หลังจากที่เป็นมหากาพย์มายาวนาน ตั้งแต่ที่ศาลสหรัฐฯ สั่งให้แอปเปิลทำรอมพิเศษตามคำร้องของ FBI เนื่องด้วยคดี San Bernardino จนนำไปสู่การสู้คดี และจบลงด้วยกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ถอนฟ้องไปเพราะสามารถถอดรหัส iPhone ได้แล้ว

ล่าสุด สำนักข่าว CBS ระบุว่ายังไม่พบข้อมูลสำคัญใดๆ จากสมาร์ทโฟนของผู้ก่อเหตุคดีนี้เลย ซึ่งก่อนหน้านี้ทางผู้บังคับการตำรวจ (Chief of Police) เมือง San Bernardino ได้เคยให้ความเห็นแล้วว่ามีความเป็นไปได้ที่จะไม่พบข้อมูลสำคัญที่สามารถขยายการสืบสวนต่อไปได้

สำนักข่าวได้รายงานเพิ่มเติมว่าจนถึงขณะนี้ ทาง FBI ยังคงวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากโทรศัพท์ดังกล่าวเพื่อใช้ประกอบการสืบสวนสอบสวนต่อไป

แม้ว่าเรื่องจะจบไปแล้ว แต่ปริศนาที่ว่า FBI ไปได้วิธีการถอดรหัส iPhone มาจากไหนกลับยังไม่ได้ข้อสรุป แม้ว่ามีรายงานที่ระบุว่า Cellebrite เป็นผู้ให้ความช่วยเหลือ แต่กลับมีข้อมูลทางอื่นขัดแย้งกัน

สำนักข่าว The Washington Post รายงานว่าแฮ็กเกอร์กลุ่ม Gray-hat (กลุ่มคนที่อยู่ระหว่าง White-hat กับ Black-hat) ที่ไม่เปิดเผยตัวตน ได้เงินค่าช่องโหว่ Zero-day Exploit จาก FBI ที่สามารถนำไปพัฒนาเครื่องมือที่ใช้ "ข้าม" ขั้นตอนการระบุ Passcode โดยไม่กระทบต่อระบบรักษาความปลอดภัยในส่วนอื่น

FBI ออกมาเตือนภัยออนไลน์แบบใหม่ที่กำลังได้ความนิยม นั่นคือแฮ็กเกอร์ปลอมตัวเป็นซีอีโอหรือผู้บริหารระดับสูงของบริษัท แล้วอีเมลหาพนักงานที่รับผิดชอบเรื่องเงิน หลอกให้โอนเงินไปตามที่สั่ง การหลอกลวงแบบนี้มีชื่อเรียกว่า Business Email Scam (BEC) หรือ "CEO Fraud"

รูปแบบการโจมตีมีทั้งการปลอมอีเมล หรือการหลอกบัญชีผู้บริหารด้วย social engineering จากนั้นใช้วิธีการสั่งงานที่ดูน่าเชื่อถือ ขอให้โอนเงินในปริมาณที่ไม่เยอะจนผิดสังเกต จากสถิติของ FBI นับตั้งแต่ปี 2013 เป็นต้นมา มีเหยื่อมากถึง 17,642 ราย มูลค่าความเสียหายรวมกันถึง 2.3 พันล้านดอลลาร์ และ FBI พบว่านับตั้งแต่ปี 2015 เป็นต้นมา พบรูปแบบการโจมตีลักษณะนี้มากขึ้นถึง 270%

คดีการปลดล็อก iPhone 5C เพื่อให้เอฟบีไอเข้าไปอ่านข้อมูลในโทรศัพท์ได้ จนถึงตอนนี้ยังไม่แน่ชัดว่าเอฟบีไอสามารถเข้าถึงข้อมูลภายในโทรศัพท์ได้อย่างไร แต่แหล่งข่าวรายหนึ่งที่ ArsTechnica ระบุว่าเป็นทนายของแอปเปิลก็ระบุว่าแอปเปิลจะไม่พยายามเรียกร้องผ่านกระบวนการศาลให้เอฟบีไอเปิดเผยกระบวนการ

