ WinGet นั้นคล้ายกับ AppGet อย่างมาก

Tranmission โปรแกรม Bittorrent โอเพนซอร์สยอดนิยมอีกตัว ออกเวอร์ชัน 3.0 ซึ่งทิ้งห่างเวอร์ชัน 2.0 นาน 10 ปีพอดี และเป็นการออกเวอร์ชันใหม่ครั้งแรกในรอบ 2 ปีด้วย (เวอร์ชันก่อนหน้านี้คือ 2.94 ออกเดือนพฤษภาคม 2018)

ฟีเจอร์ใหม่ที่สำคัญคือปรับปรุงการรองรับ IPv6, รองรับ Dark Mode บน macOS และปรับปรุงฟีเจอร์เล็กๆ น้อยๆ รวมถึงแก้บั๊กอีกจำนวนมาก

ปีที่แล้วไมโครซอฟท์โชว์ Fluid Framework เอนจินสำหรับแก้ไขเอกสารร่วมกันเป็นทีม (ลักษณะเดียวกับ Google Docs แต่สเกลของไมโครซอฟท์ใหญ่กว่า คือฝังเอกสารลงในโปรแกรมอื่นได้ด้วย แล้วแก้จากตรงนั้นได้เลย)

ปีนี้ไมโครซอฟท์ประกาศเริ่มใช้งาน Fluid Framework กับ Outlook for Web และ Office.com เป็นที่แรก ตัวอย่างการใช้งานคือเราสามารถฝังตาราง Excel หรือข้อความ Word ลงในอีเมล Outlook แล้วแก้ไขแบบเรียลไทม์ร่วมกับเพื่อนร่วมงานได้เลย

Fluid Framework ใน Outlook for Web กับ Office.com จะเปิดให้ใช้งานในเร็วๆ นี้ ขั้นถัดไปจะใช้ได้ใน Microsoft Teams และแอพ Office บนอุปกรณ์พกพา และไมโครซอฟท์ยังประกาศว่าจะโอเพนซอร์ส Fluid Framework เพื่อให้นักพัฒนาแอพรายอื่นๆ สามารถใช้ฟีเจอร์แบบนี้ได้ด้วย

Electronic Arts (EA) ประกาศปล่อยซอร์สโค้ดเกม Command & Conquer สองภาค ได้แก่ Tiberian Dawn และ Red Alert เป็นโอเพนซอร์สโดยใช้สัญญาอนุญาตแบบ GPLv3 เพื่อให้แลกเปลี่ยนโค้ดกับโครงการโอเพนซอร์สอื่นอย่าง CnCNet และ OpenRA

ทาง EA ระบุว่าโค้ดที่จะปล่อยออกมาคือโค้ดของ TiberianDawn.dll และ RedAlert.dll พร้อมกับโค้ดอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยไม่ได้พูดถึงงานกราฟิกอื่นๆ ซึ่งอาจจะแปลว่าผู้ที่จะคอมไพล์เกมมาเล่น ต้องมีเกมตั้งต้นเสียก่อน ซึ่งก็ไม่ต่างจากเกมโอเพนซอร์สอื่นๆ ที่ต้องสร้างชุมชนสักระยะจึงสามารถสร้างกราฟิกทดแทนออกมาได้ ทำให้เกมเวอร์ชั่นหลังๆ สามารถเล่นได้โดยไม่ต้องมีเกมของแท้ตั้งต้นอีกต่อไป

ผู้ใช้ลินุกซ์คงคุ้นเคยกับระบบจัดการแพ็กเกจซอฟต์แวร์ที่มีมายาวนาน ล่าสุดไมโครซอฟท์เปิดตัว Windows Package Manager ของตัวเองแล้วในชื่อว่า winget

winget เป็นตัวจัดการแพ็กเกจซอฟต์แวร์ที่ทำงานผ่านคอมมานด์ไลน์เท่านั้น คำสั่งมาตรฐานเหมือนกับตัวจัดการแพ็กเกจยี่ห้ออื่นๆ เราสามารถสั่ง winget install terminal ได้โดยตรง คำสั่งอื่นที่มีก็อย่างเช่น show/source/search/validate เป็นต้น

Grafana โครงการ dashboard แบบโอเพนซอร์สออกรุ่น 7.0 ที่ปรับทั้งโครงสร้างภายในฟีเจอร์ที่มองเห็นได้หลายอย่าง

