ไมโครซอฟท์เปิดตัวระบบการดีไซน์ของตัวเองชื่อ Fluent Design System มาตั้งแต่ปี 2017 โดยเน้นใช้งานบน Windows 10 เป็นหลัก แต่หลังไมโครซอฟท์ถอนตัวจากตลาดมือถือ หันมาเน้นทำแอพอย่างเดียว ก็ประกาศว่าจะขยาย Fluent มายังอุปกรณ์พกพาด้วย

สัปดาห์นี้ไมโครซอฟท์เปิดตัว Fluent Design อย่างเป็นทางการ โดยนำมาใช้กับแอพมือถือของไมโครซอฟท์ทุกตัว ที่เริ่มใช้แล้วในตอนนี้คือ Outlook, OneDrive, Word, Excel, PowerPoint และประกาศว่าจะใช้กับ Teams, Yammer, Planner ในเร็วๆ นี้ด้วย

วิธีการของ Huawei เพื่อรับมือปัญหาไม่สามารถใช้งาน Google Mobile Services (GMS) หลังโดนรัฐบาลสหรัฐแบน คือการสร้าง Huawei Mobile Services (HMS) ขึ้นมาทดแทน

แต่ถ้าลงลึกในรายละเอียด คำว่า HMS ถือเป็น "แบรนด์" ที่มีส่วนประกอบย่อยๆ มากมาย สามารถจัดเป็นกลุ่มได้ 3 แบบคือ HMS Core (แกน API หลัก), HMS Capabilities (API เสริม) และ HMS Connect (พวกร้านขายแอพ ช่องทางจัดจำหน่าย) ซึ่งบทความนี้เราจะมารู้จัก HMS Core ในฐานะตัวตายตัวแทนของ Google Play Services นั่นเอง

ประเด็นสำคัญที่ผู้ใช้ LINE คาใจกันมานานคือ "ทำไมไม่สามารถล็อกอินพร้อมกันในสมาร์ทโฟน 2 เครื่องได้" และ "ทำไมไม่เซฟรูปหรือแชททั้งหมดไว้ให้" ซึ่งที่ผ่านมาก็ไม่เคยมีคำตอบจริงๆ จังๆ จาก LINE ในเรื่องนี้เช่นกัน

ผมมีโอกาสเข้าร่วมงาน LINE Developer Day 2019 และได้สัมภาษณ์วิศวกรของ LINE ประเทศญี่ปุ่นคือคุณ Shunsuke Nakamura และคุณ Masakuni Oishi ในเรื่องนี้พอดี และได้คำตอบมาฝากผู้ใช้ LINE ในไทยกันครับ (คำตอบสั้นๆ เป็นภาษาเทคนิคคือ technical debt)

ไมโครซอฟท์เขียนบล็อกอธิบายเรื่องการพัฒนาแอพบนอุปกรณ์ 2 จอ (dual-screen) ซึ่งมีทั้ง Surface Neo (Windows) และ Surface Duo (Android) ว่ายังรองรับวิธีการพัฒนาแอพแบบเดิมๆ ของแต่ละแพลตฟอร์ม

• Surface Neo Web + UWP + Win32
• Surface Duo Web + Google Play Store

ประเด็นที่น่าสนใจคือ ไมโครซอฟท์บอกว่ากำลังพัฒนาเฟรมเวิร์คใหม่ทั้งบน Windows และ Android เพื่อให้แอพรองรับสองหน้าจอ (dual-screen) ได้ง่ายขึ้น และจะเป็นเฟรมเวิร์คกลาง (common model) ที่ทำงานเหมือนกันบนทั้งสองแพลตฟอร์ม

เมื่องาน Google Cloud Next รอบเดือนเมษายน Google เปิดตัว Cloud Code ปลั๊กอินบน VS Code และ IntelliJ เพื่อการทำงานกับคลาวด์ที่ง่ายขึ้น เวลาผ่านมาประมาณครึ่งปี ปลั๊กอินตัวนี้เข้าสถานะตัวจริง (general availability หรือ GA)

