Mozilla ประกาศปิด Firefox Lockwise แอพจัดเก็บรหัสผ่านบนมือถือ Android/iOS มีผลวันที่ 13 ธันวาคม 2021
Firefox Lockwise เป็นบริการที่แยกออกมาจากตัวจัดเก็บรหัสผ่านของ Firefox โดย Mozilla หวังให้เป็นบริการเสริมเพื่อสร้างรายได้ใหม่ๆ แต่สุดท้ายก็เข็นไม่ขึ้นในฐานะบริการแยกต่างหาก จนต้องตัดสินใจปิดตัว
ส่วนบริการจัดเก็บรหัสผ่านของ Firefox ยังใช้งานได้ตามปกติ ทั้งบนเดสก์ท็อปและบนมือถือ
Mozilla นำ Firefox ขึ้นบน Microsoft Store ของ Windows 11 ตามที่ประกาศไว้ ทำให้ตอนนี้ Microsoft Store มีเบราว์เซอร์ชื่อดัง (ไม่นับ Edge) แล้วสองตัวคือ Opera และ Firefox
Mozilla บอกว่าเดิมทีนโยบายของไมโครซอฟท์คือ บังคับให้เบราว์เซอร์ต้องใช้เอนจินแสดงผลที่มากับวินโดวส์เท่านั้น แต่เมื่อไมโครซอฟท์ปรับนโยบายให้เปิดกว้างขึ้น สามารถใช้เอนจินใดๆ ก็ได้ ทำให้ Mozilla ปรับตัวตาม และส่ง Firefox ขึ้น Microsoft Store เพื่อเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการดาวน์โหลด
Mozilla ออก Firefox 94 มีฟีเจอร์ใหม่ที่เป็นนวัตกรรมของวงการเบราว์เซอร์คิอ Colorway เปลี่ยนธีมสีของเบราว์เซอร์ได้ ตอบสนองอารมณ์ (mood) ของผู้ใช้ในแต่ละวัน
Mozilla บอกว่า Firefox มีระบบธีมอยู่แล้ว แต่เลือกใช้คำว่า Colorway เพื่อให้เป็นคำใหม่ สะท้อนถึงชีวิตประจำวันของผู้ใช้ มีความหมายมากกว่าการเปลี่ยนธีมแบบเดิม (เขาพูดแบบนี้จริงๆ นะ)
ของใหม่ใน Firefox 93 ที่เริ่มทดสอบกับผู้ใช้ในสหรัฐอเมริกาคือ Firefox Suggest หรืออธิบายง่ายๆ ว่าเป็นโฆษณาในแถบ Address Bar ของ Firefox
ปกติแล้วเวลาเราพิมพ์คำค้นในช่อง Address Bar โดยยังไม่กด enter จะเห็นคำแนะนำจาก Firefox (อิงจากประวัติการท่องเว็บของเราเอง) หรือเอนจินค้นหาที่เลือก (เช่น Google)
สิ่งที่เพิ่มเข้ามาคือ Firefox Suggest จะเพิ่มตัวเลือกแนะนำจากพาร์ทเนอร์ (จากภาพตัวอย่างคือ Lonely Planet) และ Wikipedia (ส่วนนี้ Firefox ไม่ได้เงิน) เข้ามาด้วย
Mozilla ออก Firefox 93 มีการเปลี่ยนแปลงสำคัญคือฟีเจอร์ Tab Unloading ถ้า Firefox ตรวจพบว่าแรมใกล้หมด จะอันโหลดแท็บที่ไม่ใช้งาน ณ ขณะนั้นออกจากหน่วยความจำเพื่อป้องกันไม่ให้แครช และหากเราสลับกลับมายังแท็บนั้น ก็จะเป็นการโหลดแท็บใหม่อีกครั้ง ฟีเจอร์นี้เปิดใช้แล้วบนวินโดวส์ ส่วนแมคกับลินุกซ์จะตามมาในอนาคต
Mozilla บอกว่าฟีเจอร์นี้จะช่วยคนที่เปิดแท็บทิ้งไว้เยอะๆ บนเครื่องที่ทรัพยากรน้อย จะเจอปัญหาการแครชน้อยลง ส่วนกระบวนการเลือกว่าจะอันโหลดแท็บไหนก่อน จะวัดจากแท็บที่ไม่ใช้งานเป็นเวลานานที่สุดก่อน และใน Firefox 94 จะเพิ่มหน้า about:unloads เพื่อแสดงข้อมูลการอันโหลดแท็บให้เห็น
