ไมโครซอฟท์ออก Visual Studio 17.10 Preview 3 มีของใหม่คือปรับการทำงานของ GitHub Copilot โดยผนวกรวมแพ็กเกจสองตัวคือ Copilot ช่วยเติมโค้ด และ Copilot Chat ช่วยตอบคำถาม เข้าเป็นตัวเดียวกัน ติดตั้งแพ็กเกจตัวเดียวไม่ต้องแยกสองแพ็กเกจแบบก่อนหน้านี้

กูเกิลประกาศนำโมเดล Gemini 1.0 Pro มาใส่ในเครื่องมือสำหรับนักพัฒนา Android Studio พร้อมรีแบรนด์ Studio Bot ที่เป็น AI ช่วยการเขียนโค้ด ในชื่อใหม่ Gemini in Android Studio เพื่อให้ทิศทางผลิตภัณฑ์ AI ของกูเกิลเป็นไปในทิศทางเดียวกันทั้งหมดภายใต้แบรนด์ Gemini

Gemini in Android Studio เป็นผู้ช่วยการเขียนโค้ดซึ่งสามารถเรียกใช้งานได้โดยตรงใน IDE กูเกิลบอกว่าทำให้การพัฒนาโค้ดคุณภาพสูง ทำได้รวดเร็วขึ้น ช่วยแก้ไขปัญหาโค้ดที่ซับซ้อน สามารถถาม-ตอบ ตลอดจนเพิ่มคอมเมนต์และค้นหาข้อมูลที่ต้องการได้ ตอนนี้มีให้ใช้งานแล้วใน Android Studio Jellyfish

JetBrains ออกอัพเดตเวอร์ชัน 2024.1 ให้กับ IDE ทุกตัวในสังกัด เพิ่มฟีเจอร์ใหม่ full line code completion ใช้พลัง AI คาดเดาโค้ดบรรทัดต่อไปที่เราจะพิมพ์ใน editor โดยเป็นการคาดเดา "ทั้งบรรทัด" และสามารถทำงานได้แบบออฟไลน์ ไม่ต้องต่อเน็ต

การทำงานของ full line code completion จะแสดงข้อความสีเทาในบรรทัดถัดไป และสามารถกด tab เพื่อให้ editor เติมบรรทัดนั้นให้เราได้ ฟีเจอร์นี้รองรับโค้ดในภาษา Java, Kotlin, Python, JavaScript, TypeScript, CSS, PHP, Go, Ruby

Android Studio ออกรุ่นเสถียร Iguana (โค้ดเนมชื่อสัตว์ตามตัวอักษร I) นับเลขเวอร์ชันเป็น 2023.2.1 (ตามระบบของ JetBrains 2023.2) มีของใหม่ที่น่าสนใจดังนี้

JetBrains เปิดตัว New Terminal สำหรับ IDE ทุกตัวในเครือ โดยจะเริ่มเปิดให้ทดสอบแบบ Beta ใน IDE เวอร์ชัน 2024.1 เป็นต้นไป

JetBrains บอกว่าแอพ Terminal เป็นสิ่งสำคัญในกระบวนการพัฒนาซอฟต์แวร์ แต่มันกลับไม่ถูกพัฒนามานาน จึงตัดสินใจเขียน Terminal ตัวใหม่ที่มีฟีเจอร์ทันสมัย ได้แก่

แสดงคำสั่งบนหน้าจอเป็นบล็อค ไม่ใช่บรรทัด ช่วยแก้ปัญหาคำสั่งที่ให้ผลลัพธ์ยาวๆ จนดูไม่ออกว่าตรงไหนเป็นคำสั่ง-ผลลัพธ์ การเลื่อนจอสามารถเลื่อนทั้งบล็อค (กด Ctrl + ลูกศรขึ้นลง) เพื่อความรวดเร็วในการเลื่อนจอ (ดูภาพเคลื่อนไหวจากลิงก์ต้นทาง)

กูเกิลมีเครื่องมือ IDE ผ่านเบราว์เซอร์ชื่อ IDX เปิดตัวมาตั้งแต่กลางปี 2023 รากฐานของมันคือ VS Code เวอร์ชันรันผ่านเบราว์เซอร์ แล้วเพิ่มฟีเจอร์การใช้ AI ช่วยเขียนโค้ดเข้ามา ลักษณะเดียวกับ GitHub Copilot