ทนายรายนี้ยังระบุว่าแอปเปิลคาดว่ากระบวนการที่เอฟบีไอใช้ในตอนนี้จะใช้ได้อีกไม่นานนักเพราะแอปเปิลพัฒนากระบวนการป้องกันขึ้นเรื่อยๆ

ก่อนหน้านี้ FBI ได้ประกาศว่า สามารถถอดรหัส iPhone 5c ของมือปืนใน San Bernardino ได้โดยไม่ต้องพึ่ง Apple แล้ว ซึ่งภายหลังก็มีกระแสข่าวว่าบริษัทความปลอดภัยในอิสราเอลเป็นผู้สนับสนุนในด้านเทคนิคของการถอดรหัส iPhone ครั้งนี้ (แต่ก็ยังไม่ยืนยัน)

ฝั่ง FBI ซึ่งยังไม่ได้กล่าวว่าวิธีที่ใช้ถอดรหัส iPhone นั้นคืออะไรและทำงานอย่างไร ก็เริ่มมีความเคลื่อนไหวบ้างแล้ว โดย James Comey หัวหน้า FBI ได้กล่าวยืนยันว่าวิธีการถอดรหัสที่ใช้ครั้งนี้ จะใช้ได้กับมือถือเพียงไม่กี่รุ่น และไม่สามารถใช้กับ iPhone 5s หรือใหม่กว่าได้

ต่อจากข่าว FBI เตรียมช่วยเหลืออัยการท้องถิ่น ถอดรหัส iPhone ในคดีอื่น เว็บไซต์ BuzzFeed รายงานว่า FBI ส่งจดหมายไปยังตำรวจท้องถิ่นในสหรัฐ เล่ากรณีการถอดรหัส iPhone ในคดีเมือง San Bernardino ว่าสามารถถอดหรัสได้สำเร็จ และยินดีช่วย "สนับสนุนทางเทคนิค" กับหน่วยงานพันธมิตร

ตัวจดหมายของ FBI อ่านได้ท้ายข่าวครับ

ต่อจากข่าว FBI ถอดรหัส iPhone ได้แล้ว ไม่ต้องพึ่งแอปเปิล ถึงแม้ FBI ไม่ได้เปิดเผยวิธีการถอดรหัสออกสู่สาธารณะ แต่ก็เคยมีข่าวลือว่า FBI ได้รับความช่วยเหลือจากบริษัทความปลอดภัยรายหนึ่งในอิสราเอล

วันนี้ สำนักข่าว Bloomberg เผยชื่อของบริษัทแห่งนี้คือ Cellebrite Mobile Synchronization Ltd. ซึ่งเชี่ยวชาญด้านการตรวจหาหลักฐานดิจิทัล (digital forensic) ซึ่งก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 1999 และเป็นบริษัทลูกของ Sun Corporation ของญี่ปุ่น

ตามข่าวบอกว่า FBI มีความร่วมมือกับ Cellebrite อยู่ก่อนแล้ว ทาง Cellebrite ปฏิเสธไม่แสดงความเห็นใดๆ

ต่อจากข่าว FBI ถอดรหัส iPhone ได้แล้ว ไม่ต้องพึ่งแอปเปิล ล่าสุดความรู้ด้านการถอดรหัสครั้งนี้กำลังจะถูกนำไปใช้กับของกลาง iPhone ในคดีอื่นๆ ด้วยครับ

คดีที่ FBI และกระทรวงยุติธรรมเรียกร้องให้แอปเปิลอำนวยความสะดวกให้ถอดรหัสง่ายขึ้น เป็นคดีการยิงที่เมือง San Bernardino แต่ในสหรัฐอเมริกาก็มีคดีอื่นๆ ที่ตำรวจหรืออัยการท้องถิ่นจำเป็นต้องเข้าถึงข้อมูลใน iPhone ของผู้ต้องสงสัยด้วยเหมือนกัน และประสบปัญหาเรื่องการถอดรหัสแบบเดียวกัน

คดีที่กระทรวงยุติธรรมสหรัฐ (DoJ) ยื่นให้ศาลสั่งแอปเปิลทำรอมพิเศษ เพื่อให้ FBI ถอดรหัส iPhone ได้ง่ายขึ้น เป็นข่าวใหญ่ไปทั่วโลก หลายฝ่ายต่างจับตาคดีนี้ว่าจะสิ้นสุดอย่างไร เพราะเป็นคดีตัวอย่างเรื่องการเข้ารหัสของอุปกรณ์พกพา