Mozilla เผยอัพเดตเกี่ยวกับ Firefox สามเรื่องใหญ่ ๆ โดยมี Firefox Focus, Firefox for Mobile และ Firefox for Windows
สำหรับเรื่องแรก Firefox Focus เบราว์เซอร์เน้นความเป็นส่วนตัวจาก Mozilla จะปรับโฉมใหม่ โดยเพิ่มสีใหม่, โลโก้ใหม่ และธีมมืด พร้อมฟีเจอร์ชอร์ทคัทสำหรับเข้าเว็บไซต์ที่ใช้งานบ่อย ๆ, เพิ่มไอคอนรูปโล่ให้ผู้ใช้กดเปิดหรือปิด individual tracker จากช่องค้นหา และเพิ่ม global counter เพื่อแสดงว่าบล็อค tracker ไปแล้วกี่ตัว
ถัดมาเป็นเรื่องของ Firefox for Mobile ทาง Mozilla ได้เพิ่มฟีเจอร์ใหม่ดังนี้
Firefox เริ่มทดสอบการเปลี่ยนเครื่องมือค้นหาดีฟอลต์เป็น Bing กับผู้ใช้สัดส่วน 1% บนเดสก์ท็อป โดยไม่ได้อธิบายสาเหตุแน่ชัด
Firefox มีการทดลองฟีเจอร์ใหม่ๆ กับผู้ใช้กลุ่มเล็กๆ อยู่เสมอ (เช็คได้จากหน้า about:studies) เช่น การทดสอบ HTTP/3, Site Isolation หรือการปิดปุ่ม F12 เพื่อป้องกันการเปิด Developer Tools โดยไม่ตั้งใจ การทดสอบเปลี่ยนเครื่องมือค้นหาเป็น Bing ก็ทำผ่านช่องทางนี้
Mozilla ออก Firefox 92 เวอร์ชันนี้มีการเปลี่ยนแปลงไม่เยอะนัก ได้แก่
ที่มา - Mozilla
ปัจจุบัน เลขเวอร์ชันของ Firefox คือ 91 แต่ถ้าดูจากการเร่งออกเวอร์ชันใหม่ทุก 4 สัปดาห์ เราจะเห็น Firefox เวอร์ชัน 100 ในเดือนมีนาคม 2022
ลำพังเลขเวอร์ชันอย่างเดียวคงไม่มีผลในการใช้งานมากนัก แต่เว็บเบราว์เซอร์ต้องใส่เลขเวอร์ชันลงใน user agent string ที่ส่งให้ฝั่งเว็บไซต์-เว็บเซิร์ฟเวอร์ทราบด้วย การขยับเลขเวอร์ชันจาก 2 หลักเป็น 3 หลักจึงอาจส่งผลกระทบต่อเว็บไซต์ที่ไม่ได้เตรียมตัวเรื่องนี้ไว้
Firefox ออกเวอร์ชัน 91 มีของใหม่ดังนี้
จากข้อมูลของ Mozilla เอง สถิติผู้ใช้งานต่อเดือนของ Firefox เวอร์ชันเดสก์ท็อปในเดือนกรกฎาคม 2021 ลดลงเหลือ 197 ล้านคนต่อเดือนแล้ว ลดลงจากสถิติในเดือนธันวาคม 2018 ที่มีผู้ใช้ 244 ล้านคนต่อเดือน เท่ากับว่าในระยะเวลาเกือบ 3 ปี ผู้ใช้ Firefox หายไปถึง 46 ล้านคน หรือประมาณ 1/5 ของฐานผู้ใช้เดิม
ส่วนเหตุผลที่ Firefox มีผู้ใช้ลดลงอย่างมากยังเป็นที่ถกเถียงกันต่อไป (ข่าวนี้เขียนด้วย Chrome)
ที่มา - Firefox User Activity, Gizmodo, Reddit
Mozilla ถอด FTP ออกจาก Firefox 90 อย่างเป็นทางการ ตามที่ประกาศไว้เมื่อเดือนเมษายน โดยก่อนหน้านี้ก็ปิดเป็นค่าเริ่มต้นตั้งแต่ Firefox 88 แต่ยังมีออปชั่นให้เปิดกลับมาได้
FTP นับเป็นโปรโตคอลดั้งเดิมของอินเทอร์เน็ต โดยตัวมันเองเกิดตั้งแต่ปี 1971 มาก่อน TCP/IP เสียอีก ในปีนี้ FTP ก็มีอายุครบ 50 ปีแล้ว แม้ว่ายุคหลังจะมีโปรโตคอลเพิ่มความปลอดภัย เช่น FTPS และ SFTP เข้ามาทดแทน แต่ก็ได้รับความนิยมจำกัด การแชร์ไฟล์สำหรับผู้ใช้ส่วนมากยังคงแชร์ไฟล์ผ่าน HTTP/HTTPS เป็นหลัก