ในช่วงแรก โมเดล AI ที่ช่วยเขียนโค้ดยังเป็น Codey ที่พัฒนาต่อจากโมเดลภาษา PaLM 2 แต่เมื่อกูเกิลอัพเกรดโมเดลเป็น Gemini เรียบร้อยแล้ว ทำให้ IDX เปลี่ยนมาใช้ Gemini ตามมาด้วย

กูเกิลอัพเกรดความสามารถของ IDX โครงการ IDE ผ่านเว็บเบราว์เซอร์ที่เปิดตัวในเดือนสิงหาคม 2023 โดยเพิ่ม iOS Simulator และ Android Emulator เพื่อให้นักพัฒนาที่เขียนแอพสำหรับมือถือ (เช่น เว็บแอพหรือ Flutter) สามารถพรีวิวแอพได้จากเบราว์เซอร์โดยตรง

นอกจากนี้ IDX ยังเพิ่มเทมเพลตสำหรับเขียนแอพด้วยเฟรมเวิร์คยอดนิยมอีกหลายตัว เช่น Astro, Go, Python/Flask, Qwik, Lit, Preact, Solid.js, Node.js รวมถึงขยายฟีเจอร์ใช้ AI ช่วยเขียนโค้ดเพิ่มอีก 15 ประเทศ แต่ยังไม่มีประเทศไทย

ไมโครซอฟท์ประกาศสิ้นระยะซัพพอร์ต Visual Studio 2013 ทุกเวอร์ชันย่อย (รวมถึง Visual C++ Redistributable ของ VS2013) ในวันที่ 9 เมษายน 2024 และแนะนำให้ผู้ใช้ขยับไปใช้แอพเวอร์ชันล่าสุดคือ Visual Studio 2022 แทน

ระยะเวลาซัพพอร์ตของ Visual Studio เวอร์ชันต่างๆ ในตอนนี้คือ

GitHub ประกาศว่าบริการ Copilot Chat ตอนนี้เปิดให้ใช้งานสำหรับองค์กรและผู้ใช้งานทุกคนแล้ว หลังจากทดสอบในกลุ่มจำกัดสถานะเบต้าก่อนหน้านี้

GitHub Copilot Chat รองรับการใช้งานทั้งบน Visual Studio Code และ Visual Studio สำหรับผู้ใช้งานและองค์กรทุกแผนที่สมัคร ตลอดจนกลุ่มผู้ใช้งานด้านการศึกษา และโครงการโอเพนซอร์สที่ยืนยันตัวตน

Turbo Pascal หนึ่งในเครื่องมือพัฒนาโปรแกรมแบบ IDE ยุคแรกๆ มีอายุครบ 40 ปีในเดือนนี้ (ออกครั้งแรกเดือนธันวาคม 1983)

จุดกำเนิดของ Turbo Pascal เกิดจาก Philippe Kahn ผู้ก่อตั้งบริษัท Borland ในปี 1982 มองเห็นโอกาสธุรกิจด้านเครื่องมือพัฒนาซอฟต์แวร์ที่เดิมทีกระจัดกระจาย เขามีวิสัยทัศน์ว่าควรรวมเครื่องมือทุกอย่างเป็นแพ็กเกจเดียว (editor, compiler และอื่นๆ) โดยเขาซื้อไลเซนส์คอมไพเลอร์ Blue Label Pascal ที่สร้างโดย Anders Hejlsberg โปรแกรมเมอร์ชาวเดนมาร์ก มาเพิ่ม editor และ UI ขายในชื่อว่า Turbo Pascal ในราคา 49.99 ดอลลาร์ ซึ่งถือว่าถูกมากเมื่อเทียบกับคู่แข่งในยุคนั้นที่ขายในราคาหลายร้อยดอลลาร์

Visual Studio Code ออกเวอร์ชัน 1.85 อัพเดตรอบเดือนพฤศจิกายน 2023 มีของใหม่ที่โปรแกรมเมอร์หลายๆ คนน่าจะอยากได้คือ floating editor windows หรือการลากแท็บ editor ออกมาเป็นหน้าต่างใหม่ต่างหาก