แต่ล่าสุด คดีนี้จบลงแบบง่ายๆ เมื่อกระทรวงยุติธรรมถอนฟ้องคดี ด้วยเหตุผลง่ายๆ ว่าหาวิธีถอดรหัส iPhone โดยไม่ต้องพึ่งพาแอปเปิลได้แล้ว กระทรวงจึงขอให้ศาลเพิกถอนคำสั่งก่อนหน้านี้ที่สั่งให้แอปเปิลร่วมมือ (ซึ่งแอปเปิลกำลังอุทธรณ์อยู่)

ตอนนี้ยังไม่มีข้อมูลว่ากระทรวงยุติธรรมถอดรหัส iPhone ด้วยวิธีไหน ในเอกสารที่กระทรวงยื่นต่อศาลก็เขียนสั้นๆ เพียง 3 บรรทัดว่า "ถอดได้แล้ว"

หลังจากที่กระทรวงยุติธรรมของสหรัฐฯ ยื่นต่อศาลเพื่อเลื่อนการพิจารณาคำร้องที่จะบังคับให้ Apple ปลดล็อก iPhone ของกลางในคดีที่เมือง San Bernardino ออกไป พร้อมกับระบุว่ากำลังทำงานร่วมกับฝ่ายอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับคดี (outsider party) เพื่อเข้าถึงข้อมูลเครื่อง ทำให้เกิดข้อสงสัยว่าตกลงแล้วใครคือคนที่ FBI กำลังทำงานด้วย วันนี้สำนักข่าว Reuters ออกมารายงานข่าวลือว่าเป็นบริษัทด้านความปลอดภัยจากอิสราเอล

เว็บไซต์สำนักข่าว Bloomberg เผยแพร่รายงานพิเศษปัญหาความสัมพันธ์ระหว่าง FBI และ Apple โดยระบุว่าทั้งสองฝ่ายเคยมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันมาโดยตลอด และยังทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิด จนกระทั่งหลังจากที่ Apple ออก iOS 8 มา ทำให้ความสัมพันธ์ทั้งหมดแย่ลง และมาประทุขึ้นเมื่อมีกรณีกราดยิงที่เมือง San Bernardino

รายงานระบุว่า Apple ทำงานร่วมกันหน่วยงานของรัฐบาลกลางสหรัฐมาโดยตลอด โดยเฉพาะในฝั่งของ Apple ที่เข้าหาประธานาธิบดีและเครือข่ายของประธานาธิบดี เพื่อผลักดันแนวทางและวาระของตัวเองเสมอ ตัวอย่างเช่นการกดดันทางการจีนไม่ให้บังคับ Apple สร้างกุญแจแม่ (Masterkey แบบเดียวกับกุญแจ TSA) แล้วส่งมอบให้ทางการจีนเพื่อเข้าถึงอุปกรณ์สาย iOS เมื่อปี 2014 จนทางการจีนยอมถอยในที่สุด

หน่วยงานรัฐบาลกลางของสหรัฐฯ นำโดยกระทรวงยุติธรรม (Department of Justic: DoJ) ได้ยื่นคำร้องต่อศาลขอเลื่อนการไต่สวนกรณีที่ต้องการให้ศาลบังคับ Apple ปลดล็อค iPhone 5c ที่เป็นของกลางในกรณีกราดยิงที่เมือง San Bernardino

ในคำร้องระบุว่า FBI กำลังหาช่องทางอื่นที่เป็นไปได้ในการปลดล็อค iPhone โดยระบุว่ามีบางฝ่ายที่ไม่เกี่ยวข้องกับคดี (outside party) ได้สาธิตวิธีการปลดล็อค iPhone ให้กับทาง FBI ซึ่งตอนนี้กำลังประเมินอยู่ว่าจะใช้ได้มากน้อยเพียงใด หากทำได้ FBI อาจจะไม่ต้องพึ่งความช่วยเหลือจากทาง Apple อีกต่อไปภายใต้กฎหมาย All Writs Act

