ฟีเจอร์ใหม่ของ Galaxy S8 ที่เรียกเสียงฮือฮาได้ไม่น้อยคือ Samsung DeX (Desktop eXperience) แปลงโทรศัพท์เป็นโหมด Desktop ใช้งานกับจอภาพ เมาส์ และคีย์บอร์ด ราวกับว่าเป็นพีซีจริงๆ โดยต้องต่อผ่านอุปกรณ์เสริม docking

กล่าวโดยสรุปคือ DeX คือการเปลี่ยน Android ให้เป็น Desktop OS อย่างแท้จริง รูปแบบจะคล้าย Windows 10 Continuum ของไมโครซอฟท์มากที่สุด (ถ้ายังไม่ถูกโลกลืม) แต่จะต่างจากแนวทางของกูเกิล ที่พยายามหลอมรวม Android เข้ากับ Chrome OS แทน

ผมมีโอกาสลองจับ Samsung DeX เป็นระยะเวลาสั้นๆ ในเดโมของซัมซุงที่งานแถลงข่าวเปิดตัว ได้ผลลัพธ์มาดังนี้ครับ

DeX Dock

อุปกรณ์สำคัญของ DeX คือ docking station ที่คอยเชื่อมระหว่างตัวสมาร์ทโฟน Galaxy S8 (ซึ่งคงรวมถึงรุ่นอื่นในอนาคตด้วย) เข้ากับเมาส์และคีย์บอร์ด หน้าตามันเป็น dock วงกลมตามภาพ

ตัวสมาร์ทโฟน Galaxy S8 จะวางตั้งบน dock โดยเสียบเข้ากับพอร์ต USB Type-C ส่วนฐานของ dock ประกอบด้วยพอร์ตเชื่อมต่อหลายอย่าง

• HDMI สำหรับต่อจอภาพ
• USB-C สำหรับเป็นสายไฟเลี้ยง dock
• USB x2 สำหรับต่อเมาส์และคีย์บอร์ด (ในภาพเป็นการต่อเมาส์-คีย์บอร์ดไร้สายด้วย)
• มีพอร์ต Ethernet สำหรับต่อเครือข่าย

เนื่องจาก dock ยึดกับพื้นโต๊ะไว้แน่น เลยไม่มีภาพครบทุกมุมนะครับ

ราคาของ DeX dock ยังไม่เปิดเผยในตอนนี้

ขั้นตอนการใช้งาน DeX

ถ้าเราเสียบต่อสายทุกอย่างไว้พร้อมแล้ว แค่นำ Galaxy S8 เสียบเข้าบน dock รอสักครู่ (หลายอึดใจ) เราจะเห็นหน้าจอเดสก์ท็อปโผล่ขึ้นมาเองเลย

UI ของ DeX

ก่อนอื่นต้องบอกว่า DeX คือ Android ทั้งตัว เป็นระบบปฏิบัติการตัวเดียวที่รันอยู่ใน Galaxy S8 (ตอนนี้คือ Android 7.0 Nougat) แต่ถูกซัมซุงนำมาโมให้สามารถแสดงผลแบบเดสก์ท็อปได้ด้วย โดยสลับตำแหน่ง UI บางจุดให้ต่างไปจากบนมือถือหรือแท็บเล็ต

ถ้าจะให้เทียบ มันน่าจะคล้ายกับตอน Android 3.0 Honeycomb ที่กูเกิลโมหน้าตาของ Android บนแท็บเล็ตให้ต่างไปจากมือถือเยอะมาก และก็ไม่ค่อยประสบความสำเร็จนัก จนตอนหลังต้องปรับหน้าตาให้กลับมาคล้ายๆ กันแทน

กรณีของ DeX อาจต่างไปตรงที่ว่ามันออกแบบมาสำหรับเดสก์ท็อป ยึดหน้าตาแบบเดียวกับระบบปฏิบัติการเดสก์ท็อป ผู้ใช้น่าจะทำความคุ้นเคยได้อย่างรวดเร็ว

UI หลักของ DeX ก็คือเดสก์ท็อปที่เห็นภาพพื้นหลัง มีหน้าต่าง มีไอคอน และมีแถบ taskbar ที่ขอบจอด้านล่าง หน้าตาไม่ต่างอะไรกับ Windows 10, macOS หรือแม้กระทั่ง Chrome OS

ถ้าซูมกันให้ดูละเอียดเข้าไปอีก ที่มุมซ้ายล่าง ประกอบด้วยปุ่ม 3 ปุ่มหลักของระบบในกรอบสีดำ เรียงจากซ้ายไปขวาคือ Launcher, Task Switcher, Home/Desktop จากนั้นที่เหลือคือไอคอนของแอพที่รันอยู่ในขณะนั้น ถ้าเราปิดแอพตัวนั้น ไอคอนก็จะหายไป