หน้าต่าง editor ที่แยกออกมาจะมีแต่ editor และแท็บเท่านั้น (ด้านขวาในภาพ) ไม่มีแถบเครื่องมือด้านซ้ายแบบเดียวกับหน้าต่างหลักของ VS Code (ด้านซ้ายในภาพ) แต่หน้าต่าง editor สามารถจัดเลย์เอาท์ภายในได้ตามต้องการ เช่น มี terminal หรือผลการค้นหาได้

Android Studio ออกเวอร์ชันใหม่ Hedgehog นับเลขเวอร์ชันเป็น 2023.1.1 โดยอัพเกรดมาใช้แพลตฟอร์ม IntelliJ IDEA เวอร์ชัน 2023.1 เป็นฐาน

ของใหม่ในเวอร์ชันนี้ได้แก่

สัปดาห์ก่อนไมโครซอฟท์ออก Visual Studio เวอร์ชัน 17.8 รุ่นเสถียร มีของใหม่ที่สำคัญคือสามารถกดสร้าง Pull Request ได้จากตัว IDE โดยตรง ไม่ต้องสลับไปหน้าจออื่นอีกต่อไป

ไมโครซอฟท์บอกว่าฟีเจอร์ Pull Request เป็นหนึ่งในสิ่งที่ผู้ใช้เรียกร้องเข้ามามากที่สุด เพราะปัจจุบันการพัฒนาซอฟต์แวร์ต้องพึ่งการดึงโค้ดจากระบบ Git กันมากแล้ว วิธีใช้งานสามารถเรียกได้จากเมนู Git เลย หรือจะคลิกขวาในหน้าต่าง Git Repository ก็ได้เช่นกัน ฟีเจอร์นี้ยังรองรับการเขียน markdown ในหน้าคำอธิบาย Pull Request ด้วยพร้อมสรรพ

ไมโครซอฟท์เปิดตัว Copilot Studio เครื่องมือสร้างแชทบ็อท AI แบบ low code ลากแล้ววางชิ้นส่วนประกอบกันเป็นโปรแกรม

Copilot Studio ใช้ฐานของ Power Virtual Agents บริการสร้างแชทบ็อทที่ไมโครซอฟท์มีอยู่แล้วบน Power Platform แล้วไปเชื่อมต่อกับบริการสร้าง AI ของไมโครซอฟท์อีกหลายตัว เช่น Microsoft Azure OpenAI Studio, Azure Cognitive Services, Azure Bot Service ผลออกมาเป็นแชทบ็อท Copilot หรือ GPT แบบคัสตอมตามความต้องการของแต่ละองค์กรได้

Oracle ออกส่วนขยาย Oracle Java Platform Extension ให้กับ Visual Studio Code ซึ่งถือเป็นส่วนขยายอย่างเป็นทางการของ Java ตัวแรกบน VS Code

Oracle บอกว่าแนวโน้มของวงการนักพัฒนาเปลี่ยนไป จากเดิมที่ใช้ IDE เฉพาะทางของภาษานั้นๆ เปลี่ยนมาใช้ IDE ที่รองรับทุกภาษาแบบ VS Code กันมากขึ้น ความคาดหวังของนักพัฒนาคือ VS Code ทำงานได้ดีกับทุกภาษาโปรแกรม จึงเห็นโอกาสตรงนี้ออกส่วนขยายมาซัพพอร์ตแพลตฟอร์ม Java ให้ดีขึ้นกว่าเดิม

ไมโครซอฟท์พัฒนา ตัวจัดการส่วนขยาย (Extension Manager) ตัวใหม่ของ Visual Studio โดยเริ่มใช้งานแล้วใน Visual Studio 17.8 Preview 3

Extension Manager ตัวใหม่เปลี่ยนมาใช้อินเทอร์เฟซแบบ 2 คอลัมน์ แทนแบบเดิมที่เป็น 3 คอลัมน์ โดยนำคอลัมน์ซ้ายสุดของเดิมที่เป็นการแยกหมวด Installed, Updates, Roaming เปลี่ยนไปเป็นแท็บด้านบนแทน เพื่อให้มีพื้นที่แสดงเนื้อหาของส่วนขยายมากขึ้น