ส่วนที่มองเห็นได้ มีตั้งแต่ชุดไอคอนใหม่, panel แบบตาราง (table) รูปแบบใหม่ที่แสดงข้อมูลได้ซับซ้อนกว่าเดิม เช่นการแสดงแท่งกราฟในตาราง, Tracing แสดงข้อมูลการประมวลผลส่วนต่างๆ ตาม trace ID, และฟีเจอร์แสดงสถิติการใช้งานตัว dashboard เองว่ามีผู้เข้ามาดูข้อมูลมากน้อยเพียงใด

การปรับโครงสร้างภายในมีหลายส่วน เช่น Unified Data Model ที่ปรับค่าคอนฟิกให้ตรงกันไม่ว่าจะเป็นการแสดงข้อมูลแบบใด, Plugins Platform ชุดเครื่องมือการพัฒนาปลั๊กอินใหม่ที่ทำให้พัฒนาได้ง่ายขึ้น, Transformation เปิดให้แปลงข้อมูลก่อนแสดงผล

Elastic ออกซอฟต์แวร์ในกลุ่ม Elastic Stack เวอร์ชัน 7.7 แล้ว โดยรอบนี้มีสิ่งสำคัญคือ Workplace Search ระบบเสิร์ชเอนจินสำหรับใช้กับองค์กรเข้าสู่สถานะ GA พร้อมใช้งานอย่างเป็นทางการแล้ว

Workplace Search เป็นแพลตฟอร์มการค้นหาสำหรับภาคองค์กร เป็นเครื่องมือชิ้นใหม่ภายใต้โซลูชั่น Elastic Enterprise Search โดยตัว Workplace Search สามารถเชื่อมเข้ากับ Microsoft 365, G Suite, Salesforce, Google Drive, OneDrive, Dropbox, GitHub, Jira, SharePoint Online และอื่น ๆ เพื่อซิงค์ข้อมูลเข้ามายัง Elasticsearch สำหรับทำเสิร์ชเอนจินได้

ส่วนฟีเจอร์อื่นที่น่าสนใจในอัพเดตครั้งนี้

Eclipse Foundation มูลนิธิที่ดูแลโครงการโอเพนซอร์สจำนวนมากถึง 375 โครงการ โดยโครงการที่สร้างชื่อคือ Eclipse IDE ประกาศเตรียมย้ายมูลนิธิไปเป็นองค์กรในยุโรป โดยก่อตั้ง Eclipse Foundation AISBL ในกรุงบรัสเซล ประเทศเบลเยียมขึ้นมาเพื่อเตรียมการย้ายตัวองค์กรให้กลายเป็นมูลนิธิภายใต้กฎหมายยุโรป

อย่างไรก็ดี Mike Milinkovich ผู้บริหารของ Eclipse Foundation ระบุว่าตอนนี้ยังไม่มีแผนจะย้ายพนักงานกว่า 300 คนที่ทำงานอยู่ทั่วโลก และสำนักงานในบรัสเซลช่วงแรกก็จะเป็นสำนักงานเล็กๆ ไว้รับเอกสาร ส่วนความเปลี่ยนแปลงในอนาคตก็อาจจะเปลี่ยนสกุลเงินหลักสำหรับค่าสมาชิกเป็นยูโร

GitHub ออกรายงาน Octoverse ฉบับพิเศษวิเคราะห์การทำงานของโปรแกรมเมอร์จากการระบาดของโรค COVID-19 โดยสำรวจจากปริมาณ pull request, issue, push, และ merge พบผลกระทบของ COVID-19 กับนักพัฒนาในช่วงนี้ อย่างไรก็ตามผลสุดท้ายแสดงให้เห็นว่างานพัฒนาไม่ได้รับผลกระทบรุนแรง

Inkscape ซอฟต์แวร์วาดแบบเวกเตอร์สายโอเพนซอร์ส ออกเวอร์ชัน 1.0 (สักที) นับตั้งแต่เริ่มโครงการเมื่อปี 2003 หรือราว 16 ปีก่อน

Inkscape 1.0 มีของใหม่มากมาย ตั้งแต่ฐานรากคือเวอร์ชัน macOS เปลี่ยนมาเป็นแอพแบบเนทีฟ (ไม่ต้องเรียกผ่าน XQuartz) ทำให้ประสิทธิภาพดีขึ้นกว่าเดิมมาก, รองรับการเปลี่ยนธีมและชุดไอคอนของ UI มีธีม dark mode ด้วย, รองรับ Python 3 สำหรับการเขียนสคริปต์และส่วนขยาย