Chrome นั้นหยุดรองรับ FTP ไปตั้งแต่ Chrome 88 ที่ออกช่วงต้นปี 2021 ที่ผ่านมา หลังจากมีออปชั่นให้เปิดกลับมาใช้ได้ตั้งแต่ Chrome 77
Firefox ออกเวอร์ชัน 90 มีของใหม่ไม่เยอะนัก การเปลี่ยนแปลงสำคัญคือ Firefox สามารถอัพเดตตัวเองแบบเบื้องหลัง (background update) โดยไม่ต้องเปิด Firefox ก็ได้ ตอนนี้ยังรองรับเฉพาะบนวินโดวส์เท่านั้น
ของใหม่อีกอย่างคือ SmartBlock 2.0 ป้องกันการตามรอยให้ดีขึ้น บล็อคการตามรอยโดยที่ยังใช้งาน Facebook Login ได้, เมนูคลิกขวา "Open Image in New Tab" เปลี่ยนมาเปิดภาพในแท็บเบื้องหลังแทนแล้ว
Mozilla ประกาศในบล็อก SUMO ว่าเตรียมหยุดอัพเดตแอปมือถือ Firefox Lite หรือชื่อเดิม Firefox Rocket แล้ว และจะไม่มีอัพเดตทั้งความปลอดภัยหรืออัพเดตอื่นๆ อีก หลังวันที่ 30 มิถุนายนเป็นต้นไป
Firefox Lite เป็นแอป Firefox เวอร์ชั่นประหยัดด้าต้า และเน้นโหลดไว เปิดตัวครั้งแรกสำหรับตลาดประเทศอินโดนีเซียในปี 2017 และเน้นตลาดประเทศในเอเชียอื่นๆ ก่อนเปลี่ยนชื่อเป็น Firefox Lite ทีหลัง แตกต่างจากแอป Firefox หลักโดยทำงานบน Chromium WebView แทน มี Turbo Mode บล็อก trackers และโฆษณา พร้อมมีตัวเลือกปิดไม่ให้โหลดรูปได้
บริษัทผู้พัฒนาเบราว์เซอร์ 4 รายใหญ่คือ Apple, Google, Microsoft, Mozilla ประกาศตั้งกลุ่ม WebExtensions Community Group (WECG) เพื่อให้ส่วนขยายของเบราว์เซอร์ทำงานร่วมกันได้ง่ายขึ้น
ระบบส่วนขยายของเบราว์เซอร์ในปัจจุบันอิงจากแนวทางของ Chrome เป็นหลัก กรณีของ Edge ที่ใช้เอนจิน Chromium คงไม่มีปัญหาเรื่องความเข้ากันได้มากนัก ส่วน Firefox หันมาใช้ฟอร์แมตแบบ Chrome ในปี 2015 และ Safari เป็นรายล่าสุดที่ตามมาในปี 2020
เมื่อต้นปี 2019 ทีมงาน Chrome เสนอสเปก API ชื่อ Manifest V3 ที่เปลี่ยนพฤติกรรมการควบคุมหน้าเว็บของส่วนขยายเบราว์เซอร์ ตัวบล็อคโฆษณาต้องขอให้เบราว์เซอร์ทำหน้าที่บล็อคโฆษณาให้ ข้อดีคือความปลอดภัยที่เพิ่มขึ้น แต่ส่งผลกระทบให้ตัวบล็อคโฆษณาใช้วิธีเดิมไม่ได้อีก
ข้อเสนอ Manifest V3 เป็นประเด็นถกเถียงกันมากมาย กูเกิลก็ยอมถอยบางก้าว และสุดท้ายเริ่มใช้งานใน Chrome 88 ช่วงปลายปี 2020
Firefox ออกเวอร์ชัน 89 มีการเปลี่ยนแปลงสำคัญคือ UI แบบใหม่ที่สดใสขึ้น เมนูเรียบง่ายขึ้น (โค้ดเนม Proton) แต่ก็เป็นประเด็นวิจารณ์มาตั้งแต่ช่วงทดสอบ โดยเฉพาะการออกแบบแท็บใหม่ที่เป็นก้อนสี่เหลี่ยม และดู "ลอย" ขึ้นจากแถบเครื่องมือ มีช่องว่างไม่เชื่อมต่อกัน
Mozilla บอกว่าแนวทางหลักของ UI ใหม่คือ simplified ลดสิ่งที่ไม่จำเป็นลง
Mozilla ออก Firefox 88 มีของใหม่ดังนี้
Firefox 88 Beta เริ่มเปิดใช้ HTTP/3 เป็นค่าดีฟอลต์ โดยจะเปิดให้ทุกคนใช้งานในช่วงปลายเดือนพฤษภาคม 2021