ไมโครซอฟท์ยังปรับปรุงระบบหมวดหมู่ ฟิลเตอร์ และการค้นหาส่วนขยาย เพื่อให้จัดการส่วนขยายจำนวนมากๆ ได้ดีกว่าเดิม ตรงนี้คล้ายกับตัวจัดการส่วนขยายของ VS Code แต่ก็ไม่เหมือนซะทั้งหมด

ไมโครซอฟท์บอกว่าจะเพิ่มวิธีการติดตั้งส่วนขยายผ่านไฟล์ vsconfig ด้วย ซึ่งจะเพิ่มเข้ามาในเวอร์ชันถัดๆ ไป

GitHub เปิดให้บริการ Copilot Chat แชทถามตอบคำถามโปรแกรมมิ่งจากในแอพ Visual Studio และ VS Code โดยตรง

GitHub Copilot เวอร์ชันแรกเปิดตัวในปี 2021 เป็นการใช้ AI ช่วยเติมโค้ดที่เขียน (code completion) แต่ไม่สามารถสนทนาได้ ภายหลัง GitHub ได้อัพเกรดระบบเป็น Copilot X ช่วงต้นปี 2023 เพิ่มความสามารถอีกหลายอย่าง หนึ่งในนั้นคือแชท

ไมโครซอฟท์เปิดตัว Python Editor ตัวแก้ไขโค้ดภาษา Python ในโปรแกรม Excel โดยมีรูปแบบเป็นส่วนเสริม (add-in) ของ Excel

Python Editor เป็นฟีเจอร์เสริมของ Python in Excel ที่เปิดตัวไปแล้ว โดยความสามารถของมันคือเป็น code editor เต็มรูปแบบ รันในแถบ sidebar ด้านข้าง มีพื้นที่แสดงโค้ดได้ยาวมากขึ้น ตัว editor ใช้เอนจินเดียวกับ VS Code และมีฟีเจอร์หลายอย่างยกมาด้วย เช่น IntelliSense, formatting, code completion, syntax highlighting

Python Editor ยังมีสถานะเป็นฟีเจอร์ทดลอง (experimental) ผ่านระบบ Excel Labs ที่ทดลองฟีเจอร์ใหม่ๆ ก่อนออกตัวจริง การใช้งานจำเป็นต้องเพิ่มส่วนเสริม Excel Labs ก่อนแล้วจึงค่อยเปิดฟีเจอร์ Python Editor ในภายหลัง

JetBrains เปิดตัว IDE ใหม่ (อีกแล้ว) สำหรับภาษา Rust ชื่อว่า RustRover ใช้ตัวย่อในไอคอน RR

RustRover ใช้ฐานจากตัว IntelliJ Platform แต่ปรับปรุงให้เหมาะกับการเขียนภาษา Rust เพียงอย่างเดียว โดยปรับปรุงจากปลั๊กอิน Rust ของ IntelliJ IDEA ที่มีอยู่เดิม

RustRover ยังเปิดให้ใช้งานฟรีในช่วงทดสอบ โดยจะออกตัวจริงเดือนกันยายน 2024 หลังจากนั้นจะประกาศวิธีคิดเงินในภายหลัง ตัวปลั๊กอินฐานที่เป็นโอเพนซอร์สจะยังฟรีตลอดไป แต่ทีมงาน JetBrains จะไม่อัพเดตฟีเจอร์ให้เพิ่มแล้ว หันไปพัฒนาตัวโปรแกรม RustRover แบบเสียเงินแทน

Visual Studio Code ออกเวอร์ชัน 1.82 อัพเดตรอบเดือนสิงหาคม 2023 มีฟีเจอร์น่าสนใจคือรองรับการทำ port forwarding ช่วยให้เราสามารถรัน VS Code ในเครื่องโลคัล แล้วแชร์ให้คนอื่นเข้ามาใช้งานแบบรีโมทจากอินเทอร์เน็ตได้

การทำ port forwarding จะตั้งค่าเป็น private โดยดีฟอลต์ ผู้เข้ามาใช้งานจำเป็นต้องล็อกอินบัญชี GitHub อันเดียวกับที่ตั้งค่า port forwarding เพื่อความปลอดภัย แต่สามารถเปลี่ยนค่าเป็น public เพื่อไม่ต้องล็อกอินได้เช่นกัน (รายละเอียด)

กูเกิลเปิดตัว Project IDX เว็บพัฒนาซอฟต์แวร์แบบเดียวกับ GitHub Codespaces และ Replit