Google Cloud Code คือส่วนขยายของ IDE ยอดนิยม 2 ตัวคือ VS Code และ IntelliJ ให้สามารถแก้ไขไฟล์กำหนดค่าทรัพยากรของ Kubernetes ได้ง่ายขึ้นจากตัว IDE โดยตรง ลดจำนวนเครื่องมือที่ต้องใช้งาน และสามารถใช้ประโยชน์จากฟีเจอร์ของ IDE (เช่น code completion หรือ snippet) ในการแก้ไขไฟล์คอนฟิกเหล่านี้ได้ด้วย

GitHub เปิดตัวโครงการ GitHub Security Lab เพื่อยกระดับความปลอดภัยของซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สบน GitHub โดยโครงการนี้ประกอบด้วย

ผมได้รับเชิญจาก LINE เข้าร่วมงานสัมมนา LINE Developer Day 2019 ที่ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งมีการบรรยายที่น่าสนใจหลายอย่าง คัดมาเฉพาะเท่าที่ได้ฟังและน่าจะใกล้ตัวผู้ใช้ชาวไทยครับ

อย่างแรกเลยคือ LINE Mini App แพลตฟอร์มแอพตัวใหม่ของ LINE ที่นำเสนอโดยคุณ Euivin Park ซีทีโอหญิงของ LINE ตั้งแต่ตอนกล่าวเปิดงาน ซึ่งจะใช้กับหน้าโฮมแบบใหม่ของ LINE ด้วย

Facebook เขียนบล็อกเล่าว่าเปลี่ยนเครื่องมือสำหรับเขียนโค้ด (IDE) จากเดิมที่ใช้ Nuclide ซึ่งเป็น IDE ของตัวเองที่พัฒนาขึ้นบน Atom มาเป็น Visual Studio Code แทนแล้ว

Facebook ระบุว่าหยุดพัฒนา Nuclide เวอร์ชันโอเพนซอร์ส ในปี 2018 แต่ยังใช้งานในบริษัทอยู่ แต่พอมาถึงปลายปี 2018 ก็ตัดสินใจย้ายมาใช้ Visual Studio Code แทน ด้วยเหตุผลว่าเป็น IDE ที่ได้รับความนิยมสูง ทำงานได้ข้ามแพลตฟอร์ม ได้รับการพัฒนาจากไมโครซอฟท์อย่างต่อเนื่อง มั่นใจว่าอยู่ต่อได้ในระยะยาว และมี API ที่ดีในการสร้างส่วนขยาย (หมายเหตุ: VS Code พัฒนามาจาก Electron ซึ่งเป็นแกนของ Atom อีกที)

เมื่อเดือนที่แล้ว SAP ได้เปิดตัว SAP Business Application Studio เครื่องมือพัฒนาตัวใหม่ซึ่งจะมาแทนที่ SAP Web IDE ของบริษัทเดิม โดยมีจุดประสงค์เพื่อปรับปรุงประสบการณ์การพัฒนาแอพพลิเคชั่นบน SAP ให้สอดคล้องกับ IDE ชั้นนำในตลาดอย่าง Visual Studio Code

SAP บอกว่า SAP Business Application Studio เป็นตัวเลือกที่ดีกว่าสำหรับการพัฒนาแอพพลิเคชั่นแบบ full stack และแอพพลิเคชั่นบนคลาวด์ในแง่ของการเป็นตัวแก้ไขโค้ดที่ใช้งานกับ Java และ Node.js ได้ดีกว่า SAP Web IDE และในด้านเครื่องมืออื่นๆ ที่มีใช้งานทั้งในส่วนของ command line รวมถึงความสามารถของตัวดีบัก โดยยังให้ประสบการณ์ทัดเทียมกับ IDE ที่ติดตั้งเป็นแอพเดสก์ทอป แม้ว่าจะใช้งานผ่านเว็บเบราว์เซอร์ก็ตาม

GitHub ประกาศฟีเจอร์ที่เคยเปิดตัวไปแล้ว 2 ตัวคือ Actions และ Packages เข้าสถานะ GA เปิดให้ทุกคนใช้งาน