เมื่อกดปุ่ม Launcher ก็จะมีหน้าของ App Launcher โผล่ขึ้นมาให้เห็น มีแต่ไอคอนเหมือน Chrome OS อันนี้ไม่มีอะไรซับซ้อน

ปุ่ม Task Switcher ก็จะแสดงแอพที่รันล่าสุดขึ้นมาแบบ thumbnail เหมือนกับบน Android ปกติ แต่หน้าตาจะคล้ายกับการกด Alt+Tab บน Windows (จริงๆ แล้ว DeX มี taskbar ให้อยู่แล้ว หน้าจอนี้ก็ไม่ค่อยจำเป็นนัก)

สุดท้ายคือปุ่ม Home ที่กดแล้วก็จะย่อทุกหน้าต่าง แสดงเดสก์ท็อปแบบโล่งๆ

มุมด้านขวาล่างจะเป็น Status Bar ที่ประกอบด้วยการแจ้งเตือน, ไอคอนสถานะ, ปุ่ม toggle ต่างๆ, รวมถึงแสดงวันที่และเวลา

Notification จะถูกแสดงขึ้นมาเป็นแถบแนวตั้ง คล้ายกับของ Windows 10

ปุ่ม Toggle เปลี่ยนการตั้งค่าต่างๆ ก็แสดงเป็นป๊อปอัพขึ้นมาแทนการสไลด์จากบนลงล่าง

เราสามารถเรียก on-screen keyboard ขึ้นมาได้ด้วย แม้ว่ามี physical keyboard เสียบต่ออยู่แล้ว

แอพที่รองรับ

ในเครื่องเดโมของซัมซุง มีแอพที่รองรับการแสดงผลแบบเป็นหน้าต่างบน DeX อยู่หลายตัว ที่ซัมซุงไปเจรจาเป็นพันธมิตรเอาไว้ เช่น

• แอพของซัมซุงเองอย่าง E-mail, Browser
• YouTube
• แอพชุด Microsoft Office บน Android คือ Word, Excel, PowerPoint
• Adobe Reader และ Lightroom

ในทางทฤษฎีแล้ว แอพบน Android ทุกตัวควรจะรันบน DeX ได้ทั้งหมด เพียงแต่จะปรับแต่งมาเพื่อหน้าจอใหญ่ได้ดีแค่ไหน ก็คงขึ้นกับนักพัฒนาของแต่ละแอพที่ต้องปรับให้รองรับด้วย

แอพดีเด่นคงหนีไม่พ้น Excel ที่จะทำให้เราสามารถแก้สเปรดชีทบนมือถือ ได้ราวกับว่าทำบนพีซีจริงๆ (แน่นอนว่ามันเป็น Excel บน Android ความสามารถก็ย่อมไม่เท่า Excel 2016 อยู่ดีนะครับ)

Word ก็มา

Adobe Acrobat

YouTube, PowerPoint และ E-mail

ความเจ๋งอีกอย่างของมันคือสามารถใช้ท่ากดปุ่ม Win+ลูกศรซ้ายขวา บนคีย์บอร์ด เพื่อทำท่า Snap จัดหน้าต่างคู่กัน ได้แบบเดียวกับ Windows 10 ด้วย

ยังไม่รองรับการพิมพ์ภาษาไทย

ข่าวร้ายของคนไทยที่สนใจ DeX คือตอนนี้มันยังไม่รองรับ layout คีย์บอร์ดภาษาไทย สำหรับการต่อคีย์บอร์ดภายนอกนะครับ ตอนที่เราสั่งเพิ่มภาษาในคีย์บอร์ดแบบ physical จะเจอเฉพาะภาษา Turkish เท่านั้นที่เป็นตัว T

เรื่องนี้เป็นปัญหาเรื้อรังของ Android มายาวนาน (เป็นมาตั้งแต่ต้นน้ำ AOSP) และต้องแก้ด้วยการใช้แอพคีย์บอร์ด 3rd party บางตัว (ทุกตัวต้องเสียเงิน) ผมแจ้งให้ทีมงานของซัมซุงประเทศไทยรับทราบปัญหาแล้ว และหวังว่าจะได้เห็นการแก้ไขก่อนนำมาขายในประเทศไทย ช่วงประมาณเดือนพฤษภาคม

สรุป

Samsung DeX ถือว่าทำออกมาได้น่าประทับใจมาก ตัว UI ทำได้ค่อนข้างดี ที่เหลือคงมีแค่ว่าแอพดังๆ บน Android จะรองรับมากน้อยแค่ไหนเท่านั้น ถ้าซัมซุงผลักดัน DeX เต็มที่ ความฝันที่เราจะได้เห็น "ไม่ต้องพกคอม เอามือถือไปทำงานเครื่องเดียวก็พอ" เป็นจริงคงอีกไม่ไกล และน่าจะเกิดก่อนแผนการของไมโครซอฟท์แน่นอน