ทั้งนี้ ศาลได้พิจารณาตามคำขอและอนุญาต โดยกำหนดว่าทาง DoJ ต้องนำส่งรายงานความคืบหน้าในวันที่ 5 เมษายนนี้

Lavabit เป็นบริการอีเมลความปลอดภัยสูงที่เคยถูก FBI พยายามร้องขอให้ถอดรหัสแต่ต่อสู้กับ FBI จนถึงที่สุด และสุดท้ายยอมปิดบริการตัวเองไป ที่ผ่านมา FBI ปิดเป็นความลับมาโดยตลอดว่าการไปบังคับให้ Lavabit ต้องเปิดเผยกุญแจเข้ารหัส TLS เพื่อจะมอนิเตอร์ข้อมูลเข้าออกทั้งหมดนั้นเป็นการตามล่าตัวใคร แต่เอกสารล่าสุดที่เปิดเผยออกมาก็ระบุชัดเจนว่าเป็นการตามล่า Edward Snowden

แม้คดีกราดยิงที่ San Berdadino จะผ่านไปพักใหญ่ แต่วิวาทะระหว่าง เอฟบีไอและแอปเปิล ยังคุกรุ่นอยู่ เมื่อเอฟบีไอมีคำร้องต่อศาลเพื่อให้แอปเปิลทำรอมรุ่นพิเศษให้เอฟบีไอสามารถปลดล็อกไอโฟนที่ยึดมาได้จากที่เกิดเหตุได้

ประเด็นนี้เรียกความสนใจของคนทั่วโลก รวมถึงรายการ Last Week Tonight รายการข่าวเชิงล้อเลียนที่โด่งดังของพิธีกรฝีปากจัดจ้าน John Oliver ก็ได้หยิบมาเป็นประเด็นใหญ่ด้วย

เว็บไซต์ข่าวไอที The Intercept รายงานว่า Edward Snowden ได้กล่าวผ่านระบบวิดีโอคอลจากรัสเซียในงานประชุม Common Cause Blueprint for a Great Democracy ที่จัดโดยองค์กร Common Cause องค์กรการกุศลด้านการเมืองของอเมริกา ระบุว่าการที่ FBI พยายามกดดันให้ Apple ปลดล็อค iPhone โดยอ้างว่า FBI ไม่มีความสามารถในการทำนั้น เป็นเรื่องที่เหลวไหล

Snowden ระบุว่า FBI เองมีแนวทางในการข้ามการรักษาความปลอดภัยใน iPhone อยู่แล้ว ซึ่งสามารถทำได้ โดยเขายกตัวอย่างไว้หนึ่งวิธีการที่อาจจะทำให้เข้าถึง iPhone ได้ การที่อ้างว่า Apple เป็นคนเดียวที่ปลดล็อค iPhone ของกลางได้เท่านั้น จึงเป็นเรื่องที่เหลวไหล (ต้นฉบับใช้คำแรงกว่านี้มาก)

บิล เกตส์ตอบคำถามผ่าน Reddit เป็นครั้งที่สี่ มีประเด็นด้านไอทีที่น่าสนใจ ดังนี้

แม้คดีที่ Apple แย้งความเห็นของศาลที่ให้ทำรอมพิเศษเพื่อปลดล็อก iPhone ที่เป็นของกลางในคดีที่เมือง San Bernardino จะยังไม่จบ แต่ในอีกคดีหนึ่งซึ่งอยู่ระหว่างการสอบสวนในรัฐนิวยอร์กและ FBI มีคำขอที่คล้ายกัน ศาลของมลรัฐนิวยอร์กออกมาปฏิเสธคำขอของหน่วยงานรัฐบาลกลาง โดยระบุว่าไม่มีสิทธิในการบังคับให้ Apple ต้องปลดล็อกเครื่อง iPhone ที่เป็นของกลางแต่อย่างใด

จากกรณีที่แอปเปิลเผยว่าบริษัทจะต่อสู้กับ FBI ล่าสุดในวันนี้แอปเปิลยื่นเอกสารคัดค้านคดีแก่ศาลเขตแคลิฟอร์เนียแล้ว จุดประสงค์คือขอให้ศาลเพิกถอนคำสั่งการทำรอมรุ่นพิเศษให้แก่ FBI