• GitHub Actions เป็นฟีเจอร์ด้าน CI/CD ที่เปิดตัวเมื่อ 1 ปีก่อน ทำให้ GitHub ทัดเทียมกับ GitLab ในแง่ฟีเจอร์ด้านนี้
• GitHub Packages เปิดตัวเมื่อเดือนพฤษภาคม เป็นฟีเจอร์แปลงซอร์สโค้ดเป็นแพ็กเกจ (เช่น npm, nuget หรือ Docker image) สำหรับแจกจ่ายได้สะดวก

GitHub ระบุว่ามีคนสร้าง workflow ของ Actions แล้วกว่า 1,200 ชนิด และสร้างแพ็กเกจผ่าน Packages ไปแล้วกว่า 30,000 รูปแบบ

การทำ code review ถือเป็นกระบวนการที่ได้รับความนิยมในยุคนี้ เพราะช่วยให้คุณภาพของโค้ดดีขึ้นจากการตรวจสอบของเพื่อนร่วมงาน แต่ในทางปฏิบัติแล้ว เราอาจมอบหมายหน้าที่รีวิวโค้ดให้บางคนในทีมเยอะเกินจนโหลด ทั้งที่อาจไม่ตั้งใจให้เป็นเช่นนั้น

GitHub แก้ปัญหานี้ด้วยฟีเจอร์ code review assignment ที่คอยกระจายงานรีวิวโค้ดให้คนในทีมอย่างเท่าเทียม เราสามารถระบุได้ว่าจะมีคนรีวิวจำนวนกี่คน และเลือกอัลกอริทึมของการกระจายงานได้ ทั้งแบบ round robin ที่วนไปเรื่อยๆ หรือ load balance ที่ดูจำนวนงานที่ค้างอยู่แล้วกระจายให้พอดี

ฟีเจอร์นี้เปิดให้ทดสอบแบบเบต้าแล้วสำหรับลูกค้า GitHub แบบองค์กร

GitHub เปิดตัวแอพมือถือ GitHub for mobile ทั้งบน Android และ iOS ให้นักพัฒนาทั่วโลกสามารถจัดการโค้ด คอมเมนต์โค้ด รีวิวโค้ดได้สะดวก จากที่ไหนก็ได้ในโลก ทำงานได้แม้นั่งรถเมล์อยู่

ตัวแอพ GitHub เขียนขึ้นแบบเนทีฟ ทำงานได้กับหลายขนาดหน้าจอ ที่สำคัญรองรับ Dark Mode ของระบบปฏิบัติการด้วย

ตอนนี้ GitHub for Mobile เปิดทดสอบรุ่นเบต้าบน iOS แล้ว ส่วน Android กำลังตามมา

กูเกิลประกาศในงาน Android Dev Summit ช่วงปลายเดือนตุลาคม ว่าความนิยมของภาษา Kotlin เพิ่มขึ้นมาก จนตอนนี้ถ้าดูเฉพาะแอพ 1,000 อันดับแรกใน Play Store มีสัดส่วนแอพที่ใช้ Kotlin แตะ 60% แล้ว และถ้าหากนับนักพัฒนา Android มืออาชีพ สัดส่วนจะเป็น 53% คือเกินครึ่งหนึ่งของนักพัฒนาทั้งหมด

เมื่อครั้งงาน Google I/O 2019 กูเกิลก็เคยประกาศแล้วว่า Android เป็น Kotlin-First ฟีเจอร์ใหม่ๆ จะมาในภาษา Kotlin ก่อน Java

กูเกิลยังให้ข้อมูลของนักพัฒนาที่เรียกใช้ชุดเครื่องมือ Android Jetpack คิดเป็น 84% ของแอพยอดนิยม 10,000 อันดับแรก

ไมโครซอฟท์เปิดตัวไลบรารี WinUI (Windows UI) ครั้งแรกในปี 2018 มันคือไลบรารีที่ช่วยให้สร้าง UI บนแอพแบบ UWP ง่ายขึ้น (ด้วยเทคโนโลยี XAML ที่ใช้อยู่เดิม) เพื่อใช้งานกับแพลตฟอร์ม Windows ทุกตัวที่รองรับ UWP (รวมถึง Xbox หรือ HoloLens)