การทำงานโดยรวมของ Project IDX คล้ายกับบริการที่มีอยู่ตอนนี้ ตั้งแต่การดึงโค้ดจาก GitHub และสร้าง virtual machine เพื่อรันโค้ดระหว่างที่เปิด IDE ใช้งาน ที่ตัว IDE ของ Project IDX เองก็ใช้ฐานจาก ​VS Code เช่นกัน ในช่วงแรกจะสามารถพรีวิวโครงการที่เป็นเว็บได้ในตัว แต่อนาคตจะรองรับการรันทั้งแอปแอนดรอยด์และ iOS

กูเกิลเปิดตัว Android Studio Giraffe นับเวอร์ชันเป็น 2022.3.1 ของใหม่ที่สำคัญคือการอัพเกรดมาใช้ฐาน IntelliJ 2022.3 ซึ่งได้ UI แบบใหม่ของ IntelliJ ตามมาด้วย

UI ใหม่ของ IntelliJ ออกแบบโดยเน้นความเรียบง่าย ทันสมัย ลดความซับซ้อนของวัตถุบนจอลง (reduce visual complexity) ปรับปรุงไอคอนใหม่ ตอนนี้ยังมีสถานะเป็น Beta และยังปิดเป็นค่าดีฟอลต์ ต้องเปิดใช้เองในหน้าตั้งค่า Settings > Appearance & Behavior > New UI

ของใหม่อย่างอื่นใน Giraffe ได้แก่

JetBrains เปิดตัวปลั๊กอิน Kotlin Notebook สำหรับ IntelliJ IDEA เพื่อให้ผู้สนใจภาษา Kotlin สามารถลองเขียนโค้ด ใส่ตารางข้อมูล ทำภาพ visualization ได้จบในตัว แบบเดียวกับโน้ตบุ๊กภาษา Python

JetBrains บอกว่าแนวคิดการใช้โน้ตบุ๊ก Jupyter ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งในการทำโปรแกรมต้นแบบ, การวิเคราะห์ข้อมูล และงานสาย data science จึงต้องการขยายผลมายังภาษา Kotlin ด้วย รูปแบบการทำงานยังเหมือนกัน ตัวไฟล์โน้ตบุ๊กจะใช้นามสกุล .ipynb และมีโครงสร้างการจัดเก็บข้อมูลแบบเดียวกัน

ในเบื้องต้น ปลั๊กอิน Kotlin Notebook ยังมีสถานะเป็นแค่การทดลอง (experimental) ต้องอิงกับบางส่วนในปลั๊กอิน Python อยู่ แต่จะแยกขาดจากกันในภายหลัง

ความนิยมของ VS Code ทำให้เกิดส่วนขยาย (extension) จำนวนมาก จนถึงขั้นฟอร์แมตส่วนขยายของ VS Code กลายเป็นมาตรฐานของวงการ และมี IDE ตัวอื่นนำไปใช้งาน โดยเฉพาะ IDE ที่ดัดแปลงต่อยอดมาจาก VS Code เช่น Code-OSS (VS Code เวอร์ชันไม่มีแบรนด์ไมโครซอฟท์), Eclipse Theia, Gitpod, Salesforce Code Builder, SAP Business Application Studio เป็นต้น

แอปเปิลออก Xcode 15 Beta ตามรอบการออกรุ่นปีละครั้ง ของใหม่ในเวอร์ชันนี้ได้แก่

• ขนาดไฟล์ดาวน์โหลดเล็กลง 50% เพราะแยก simulator ให้ดาวน์โหลดต่างหาก
• build โปรเจคเร็วขึ้น จากการปรับปรุงคอมไพเลอร์ และ linker ตัวใหม่ที่สร้างมาเพื่อสถาปัตยกรรม Apple Silicon
• code completion ปรับปรุงให้อ้างถึง asset ทั้งหมด
• bookmark navigator จัดระเบียบจุดอ้างอิงได้ดีขึ้น
• String Catalog เก็บข้อความในภาษาต่างๆ ไว้ที่เดียว เพื่อความสะดวกในการทำ localization
• Swift macro ตัวใหม่ พรีวิวผลงานจาก SwiftUI, UIKit, AppKit ได้ดีขึ้น