HTTP/3 เป็นโพรโทคอลใหม่ล่าสุดที่ออกเป็นมาตรฐานในปี 2018 (HTTP/3 เกิดที่กรุงเทพ) โดยพัฒนามาจากข้อเสนอ QUIC ของ Chrome ทำให้เบราว์เซอร์ตระกูล Chrome/Chromium ทั้งหมดรองรับ HTTP/3 มาตั้งแต่เดือนเมษายน 2020
การรองรับ HTTP/3 ของ Firefox ทำให้ตอนนี้เหลือแต่ Safari เป็นเบราว์เซอร์รายใหญ่รายเดียวที่ยังไม่รองรับแบบดีฟอลต์ (รองรับแล้วในเวอร์ชัน Safari Technology Preview)
ต่อเนื่องจากข่าว Vivaldi, Brave ประกาศไม่ใช้วิธีตามรอยแบบ FLoC ที่กูเกิลใช้ใน Chrome เว็บไซต์ The Verge จึงสอบถามไปยังเบราว์เซอร์ตัวอื่นๆ ว่าจะพัฒนาเทคนิคตามรอย FLoC ด้วยหรือไม่
Opera บอกว่ายังไม่มีแผนจะเปิดใช้ฟีเจอร์ FLoC ที่มีโค้ดอยู่ใน Chromium แต่ก็บอกว่าเร็วเกินไปที่จะตัดสินใจในเรื่องนี้
Firefox บอกว่ายังไม่มีแผนจะใช้ฟีเจอร์ตามรอยใดๆ สำหรับการโฆษณาในตอนนี้ และคิดว่าไม่จำเป็นต้องเก็บข้อมูลผู้ใช้เยอะขนาดนี้เพื่อมายิงโฆษณา
Mozilla ประกาศเตรียมถอดการรองรับ FTP ในเบราว์เซอร์ Firefox โดยจะเริ่มปิดการทำงานตั้งแต่ Firefox 88 ที่กำหนดออกเวอร์ชันสำหรับผู้ใช้งานทั่วไป 19 เมษายนนี้ และจะถอดการรองรับ FTP ใน Firefox 90
ผลที่เกิดขึ้นคือ Firefox จะเรียกหาแอพพลิเคชันภายนอกอื่น เมื่อมีการเรียกลิงก์ FTP
Mozilla เคยประกาศแผนถอด FTP ออกตั้งแต่ปีที่แล้ว แต่ได้เลื่อนกำหนดออกไปเนื่องจากการระบาดของโควิด-19
Mozilla ออก Firefox 87 มีของใหม่ที่สำคัญ 3 อย่าง
Mozilla ประกาศเปลี่ยนนโยบายการส่งข้อมูล HTTP Referrer เมื่อผู้ใช้คลิกลิงก์ข้ามโดเมน (cross-origin) โดยจะตัดทั้ง path และ query ทำให้ URL ที่ใส่ใน HTTP Referrer เหลือเพียง scheme (เช่น http หรือ https) และโดเมนเท่านั้น
ทาง Mozilla ให้เหตุผลว่าหลายครั้งค่าใน path และ query นั้นมีข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้อยู่ และการส่งค่าเหล่านี้ก็กลายเป็นการส่งข้อมูลส่วนตัวออกจากเว็บโดยไม่รู้ตัว (เช่นกรณีที่ URL มีเลขบัตรเครดิต, หรือหมายเลขบัตรประชาชน)
นโยบายนี้จะมีผลทั้งการใช้งานเว็บปกติ (navigational), การ redirect, และไฟล์รูปแบบหรือ CSS (subresource)
ปัจจุบัน Mozilla มีโลโก้ของ Firefox สองเวอร์ชันคือ เวอร์ชันที่มีหมาจิ้งจอก (สำหรับเบราว์เซอร์) และเวอร์ชันที่ไม่มีหมาจิ้งจอก (สำหรับแบรนด์ในภาพรวม) ที่อาจสร้างความสับสนแก่ผู้ใช้
ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาจึงเกิดมีมล้อกันว่า Mozilla จะเลิกใช้โลโก้หมาจิ้งจอกแล้ว (they killed the fox) สร้างความแตกตื่นให้ผู้ใช้ จน Mozilla ต้องออกมาสยบข่าวลือ การันตีว่าหมาจิ้งจอกยังอยู่แบบเดิมไม่ไปไหน
Firefox ออกอัพเดตเวอร์ชัน 86 มีรายละเอียดของใหม่ดังนี้
ที่มา: Mozilla