จากนั้นไมโครซอฟท์ออก WinUI 2.0 ที่มีความสามารถเพิ่มมากขึ้น สามารถนำคอนโทรล XAML ไปวางไว้ในแอพ Win32 เดิมได้ (เรียกว่า XAML Islands) เพื่อให้ใช้คอนโทรลซ้ำได้แบบไม่ต้องเขียนใหม่

ปีนี้ในงาน Ignite 2019 ไมโครซอฟท์เปิดตัว WinUI 3.0 ที่ไม่ใช่เป็นแค่การอัพเกรดเวอร์ชัน แต่ขยายขอบเขตให้มันทำงานกับแอพ Win32 ได้อย่างสมบูรณ์ เท่ากับว่า WinUI 3.0 จะกลายเป็นไลบรารีมาตรฐานสำหรับ UI ในโลกของไมโครซอฟท์ นั่นเอง

ไมโครซอฟท์เปิดเผยตัวเลขผู้ใช้งาน Visual Studio Code กับเว็บไซต์ Business Insider ว่าตอนนี้มีผู้ใช้งานจริงต่อเดือน (monthly active users) ถึง 8.5 ล้านคน และมีนักพัฒนาร่วมส่งโค้ดเข้า VS Code ผ่าน GitHub จำนวน 19,000 ราย

ตัวเลขนี้ถือว่าเพิ่มขึ้นอย่างมากจากสถิติของไมโครซอฟท์ช่วงปลายปี 2017 หรือประมาณ 2 ปีก่อนหน้านี้ ที่มีผู้ใช้งาน VS Code ราว 2.6 ล้านคนต่อเดือน

ถึงแม้ไมโครซอฟท์ไม่มีโมเดลการหารายได้จาก VS Code โดยตรง แต่ก็ถือเป็นชิ้นส่วนสำคัญของยุทธศาสตร์คลาวด์ ที่ไมโครซอฟท์ต้องการใกล้ชิดกับนักพัฒนามากขึ้น และเป็นเรื่องเดียวกับเหตุผลที่ไมโครซอฟท์ซื้อ GitHub

เมื่อต้นเดือนตุลาคมไมโครซอฟท์ได้ออกอัพเดต Visual Studio Code เวอร์ชัน 1.39 มาพร้อมกับฟีเจอร์ใหม่และการปรับปรุงในหลายๆ ส่วน

ของใหม่ที่น่าสนใจอย่างแรกคือการเพิ่มมุมมองแบบ tree บนแผงควบคุมระบบจัดการซอร์สโค้ด (Source Control) ให้สามารถเรียกใช้งานสลับกับมุมมองแบบ list เดิมได้ เพียงแค่กดปุ่ม Toggle View Mode บนแผงควบคุม

เมื่อปลายเดือนกันยายนที่ผ่านมา ทีมพัฒนา Microsoft Edge ได้ประกาศออก webhint เครื่องมือช่วยเหลือการพัฒนาเว็บตัวใหม่ ซึ่งสามารถใช้สแกนหาข้อบกพร่องของเว็บไซต์เพื่อให้คำแนะนำและวิธีแก้ไขตาม best practice ในรูปแบบของส่วนขยายสำหรับติดตั้งใช้งานบนเว็บเบราว์เซอร์

ส่วนขยาย webhint รองรับการใช้งานทั้ง Microsoft Edge (Chromium), Chrome และ Firefox โดยจะปรากฏขึ้นมาเป็นแท็บ Hints ภายใต้ DevTools ของเว็บเบราว์เซอร์ที่ติดตั้งส่วนขยาย

Atlassian ประกาศเข้าซื้อกิจการ Code Barrel ผู้พัฒนาเครื่องมือ Automation for Jira โดยไม่ได้เปิดเผยมูลค่าของดีลในการซื้อกิจการ

Automation for Jira เป็นเครื่องสำหรับสร้างระบบทำงานที่มีการทำซ้ำอยู่เป็นประจำ โดยที่ผู้ใช้งานไม่จำเป็นต้องเขียนโค้ดเพิ่มเติม จึงช่วยลดทั้งเวลาและข้อผิดพลาดได้