เอกสารที่แอปเปิลยื่นมีความยาวทั้งหมด 65 หน้า หลักๆ พูดถึงในเรื่องความเป็นส่วนตัวของข้อมูลและสิทธิของผู้ใช้งานซึ่ง Tim Cook ให้ความสำคัญกับมันมาก รวมถึงผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้นถ้าเกิดรอมตัวนี้หลุดสู่โลกอินเทอร์เน็ต ซึ่งไม่มีใครรับประกันได้ว่าข้อมูลทั้งหมดไม่ถูกสอดส่องโดยภาครัฐหรือแฮกเกอร์

ในคดีของ FBI ครั้งนี้ Apple เชื่อว่า FBI จะปิดคดีลงได้โดยไม่ต้องพึ่งพาข้อมูลจาก iPhone ที่ถูกยึดมาก็ตาม

จากประเด็นร้อนแรงที่ FBI อาศัยคำสั่งศาลขอให้ Apple ทำรอมแบบพิเศษเพื่อให้สามารถปลดล็อก iPhone ของผู้ก่อเหตุกราดยิงที่ San Bernardino เมื่อปลายปีก่อน ซึ่ง Apple ได้แสดงจุดยืนคัดค้านเรื่องนี้ด้วยเป็นห่วงเรื่องความปลอดภัยของข้อมูลในเครื่อง iPhone ของผู้ใช้ทั่วโลก ซึ่งหลายฝ่าย (1, 2, 3) ก็ออกมาหนุนหลัง Apple เรื่องต่อสู้กับคำสั่งดังกล่าวกันเต็มที่ แต่หนึ่งในผู้ก่อตั้ง Microsoft นั้นเห็นต่างออกไป

จากกรณี Apple vs FBI เรื่องการปลดรหัสเข้า iPhone ของผู้ต้องสงสัย Pew Research Center ศูนย์วิจัยอิสระทำแบบสอบถามความเห็นชาวอเมริกัน 1,002 คน ว่ามีความเห็นอย่างไรในเรื่องนี้

ผู้ตอบแบบสำรวจ 51% มองว่าแอปเปิลควรปลดล็อค iPhone ส่วนฝ่ายที่ไม่เห็นด้วยมี 38% และอีก 11% ไม่ทราบ การสำรวจเกิดขึ้นระหว่างวันที่ 18-21 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา

ถ้าแยกตามกลุ่มอายุ ระดับการศึกษา และอุดมการณ์ทางการเมือง ผู้ตอบแบบสำรวจเกือบทุกกลุ่มเห็นว่าแอปเปิลควรปลดล็อคด้วยสัดส่วนที่มากกว่า จะมียกเว้นในกรณีเป็นผู้ไม่สังกัดพรรคการเมืองใด (independent) ที่มีความเห็นเข้าข้างพรรคเดโมแครต (Lean Democrat) เท่านั้นที่เห็นว่าแอปเปิลไม่ควรปลดล็อค

เรื่องราวที่ศาลมีคำสั่งให้ Apple ต้องทำรอมพิเศษเพื่อใช้ในการข้ามการตั้งค่าความปลอดภัยในกรณีกราดยิงที่เมือง San Bernardino นั้นยังไม่จบ เมื่อกระทรวงยุติธรรมของรัฐบาลกลางสหรัฐฯ (Department of Justice) ได้ยื่นต่อศาลกลางของมลรัฐแคลิฟอร์เนีย เพื่อขอให้ Apple ดำเนินการตามคำสั่งศาลก่อนหน้าแล้วอย่างเป็นทางการ

เอกสารดังกล่าวมีความยาว 35 หน้า ซึ่งระบุว่า Apple มีเจตนาอย่างชัดเจนที่จะคัดค้านคำสั่งนี้ และทำให้การค้นหาหลักฐานหรือข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับรูปคดีนั้นไม่สามารถดำเนินการได้ กระทรวงยุติธรรมของรัฐบาลกลางสหรัฐฯ ในฐานะผู้ยื่นฟ้อง จึงต้องการให้ศาลออกคำสั่งบังคับให้ Apple ทำตามคำสั่งศาลในตอนแรกโดยไม่ชักช้า