ในแง่ฟีเจอร์การวาดรูป มีตั้งแต่การปรับเปลี่ยนกล่องเครื่องมือ เรียงลำดับใหม่, ปรับปรุงฟีเจอร์ Live Path Effect (LPE), สามารถกลับด้าน (mirror) หรือหมุนเอียง (rotate) ตัวกระดาษวาดรูป (canvas) ได้แล้ว, มีโหมด split-view พรีวิวการวาดภาพแยกทีละครึ่งได้ เป็นต้น (ดูวิดีโอประกอบ)

ไมโครซอฟท์ประกาศโอเพนซอร์สไลบรารี MsQuic สำหรับการอิมพลีเมนต์โปรโตคอล HTTP/3 หรือ QUIC โดยระบุว่าเป็นไลบรารีเดียวกับที่ไมโครซอฟท์จะใช้งานเอง

MsQuic กำลังถูกใช้งานภายในไมโครซอฟท์หลายส่วน ทั้ง Microsoft 365 ที่เริ่มรองรับ HTTP/3, ไลบรารีใน .NET Core 5.0, และ SMB ในวินโดวส์ที่กำลังทดสอบการรองรับ QUIC เช่นกัน โดยการรองรับ SMB บน QUIC นับเป็นการทดสอบสำคัญเพราะจะแสดงให้เห็นว่า QUIC สามารถใช้งานทั่วไปได้ ไม่ต้องเป็นเว็บ โดย QUIC มีความได้เปรียบที่การส่งข้อมูลเริ่มได้ทันทีตั้งแต่การส่งแพ็กเก็ตแรก (0-RTT) ทำให้ระยะเวลาหน่วงในการใช้งานแอปพลิเคชั่นลดลง และสามารถปรับเปลี่ยนกระบวนการจัดการเมื่อปริมาณข้อมูลเต็มแบนวิดท์ (congestion control) ได้ ทำให้ทดสอบและใช้งานเทคนิคใหม่ๆ ได้เร็วขึ้นเทียบกับ TCP ที่ต้องรอระบบปฎิบัติการอัพเดต

Fedora ออกเวอร์ชัน 32 ของใหม่ได้แก่

Olaf Schmidt-Wischhöfer จาก KDE เล่าถึงสถานะการณ์ของ Qt ไลบรารี GUI ที่เป็นแกนกลางของระบบเดสก์ทอป KDE ว่าบริษัทกำลังพยายามเร่งรายได้ระยะสั้น โดยความเป็นไปได้หนึ่งคือการปิดเวอร์ชั่นล่าสุดทั้งหมดไม่ให้โลกโอเพนซอร์สใช้งานเป็นระยะเวลา 12 เดือน

Qt เป็นไลบรารีที่พัฒนาโดยบริษัท Trolltech และเคยขึ้นถึงสุดสูงสุดคือโนเกียซื้อบริษัทไป เพื่อพัฒนาโทรศัพท์ในระบบปฎิบัติการ MeeGo แต่ก็ล้มเหลวและขายบริษัทแยกออกมา โดยบริษัทพยายามหารายได้จากการขายซัพพอร์ตตัวไลบรารีและเครื่องมือออกแบบ GUI

เมื่อพูดถึงคอนเทนเนอร์ เรามักนึกถึง Docker แต่ในตลาดก็ยังมีเทคโนโลยีคอนเทนเนอร์ตัวอื่นๆ เช่น LXC (Linux Containers) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ Docker ใช้ในช่วงแรกๆ ด้วย

โครงการ LXC พัฒนาต่อมาเป็น LXD ที่เพิ่มเครื่องมือและ API จัดการคอนเทนเนอร์แบบ LXC เข้ามา โครงการ LXC/LXD เป็นโอเพนซอร์ส ที่มีสปอนเซอร์หลักคือ Canonical บริษัทแม่ของ Ubuntu (LXD เป็นส่วนหนึ่งของ Ubuntu เวอร์ชัน LTS ทุกตัว)

