เห็นบริษัทสมัยนี้ให้หุ้นเป็นผลตอบแทนพนักงาน แต่ยังไม่เข้าใจว่ามันจะมีประโยชน์อย่างไร แล้วก็มีเงื่อนไขจริงๆ ยังไงบ้างครับ
ก็เลยอยากจะรบกวนถามในนี้หน่อยครับว่า
พอเปิดบริษัทมาซักพักแล้ว บริษัทก็จะต้องทำการเพิ่มหุ้นใช่มั้ยครับ
สมมุติว่าตอนเราเข้าไปทำงาน บริษัทมีหุ้นจำนวน 1 ล้านหุ้น เค้าให้หุ้นเราที่ 1% เป็นจำนวน 10,000 หุ้น
ผ่านไป 5 ปี บริษัทเพิ่มหุ้นเป็น 10 ล้านหุ้น อยากถามว่า ณ ตอนนี้ เราก็ยังได้หุ้นจำนวน 10,000 หุ้นเท่าเดิมหรือป่าวครับ
แล้วถ้าเป็นอย่างนี้แสดงว่ามูลค่าเราก็ลดลงเรื่องๆ หรือป่าวครับ เพราะตอนนี้คิดเป็นสัดส่วนแค่ 0.1% เอง
ถ้าหากได้หุ้นมาแล้ว จะเอาหุ้นไปแปลงเป็นเงินสดได้เมื่อไหรครับ มีวิธีไหนบ้างครับ ต้องรอบริษัทจัดการให้อย่างเดียวหรือป่าว
กรณีที่เราลาออกไปแล้ว มันจะยากขึ้นไปอีกหรือป่าวครับ คือบริษัทเค้าก็คงไม่ได้ติดต่อคนที่ลาออกไปแล้วหรือป่าวครับ เราก็ยิ่งไม่มีทางรู้เลยว่าจะแปลงหุ้นเป็นเงินยังไง
ใครเคยได้เงินจากหุ้นที่บริษัทให้บ้างครับ หรือคนรอบตัวก็ได้ ผมได้ยินแจกๆ กัน แต่ยังไม่เคยเห็นใครได้ประโยชน์จากหุ้นตรงนี้เลยซักคน เลยอยากรู้ว่ามันเป็น benefit จริงๆ หรือป่าว
ขอบคุณสำหรับคำตอบครับ
ตอบตามความเข้าใจผมนะครับ เห็นไม่มีใครตอบ
แล้วแต่ครับ ไม่มีตายตัว ถ้าคุณเป็นคนสำคัญมากก็อาจสูงได้ แต่สำหรับผม ถ้าไม่ใช่ co-founder ด้วยกัน จะจำกัดส่วนของ employee stock option pool (ESOP) ไว้ที่ไม่เกิน 10% ของหุ้นทั้งหมดครับ
ปรกติจะไม่ให้หุ้นครับ เพราะถ้าให้เลย แล้วสมมุติอีกสักสองเดือนพนักงานคนนั้นลาออก แต่ยังถือหุ้นไว้อยู่จะเป็นปัญหาได้
แต่ถ้าเป็น stock option อาจมีสิทธิให้ (option คือการที่คุณมีสิทธิซื้อ ในราคาที่คนออกให้กำหนด)
กรณีที่มีการออกหุ้นเพิ่ม % ที่เราถือครองจะลดลงแน่นอนครับ แต่มูลค่าจะลดลงไหม แล้วแต่มูลค่าบริษัทที่จะเปลี่ยนครับ สมมุติวันนี้ คุณมี 10000 ที่ราคา หุ้นละ 1 บาท แต่ถ้าเกิดเขาระดมทุนเพิ่ม บริษัทไปได้ดี หุ้นอาจจะวิ่งไปที่หุ้นละ 10 บาท ก็เป็นได้ครับ (หรืออาจจะวิ่งลง ก็ได้เช่นกัน)
แล้วแต่รายละเอียดครับ แต่เป็นผมก็จะทำว่า ให้คุณมีสิทธิซื้อ 10000 หุ้น ที่สมมุติราคาปัจจุบัน 1 บาท แต่ให้ซื้อได้เมื่อคุณทำงานกับผมครบ 2-4 ปีขึ้นไป เพื่อให้คุณอยู่กับบริษัทนานๆ และมีเป้าหมายที่จะทำให้บริษัทมีมูลค่าเพิ่มขึ้น
ลาออกก็ไม่ให้สิทธินี้แล้วครับ
หุ้น จะเป็นประโยชน์ ก็ต่อเมื่อบริษัทไปได้ดีครับ startup 70-90% ไปไม่รอด เพราะฉะนั้นก็คงมีคนได้ประโยชน์ตรงนี้น้อยคนครับ ในทางกลับกันหากคุณเป็นส่วนหนึ่งของ 10% ที่ไปได้ดี คุณอาจจะได้ผลประโยชน์ทวีคูณ เหมือนพวกพนักงาน Google/linkedin/Facebook/Microsoft ยุคแรกๆก็ได้ครับ