หลังแอปเปิลออกมาประกาศว่าจะต่อสู้กับคำสั่งศาล ที่สั่งให้เปิดช่องให้เอฟบีไอสามารถยิงรหัสผ่านได้ ตอนนี้ EFF และ Sundar Pichai ก็ออกมาประกาศสนับสนุนแล้ว

EFF ระบุว่าคำขอของเอฟบีไอไม่ใช่แค่การขอความช่วยเหลือในการสอบสวน แต่เป็นการสั่งให้เขียนโค้ดใหม่เพื่อทำลายกระบวนการรักษาความปลอดภัย ทำให้สามารถเข้าในโทรศัพท์รุ่นเด่ียวกันไ้ดเป็นวงกว้าง และถ้าหากรัฐบาลสามารถสั่งเช่นนี้ได้ ในอนาคตจะมีการขอเช่นนี้อีกเรื่อยๆ สำหรับโทรศัพท์, ซอฟต์แวร์, และอุปกรณ์อื่นๆ จนกลายเป็นอุปสรรคต่อการสร้างสินค้าที่มีความปลอดภัยที่ดี

เอฟบีไอยื่นคำร้องต่อศาลแคลิฟอร์เนียร์ออกคำสั่งให้แอปเปิลต้องทำรอมรุ่นพิเศษเพื่อให้เอฟบีไอสามารถเข้าถึงข้อมูลในโทรศัพท์ที่ยึดมาได้จากคดี San Bernardino ที่เกิดเหตุยิงกราดจนมีผู้เสียชีวิตถึง 14 คน โดยโทรศัพท์นั้นถูกล็อกรหัสผ่านเอาไว้

โดยปกติแล้ว iOS จะมีระบบป้องกันความพยายามเดารหัสผ่านโดยจะหน่วงเวลาช้าลงเรื่อยๆ เมื่อใส่รหัสผ่านผิดซ้ำ และเมื่อถึงจำนวนครั้งที่กำหนดก็สามารถตั้งให้ลบข้อมูลออกจากเครื่องได้ทันที

มีแฮ็กเกอร์รายหนึ่งชื่อใช้บัญชี @DotGovs บนทวิตเตอร์ ปล่อยข้อมูลส่วนตัวของพนักงาน FBI จำนวนกว่า 20,000 คน และพนักงานของกระทรวงความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Department of Homeland Security หรือ DHS) อีก 9,000 คน

ข้อมูลที่ปล่อยออกมาประกอบด้วยชื่อ ตำแหน่ง อีเมล ที่อยู่ และหมายเลขโทรศัพท์ ทางเว็บไซต์ Motherboard ที่ได้รับการติดต่อจากแฮ็กเกอร์รายนี้ ลองตรวจสอบเบอร์โทรศัพท์เทียบกับรายชื่อ และพบว่าข้อมูลจำนวนหนึ่งเป็นของจริง แม้ว่าข้อมูลบางส่วนจะล้าสมัยไปบ้างแล้ว

โค้ดลับในไฟร์วอลล์ของ Juniper Networks ถูกฝังโค้ดลับเอาไว้ทำให้แฮกเกอร์สามารถล็อกอินด้วยสิทธิ์ผู้ดูแลระบบได้หากรู้รหัสผ่านลับ วันนี้ทาง CNN ก็รายงานว่า FBI กำลังเข้าตรวจสอบโค้ดนี้ เพราะอาจจะถูกฝังมาเพื่อเจาะเครือข่ายของรัฐบาลได้

ตอนนี้ยังไม่แน่ชัดว่ามีหน่วยงานรัฐบาลใดบ้าง ทางกระทรวงความมั่นคง (Department of Homeland Security) ระบุว่ากำลังค้นหาอยู่ว่ามีหน่วยงานใดใช้ ScreenOS อยู่บ้าง

Ronald Prins จากบริษัทความปลอดภัย Fox IT ระบุว่าบริษัทใช้เวลาเพียง 6 ชั่วโมงในการหารหัสผ่านลับนี้ ทำให้ตอนนี้เราคาดเดาได้ว่าจะมีคนรู้รหัสผ่านนี้จำนวนมากแล้ว ผู้ดูแลระบบควรเร่งแพตช์ช่องโหว่นี้โดยเร็ว