การติดตั้งซอฟต์แวร์ลง Kubernetes ใช้การคอนฟิก yaml เป็นมาตรฐาน และซอฟต์แวร์ลหลายตัวก็อาจจะมีคอนฟิกสำหรับ Kubernetes มาให้อยู่แล้ว แต่การใช้งานอาจจะไม่สามารถใช้งานได้ตรงๆ เนื่องจากต้องปรับแต่งค่าคอนฟิกบางส่วนก่อนรันคอนฟิกจริงๆ ล่าสุดกูเกิลปล่อยคำสั่ง kpt ที่เป็นคำสั่งสำหรับการแปลงไฟล์คอนฟิก yaml ให้พร้อมใช้งาน

kpt จะมองไฟล์คอนฟิกเดิมเป็นแพ็กเกจสามารถดึงไฟล์คอนฟิกผ่าน git ได้โดยตรง จากนั้นสั่งแปลงค่าให้ เช่น เปลี่ยนจำนวน replica หรือค่าคอนฟิกอื่นๆ แล้วเอาท์พุตออกมาเป็นไฟล์คอนฟิกที่แปลงค่าแล้ว สามารถนำไปรันบนคลัสเตอร์ด้วยคำสั่ง kubectl apply ต่อไป

นอกจากการแปลงค่าคอนฟิกในตัว kpt ยังรองรับการเขียนฟังก์ชั่นเพิ่มเติมด้วย

GitLab ประกาศโยกฟีเจอร์จากส่วนที่เคยมีให้กับลูกค้าเสียเงินเท่านั้น มาเป็นฟีเจอร์ของโครงการโอเพนซอร์สหลัก ทำให้ทุกคนจะเข้าถึงฟีเจอร์ชุดใหม่ได้ฟรีเมื่อกระบวนการโยกย้ายโค้ดเรียบร้อยแล้ว

แม้ว่าตัวโครงการ GitLab เองจะเป็นโอเพนซอร์สแต่ก็เปิดซอร์สเฉพาะส่วนแกนกลางหลัก และฟีเจอร์สำหรับองค์กรจำนวนมากนั้นไม่ได้เป็นโอเพนซอร์สและเก็บไว้สำหรับลูกค้าเสียเงิน แนวทางนี้คล้ายๆ กับโครงการโอเพนซอร์สอื่นๆ เช่น Elsticsearch, MongoDB, หรือ Red Hat Enterprise Linux แต่ล่าสุดทาง GitLab ก็ประกาศว่าได้รีวิวฟีเจอร์ต่างๆ แล้วตัดสินใจว่าฟีเจอร์ 18 รายการควรกลายเป็นฟีเจอร์ฟรี

ฟีเจอร์ส่วนที่ยกมา แยกออกเป็นชุด Plan, Create, Verify, Release, Configure, และ Defend

Eclipse Foundation เปิดตัว Eclipse Theia เวอร์ชัน 1.0 โดยเรียกมันว่าเป็น "IDE ทางเลือกของ Visual Studio Code"

Theia (อ่านว่า "ธีอา" เป็นชื่อเทพธิดากรีก) เป็น code editor ที่ยอมรับตรงๆ ว่าได้แรงบันดาลใจมาจาก Visual Studio Code และตัวมันเองก็เป็นการนำโค้ดของ VS Code มาพัฒนาต่อด้วย

Eclipse Theia เขียนด้วยเทคโนโลยีเว็บ (เป็น TypeScript เหมือน VS Code) โดยใช้เอนจินแก้ไขโค้ด Monaco ตัวเดียวกัน และใช้ Language Server Protocol (LSP) ของ VS Code เพื่อรองรับภาษาโปรแกรมต่างๆ แถมใช้งานส่วนขยายของ VS Code ได้ด้วย

Linus Torvalds ประกาศออกเคอร์เนลลินุกซ์เวอร์ชัน 5.6 ตามรอบปกติ ของใหม่ที่สำคัญคือ WireGuard ซอฟต์แวร์ VPN ที่ถูกผนวกเข้ามายังเคอร์เนลลินุกซ์

สิ่งที่น่าสนใจคือในอีเมลของ Linus พูดถึงสถานการณ์ "social distancing" ที่ทั้งโลกกำลังเผชิญอยู่ว่าไม่มีผลกระทบต่อการพัฒนาเคอร์เนล เพราะนักพัฒนาเคอร์เนลส่วนใหญ่ทำงานจากที่บ้านอยู่แล้ว กรณีของตัวเขาเองยังโดนลูกสาวแซวด้วยซ้ำว่าเป็น "แชมป์ social distancing" (social distancing champ) และเขาก็คาดว่าเคอร์เนล 5.7 จะพัฒนาเสร็จตามปกติ

ที่มา - LKML, The Register