ว่าง่ายๆนะครับ ถ้าคิดว่าบริษัทจะไปได้ดีแน่นอน เสี่ยงกับหุ้นน่าสนใจครับ แต่ถ้ายังไม่มั่นใจก็พยายามให้ผลตอบแทนอยู่ในรูปแบบอื่นน่าจะเหมาะสมกว่าครับ
ไม่แน่ใจว่าอธิบายได้เข้าใจมากน้อยแค่ไหน ยังไงลองพิจารณาดูครับ
My Blog
ขอบคุณครับ ข้อ 4-5 จริงๆ ผมหมายความว่าถ้าพนักงานได้เป็นหุ้นมาแล้วน่ะครับ แล้วที่นี้มันจะเอาไปใช้ประโยชน์อย่างได้ต่อครับ จะเอาไปแลกเป็นเงินสดได้อย่างไร
ขายไงครับ
ยินดีครับ
ประโยชน์ของหุ้นมีตามนี้นะครับ
- มีสิทธิ์ในที่ประชุม (ตามสัดส่วนนะครับ มีน้อยก็มีเสียงน้อย)
- มีสิทธิ์ได้รับปันผล (ถ้าบริษัทเลือกที่จะปันผลนะครับ ก็คือบริษัทต้องมีกำไรครับ ถึงจะปันได้)
- มีสิทธิ์ขายได้ (ถ้ามีคนซื้อนะครับ)
ถ้าเป็น startup เขาจะใช้คำว่า exit strategy คือจะมีวิธีให้ผู้ถือหุ้นได้เงินยังไง
ส่วนใหญ่แล้วก็จะอยากเข้าตลาดหุ้น ให้มูลค่าเพิ่มแล้วขายตอนนั้นง่ายๆครับ
ถ้าคุณอยากขายเลยก่อนเข้าตลาดหุ้น ก็ต้องหาผู้ซื้อมาซื้อต่อเองครับ ซึ่งก็จะยุ่งยากกว่าขายในตลาดหุ้นมาก
My Blog
อธิบายดีครับ
แล้วในทางปฎิบัตมันขายได้จริงและง่ายหรือป่าวครับ ต้องขายให้ใคร VC หรือคนทั่วไปที่มีเงิน และจะไปหาคนซื้อได้ที่ไหน
ในมุมมองของคนธรรมดามันดูไกลตัวมากเลย
ถ้าขายให้ VC เค้าจะรับซื้อหรือป่าวครับ เพราะว่า % มันคงจะน้อยมากๆ เลย
ส่วน exit strategy ที่ผมเห็นมาก็จะเป็นถูกซื้อโดยบริษัทใหญ่กับ ipo
การถูกซื้อโดยบริษัทใหญ่นี่ผมไม่แน่ใจเหมือนกันว่าคนถือหุ้นได้เงินเลยหรือป่าว เพราะเคยเห็นมีเงื่อนไขคนที่เป็น founder จะค่อยๆ ทยอยได้หุ้นหรือเงิน ?? ครบสามปีถึงออกได้แบบนี้ แต่กับคนที่ถือหุ้นรายย่อยไม่ทราบว่าเป็นอย่างไร
ส่วน ipo ดูถ้าจะยากมากๆ ในเมืองไทย ผมยังไม่เห็นเจ้าไหน ipo เลย (หรือมีแล้วแต่ไม่ทราบ) ขนาด Wongnai ทำมาตั้งนาน ก็เพิ่งวางแผนจะ ipo บริษัทเดียวเอง เปรียบเทียบกับบริษัทที่เหลือน่าจะยาก เพราะการจะเข้าตลาดหุ้นก็ต้องเป็นที่รู้จักในวงกว้างพอสมควร
คือถ้าทำงานกับบริษัทที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์แล้วเช่น Google พอเราทำงานได้หุ้นมามันก็ขายง่ายๆ แต่พอเป็นบริษัทที่ยังไม่เข้าตลาด แล้วยังนึกไม่ออกเลยตรับ
ผมว่าคุณเข้าใจถูกแล้วครับ ผมเห็นด้วยกับที่คุณพิมพ์มา
VC ถ้าจะลง ปรกติผมเข้าใจว่าจะเน้นสองทางหลักครับ คือ
1. ออกหุ้นเพิ่ม - แบบนี้ก็คงไม่ซื้อของคุณครับ
2. ซื้อจากผู้ถือหุ้นเดิม - ถ้าเขาซื้อไม่หมด ก็คงแค่เจรจาจากผถห รายใหญ่เอาครับ คงไม่มานั่งคุยกับพนักงานทีละคน
เข้าตลาดหุ้นถ้าเปิดแล้วราคาตก ก็คงหวัง capital gain ยากครับ มันคงไม่ขึ้นอย่างเดียว
สรุปก็คือผมเห็นด้วยครับ ว่าตัว ESOP ในไทย ยังไม่ค่อยน่าดึงดูดสักเท่าไร
My Blog