Atlassian บอกว่า Automation for Jira นั้นมีการขายโปรแกรมผ่าน Atlassian Marketplace ที่เดียว และมีลูกค้าเป็นองค์กรอยู่แล้วมากกว่า 6,000 แห่ง รวมทั้ง Visa, Cisco, Airbnb และ TripAdvisor มีการเขียน rule ใช้งานแล้วมากกว่า 40 ล้าน rules

ที่มา: Atlassian

ไมโครซอฟท์อัพเดตส่วนไพธอนสำหรับ Visual Studio Code ทำให้สามารถรัน Jupyter Notebook ได้เต็มรูปแบบ นับเป็นความก้าวหน้าล่าสุดหลังจากไมโครซอฟท์มีแนวทางรองรับ data science บน VS Code ตั้งแต่ปีที่แล้ว

หลังจากนี้ VS Code ที่ติดตั้งส่วนเสริมไพธอนรุ่นล่าสุดจะสามารถสร้าง Jupyter Notebook ได้ในตัว ขณะพัฒนาโค้ดจะมี IntelliSense ช่วยแนะนำโค้ดให้ พร้อมหน้าจอปรับตัวแปร นอกจากนี้เพื่อพัฒนาเสร็จแล้วยังสามารถแปลงเป็นโค้ดไพธอนธรรมดาได้อีกด้วย

การรัน Jupyter Notebook ใน VS Code ตรงๆ จะรัน Jupyter ขึ้นมาบนเครื่องอัตโนมัติ หรือหากต้องการเชื่อมต่อกับเซิร์ฟเวอร์ภายนอกก็คอนฟิกได้

เมื่อประมาณต้นเดือนกันยายนไมโครซอฟท์ได้ออกอัพเดตเวอร์ชัน 1.38 ให้กับ Visual Studio Code มาพร้อมกับการปรับปรุงในหลายๆ ส่วน

ความเปลี่ยนแปลงที่น่าสนใจอย่างแรกคือการปรับปรุง diff editor ที่มีไว้ให้ใช้เทียบความเปลี่ยนแปลงระหว่างโค้ดปัจจุบันที่กำลังรอการ commit เข้าระบบจัดการซอร์สโค้ด
กับโค้ดเวอร์ชันก่อนหน้า โดยได้เพิ่มเมนูที่จะช่วยให้การย้อนไปกลับไปใช้โค้ดที่ถูกลบออกทำได้ง่ายกว่าเดิม

เพียงแค่สลับไปใช้งาน diff editor แบบ inline (ผ่านการตั้งค่าหรือเมนู ... ทางมุมขวาบน > Toggle inline view) จากนั้นชี้เมาส์ไว้บนส่วนของโค้ดที่เคยตัดสินใจลบออก แล้วคลิกที่ไอคอนหลอดไฟด้านหน้าเพื่อเลือก ก็อปปี้โค้ดบริเวณ/บรรทัดที่ต้องการ หรือย้อนคืนการแก้ไข (revert) โค้ดเฉพาะส่วน

นักพัฒนาแอพมือถือ คงทราบดีว่าควรทดสอบแอพของตัวเองกับผู้ใช้กลุ่มเล็กๆ ก่อนออกตัวจริง และเผยแพร่ต่อผู้ใช้ในวงกว้าง ซึ่ง App Store และ Play Store ต่างก็มีฟีเจอร์นี้ แต่ถ้าเรามีแอพอยู่บนทั้งสองแพลตฟอร์ม ก็ต้องทดสอบ 2 รอบ โดยใช้เครื่องมือที่แตกต่างกันไป

ล่าสุด Firebase เปิดตัว App Distribution บริการจัดการเรื่องการทดสอบแอพแบบข้ามแพลตฟอร์ม รองรับการเผยแพร่แอพทั้งบน App Store และ Play Store โดยใช้หน้าแดชบอร์ดของ Firebase เพียงตัวเดียว และช่วยจัดการเรื่องเวอร์ชันของแอพที่ทดสอบ รวมถึงเชื่อมโยงข้อมูลการแครชของแอพเข้ากับ Crashlytics ซึ่งเป็นบริการจัดการข้อมูลแครชของ Firebase เช่นกัน

