คาซัคสถานตัดอินเทอร์เน็ตทิ้งทั้งประเทศตั้งแต่วันที่ 5 มกราคมที่ผ่านมาหลังเกิดเหตุประท้วงรุนแรงจนรัฐบาลขอความช่วยเหลือจากรัสเซียให้ส่งกองกำลังเข้าควบคุมความสงบให้

อินเทอร์เน็ตผ่านโทรศัพท์มือถือถูกตัดไปก่อนตั้งแต่วันที่ 4 มกราคมที่ผ่านมา ทำให้ทราฟิกโดยรวมลดลง แต่หลังจากนั้นอินเทอร์เน็ตทั้งหมด 10 เครือข่ายก็หายไป และอินเทอร์เน็ตกลับมาใช้งานได้ประมาณ 3 ชั่วโมงในช่วงที่ประธานาธิบดีประกาศขอความช่วยเหลือจากรัสเซีย

กูเกิล, ไมโครซอฟท์, มอซิลล่า, และแอปเปิล ร่วมกันแบนใบรับรอง root CA ของรัฐบาลคาซัคสถานไม่ให้ติดตั้งลงเบราว์เซอร์ได้ หลังรัฐบาลพยายามแจ้งให้ประชาชนติดตั้งใบรับรองเพื่อดักฟังการเชื่อมต่อเข้ารหัส โดยรัฐบาลอ้างว่าเป็นการฝึกหน่วยงานรัฐให้รับมือการโจมตีทางไซเบอร์

คาซัคสถานได้ออกนโยบายเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตต้องติดตั้ง root CA ของรัฐบาล โดยอ้างความปลอดภัย ซึ่งจะทำให้รัฐบาลดักฟังอินเทอร์เน็ตได้ทั่วประเทศ

แม้ว่าสุดท้าย คาซัคสถานจะประกาศหยุดระบบนี้ (โดยเรียกว่าเป็นการทดสอบ) และอนุญาตให้ประชาชนลบใบรับรองออกได้แล้ว แต่ Google และ Mozilla ได้เตรียมมาตรการขั้นถัดไป คือหยุดการเชื่อถือใบรับรองเหล่านี้แม้ว่าจะติดตั้งอยู่ในเครื่องของผู้ใช้ก็ตาม

ส่วนฝั่ง Apple โฆษกระบุว่าทางบริษัทปกป้องผู้ใช้ โดยจะทำให้ Safari ไม่เชื่อถือใบรับรองนี้

ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตในคาซัคสถานเริ่มแจ้งเตือนผู้ใช้ให้ติดตั้งใบรับรอง root CA ของทางรัฐบาล โดยระบุเหตุผลว่าเพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้งานธนาคารในประเทศ และการส่งข้อมูลจากแฮกเกอร์

ผู้ใช้ได้รับคำแนะนำให้ติดตั้งใบรับรอง root CA ของรัฐบาลบนเว็บ qca.kz โดยเว็บเป็น HTTP ไม่เข้ารหัส

คาซัคสถานออกกฎหมายดักฟังอินเทอร์เน็ตมาตั้งแต่ปี 2015 และเคยยื่นขอให้ Mozilla รับใบรับรอง root CA ของรัฐบาลเข้าไว้ในฐานข้อมูล อย่างไรก็ดี root CA ที่จะได้รับความเชื่อถือจากเบราว์เซอร์มีข้อห้ามไม่ให้ออกใบรับรองปลอมของโดเมนอื่นอย่างชัดเจน

ในประเทศคาซัคสถาน กูเกิลใช้โดเมนเนมว่า google.kz และมีหน้าเว็บเวอร์ชันคาซัคสถาน เช่นเดียวกับหน้าเว็บของประเทศอื่นๆ

แต่กระทรวงไอซีทีของคาซัคสถานเพิ่งเปลี่ยนกฎใหม่ว่า โดเมนที่ลงด้วย .kz จะต้องวางเซิร์ฟเวอร์ไว้ในประเทศเท่านั้น ทำให้กูเกิลมีปัญหาทั้งเรื่องระบบเครือข่าย (network efficiency) การรักษาความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้ (privacy) และเสรีภาพในการแสดงออก (freedom of expression) กูเกิลจึงตัดสินใจปิดเว็บ google.kz โดยจะ redirect ไปยัง google.com แทน เพื่อจะได้ไม่ต้องอยู่ใต้กฎของรัฐบาลคาซัคสถาน

รายงานจาก Organization for Security and Cooperation in Europe สำรวจการใช้งานอินเทอร์เน็ตในคาซัคสถาน พบว่า

• อินเทอร์เน็ตแบบไดอัลอัพ (ไม่จำกัดชั่วโมง) เดือนละ 82 ยูโร (ประมาณ 3,300 บาท)
• ADSL เดือนละ 2,458 ยูโร (ประมาณ 1 แสนบาท)
• อินเทอร์เน็ตเคเบิล 6Mb เดือนละ 16,144 ยูโร (ประมาณ 660,000 บาท)

นอกจากราคาสุดโหดแล้วก็ยังมีกฎระเบียบเข้มงวดอื่นๆ ที่น่าจะพอจินตนาการตามกันได้ เช่น content filtering, การปิดบริษัทรับจดโดเมนด้วยเหตุผลด้านความมั่นคง, การจับกุมบล็อกเกอร์ที่โจมตีหรือให้ร้ายรัฐบาล และนโยบายใหม่ที่กำลังจะบังคับใช้ Information Security Concept ซึ่งควบคุมข้อมูลที่มีปัญหากับความมั่นคง ความแตกแยกทางความคิดในเรื่องต่างๆ ของประเทศ