Firebase เติบโตขึ้นมาในฐานะบริการ backend บนคลาวด์ที่ช่วยสนับสนุนนักพัฒนาแอพมือถือมานาน เริ่มต้นจากการเป็นฐานข้อมูลบนคลาวด์ แล้วขยายมายังบริการอื่นๆ อีกมาก เช่น วิเคราะห์ข้อมูล (analytics/crashlytics), ล็อกอิน (authentication), ส่งข้อความแจ้งเตือน (cloud messaging), ทดสอบ (A/B testing) ฯลฯ

ล่าสุดในงาน Firebase Summit ปี 2019 กูเกิลก็ประกาศขยายจักรวาล Firebase ด้วยโมเดล Firebase Extensions เพื่อเพิ่มความสามารถของ Firebase ให้หลากหลายขึ้นอีกมาก

ในฝั่งของนักพัฒนาเองก็ประหยัดเวลาจากการเขียนฟังก์ชันพื้นฐานซ้ำๆ เพราะกดติดตั้งและ deploy เพื่อเช่าใช้งานจาก Firebase ได้เลย

เมื่อกลางปีที่แล้ว ไมโครซอฟท์ประกาศแผนการออก .NET Core 3.0 ซึ่งเป็นการอัพเกรดครั้งใหญ่ของ .NET Core เวอร์ชันโอเพนซอร์ส โดย .NET Core จะรองรับการรันแอพเดสก์ท็อปที่เขียนด้วย Windows Forms กับ Windows Presentation Framework (WPF) ด้วย ทำให้แอพที่เขียนด้วย .NET Framework เดิมสามารถนำมารันบน .NET Core ได้ (รองรับเฉพาะการรันบนวินโดวส์ด้วยกันเท่านั้น)

หลังออกรุ่นพรีวิวมาหลายตัว วันนี้ .NET Core ออกรุ่นเสถียรแล้ว ฟีเจอร์ใหม่ๆ ในรุ่นนี้นอกจากเรื่องการรองรับแอพเดสก์ท็อป WinForms, WPF ได้แก่

Mozilla ประกาศขยับรอบการออกของ Firefox จากเดิม 6-8 สัปดาห์ ให้เร็วขึ้นเป็นทุก 4 สัปดาห์ ด้วยเหตุผลว่าต้องการผลักดันให้ฟีเจอร์ใหม่ๆ ออกสู่ตลาดได้เร็วขึ้น

การเปลี่ยนแปลงจะเริ่มในไตรมาสแรกของปี 2020 ส่วนลูกค้าองค์กรที่ไม่ต้องการอัพเดตบ่อยๆ ยังมี Firefox ESR ที่จะออกรุ่นใหม่ทุก 12 เดือนให้ใช้งานกัน

Mozilla ระบุว่าการที่รอบเวลาสั้นลง ทำให้การตรวจสอบคุณภาพตอนขั้น Beta ต้องเข้มข้นขึ้น ปัจจุบัน Firefox Beta ออกรุ่นใหม่ 2 ครั้งต่อสัปดาห์ ก็จำเป็นต้องออก Beta ให้ถี่กว่าเดิม และเน้นการทดสอบกับผู้ใช้บางกลุ่ม (A/B testing) เพื่อตรวจสอบบั๊กก่อนส่งผลกระทบต่อผู้ใช้เป็นวงกว้าง

Facebook ประกาศปิด Account Kit บริการล็อกอินผ่านเบอร์โทรศัพท์สำหรับนักพัฒนาแอพภายนอก ที่เปิดตัวครั้งแรกในปี 2016

Account Kit ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของ Facebook ที่เรารู้จักกันดี แต่เป็นบริการ SDK ของบริษัท Facebook สำหรับสร้างระบบยืนยันตัวตนผ่านหมายเลขโทรศัพท์ เน้นออกแบบมาเพื่อผู้ใช้ในประเทศที่ Facebook อาจไม่ได้รับความนิยมมากนัก หรือคนนิยมใช้หมายเลขโทรศัพท์เป็น ID ยืนยันตัวตนมากกว่า แทนที่นักพัฒนาแอพมือถือจะต้องมาเขียนระบบนี้เอง ก็สามารถเรียกใช้ผ่าน Account Kit ได้